283
Monako şahzadəsi – Albert. Avropanın əsas pleyboyu yalnız 53
yaşında evləndi
284
soruşdu. Əlbəttə, mən həmin döngəni tanıyırdım. Buralar
tələbəlik dövründən qarış-qarış gəzdiyim yerlər idi. Mən ona
ən qısa yolu göstərsəm də o, getmədi. Bildirdi ki, rəssamdır
və tezliklə çox məşhur insanlar onun ad gününə yığışacaqlar.
Onun ad günü mənim ad günümlə az qala üst-üstə düşür-
dü, amma onda mən hələ onun bir sözünə də inanmırdım.
Mənə elə gəlirdi ki, o vaxtın bütün rəssamlarını üzdən tanı-
yıram. Trifonov küçəsi, 456 ünvanında yataqxana yerləşirdi,
Şukin, Şepkin, Surikov adına məktəblərin və Dövlət Teatr
Sənəti İnstitutunun (QİTİS) tələbələri burada yaşayırdılar.
Buna görə də rəssamlar dəstə ilə orada yığışırdılar. Onlar çox
vaxt bizdən, teatr məktəbinin tələbələrindən onlar üçün poza
verməyi xahiş edirdilər. Onlar yuyunmur, daranmır, çox vaxt
uzun saçlı, kobud üst geyimi və çəkmələr geyinirdilər, əlləri-
ni və fırçalarını da geyimlərinə sürtə bilərdilər. Onlar içində
yaraşıqlılar yox idi. Bütün yaraşıqlılar başqa ünvanlara yolla-
nırdılar – teatr məktəblərinə və Kinematoqrafiya İnstitutuna.
Mən heç vaxt kişi gözəlliyinə xüsusi dəyər verməmişəm.
Gözəl kişi sifətində mənim üçün həmişə hansısa çatışmamaz-
lıq olurdu. Çox vaxt bu, aydın şəkildə meydana çıxırdı. Kişi-
nin öz yaraşıqlılığını dərk etməsi bir qayda olaraq, digər əsil
kişi keyfiyyətlərini: igidliyi, fədakarlığı, sadiqliyi sıxışdırır.
Bəs bu qəşəng sifətlə necə seçdiyinə sadiq qalacaqsan?
Buna görə də Nikasın incə gözəlliyi mənim üçün onun
sənəti ilə ziddiyyət təşkil etdi. “O, necə rəssamdır? – deyə
düşündüm. – Mən ki, onların hamısını tanıyıram. Onlar
başqadır. Bu isə yəqin ki, sadəcə olaraq tanış olmaq istəyir
və özünə ona elə gəlir ki, “gözəl” sənət seçib”.
Amma Nikas artıq telefon nömrəsi və adı – Nikas yazılan
vərəqi mənə uzadır.
- Siz Baltikyanı ölkələrdən gəlmisiniz?
Amma o, Baltikyanından ola bilməzdi: Biz ləhcələrlə bağ-
lı səhnə danışığından “zaçot” vermişdik. Əgər o, litvalı ol-
duğunu desəydi, əmin olacaqdım ki, qarşımda yalançı du-
rub. Amma o, dedi ki, anası Litvadandır və ona ruslar üçün
nadir sayılan ad verib.
- Mən ərimlə gələcəm, - deyə cavab verdim və onun düz-
285
gün, kinematoqrafik cizgiləri olan üzünə baxdım. Amma bu,
onu pərt etmədi.
- İkilikdə gəlin, mən şad olacağam, - Nikas cavab verdi.
– Mənim artıq bir çox şəkillərim var və bəlkə nə vaxtsa mən
sizin də şəklinizi çəkəcəyəm.
O vaxt biz gedə bilmədik. Amma qısa vaxtdan sonra biz
Alekseylə birlikdə Manejdə olanda onunla qarşılaşdıq. Gü-
lümsəyən Nikas mənə tərəf yönəldikdə, mən Alekseyin göz-
lərinə düz baxaraq, dedim:
- Tanış olun: bu rəssam Nikasdır, bu isə mənim ərimdir.
Həmin axşam biz Nikasın Malaya Qruzinskayadakı ba-
laca, dar otağında olduq. O, həqiqətən rəssam imiş. Hər
yerdə şəkillər var idi: yatağın üstündə, divarlar boyu, qa-
pının üstündə. Amma ən təəccüblüsü odur ki, bu rəsm
dünyasına aparan qapının üstündə Nikasın bir çox tanın-
mışlarla – həm sovet, həm də xarici ulduzlarla, Oleq Yan-
kovskidən tutmuş Sofi Lorenədək çəkdirdiyi həvəskar fo-
tolar asılmışdı.
