Szpital Uniwersytecki nr 2
im dr. Jana Biziela
ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz
Menopauza – wahania masy ciała oraz dieta
Menopauza to okres w życiu kobiety, który wiąże się z licznymi konsekwencjami zdrowotnymi oraz
dużym obciążeniem psychicznym. Podczas niego zachodzi wiele zmian metabolicznych,
hormonalnych i estetycznych. Menopauzę stwierdza się po upływie 12 miesięcy od wystąpienia
ostatniego krwawienia miesiączkowego. Natomiast okres premenopauzalny rozpoczyna się znacznie
wcześniej. Wygasanie czynności hormonalnej jajników rozpoczyna się średnio 5-6 lat przed ostatnim
krwawieniem
W czasie menopauzy komfort życia kobiety znacząco spada, większość z nich odczuwa szereg zmian
fizjologicznych i psychicznych, które w tym okresie nazywane są objawami zespołu klimakterycznego.
Najczęstsze objawy
uderzenia gorąca, poty nocne, zaburzenia snu, nerwowość, przygnębienie, depresję, zawroty i bóle
głowy, kołatanie serca, parestezje, bóle stawowo-mięśniowe i ogólne osłabienie. Bardzo często
występują także dolegliwości ze strony układu moczowego, szczególnie problemy z nietrzymaniem
moczu. Towarzyszą temu nawracające infekcje dróg moczowych i wypadanie narządów płciowych
oraz suchość pochwy
Otyłość i nadwaga w całym okresie okołomenopauzalnym jest spowodowana zmianą rozkładu tkanki
tłuszczowej. W miejsce otłuszczenia gynoidalnego, charakterystycznego dla wieku rozrodczego, w
którym tkanka tłuszczowa odkłada się głównie w okolicach dolnych partii ciała na udach i biodrach,
pojawia się otłuszczenie aneroidalne (brzuszne). Pod kątem zdrowotnym
jest ono bardziej niebezpieczne, ponieważ tkanka tłuszczowa gromadzi się
w okolicach brzucha jako tłuszcz okalający narządy wewnętrzne. Takie
otłuszczenie stanowi środowisko zapalne i wiąże się z większym
nasileniem miażdżycy. W naszym kraju aż 2/3 kobiet w okresie menopauzy
ma nadwagę. Przy otyłości brzusznej pacjentki częściej mają problemy z
cukrzycą typu 2 i nieprawidłowym profilem lipidowym (m.in. cholesterol
LDL, trój glicerydy itp.).
Jednym z bardzo ważnych elementów wpływających na jakość życia
pacjentek jest dieta. Jej celem jest profilaktyczne działanie przeciw
powstawaniu nadwagi oraz otyłości podczas menopauzy. W tym okresie, bardzo istotne jest aby
kobiety zwracały uwagę na to co spożywają. Ważne jest monitorowanie poziomu cukru we krwi po
okresie menopauzy, tak aby uniknąć zachorowania na cukrzycę typu 2. Niezbędne w tym wypadku
staje się spożywanie odpowiedniej ilości zbilansowanych posiłków w ciągu dnia. Dietę u kobiet w
okresie menopauzy powinniśmy tworzyć w oparciu o produkty o niskim i średnim indeksie
glikemicznym,
zwracając
uwagę
przy
tym
na
ładunek
glikemiczny
posiłku.
Słowniczek
Indeks glikemiczny, wskaźnik glikemiczny IG – klasyfikacja produktów żywnościowych na podstawie ich
wpływu na poziom glukozy we krwi w 2-3 godziny po ich spożyciu (glikemia poposiłkowa).
Ładunek glikemiczny, ŁG – gęstość glikemiczna – sposób oceny zawartości węglowodanów w pożywieniu.
Opiera się na dwóch zmiennych: wartości indeksu glikemicznego (IG) oraz rozmiarze standardowej porcji
Posiłki powinny być spożywane regularnie, by nie dopuścić do nadmiernego spadku stężenia
glukozy we krwi począwszy od pierwszego śniadania. Powinno ono być syte i zawierać
węglowodany złożone.
Drugie śniadanie i podwieczorek powinny stanowić drobne przekąski w postaci owocu,
najlepiej z dodatkami białkowymi jak jogurt, które będą stanowić źródło wapnia w
profilaktyce osteoporozy.
Obiad powinien być największym posiłkiem w ciągu dnia i stanowić około 35%
zapotrzebowania energetycznego. Największym problemem u pacjentek staje się zazwyczaj
pora spożycia obiadu. Obiad powinien bowiem być spożyty stosunkowo wcześnie, nie w
godzinach wieczornych – kolacyjnych
Kolacja też może być ciepłym posiłkiem, jednak powinna być proporcjonalnie mniejsza od
obiadu.
Wykazano korzystny wpływ fitoestrogenów (produkty sojowe) na objawy zespołu
klimakterycznego. Bezpieczeństwo ich stosowania oraz
skuteczność w zapobieganiu zmianom wynikającym z
niedoboru estrogenów u kobiet w późniejszym wieku
potwierdzają
liczne
badania
kliniczne.
