Sumqayıt Şəhər Səməd Vurğun adına Mərkəzi Kitabxana Mirzə Fətəli Axundzadə 200
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mirzə Fətəli Axundzadə - 200 M. F. Axundzadənin həyat və yaradıcılığının əsas tarixləri
- Mirzə Fətəli Axundzadə - 200
- Mirzə Fətəli Axundzadə - 200 M. F. Axundzadə haqqında görkəmli şəxslərin fikirləri
Mirzə Fətəli Axundzadə - 200 M. F. Axundzadənin həyat və yaradıcılığının əsas tarixləri
1812 Fətəli Məmmədtağı oğlu Axundzadə Şəki şəhərində anadan olmuşdur 1832 Gəncədə mədrəsə təhsili almışdır
Şəkidə ibtidai rus məktəbində oxumuşdur
Tiflisdə Qafqaz canişinliyi baş idarəsinin dəftərxanasında tərcüməçisi vəzifəsində işləmişdir
1836 – 1840 Tiflis qəza məktəbində Azərbaycan və fars dillərindən dərs Demişdir
Axundzadə Hacı Ələsgərin qızı Tubu xanımla evlənmişdir
Rusiya İmperator Coğrafiya Cəmiyyəti Qafqaz şöbəsinin həqiqi üzvü seçilmişdir
Qafqaz canişinin baş tərcüməçisi təyin edilmişdir
1850 – 1855 “Hekayəti – Molla İbrahimxəlil kimyagər”, “Hekayəti – Müsyo Jorda həkimi nəbatət və dərviş Məstəli şah caduküni məşhur”, “Sərgüzəşti – vəziri xani –Lənkəran”, “Hekayəti – xırs quldurbasan”, “Sərgüzəşti mərdi xəsis” (Hacı Qara), “Mürafiə vəkillərinin hekayəti” adlı altı komediyasını yazmışdır
Ərəb əlifbası əsasında yeni əlifba tərtib etmişdir
Qafqaz canişinliyinin baş siyasi idarəsinin tərcüməçisi təyin olunmuşdur
1863 – 1865 “Kəmalüddövlə məktubları” adlı bədii – fəlsəfi traktatını yazmışdır 1873 Polkovnik rütbəsinə layiq görülmüş, Rusiya, İran və Türkiyə dövlət tərəfindən bir sıra orden və medallarla təltif olunmuşdur
Rus şərqşünası Adolf Berje ilə birlikdə “Kəmalüddövlə məktubları”nı rus dilinə tərcümə etmişdir
Tiflisdə kasıb müsəlman uşaqları üçün ayrıca məktəb açmışdır
Cəlaləddin Ruminin “Məsnəvi”sinə həsr olunmuş “Mollayi Rumi və
8
Mirzə Fətəli Axundzadə - 200
onun təsnifi babində” adlı ədəbi – tənqidi məqalə, eyni zamanda “Hekayəti –bədiəxani – Ərdəbili və Məşədi Buttan Səlyani”, “hekayəti – Roma Kərim və Səfər dəllək” və “Hekayəti – Seyyid Ələm Səlyani” adlı mənzum hekayələr yazmışdır
Ağır ürək xəstəliyinə məruz qalmışdır
1878 fevral Tiflisdə vəfat etmiş və müəllimi Mirzə Şəfi Vazehin qəbri yanında dəfn edilmişdir
Bakıda şairə abidə ucaldılmışdır
Azərbaycanın Milli Kitabxanasına M. F. Axundzadənin adı verilmişdir
1957 “Aldanmış kəvakib” (yaxud “Hekayəti Yusif şah”) povestini yazmışdır 1982 Hökumət görkəmli dramaturqun 170 illiyini qeyd etmişdir
1988 Hökumət ədibin anadan olamsının 175 illiyini qeyd etmişdir 2005 “Seçilmiş əsərləri”nin üç cildliyi İlham Əliyevin 12 iyun 2004 – cü il tarixli Sərəncamı ilə latın qrafikası ilə çap olunmuşdur
14 aprel Azərbaycan Respublikası Prezidenti ilham Əliyev Sərəncam imzalamışdır
9 Mirzə Fətəli Axundzadə - 200 M. F. Axundzadə haqqında görkəmli şəxslərin fikirləri Azərbaycanın teatrının beşiyi başında dahi, mütəfəkkir, materialist filosof, Azərbaycan dramaturgiyasının atası Mirzə Fətəli Axundzadə dayanmışdı. Əlamətdar haldır ki, Mirzə Fətəli Axundzadənin ölməz komediyaları ilk dəfə müəllifin öz tərcüməsi ilə Peterburqda və Tiflisdə rus səhnəsində tamaşaya qoyulmuşdu. Heydər Əliyev Ümummilli lider
Mirzə Fətəli Axundzadə bütün həyatı boyu doğma vətəninin və xalqının tərəqqisi yolunda yorulmadan çalışaraq yeni dövrün irəli sürdüyü mühüm elmi, mədəni və ictimai-siyasi məsələlərə daim fəal münasibət ifadə edən və zamanın qabaqcıl ideyalarından bəhrələnməyə çağıran yaradıcılığı ilə Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafı tarixində parlaq səhifə açmışdır.
İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yazıçılığa təhrik edən və bədii zövqündən daha artıq ictimai məfkurəli idi. O, yazılarını bir sənət adına deyil, bəlkə ictimai məfkurəsi adına yazır və öz əsərlərindən sadə bədii bir zövq deyil, həyat və cəmiyyət üçün bir nəticə gözləyirdi. O, ədəbiyyatı öz duyğularının, öz məfkurələrinin bir tərcümanı kimi tanıyır, ...öz məfkurələrini həyata keçirmək və yaymaq üçün bir vasitə bilirdi... Lakin bunların hamısına baxmayaraq, biz Mirzə Fətəlini hər şeydən artıq yenə də bir ədib kimi tanımaq istərdik. Nə qədər ədəbiyyat onun fikirlərini yayacaq bir vasitə olmaq üzrə götürülmüş isə də, hər halda burada Mirzə Fətəli o qədər böyük məharət, bir istedad göstərmişdir ki, hər şeyi geridə buraxıb, ədəbi bir sima kimi ortada qalmışdır.
Cəfər Cabbarlı
Axundzadə elə bir adamdır ki, onun xidmətləri çox böyükdür. O yalnız bizim zəmanəmizdə öz layiqli qiymətini almışdır. Filosof, dramaturq və ictimai xadim olan Axundzadə öz ölkəsinin mədəniyyəti arasında canlı əlaqənin timsalıdır. Araqon
10 Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|