Süleyman saniaxundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yüklə 3,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
G ü 1 z a r. Yəni bu sözləri özü dedi? İ m r a n. Xeyr, sən azarlı olan vaxtı bazarda Hacı Qəhrəmanm dükanmda oturubmuş. Hacı Qəhrəman məni tərif edirmiş: deyirmiş ki, Hacı Murad, sən çox xoşbəxtsən ki, İmran kimi kürəkənin var. O vaxtı, o da həm in cavabı vermişdi. Bundan əlavə, özüm də görürəm ki, məni çox incidir ki, təngə gəlib gedəm. G ü 1 z a r. Xudaya, ata-anaya ehtiram edib sevməyi övlada vacib etmisən. M ən belə atanı necə sevim? İ m r a n. İndiyədək mənim adım sənin üstündə olduğuna görə hər kəsin qabağı almmışdı. Bundan sonra buradan elçilərin ayaqları kəsilməz. G ü 1 z a r. İmran, səhv edirsən. Belə iş olmaz. Cəmi şəhər bilir ki, m ən sənə ad olunmuşam, heç kəs cürət edib bu qapıya gələ bilməz. İ m r a n. Gülzar, o səni mənə heç vaxt verməyəcəkdir. Onun fikri odur ki, səni bir dövlətli adama verə ki, ondan nəfbərdar ola. G ü 1 z a r. İmran, buna heç inana bilmərəm. Yəni atamm fikri odur ki, mənlə alış-veriş edib qazanc eləsin? İ m r a n. İnanmamağa haqqm var, çünki sən atanla az olmusan. Onu yaxşı tanıya bilməzsən. G ü 1 z a r. İmran, atam o qədər zalım ola bilməz. Bizim məhəbbətimizə rəhmi gəlib bir-birimizdən ayırmaz. İ m r a n. Gülzar, özün bilirsən ki, məni burada saxlayan məhz sənə olan məhəbbətimdir. Amma bunu atana qandırmaq mümkündürmü? Onun məşuqəsi puldur. Onun namazı sandıqdır ki, gündə beş dəfə durub baş çəksin. Onun Kəbəsi mücrüdür ki, gündə yeddi dəfə başma dolansm. Gülzar, çox çəkməz ki, atan səni bir dövlətliyə verməyi aşkar edər və heç bir qanlı göz yaşı onun qət etdiyini poza bilməz. O vaxtı mənim ilə getməyə razısanmı? G ü 1 z a r. Əlbəttə razıyam. Sənsiz mənə dirilik yoxdur. N a b a t daxil olur N a b a t. Xanım, Dürrə xanım gəlib səni görmək istəyir. Gülzar və Nabat çıxırlar. İ m r a n (yalqız). Zavallı qız, çox böyük müsibətdir ki, atan ola, özün yetim sayılasan. Dövlətin ola, kasıb kimi hər şeyə möhtac olasan.
H a c ı M u r a d . Əhvalm necədir, İmran ağa? Nə qəm dəryasma batmısan? İ m r a n. Sizdən rica edirəm ki, mənlə rişxənd ilə danışmayasmız. M ən ağa olsaydım, sənin üçün nökər, dalandar olmazdım. H a c ı M u r a d . Acığm niyə tutur, adam özü üçün pul qazanmağa çoban da olar, arabaçı da olar, hətta hambal da olar. Görmürsənmi m ən qoca kişi necə çalışıram? İndi bu saat bazardan gəlirəm. Ac-susuz, altı saatdır o tacirin, bu tacirin dükanmm qabağmı kəsdirib borc yığıram. Bunlarm hamısı sənin işindir. Lakin sən əlini ağdan qaraya vurmaq istəmirsən. Deyirsən, qoy Hacı M urad zəhmət çəkib qazansm, axırda mənimdir. Əlbəttə, sənindir. M ənim daha kimim var. Amma yenə də lazımdır ki, özün də çalışıb qara gün üçün pul qazanasan. İ m r a n (kənara). Görəsən yenə nə kələyi var. Xeyr, hiyləsinə aldanmam.
