Süleyman saniaxundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
gözləyə bilmir. Doğrudan da, əlində heç zadı yoxdur. Yoxsa onun pulunu nə qədər saxlasam, istəyən adam deyil. H a c ı M u r a d . Yox, Hacı Saleh, düz söz, gözləyə bilməyəcəyəm. Pul özümə çox lazımdır. H a c ı S a 1 e h. Hacı, sən şəhərimizin birinci dövlətlilərindən hesab olunursan. Sən niyə pula möhtac olasan? H a c ı M u r a d . Elə orada evim yıxılıbdır ki, xalq məni dövlətli qələminə veribdir. Hansı borclunun üstünə gedirəm, deyir, Hacı, sən dövlətlisən, gözlə. Baba, haradan dövlətli oldum. Qırx il külüng çalıb bir cüzi pul əlimə almışam. O da onda-bunda. H a c ı S a 1 e h. Hacı, buyur bu dörd min dörd yüzü al, yerdə qalan altı yüzə də bir həftə vaxta, kağızı təzələyib, mənə möhlət ver. Eybi yoxdur, müamiləni də artır. H a c ı M u r a d . Xeyr, xeyr, heç vaxt qəbul edə bilmərəm. Gərək beş mini tamam qabağıma qoyasan, bax kağızm vaxtmdan iki gün də keçibdir. M ən təəccüb edirəm ki, niyə mənim pulum dan kəsib M əşədi Niyazquluya verirsən, çünki məni yum şaq tanıyırsan. H a c ı S a 1 e h. Hacı M urad, bu sözləri mənə deyirsən? M ənə bir həftə vaxt vermirsən? Neçə dəfə səni dar gündən qurtarmışam, a biin-saf kişi? Səni ilan ağzmdan qurbağa kimi, borclulardan xilas etmişəm. İndi mənə aman vermirsən? H a c ı M u r a d . Onlar keçmiş əhvalatdır. M ən də sənə az etməmişəm. Köhnə palan içi açmaq lazım deyil. Daha bir gün də gözləyə bilmərəm. Dünya ölüm- itimdir və bundan əlavə də Kərbəla ziyarətinə gedəcəyəm. Pul lazımdır. H a c ı S a 1 e h (rişxəndlə). Hacı Murad, ziyarətin qəbul olunsun, ancaq soruşmaq eyib olmasm, hansı əməl ilə gedirsən? H a c ı M u r a d . Niyə? M ən nə pis əməl etmişəm ki, ziyarətim də qəbul olmasm?
H a c ı S a 1 e h. Hələ cürət edib soruşursan da? Sənin yediyin, içdiyin it qanmdan da murdardır, çünki oğurluqla, qaçaqlıqla, yetimin malmı mənimsəməklə yığılıbdır. Hansı əməlini deyim. İmranm atasmm pulu ilə mal-dövlət sahibi olduğunu hamı bilir və yetim İmranı nə tövr saxladığm cümləyə məlumdur. Amma onun atasmm sən çöldəqalmışı öz oğlu kimi, xəz paltolu saxladığı hamıya məlumdur. H a c ı M u r a d . Babam, mənimlə davaya gəlmisən? Bir qəbih iş görmürəm ki, öz pulumu istəyirəm də. H a c ı S a 1 e h. Kağızı ver buraya, bihəya kimi! Buyur, bu sənin beş min manatm. (Pulları verir.) Sən elə zalım deyilsən ki, adama rəhm edəsən. Boynuma torba salıb dilənməyə hazıram, nəinki sənin kimi adamdan minnət götürməyə.