Onda bu bizə qəribə gəlmişdi. Bizim yaşadığımız aləmdə
belə fotoların çəkdirilməsi qəbul edilmirdi. Yeri gəlmişkən,
indiyə kimi heyfslənirəm ki, bizim məktəbə tez-tez gələn
və “özününkü”lər üçün ifa edən Svyatoslav Rixterin mən-
də şəkli yoxdur. Hərdən görüşdüyümüz yüksək səviyyəli
ulduzlarla şəkil çəkdirmək heç birimizin ağlına gəlmirdi.
Nikas yəqin ki, “tusovka” dövrünün təntənəsini öncə-
dən görənlərdən idi, başa düşürdü ki, uğurluluğun sənədli
sübutu öz-özlüyündə ayrıca dəyərdir. O, 30 il öncə darısqal
mənzilinin qapısında asılan fotolara bənzər şəkillərlə dolu
“OK”, “Hello” kimi jurnalların gələcəyini də qabaqcadan
görmüşdü. O, həm də hiss etmişdi ki, ölkəyə əlahəzrət
“piar” gələcək.
Nikas-rəssamın həm də öz arzularının reallaşdırılması
sahəsində istedad nümayiş etdirə bildi. Moskvanın tarixi
mərkəzində, Tverskaya yaxınlığında o, Avropa qəsri üs-
lubunda gözəl mənzil-muzey yaratdı, burada zənginlik,
şöhrət və uğur haqqındakı təsəvvürlərini reallaşdıra bildi.
O, var-dövlətə etinasız qalıb, hələ də hansısa kommunal
286
mənzillərdə, monastırda, zirzəmilərdə məskunlaşan rəs-
samlara qətiyyən oxşamır.
Amma pul və şöhrət onu korlamayıb. O, istedadını hiss
etdiyi adamlara çox kömək edir. Xeyirxah ürəyi isə məh-
rumiyyət çəkənlərə dərhal reaksiya verir.
Belə ki, “tusovka” ancaq saxta insanlardan ibarət deyil.
Buraya orijinallar da düşür. Zurab Sereteli, Aleksandr Jur-
bin, Nikas Safronov, Nastya Voloçkova, Vladimir Xotinen-
ko, Yuri Razum belə misallardandır.
Nastya Voloçkova haqqında nələr danışmırlar! Bəli o,
“tusovka”nın bir hissəsidir, amma şöhrətini orada iştirakı
ilə deyil, uşaq yaşlarından çəkdiyi zəhmətlə qazanıb.
Tamara Nastyanın səhərlər yarıyuxulu, qaranlıq, buz
kimi Leninqrad küçələri ilə dərslərə özünün necə getdiyini
danışır. O, deyirdi ki, öz qızının üstünə qan çıxan gipsdən
uşaq puantlarını indiyə kimi saxlayır.
Voloçkovanı çoxları sevmir: gah zövqsüz geyindiyini,
gah utanmazcasına soyunduğunu, gah çiyinlərinin üzgü-
çü çiyinlərinə oxşadığını deyirlər... Amma heç kim əsas
məsələni təkzib edə bilməz: o rəqs edə bilir və Böyük Teat-
rın səhnəsinə layiqdir.
Bir də ideoloji “tusovka” var. Buraya ictimai nüfuz sahi-
bi olmağa iddia edənlər, hamıya və hər kəsə əxlaqi qiymət
vermək hüququnu mənimsəyənlər daxildir.
Sadə bir misal çəkək. “Exo Moskvı”da “Tam albats”
proqramı vardı. Bu soyadda qadın bir çox illər öncə, “Mos-
kovskiye novosti”nin redaksiyasında jurnalist kimi işə baş-
lamışdı. O, mənim ərimi “redaksiyadakı yeganə ləyaqətli
adam” adlandırırdı.
Aleksey o anda ən uyğun adam kimi, “Moskovskiye no-
vosti” QSC-nin direktorlar şurasının sədri seçildiyindən,
Albats tez-tez onun yanına qaçaraq, onun xəbəri olmadan
və kollektivin burnunun önündən mülkiyyət və pulların
aparıldığını sübut etməyə çalışırdı. Həmin vaxt o, qəzet
rəhbərliyi ilə müqəddəs müharibə aparır və “Moskovskiye
novosti” qəzeti baş redaktorunun müavini Viktor Loşakı
əsas cani hesab edirdi.
Dostları ilə paylaş: |