www.vivo-book.com
398
Jülyen bu kartın ona nəyə baĢa gələcəyini o dəqiqə baĢa
düĢdü. Bu kağızı ondan abbat Kastanedin casusları
oğurlamıĢdılar.
– Mən bu binanın kandarından ayaq basdığım gün –
oğlan abbat Pirarın alnına baxa-baxa (çünki onun qəzəbli
gözlərinə baxmağa heyi yox idi) dedi. – Qorxurdum, çünki
cənab ġelan məni xəbərdar eləmiĢdi ki, burda casusluqdan
tutmuĢ, Ģərləməyə qədər hər Ģeylə üz-üzə gələcəm. Bu,
tanrının iradəsindən asılıdı – qoy gənc rahiblər həyatı olduğu
kimi görüb, onun keĢməkeĢlərinə nifrət eləsinlər.
– Siz hələ bu boĢ-boĢ Ģeylərlə mənim beynimi
doldurmağa cəsarət eləyirsiniz! – abbat Pirar çaĢqınlıqla
dedi. – Yaramaz!
– Veryerdə qardaĢlarım paxıllıqdan məni döyürdülər, –
Jülyen sakitcə dedi.
– Söhbətdən yayınmayın! – cənab Pirar hövsələdən
çıxaraq, qıĢqırdı.
Jülyen bir damcı da qorxmadan davam elədi:
– Mən Bezansona gədiyim gün, saat on ikiyə yaxın
acdım və qəhvəxanaya girdim. O natəmiz yer məndə ikrah
www.vivo-book.com
399
doğururdu, amma fikirləĢdim ki, burada qiymətlər
mehmanxanadan daha ucuz olar. Bir qadın, deyəsən, oranın
sahibəsiydi, naĢı olduğumu görəndə mənə yazığı gəldi.
Bezanson avara adamlarla doludu – dedi, – sizdən
narahatam. Əgər sizə nəsə bir Ģey olsa, mənə müraciət
eləyin. Ya özünüz gəlin, ya da saat səkkizə qədər kimisə
yanıma göndərin. Əgər seminariyada gözətçi yanıma gəlmək
istəməsə,
deyərsiz
ki,
siz
anamın
Canlisdəki
qohumlarındansınız...
– Bu sərsəmləməni biz hələ yoxlayarıq! – abbat Pirar
bir yerdə qərar tutmayaraq otağın içində o baĢ-bu baĢa
gedib-gəlirdi. – Ġndi tez rədd olun, gedin öz hücrənizə!
Abbat onun ardınca gəlib oğlanın hücrəsinin qapısını
arxadan qıfılladı. Jülyen tez o lənətə gəlmiĢ kartı gizlətdiyi
bağlamasına tərəf atıldı. Bağlamadakı hər Ģey yerindəydi,
amma çox Ģey qoyduğu yerdə deyildi – maraqlıdı ki, açar
həmiĢə özündə olmuĢdu. Jülyen düĢündü:
“Nə yaxĢı ki, bura gələndə, seminariyanın iĢləklərindən
hələ heç nə baĢa düĢmədiyim vaxtlarda bircə dəfə də Ģəhərə
çıxmamıĢam! Abbat Kastaned bunu mənə necə də
www.vivo-book.com
400
mehribancasına təklif eləyirdi! Mən Ģəhərə gedib, əynimi
dəyiĢib, gözəl Amandayla görüĢsəydim, bədbəxt olardım.
Onlar görəndə ki, belə imkanları olmayacaq, əllərinə düĢən
sübutu rektora təqdim etmək yoluna əl atdılar”.
Ġki saatdan sonra onu təzədən rektorun yanına
çağırdılar.
Abbat oğlana daha bayaqkı kimi sərt baxmırdı:
– Siz mənə yalan deməmisiniz. Amma belə bir ünvanı
yanında saxlamaq, elə bir ehtiyatsızlıqdı ki, bunu siz
təsəvvür edə bilməzsiniz. Bədbəxt oğlan, bu məsələ hətta on
ildən sonra belə sizin baĢınıza oyun aça bilər.
XXVII
HƏYAT TƏCRÜBƏSĠ
www.vivo-book.com
401
İlahi, bizim zəmanəmiz! Bu ki Sakinə tabutudu! Vay ona
toxunanın halına!
Didro
Jülyenin bu ərəfədəki həyatı barədə dəqiq və inandırıcı
faktların az olmasına görə oxucu bizi ittiham eləməz. Ona
görə yox ki, bu faktlar doğrudan da azdır, əksinə, sadəcə,
onun seminariyada gördükləri o qədər maraqsızdır ki,
kitabda təqdim etməyə çalıĢdığımız oynaqlığa heç
yaraĢmazdı. Mənim bəzi Ģeylərdən əzab çəkməli olan
müasirlərim bu Ģeyləri dəhĢətə gəlmədən yada sala bilmirlər
və bu, onların ala biləcəkləri bütün həzzi, hətta nağıl
oxumaq həzzini zəhərləyir.
Jülyen üz cizgiləri və hərəkətləriylə riyakarlıq etmək
məsələsində çox az uğur qazanmıĢdı, elə dəqiqələr olurdu ki,
onun qəlbi ikrah hissiylə dolurdu – hətta bəzən bezdiyi də
olurdu. O heç nəyə, özü də belə mənfur bir sahədə heç nəyə
nail ola bilməmiĢdi. Ən xırda bir təkan, dəstək də onun
iradəsini gücləndirərdi – axı çətinliklər elə də keçilməz
www.vivo-book.com
402
deyildi – amma o, okeanın ortasına atılmıĢ qayıq kimi tək və
köməksiz idi.
O öz-özünə deyirdi:
– Mən nəsə əldə eləsəm də, deməli, bütün ömrümü bu
çirkin dəstənin, ən böyük arzuları donuz piyi və qayğanaq
olan bu qarınquluların arasında keçirməli olacam? Ya da heç
bir cinayətdən çəkinməyən abbat Kastanedlərin arasında?
Əlbəttə, onlar uğur qazanacaqlar, amma nəyin bahasına,
ilahi?!
Ġnsan iradəsi hər Ģeyin öhdəsindən gələ bilər. Bunu
dəfələrlə oxumuĢam. Amma bu iradə içimdəki ikraha qalib
gəlməyə çatarmı? Böyük sərkərdələr necə dəhĢətli
təhlükəylə üz-üzə qalsalar da, Ģücaət göstərmək onlara asan
baĢa gəlib, çünki bu gözəl hissdi. Amma dörd yanımdakı hər
Ģeyin necə idbar olduğunu məndən yaxĢı kim baĢa düĢə
bilər?
Bu, onun həyatının ən çətin vaxtlarıydı. Axı onun
Bezansondakı gözəl süvari alaylarının birinə qoĢulması çox
asan ola bilərdi! Ya da latın dili müəllimi olmaq – yaĢamaq
üçün ona o qədər az Ģey lazım idi ki. Amma belə olan halda
Dostları ilə paylaş: |