Süleyman saniaxundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
İ m r a n. Sənin məndə heç bir haqqm yoxdur, mənim səndə var. Hələ atam Şeyx Əli sənə elədiyi yaxşılıq və qoyduğu dövlət dursun kənarda. M ən özüm gecə və gündüz çalışıb sənə pul qazanmışam. Amma bu vaxta kimi heç bir şeyə ixtiyarım yoxdur ki, əl vuram. Yığ, yığ görək kimə qalacaqdır... (Çıxır.) H a c ı M u r a d . Ümid ol, sənə qalacaqdır. Çox tələsmisən. Yox, dəxi dayanmaq yeri deyil. Lazımdır tezliklə Gülzarı bir dövlətli yerə verib İmranı qovmaq. Baxaq görək, şəhərimizdə arvadsız dövlətli kimdir. Kərbalayı Cəfər. Yaxşı dövləti var. Amma irəliki arvaddan beş oğlu var, dörd də ayı kimi qızı. Heyf, bunlardan mənə heç şey düşməz. Hacı İmanqulu. M alı-dövləti çox, özünün də sill azarı var. Bu gün-sabah təşrif aparacaqdır. Amma bu bədbəxt də molla, seyidin kələyinə düşüb cəmi dövlətini məscidə vəqf etmiş. Bəs kim qaldı? (Fikirləşir.) Tapdım, M əhərrəm bəy. Yaxşı pulu, mülkü var. Qapısmda nökər-qulluqçunun sayı-hesabı yoxdur. Heç bir övladı da, qohum-əqrəbası da yoxdur. Sinni də mənə yovuqdur. Qulu! Qulu! Q u lu daxil olur. Q u 1 u. Nə buyurursan, ağa? H a c ı M u r a d . Qulu, bir az naxoş kimiyəm, tezdən yatacağam, heç kəsi buraya qoymazsan. Gələn olsa, deyərsən ki, ağam azarlıdır, yatıb. Di get. Q u 1 u. Ağa, bəs plov yeməyəcəksən? H a c ı M u r a d . Xeyr, ağan İmran yesin. (Qulu çıxır.) Durum mücrü üçün yer qazım. (Durub qapıları bağlayır, tiyəni götürüb yeri qazır.) İndi, oğrular, tapm görüm M uradm pulu haradadır? Heç şeytanm da ağlma gəlməz ki, m ən burada pul basdırmışam. Qulu demiş, tiyə elə kütdür ki, yeri də qazmır. (M ücrünü basdırıb
Qulu!
Q u lu başı açıq daxil olur. H a c ı M u r a d (papağı göstərir.) Bu nədir, a kafir oğlu? Q u 1 u. Ağa, vallah, təqsir məndə deyil, Nabatdadır. Aydmlıq gecdir, həyəti süpürməyə başladım. Nabat gəlib birdən başıma bir qapaz salıb qaçdı. M ənim də elimə bir şey düşmədi, papağı dalınca atdım, gəlib pəncərəndən içəri düşdü. H a c ı M u r a d . Kafir uşaqlan kafir. Yeyin mənim yağlı-yağlı xörəklərimi, sonra qızışıb şıllağa durun. Görün sizin başmıza nə gətirəcəyəm. Elə indicə yuxuya getmişdim, şüşənin səsindən diksinib qalxdıqda tiyə ayağımı kəsdi. Q u 1 u (kənara). A... indi basdırdığı yeri də bildim. H a c ı M u r a d . Get, zirzəmidə divann çatlağmda pam bıq gizlətmişəm və küncdə əsgi var. Tap buraya gətir. Q u lu gedir. H a c ı M u r a d . Bu zalım uşaqlarmm əlindən bir saat da rahatlığım yoxdur. Gərək adamm arvadı ola ki, canı rahat ola yoxsa arvadsız kişinin günü it günüdür. Yəni bir tərəfə də baxanda arvada da etibar yoxdur. Evin baş oğruları onlarm özləridir. (Qulu axsaya-axsaya daxil olur.) Tez gəl, tənbəl oğlu tənbəl. Məni görüb ayağı da axsamağa başladı. Q u 1 u. Ağa, mən də sən düşən günə düşdüm. Ayağıma mıx batdı. H a c ı M u r a d . Çox yaxşı oldu. Əlbəttə, ağasma xəyanət edəni allah elə edər. İndi gəl ayağımı sarı. Q u 1 u (Hacı