Susurluk Ve Ilıca ( Balıkesir ) Plütonlarının Petrografik Ve Jeokimyasal Açıdan Karşılaştırılması

Çataldağ ve Ilıca Granitoyidinin Jeokimyasal ve Petrografik Karşılaştırması, Batı Anadolu, Türkiye
Kıymet Deniz ve Yusuf Kağan Kadıoğlu
¹ Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 06100 Tandoğan, Ankara

(E-posta: [e-mail])

Çataldağ ve Ilıca granitoyidi Sakarya kıtası içinde kuzeybatı Anadolu’da büyük intrüzif kütleler olarak açığa çıkmışlardır. Çataldağ intrüzif kütlesinin uzun ekseni hemen hemen doğu batı doğrultusuna paraleldir ve yaklaşık olarak dikdörtgen biçimindedir. Kütle 350 km²’lik bir alanı kaplamaktadır. Ilıca intrüzif kütlesinin uzun ekseni kuzey güney doğrultusuna paraleldir ve 150 km²’lik bir alanı kaplamaktadır. Her iki intrüzif kütle Karakaya sutür zonuna sokulum yapmıştır. Karakaya formasyonunun kayaçları ile kontak metasomatik ve migmatitik kayaç oluşumlarından oluşan keskin dokanağa sahiptirler. Çataldağ intrüzif kütlesi holokristalin tanesel doku, felsik minerallerin zenginliği ile daha az bollukta mafik mikro tanesel anklavlarca (MME) tanımlanır. İntrüzif kütlenin sadece merkezi kısımları feldispat kaba taneli porfiritik doku ile mafik mikro tanesel anklavların bolluğuna sahiptir. Ilıca intrüzif kütlesi kaba taneli, holokristalin tanesel doku, mafik ve felsik minerallerce zenginliği ile bol mafik mikro tanesel anlavlarca tanımlanır. Ilıca granitoyidinin çeşitli yerlerinde diyabaz ve diyorit porfir tüm intrüzif kütleyi mafik ve ortaç dayklar olarak keser. Mikroskobik analizler Çataldağ granitoyidinin dış zonlarının syenogranit ve monzogranit bileşiminde kuvars, oligoklaz, mikroklin ve ortoklaz zenginliği ile az miktarda biyotit ve amfibol varlığını göstermektedir. Ilıca intrüzif kütlesinin modal mineralojik bileşimleri monzogranit, granodiyorit ve kuvars monzonit bileşiminde olduğunu göstermektedir. Çoğunlukla kuvars, oligoklaz, ortoklaz, amfibol, biyotit ile az miktarda piroksen minerallerinden oluşmaktadır. Çataldağ ve Ilıca intrüzif kayaçlarının her ikisi de subalkalin ve kalkalkalin kökenlidir. Çataldağ intrüzif kayaçlarının en dış zonu peralümina ve en iç zonu ise metaalümina karaktere sahiptir. Ilıca plütonu çoğunlukla metaalümina köken kayaçları ile karakterize edilir. Rb’a karşı Y+Nb diyagramı volkanik yay graniyoyidi ile ilişkili magma kaynaklarını göstermektedir. Okyanus sırtı granitine göre normalize edilmiş elementel örnekler HFS elementleri ile ilgili LIL elementlerinde zenginleşmeyi gösterir. Jeoloji, petrografi ve tüm jeokimyasal veriler Çataldağ ve Ilıca intrüzif kütlelerinin her ikisininde levha yakınsamasından türediğini ve kaynaklarının içinde manto ve kabuksal bileşimlerin varlığını işaret etmektedir.

Anahtar Sözcükler : Ilıca granitoyidi, Çataldağ granitoyidi, petrografi, jeokimya, anklav

Geochemistry and Petrographical Comparison of Çataldağ

and Ilıca Granitoid, Western Anatolia , Turkey
Kıymet Deniz ve Yusuf Kağan Kadıoğlu
¹ Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Tandoğan,

TR­06100 Ankara, Türkiye (E-mail: [e-mail])

Çataldağ and Ilıca granitoid are exposed as large intrusive bodies at the North western Anatolia within the Sakarya continent. The longest axis of Cataldağ intrusive body is almost parallel east west direction and roughly within the rectangular in shape. The body covers an area of 350 km². The longest axis of Ilıca intrusive body is parallel to the north south direction and covers an area of 150 km². Both of the intrusive bodies are intruded to the Karakaya suture zone. They have sharp contact with the Karakaya formation rocks forming contact metasomatic and migmatitic rock formations. Çataldağ intrusive body is characterized by holocrystaline granular texture, rich in felsic minerals with less abundant of mafic microgranular enclaves (MME). Only the central part of the intrusive body has feldspar coarse grain porphyritic texture with abundant of the mafic microgranular enclaves. Ilıca intrusive body is characterized by coarse grain holocrystaline granular texture, rich in mafic and felsic minerals with abundant of mafic microgranular enclaves. Diabase and diorite porphyry cut the whole intrusive body as mafic and intermediate dykes in the various locality of Ilıca granitoid. The microscopical analyses reveal that the outer zone of Çataldağ garnitoid has quartz, oligoclase, microcline and orthoclase rich with minor amount of biotite and amphibole in the composition of syenogranite and monzogranite. However the inner part of this intrusive body is rich with quartz, oligoclase, orthoclase, biotite, amphibole with minor amount of microcline in the compositions of monzogranite and granodiorite. The modal mineralogical compositions of Ilıca intrusive body reveal a monzogranite, granodiorite and quartz monzonite in composition. They are mainly constituted of quartz, olicoglase, orthoclase, amphibole, biotite with the minor amount of pyroxene minerals. Both of the Çataldağ and Ilıca intrusive rocks are subalkaline and calkalkaline in nature. The outer zone of Çataldağ intrusive rocks have peralumina and the inner zone has metaalumina character. The Ilıca pluton is mostly characterized by metaalumina nature rocks. Rb versus Y+Nb diagram reveal a volcanic arc granitoid related magma sources. Ocean Ridge granite normalized elemental patterns reveal LILE enrichment relative to HFSE. The geology, petrography and whole geochemical data suggest that both of Çataldag and Ilıca intrusive bodies are derived from plate convergent and the presence of mantle and crustal components in their sources.

Key Words: Ilıca granitoid, Çatldağ granitoid, petrography, geochemistry, enclave