H a c ı M u r a d (pulları sayarkən). Yaxşı çrxartdım. Hacı Saleh az qalmışdı ki, İmranm qəyyumu olub Şeyx Əlinin malmı məndən iddia edə. Dünyada qəribə adamlar var. Bir də görürsən ki, səndən iddia edir ki, mənim babam sənin babanı filan qərinədə əsirlikdən azad edibdir. İndi gərək sən də mənə qul olasan. Durum mücrüyə yer qazım. Qulu! Qulu! Q u lu gəlir. Q u 1 u. Nə buyurursan, ağa? H a c ı M u r a d.Get mətbəxdə bir xəncər tiyəsi var, onu buraya gətir. (Qulu
Quludan və Nabatdan həmişə sərvaraq olmalıyam. Ələl-xüsus o şeytan Quludan. Hər bir şeyə diqqət edir. İndi soruşacaqdır ki, bu xəncər tiyəsini neynirsən? Q u lu daxil olur. Q u 1 u. Ağa, bunu neynirsən? H a c ı M u r a d . Canma dərd edəcəyəm, səfihoğlu səfih! İndi durub mənnən silist edecəkdir. Nə edəcəyəm, dım aqlanm ı kəsəcəyəm. Q u 1 u. Ağa, bunnan mən ət döyürəm. Bu dım aq kəsməz. H a c ı M u r a d . Sarsaq oğlu sarsaq, itil cəhənnəmə. Q u 1 u. Ağa, niyə acığm tutur. Bu elə kütdür ki, heç yer də qalmaz. H a c ı M u r a d . Nə dedin? (kənara) Allah, divarlarm da qulağı var. Bu zalım oğlu haradan bildi ki, mən tiyəni nə üçün istəyirəm. Q u 1 u (kənara). Bəli, məlum oldu ki, tiyə nə üçündür. H a c ı M u r a d . Qulu, indi başımı sandığaqoyub yuxuyagetmişdim, yuxuda gördüm ki, sən surətdə bir adam evə girib istəyir ki, mənim pul sandığımı yarıb... belə boğub məni o boş sandığa saldı. Çox vaxt yuxu doğru olur. İndi onun ücün bunu səndən istədim ki, yanım da silah olsun. Q u 1 u. Bəli, ağa, adam gərək ehtiyatlı olsun. Yanmda silah saxlasm. (kənara) Amma necə inandım, məni hec şeytan da aldada bilməz,
istəyir bu aldatsm. (Hacı M urada) Ağa, m ən getdim, yoxsa toyuq ocaqda yanar. H a c ı M u r a d . Ay gədə, toyuq nədir? Nə deyirsən? Kim sənə izin veribdir ki, toyuq kəsirsən. Bu zalım uşaqları axırı məni dilənçi edəcəklər, elə bu saat da dilənçi halmdayam. K afir oğlu kafir, bu dəqiqə o toyuğu mənə dirildərsən. Q u 1 u. Ağa, mən neyləyim. İmran ağa buyurdu ki, axşama plov bişir, iki toyuğu da kəs qoy aşm altma, qonağım var. H a c ı M u r a d . A kafir oğlu, mənəm sənin ağan, yoxsa İmran? O haradan ağa oldu. B ir yetim gədə idi. Rəhmim gəlib saxlamışam. İndi mənim evimi dağıdır? Get bu saat onu buraya çağır. (Qulu gedir.) Evin yıxılsm, İmran. Yaxşı evimi dağıdırsan. H eyf sənə, çil toyuq. Hamı toyuqlardan yumurtlayan idi. (İmran daxil olur.) Atam, belə ki, sən başlamısan, tezliklə mənim boynuma torba saldırıb diləndirəcəksən. İ m r a n. Nə olmuş? H a c ı M u r a d . Atam, bu nə qonaqlıqdır? Bu nə toyuqplovdur? Atam, yağ, düyü müftə deyil. Hamısma pul vermişik. Axır mənə deyən gərək, ay axmaq, niyə evə yağ, düyü alırsan ki, gədə-güdə hər gün aş bişirib yesin? Bu xərcə heç Süleyman padşahm xəzinəsi də davam edə bilməz. İ m r a n. Sən evə nə yağ alansan, nə düyü. Bu günkü plovun xərci də mən ilədir. Budur, on iki ildir ki, m ən bu evdə oluram, burada bir qonaq üzü görməmişəm və özüm də sənin qorxundan çağırmamışam. Amma indi bazardan gəlirdim, bir fağır qəribə rast gəldim. Bu gecəliyə qonaq olmağı rica etdi, naəlac qalıb razı oldum. Bir də, qəribə kömək etməyi allah, peyğəm bər buyurmuşlar. H a c ı M u r a d . İndi de durub mənə şəriət öyrədəcəkdir. De görüm, ağa İmran, o hansı tatm kitabmdadır ki, toza, torpağa batıb min əziyyət ilə pul qazanasan. Verəsən toyuqplova, onu da gəlib-gedən lotu-potu yesin. Özü də çil toyuğun əti ilə. İ m r a n. Daha m ən sənə nə deyim? Sənin üçün allah, peyğəmbər, quran, şəriət hamısı puldur ki, yığasan sandıqlara, nə özün xərcləyəsən, nə də başqasma verəsən. H a c ı M u r a d . Kəs səsini, nadürüst, namərbut. Budur, on iki ildir ki, sən ata- anasız yetimi öz oğlum kimi bəsləyib, paltar, çörək verib bu boya çatdırmışam. Onun əvəzində mənə dediyi sözə bax. Çörəyim sənə haram olsun.
Yüklə 3,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|