www.vivo-book.com
448
O tezcə fərqinə vardı ki, Jülyen bu mövzuda heç nə bilmir.
Yepiskop Konstantin dövründəki Roma əxlaqından söz
saldı. Bütpərəstliyin axırı da on doqquzuncu əsrdə məyus
olmuĢ və darıxan beyinlərə əzab verən narahatlıq və
Ģübhələrlə fərqlənirdi. Yepiskop gördü ki, Cülğen Tatsitin
48
heç adını da eĢitməyib.
O bu məsələylə bağlı təəccübləndiyini deyəndə Jülyen
sadəlövhcəsinə bildirdi ki, seminariya kitabxanasında bu
müəllifin kitabları yoxdur.
– Hə, belə de! Bunu eĢitməyimə çox sevindim! –
yepiskop həvəslə dedi. – Siz məni çətinlikdən qurtardınız.
Düz on dəqiqədi ki, düĢünürəm, axı mənə bəxĢ elədiyiniz bu
xoĢ axĢama görə sizə öz minnətdarlığımı necə göstərim.
Mənim seminariyamda belə bir tələbənin olduğunu heç
gözləmirdim. Buna görə də hər nə qədər maddi hədiyyə
olmasa da, mən sizə Tatsitin kitabını hədiyyə etmək
istəyirəm.
48
Qay Korneliy Tatsit – qədim Roma tarixçisi
www.vivo-book.com
449
Yepiskop əmr elədi ki, adını çəkdiyi müəllifin səkkiz
cildliyini gətirsinlər. Zati-aliləri özü öz əliylə kitabın titul
səhifəsində Jülyen Sorelin ünvanına latınca xoĢ sözlər yazdı.
Yepiskopun latın dilini bilməyiylə fəxr eləmək kimi bir zəif
damarı vardı.
VidalaĢanda o, bayaqkı söhbətindən kəskin Ģəkildə
fərqlənən ciddi bir səslə Jülyenə dedi:
– Cavan oğlan, əgər siz ağıllı olsanız, gələcəkdə mənim
eparxiyamda əla bir kilsənin rəhbəri ola bilərsiniz – özü də
yepiskop sarayının düz yaxınlığında. Amma gərək ağıllı
olasınız.
Qucağında Tatsitin səkkiz cildliyini tutmuĢ Jülyen
qərarsızlıq içində yepiskop sarayından çıxanda gecə birin
yarısıydı. Zati-aliləri abbat Pirar haqda heç nə deməmiĢdi.
Amma Jülyeni daha çox onun belə xoĢ rəftarı
təəccübləndirmiĢdi. O təsəvvür də eləməzdi ki, davranıĢ
incəlikləri təbii ləyaqətlə belə uzlaĢa bilər.
Onu səbirsizliklə gözləyən qaĢqabaqlı abbat Pirarı
görəndə oğlan istər-istəməz onları müqayisə eləməli oldu.
www.vivo-book.com
450
– Quid tibi dixerunt?
49
– Abbat oğlanı uzaqdan görən
kimi bərkdən qıĢqırdı.
Dili bir az topuq vuran Jülyen yepiskopla söhbətini
latınca nağıl elədi.
Seminariyanın keçmiĢ rektoru heç bir nəzakət qaydasını
gözləməyərək, sərt Ģəkildə oğlanın sözünü kəsdi:
– Fransızca danıĢın və heç nə əlavə eləməyib, heç nə
əskiltmədən, zati-müqəddəslərinin sizə dediklərini bircə-
bircə təkrar eləyin.
Rektor oğlanın qucağındakı səkkiz cildliyi görəndə
Tatsitin kitablarının qızılı üzlüyündən dəhĢətə gələrək
soruĢdu:
– Yepiskop gənc seminariya tələbəsinə belə qəribə
hədiyyə bağıĢlayır?
Saat ikidə, bütün söhbəti təfərrüatıyla dinləyəndən
sonra abbat öz sevimli tələbəsini otağına göndərdi.
– Tatsitin kitabının birinci cildini – zati-alilərinin yazısı
olanı burda qoyun, – o dedi. – Mən burada olmayanda
49
sənə nə dedilər? (lat.)
www.vivo-book.com
451
latınca yazılmıĢ bu sözlər sizin baĢınıza bəla ola bilər. Erit
tibi, fili mi, successor meus tanquam leo quaerens quern
devoret
50
.
Səhəri gün Jülyen yoldaĢlarının davranıĢında nəsə
qəribə bir Ģey hiss elədi. Bunu görən oğlan özünə daha çox
qapanmaqdan baĢqa heç nə edə bilmədi.
“Hə, – o düĢündü, – abbat Pirarın istefası artıq özünü
göstərir. Əlbəttə, mənim onun sevimli tələbəsi olmağım heç
kim üçün sirr deyil. Bunların davranıĢında nəsə istehzalı bir
Ģey var”.
Amma oğlan əsas məsələnin nə olduğunu öyrənə
bilmirdi. Dəhliz boyunca yeriyəndə ona dikilən baxıĢlarda
bu dəfə nifrət yox idi.
“Görəsən, nə məsələdi? Burada nəsə bir tələ var. Neynək,
gərək göz-qulaq olaq”.
Axır ki, Veryerli tələbə oğlan hırıldayaraq ona dedi:
– Cornelii Taciti opera ornina
51
.
50
Çünki sizin üçün, mənim balam, bu hədiyyə ovunu udub udqunan şir kimi təhlükəli
ola bilər (lat.)
www.vivo-book.com
452
O, bu sözləri kifayət qədər ucadan dedi və sözlər
oğlanın ağzından çıxan kimi, hamı Jülyeni belə möhtəĢəm
hədiyyə və yepiskopla iki saatlıq söhbət etmək Ģərəfinə nail
olmağı münasibətilə təbrik etdi.
Onlar hər Ģeyi xırdalıqlarına qədər bilirdilər. Həmin
dəqiqədən etibarən daha heç kim nifrətini göstərməyə ürək
eləmirdi,
tələbələr
oğlanın
qarĢısında
əməlli-baĢlı
yaltaqlanırdılar. Hətta bu günlərə qədər onunla təkəbbürlə
davranan abbat Kastaned belə Jülyenin qolundan tutaraq onu
öz yanına səhər yeməyinə dəvət elədi.
Amma tale Jülyenə çox kinli xasiyyət bəxĢ eləmiĢdi: bu
kobud varlıqların sırtıqlığından kədərlənir, onların
alçaqcasına yaltaqlanmağısa oğlanda ikrah doğurur və ona
bir damcı da olsun zövq vermirdi.
Günorta abbat Pirar öz tələbələrilə vidalaĢdı və son
olaraq onlara quru bir müraciət elədi:
51
Tatsitin bütün əsərlərinin toplusu (lat.)
Dostları ilə paylaş: |