M uradın ayağını bağlarkən kənara). Xəsis kaftar. İt sümük yığan kimi, anbarı doldurubdur mıx ilə, nal parçası ilə, kəndir qm ğı ilə, əsgi ilə, əlinə hər nə düşübdür, siçan kimi yuvasm a yığıbdır. H a c ı M u r a d . İndi həkim olsaydı, bir parça pam bıqdan ötrü əpteyə göndərib məndən xeyli pul çıxartmışdı. Adam belə olmasa pul yığa bilməz. Q u 1 u. Ağa, vallah m ən belə pul yığsaydım, indi mənim də sənin kimi dövlətim vardı. H a c ı M u r a d . Sən niyə zəhmət çəkəsən? Ağanm min əziyyətlə qazandığmdan yeyib eşşək kimi şıllaq atırsan. M ən olmuşam bir leş, siz olmusunuz bir ac qurd. Hərəniz bir tərəfdən soxulub cəmdəyimi didirsiniz. Hə, qurtardm? İndi get orda dur. (Çağırır.) Nabat, Nabat! (N abat daxil olur.) Xanım, indi de papaqaldıqaç oynuyursan? N a b a t. Ağa, vallah, Qulu yalan deyir, nahaq yerdən gəlib məni sənə çuğullayır. Q u 1 u. Yəni gündə hər səhər-axşam samovarı təzələyib xanım kimi altı-yeddi istəkan salma çay içdiyini də yalan deyirəm. N a b a t. Ağa, vallah, yalan deyir, inanma Quluya. M ən də sənin kimi gizlin, gündə ocaqda yum urta bişirib yeyirəm? Q u 1 u. Ağa. Nabat qəndi doğrayanda ciblərinə doldurur. H a c ı M u r a d . Dayanm, kafir usaqları, siz mənim evimə quldurluğa gəlmisiniz, mənim evimi tar-m ar etmişsiniz. M ənim xəbərim yoxdur, bu saat sizin divanmızı edəcəyəm. Q alxıb istəy ir ki, ağ acın a tə r ə f g etsin , Q u lu və N a b a t qaçırlar. H acı M u rad d a ayağının a ğ rısın d an u fultu ilə yerə yıxılır. Pərdə İKİNCİ PƏRDƏ Səhnə İm ranın otağını göstərir. O tağın divarları pəhləvanlar rəsm i ilə m üsəvverdir, otağın pəncərəsi bağçaya baxır. O rtada bir m asa, üstündə kitablar, yanında bir neçə kürsü. G ülzar pəncərəyə söykənib. İm ran isə gəzinir. İ m r a n. Yox, Gülzar, daha səbir edə bilmirəm. Bu on iki ildə atan mənə etdiyi zülmə davam edib səbir etdim, amma indi sənə etdiyi sitəmə tab gətirə bilmirəm. O günü yadmdadırmı, göz ağrısmdan nalən ərşə çıxmışdı. Gedib deyirəm, Hacı əmi, pul ver həkim gətirim. Deyir həkim zad lazım deyil. İkicə gün ac qalsm sappasağ olsun ayağa dursun. Hamı azar, deyir, yeməkdəndir. Az yesin, qanı da az olsun. Onda heç vaxtı gözləri ağrımaz. O vaxtı məndə də pul yox idi. Gedib özgədən borc alıb həkim gətirdim. Sənə də demədim ki, ürəyin sıxılar. Nə deyim, allahm belə birəhm ata yaratdığma təəccüb edirəm. G ü 1 z a r. İmran, bir ata ki qızmı bu mal-dövlətlə on iki il bacı evində qoya ki, xərc çıxmasm, daha ondan nə ummaq olar? İ m r a n. Gülzar, əbəs yerə indiyə kimi ümid bağlamışıq. G ü 1 z a r. Necə, atam sənə nə deyib? İ m r a n . Nə deyəcək? Vaxtı ki, karvansaranı və dükanları satmamışdı, oğlumsan və qızım da sənindir deyə məni əlindən buraxmırdı, amma elə ki, onlarm hamısmı satıb pul elədi və sandıqlara doldurdu, daha mənə ehtiyacı qalmadı. İndi sözünü dəyişdirib deyir ki, mən heç vaxt öz qapımdakı nökərimə qızımı vermərəm.
Yüklə 3,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|