H a c ı M u r a d . Oğlum, ağlmı başma cəm elə, yenə irəliki kimi işə-gücə get. Yoxsa səni danlayıb nəsihət etdiyimdən inciyirsən? M ən sənin xeyrindən ötrü çalışıram. İstəyirəm ki, ağıllı, kamallı adam olasan ki, m ən də öləndə bu dünyadan arxaym gedim. İ m r a n (kənara). Ay ilan, dilin baldır, dişin zəhər. (Hacı M urada) Təəccüb edirəm ki, bazarlarda mənə nökər adı verib dükanlarda danışırsan. Amma evdə olduq da oğlumsan, malım, canım hamısı sənindir deyirsən. H a c ı M u r a d . Nökərimsən? Əstəğfürulla, belə söz mənim ağzımdan çıxmamış. İnanma, oğlum, bunlar düşmən böhtanıdır. Onlar istəyir ki, ata-oğul arasma inciklik salıb ondan nəfbərdar olsunlar. B u h ald a M ə h ə rrə m b əy daxil olur. İ m r a n (kənara). Zalım oğlu nə pis yerdə gəldi. M ə h ə r r ə m bəy.Salaməleyküm,hacı. Kefin necədir? İmran oğlan, xoş gördük. H a c ı M u r a d . Salaməleyküm, Məhərrəm bəy. Buyur, buyur, nə əcəb biz tərəflərə də qədəmi-şərifinizi basdmız. Qədim dostunuzu yada saldmız? M ə h ə r r ə m b ə y . Ay hacı, işlər olub çox, özüm də tək, əgər gədə-güdə ümidinə qoyursan, hərəsi bir tərəfə çəkib evimi dağıdır. Hanı keçən vaxtlar, hanı qədim adamlar? Etibar, hörmət, izzət, insaniyyət, hamısı onlam an getdi. İ m r a n (kənara). Yaxşı tapışmıslar. Xəsislikdə bir-birlərindən qalmazlar. H a c ı M u r a d . Bəli, bəli, çox yaxşı buyurursan. Zəmanəmiz çox pis zəmanədir. Qocalar ömür çürüdür, pul qazanırlar, cavanlar isə əllərini bellərinə qoyub ver yeyim, ört yatım deyirlər. M ə h ə r r ə m b ə y . Ay hacı, sənin nə dərdin var? İmran kimi işləyən, can yandıran köməkçin var. Dərd mənim dərdimdir ki, heç kəsim yoxdur. Özüm də gün-gündən geri gedirəm, kənd-kəsəyi dolandıra bilmirəm. H a c ı M u r a d . Doğru buyurursan, İmran çox canyandıran oğlandır. Ancaq bu axır vaxtlarda əlini ağdan-qaraya vurm aq istəmir. İndi sən gələndə onun üstə danışıq edirdik. İmranm atası rəhmətlik Şeyx Əli çox yaxşı, rəhmli adam idi. Ölən zaman Təbrizdə çox pulları batdı. Ələ bir şey gəlmədi. Çox adama pulu kağızsız vermişdi. Kağızı olanlar da fağır adı ilə yedilər getdi. Tacirbası Hacı Əlinin o zaman bir pirkeşiyi vardı. M əmməd Sadıq adlı. Şeyx Əli vəfat edəndə iki min manatı o şəxsdə qalmışdı; pulu olmadı ki, versin. ö n d an bəri, o pul onda qalıbdır. Öldü-qaldısmdan da xəbərim yoxdur. İndi istəyirəm İmranı onun dalınca İrana göndərəm, həm özü ücün səyahət etsin, həm də pullan alıb gətirsin. İ m r a n (kənara). Hə, indi bildim ki, mənə etdiyi bu qılıqlar nə üçün imiş. Məni Gülzardan ayırmaq fikrindədir. M ə h ə r r ə m b ə y . Çox yaxşı fikirdir. (kənara) Deyəsən işim əvvəldən yaxşı gətirir. (Hacı M urada) İndi, ay hacı. Evdə sandığı açıb köhnə kağızlara baxırdım. Atamm siyahi dəftəri əlimə düşdü. Baxıb gördüm ki, cümlə borclarm üstünə öz xətti ilə qələm çəkilmişdir. Ancaq mərhum atanıza yüz manat borcu var imiş. Onun üstə qələm cəkilməmişdir. Dərhal durub gəldim ki, o borcu sizə verib atamm boynundan saqit edəm. Buyurunuz. H acı M u rad alıb sayır. İ m r a n (kənara). Burada bir sirr var. Onsuz deyil, yoxsa xəsislikdə bu ondan qalmaz.
Yüklə 3,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|