Systemy religijne świata
Wykład pierwszy, 17.02.2011r.
Religio
Relegere – zbierać, czytać od nowa
Reeligere – ponownie wybrać wiarę w Boga
Religare – wiązać, spajać
Religia to zespół wierzeń dotyczących świata i sił nim rządzących. W każdej religii zakłada się istnienie Boga, różnie pojmowanego – stanowiący źródło i ostateczny cel człowieka.
***
Ze względu na stosunek do Boga wyróżnia się następujące typy religii:
- politeizm (wielobóstwo),
- katenoteizm (zmienny kult jednego bóstwa, nieprzeczący istnieniu innych),
- henoteizm (stały kult jednego bóstwa, nieprzeczący istnieniu innych bóstw),
- monoteizm (jedynobóstwo),
- panteizm (odrzucenie Boga osobowego),
- animizm (istnienie duszy we wszystkich rzeczach),
- agnostycyzm,
"Osobiście jestem agnostykiem. To znaczy nie jestem w stanie
zaprzeczyć istnieniu Boga; nie mam również skłonności, by to zrobić, a tym bardziej, by
utrzymywać, że wiara w Boga jest niepotrzebna. Mam też gorącą nadzieję, że istnieje życie po
śmierci i bardzo chciałbym uzyskać jakieś tego potwierdzenie. Ale przy tym wszystkim nie
jestem w stanie zaakceptować żadnej pozytywnej religii — chrześcijańskiej ani żadnej innej.
Nie jestem w stanie wierzyć w istnienie Opatrzności w żadnym tego słowa znaczeniu, nie
jestem też przekonany o jednostkowej nieśmiertelności".
Bronisław Malinowski, Mit, magia, religia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1999.
- ateizm (odrzucenie wiary w Boga)
Częściami składowymi religii są:
-
Doktryna religijna
-
teoria boga (teogonia),
-
bóstwa sił przyrody nieożywionych: uraniczne, astralne, solarne, lunarne, telluryczne, chtoniczne, akwatyczne, gromowładne
-
bóstwa sił przyrody ożywionej: wegetacja płodności (ceres, flora), śmierci (nergal)
-
bóstwa sił społecznych (Ares, Mars, Asztarte, Hefajstos, Artemida)
-
teoria świata (kosmogonia)
-
kosmogonia (creatio ex nihilo)
-
geogonia
-
biogeneza
-
cyklizm, finalizm
-
teoria człowieka (antropologia religijna)
-
antropogeneza
-
soteriologia
-
pneumatologia
-
eschatologia
-
Kult religijny
-
ryty
-
obrzęd
-
ofiara i modlitwa
-
Organizacja religijna
Geneza religii:
-
stosunek człowieka do przyrody
-
funkcje społeczne
-
podłoże emocjonalne (spontaniczne i bezrefleksyjne działanie pod wpływem emocji)
ANIMIZM (Taylor) – człowiek pierwotny wierzy w uduchowienie przyrody. Przyrodą kierują duchy.
PREANIMIZM (Marett) – nie tyle duchy, co tajemne siły kierują przyrodą. Jakaś bezosobowa siła.
MANIZM (Spencer) – kult przodków, więzi plemienne źródłem religii.
IDOLATRIA (Brosses) – oddawanie czci przedmiotom bądź wyobrażeniom uznawanym za święte.
TOTEMIZM (Durkheim) – kult roślinnego bądź zwierzęcego praprzodka rodu albo plemienia.
MAGIA (Frazer) – malowanie zwierząt, by mieć nad nimi władzę.
PRAMONOTEIZM (Schmidt) – źródłem religii było praobjawienie. Z czasem zostało zapomniane.
Dostları ilə paylaş: |