Şukin adına teatr məktəbində təhsil alan gənc qızın aktrisa kar
Yüklə 2,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
49 Biz Leninqrada tamaşalara və kino sınaqlarına tələbə bileti ilə - yarıqiymətinə gedirdik “Lenfilm”. Rejissor İlya Averbaxın yanında sınaq çəkilişi lərini həmişəlik yadda saxlamaq və üstündə imzasını almaq üçün. Amma onunla şəkil çəkdirmə xahişi ilə irəli soxulma- ğı ədəbsizlik hesab edirdim. Belə də iş olar? Hətta çoxdan həyatdan köçənlər də sanki sağdılar. On- ların ruhları bu döngələrdə dolaşırdı. Pedaqoqlar, onların canlı hekayətləri sanki ölənləri dirildir, onların ruhlarını uzağa uçmağa qoymurdular. Şəhərin tarixi nəfəsi də beləcə təslim olmurdu. O, zaman- la rabitəni yalnız əfsanələr və açıq Arbat pəncərələrindən süzülən fortepiano konsertləri deyil, həm də ətirlər qoruyub saxlayırdı. Haqqında hələ Polenovun yazdığı köhnə Moskva həyət- lərindən, Amerika səfirinin iqamətgahı qarşısından və mə- nim ərimin məzunu olduğu 12-ci xüsusi fransız məktəbinin yaxınlığından meşə gilası, cökə, yasəmən ətri gəlirdi. Şəhər- də çoxlu ballı bitkilər vardı. Sadovoe koltso isə doğrudan da nə vaxtsa bağ olmuşdu. 51 BİR ANLIQ HÖKMDAR Müstəqil Gürcüstanın ilk prezidenti yeni il gecəsi öldü. Bu gözlənilməz ölüm idi. O, qətiyyən qoca deyildi – yaşı əl- lidən bir az artıq olardı. O vaxt çoxları deyirdi ki, bu şəxs o dünyaya kimlərinsə köməyi ilə yola salınıb. Onun cənazəsini üç dəfə torpağa tapşırdılar. 1994-cü ilin fevralında onu təmtəraqla çeçen paytaxtında – Qroznıda dəfn etdilər. Yalnız 13 il sonra cənazəni Gürcüstana qaytar- dılar. Orada, əcdadlarının vətənində cənazəsinin qalıqları orta- sında ağ və tünd zolaqlar olan al rəngli qədim gürcü bayra- ğına bükülmüş tabutda gürcülər üçün müqəddəs Mtasmin- da dağında torpağa tapşırıldı. Bu insanla tale bir çox illər öncə buna qədər məni qarşılaş- dırmışdı. Dramatikliyi ilə seçilən hadisələrə qədər. Görüşümüz Ümumittifaq Teatr Cəmiyyətinin restoranın- da olmuşdu. Bu o zaman doğrudan da əfsanəvi restoran idi: burada Vısotski ilk dəfə Marina Vladi ilə görüşmüşdü və dərhal onu sevdiyini etiraf etmişdi; Oleq Dal içki içməmək üçün venasına tikilmiş ampulanı məhz burada iztirabla nü- mayiş etdirirdi, çoxları isə öz qədəhlərini ona uzadırdılar: “Olejok, at o tərəfə, bizimlə iç”. Xalq artisti Masoxa buradaca vəfat etmişdi, təcili yardımı gözləyərək, onun süfrə ilə üzəri- ni örtüb stolun üstünə uzatmışdılar, qonşu masada isə ruhu- nun dincliyi naminə içirdilər. Burada çox şeylər olmuşdu... Məni şama dəvət edən cavan oğlan stolumuza yaxınlaşa- raq ondan bir dəqiqəliyə çıxmağı xahiş edən insanlarla söh- bət edirdi. Bu vaxta qədər isə biz onun Anuyun “Orfey və Evridika” pyesi əsasında diplom işini emosionallıqla müza- kirə edirdik. O, latış idi və Dövlət Teatr Sənəti İnstitutunun rejissorluq fakültəsini, Mariya İosifovna Knebelin sinfini bi- tirirdi. Katolik milad bayramında o, məni görüşə dəvət et- mişdi. Mənə bu, çox romantik gəlirdi: axı, Sovet İttifaqında 52 hətta pravoslavların miladı belə qeyd edilmirdi. Burada isə gözlənilmədən bu bayramı “katolik dünyası ilə birgə” qeyd etmək təklifi. Petersin dediyi kimi: “Əminəm ki, restoranda- kıların yarısı bu gecənin necə təntənəli bir gecə olmasından xəbərsizdir”. İlk dəfə teatr dünyasının yemək-içmək “episentr”inə düşən gənc qızın hisslərini təsəvvür etmək düşünürəm ki, çətin deyil. “Orli suf balığı”, “Admiral kotletləri” o vaxtlar daha çox teatr romanlarının adlarını xatırladırdı. Ətraf ecaz- karlıq, sürpriz və