Problemy z nadwagą i otyłością u kobiet w okresie
menopauzy są również związane z szeregiem zmian
psychologicznych. W tym okresie życia kobiety zaczynają
zupełnie inaczej postrzegać swoje ciało. Zazwyczaj
ustabilizowana sytuacja rodzinna, obecność stałego
partnera, nie działają motywująco na wzrost zaangażowania kobiet w dbanie o walory
estetyczne. Przyczynia się do tego najczęściej także to, że wiele z nich nie jest już aktywnych
zawodowo. Powyższe sytuacje bardzo często przyczyniają się do powstawania stresu i
epizodów depresyjnych. Psychologiczne funkcje jedzenia odgrywają bardzo często w tych
przypadkach kluczową rolę. Należą do nich: pocieszanie się poprzez spożywanie pokarmów,
nadmierne jedzenie, mylne odróżnianie emocji od głodu a także realizowanie się poprzez
gotowanie, przygotowywanie posiłków dla najbliższych. Podczas stresu ośrodek głodu i
sytości ma zaburzoną stymulację i przez to kobiety w okresie menopauzy częściej spożywają
nieadekwatne porcje jedzenia w stosunku do swojego zapotrzebowania.
Ze względu na spadek całkowitego wydatku energetycznego w ciągu doby, niezwykle ważny
jest wzrost aktywności fizycznej u kobiet podczas okresu menopauzy. Procentowy wzrost
masy mięśniowej poprawia znacząco kondycję
metabolizmu kobiety i skutecznie przeciwdziała
powstawaniu otyłości. Wdrożenie zdrowego stylu
życia u kobiet i przeciwdziałanie izolacji społecznej
w wieku menopauzy istotnie przyczynia się do
zmniejszenia występowania szeregu skutków
ubocznych spowodowanych w tym okresie.
Opracowane na podstawie
www.współczesnadietetyka.pl
Ze względu na dużą aktywność komórek kościogubnych należy wprowadzić suplementację
witaminy D oraz zwiększyć spożycie produktów bogatych w wapń.
PODZIAŁ PRODUKTÓW UWZGLEDNIAJĄC INDEKS GLIKEMICZNY
NISKI IG (< 50)
ŚREDNI IG (50 – 75)
WYSOKI IG (> 75)
OWOCE
Świeże i suszone: jabłka, pomarańcze,
grejpfruty, gruszki, morele, czereśnie,
wiśnie, truskawki, poziomki, maliny,
brzoskwinie, śliwki, żurawiny itp, sok z
jabłek
Banany świeże, ananasy,
mango, kiwi, arbuzy,
winogrona, rodzynki, figi,
daktyle, owoce z puszki w
syropie Inne soki
owocowe-niedosładzane
Banany suszone, owoce
smażone w cukrze,
suszone daktyl
WARZYWA
Wszystkie sałaty i kapusty, szpinak,
ogórki, świeża kukurydza, fasolka
szparagowa, brokuły, kalafior,
marchewka surowa, pomidory,
papryka, zielony groszek, rzodkiewki,
rzepa, szparagi, grzyby, itp
Ziemniaki gotowane lub
pieczone w mundurkach
(nie rozgotowane!)buraki,
marchewka gotowana,
kukurydza konserwowa i
popcorn
Ziemniaki smażone,
chipsy, frytki, puree i z
ziemniaków instant
PRODUKTY MLECZNE
(z mleka krowiego,
koziego, sojowego)
Chude mleko, maślanka, jogurty
niesłodzone, kwaśne mleko, chude sery
-
-
PIECZYWO I WYROBY
CUKIERNICZE
Razowy chleb jęczmienny, chleb
gryczany, pumpernikiel
Większość pieczywa i
wyrobów cukierniczych z
mąki białej i razowej. Chleb
chrupki
Bagietki, rogale, rogaliki
francuskie, gofry, bułki do
hamburgerów i hot-
dogów z mąki
rafinowanej, chrupki
kukurydziane i inne
przegryzki słodzone lub
solone.
MAKARONY
Wszystkie pełnoziarniste, razowe
produkowane z mąki nie rafinowanej, i
makarony „białe” nie rozgotowane ( „al
dente”)
Wszystkie „białe”
makarony (z maki
oczyszczonej)
-
ZBOŻA, zbożowe
produkty śniadaniowe
Otręby pszenne i owsiane, kasza
jęczmienna perłowa, gryczana, całe
ziarna żyta i pszenicy.
Musli i płatki zbożowe
naturalne, owsianka,
kuskus
Wszystkie produkty
śniadaniowe (tzw. płatki)
słodzone ze zbóż
oczyszczonych, płatki
kukurydziane, kasza
jaglana
RYŻ
Ryż dziki, ryż biały parboiled
(preparowany termicznie)
Ryż Basmati brązowy i
biały, ryż jaśminowy, ryż
biały długoziarnisty
Ryż instant, ryż
„dmuchany”
NASIONA ROŚLIN
STRĄCZKOWYCH
Soczewica (brązowa, czerwona i
zielona), ciecierzyca, fasola (czerwona,
Mung, czarna, biała,)groch (żółty i
zielony), soja, bób itd.
-
-
NASIONA I ORZECHY
Orzechy arachidowe, pekan, tureckie,
migdały, soja, nasiona słonecznika
Orzechy kokosowe, ziarno
sezamu,
-
INNE
-
Miód, cukier stołowy,
napoje gazowane
Napoje gazowane na
bazie maltodekstryny
Dostları ilə paylaş: |