məşhurlarla dolu idi. Hərçənd o vaxtlar Moskvada hər şey sərt məhdudlaşdırıl- mışdı. Sən elə-belə restorana gedə bilməzdin. Sənin yolunda qapıçı peyda olurdu. Yaxud qapıda əbədi “Yer yoxdur” löv- həsi asılırdı. Haqqında söz açdığım məkan, Mərkəzi Ədiblər evinin, yaxud Kino evinin restoranları xəyal idi! Ölkənin (!), yaxud qapıçının üzdən tanımadıqları adi insanlar üçün – yer yox idi! Həmişəlik! Budur, bu restoranda ilk dəfəyəm. Sanki Nataşa Rostova- nın ilk balıdır. Əynimdə qırmızı rəngli fransız batniki (ağlasığmazdır – onun üçün 70 rubl ödəmişdim, demək olar ki, iki təqaüdü- mü) vardı. Hər şey sadə idi: sadə pendir, sadə şərab – ağ və ya qırmızı, servelat, balıq. Heç kim ərzaq məhsulunun, rən- gin, ayaqqabı və ya geyimin keyfiyyətlilik əmsalı ilə maraq- lanmırdı. Əsas olan istehsalçı ölkənin adı idi. Bu idi başlıca keyfiyyət meyarı. Fransız ətirləri, kremi, geyimi, alt paltarı yaxud ayaqqabıları buna görə də yüksək dəyərləndirilirdi. Amma restorana qayıdaq. Mən özümü şahzadə kimi hiss edirdim. Yalnız intellektini nümayiş etdirmək istəyən şahza- də. Biz, teatr institutunun tələbələri zahiri görünüşə o qədər də diqqət yetirmirdik. Sənin ağlının diqqəti cəlb etməsi isə insana xoş gəlirdi. Hər halda mən belə idim. Beləliklə, təzə paltarda oturmuşam, qarşımda dərrakəli, yüngül xarici ləhcəli, buna görə hərdən ona sataşırdım, ca- van oğlan, ətrafda isə ancaq məşhurlar, indi deyildiyi kimi, selebritiz. Sən doğrudan da özünü bu dünyanın bir hissəsi kimi hiss edirsən. 54 Bizim yaxınlığımızda səs-küylü gürcü kampaniyası görünür, nəyisə qeyd edirdi. Bir neçə kişi tez-tez biz tərəfə baxaraq, nə haqqındasa qızğınlıqla danışırdı. Onları tanımırdım. Amma teatr işçilərinin restoranında olduğumdan, güman edirdim ki, yəqin gürcü mədəniyyət xadimləridir. Onlardan biri öz baxışları – qara iri gözləri ilə məni sadəcə olaraq hipnoz etmişdi. Mənə diqqət yetirilməsinə vərdiş etdiyimdən, “gürcü masası”ndan bizim ma- saya bir kişinin yaxınlaşmasına və mənim həmsöhbətimin qula- ğına nəsə pıçıldamasına diqqət etmədim. Onlar “bağışlayın, bir dəqiqəliyə” deyərək, birgə çıxdılar. Təkbaşına oturduğum masaya 10 dəqiqədən sonra, böyük qı- zılgül dəstəsi (qışda!) ilə hündürboy, çallaşmağa başlamış saçları olan eleqant geyimli kişi yaxınlaşdı. - Siz təksiniz... – O, gülləri mənə uzatdı. - Yox, mən tək deyiləm – etraz etdim, - indi gələcək... - Yox, siz təksiniz, mən burada olduğum müddətdə tək olacaq- sınız. Mən belə inamlı təcavüzdən çaşdım. - Zviad Konstantinoviç Qamsaxurdiya. Sizin üçün sadəcə Zvi- ad, - gözlənilməz görüşə gələn özünü təqdim etdi. - Siz kimsiniz? Hardansınız? – kadrlar şöbəsində soruşulan “siz hansı təşkilatdansınız?” sayaq tonda ciddi soruşdum. - Mən gürcüyəm, əsilzadə gürcülərdən. Bundan iki gün əvvəl məktəbimizdə, daha öncə isə ÜİDKİ-də gözəl filosof Merab Konstantinoviç Mamardaşvilinin mühazirələ- rinə qulaq asmışdım. Bu heyrətamiz insanı, gürcünü “Dövrümü- zün Sokratı” adlandırırdılar, antik fəlsəfə və incəsənət fəlsəfə- sindən heç olmasa bir dəfə mühazirəsinə qulaq asanları özünə heyran edirdi. Həmahəng səslənən Konstantinoviç, gürcü sözlərinə diqqət yetirib fəxrlə söylədim: - Mən isə Şukin adına məktəbin tələbəsiyəm, bizdə bu yaxınlar- da mühazirə ilə əsilzadə gürcülərdən biri Merab Konstantinoviç Mamardaşvili çıxış edib. - O!.. O, ruslara o qədər yaltaqlanıb ki. Gürcüstanda ona nifrət edirlər. Mənə elə gəldi ki, səhv eşitdim. Başımda Merabın “... varlığın Yüklə 2,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|