T a n I t I m t a h L i L e L e ş t I r I d e r g I s I y önetim y eri Gazi m ustafa Kemal Bulvarı, 133 06570 Maltepe / ankara t elefonlar Santral: 312) 232 22 57-231 23 48 Yazı



Yüklə 1,35 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/53
tarix25.06.2018
ölçüsü1,35 Mb.
#51124
növüYazı
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   53

Mücadeleye destek vermişler ve  önemli  vazifeler ifâ 

etmişlerdir.

Z evk  ve  ş e re f  d u y d u ğ u m   h a tırla tm a la rın  

beşincisine gelelim;  A nadolu’daki  son Türk  Devleti 

olan,  tam  bağım sız  Türkiye  Cum huriyeti  devletini 

ile le b e t  y a ş a tm a k   v a z g e ç ilm e z   g a y e m iz d ir.

Atatürk’ün sözüyle başladık, Atatürk’ün sözüyle 

bitirelim.



“M illi  b e n liğ in i  b ilm eyen   m ille tle r  başka 

milletlerin avı olur.”

A tatürk’ü  m innet,  şükran  ve  rahm etle  anıyor, 

K a r a k e ç ilile r ,  S a r ık e ç ilile r ,  A k k o y u n lu la r ı, 

K a ra k o y u n lu la rı  s e la m lıy o r  h e p in iz e   sa y g ıla r 

sunuyorum.

NOTLAR

*  Bu  yazı.  Doç.  Dr.  Mehmet  A k if  Tural'tn  "Türk  Kültüründe 



Karakeçililer  Uluslararası  Bilgi Şöleni’’nde  sunduğu  bildiridir. 

Kırıkkale.  17 Eylül 1999.

1  .A . Çay,  “Ertuğrul Gazi, Karakeçililer ve Söğüt Yörük Bayramı", 

Ill.O sm anlı Sempozyumu, Söğüt 1988, s.7.

2. İsmail Özçelik,  "Karakeçililer", Türk Kültürü’nde Karakeçililer 

Uluslar Arası B ilgi Şöleni Bildirileri. A.KM .Yay., Ankara  1999, 

s.53.

3. A. Çay, H er Yönüyle Kiirt Dosyası, Ankara  1996 s.45

4. İsmail Özçelik.  "Karakeçililer",  Türk Kültüründe Karakeçililer 

Uluslar Arası Bilgi Şöleni, s. 54.

5.  Urfa  ve  güney  cephesinde  azgınlara  karşı,  iç  isyanlara  karşı, 

işgallere karşı bölge halkının verdiği mücadelede geniş bilgi için bkz: 

İsmail Özçelik. M illi M ücadele’de Güney Cephesi:  Urfa, Ankara 

1993.

■ H K I l M H M t l M n n i i a H İ İ M l i m H I H S f M i m H m i m i l g l H İ İ S M İ i r a i i B B I l f l H l I H B I I H



“ö. 

Uluslar A.rast H azar Ş iir A k şa m la rı”

A hm et Kabaklı’nın anısına 

26-27Eylül 2001’de 

Elazığ  (Sivrice)  da 

A tatürk Kültür Merkezi Başkanlığı 

Elazığ  Valiliği 

Sivrice Kaymakamlığı 

Sivrice Belediyesi 

Elazığ Musikî Konservatuarı Demeği’nin 

işbirliği ile gerçekleştirilecektir

.

2001 / Güz 3 0 --------------------------------------------------------------------------------------------------- Bilge 11




Azerbaycan Muhacirliği ve 

Şiir

A nahtar Kelim eler :  Azerbaycan, şiir, edebiyat, muhacirlik.

E ln a ra  B A ŞİRO V A

Uluslararası İlişkiler Enstitüsü 

Azerbaycan Bilimler Akademisi

Ş

iir, Azerbaycan'dan  dış  ülkelere  yerleşmiş  olan 



Azerilerin  düşüncesinde,  dünya  görüşünde  ve 

yaşayışında büyük rol  oynamıştır.  Azerbaycan 

mühacirleri millî şiire büyük ilgi göstermiş, klasik 

ve  halk  şairlerinin  eserlerini  toplam ış,  bu  eserler 

hakkında çok sayıda makale ve yazılar yayınlamışlardır.

1920'li  yıllarda  A zerbaycan'ı  özellikle  siyasi 

sebepler  yüzünden  çok  sayıda  aydın  terk  etti,  bu 

aydınların  çoğu  edebi  yeteneklerini  ortaya  koymuş, 

bir  çok  eserler  yazm ışlardır.  F akat,  m uhacirlerin 

çıkardığı gazete ve dergilerin içeriği Sovyet memurlarını 

zam an   zam an   k ız d ırm ış tır.  S o v y e t  b a sın ın d a  

m u h a c irle re   k a rş ı  s e r t  te p k ile r   v e r ilm iş tir .



A z e r b a y c a n l I l a r ı n   d ı ş g ö ç ü n e   a it   o la n  

araştırmaların  bir  ö n em i  daha  vardır.  Ö z e llik le   haklı 

olarak  şu  fikir  dikkati  çeker: 

"Miihacir  edebiyatı  ve 

yayınları  içerisinde  "Musavat"ın yurt  içinde  ve yurt 

dışındaki  önem li fa a liy eti  biitün  bolşevikleı i  silaha 

sarılmağa sevk ederken Mirza Davut Hüseyııov, Ruhulla 

Ahundov,  A lihaydar  K arayev,  Dadaş  Biinyatzade. 

M u s ta fa   K u liy e v   k a le m e   s a r ı l m ı ş l a r d ı r 1

Buna Azerbaycan Kominist Partisi  liderlerinden

S. M. Kirov, G. Kaminski  ve başka yabancı şahısların 

Azerbaycan mühaciretine karşı uzlaşmaz  yaklaşımlarını 

da  ilave  etm ek  gerekir.  A zerbaycan  m uhacirlerini 

"d ü ş m a n "  ilan   e d e n ,  o n la ra   k arşı  b asın   yayın 

organlarında  ve  toplum da  saldıran  bu  şahısların, 

Azerbaycan  m uhacirlerine  ve  yeni  rejim in  az  çok 

"özgürlük"  tezahürlerine karşı da düşman  olduklarını 

göstermekteydi.

Azerbaycan mühacir edebiyatı sırasındaki güçlü 

ş iirle r ,  A z e rb a y c a n   m u h a c irle rin in   d u y g u   ve 

düşüncelerini, onlann doğup büyüdükleri vatanın yeni 

yöneticilerine  karşı  duydukları  nefret  ve  isteksizliği 

yansıtır.  Şair  G ültekin  “B uzlu  C ehennem ”  şiirinde

Sibiryanın  derinliklerinde azap  çeken binlerce  siyasi 

tutuklunun  durum unu  ifade  etm ektedir.  O,  “Buzlu 

C ehennem ’’de. şöyle demektedir:

Sen ey bu gün yalnız katilin deyil,

Hak deyen başında mezarı olan yer.

Bu solğun demetin önünde eyil,

Ona ölüm verme, hayat ve ruh  ver.

M. E. Resulzade, Gültekin'in istiklal ruhlu şiirlerini 

değerlendirerek şöyle der:  “Gültekin'in şiirlerinde biz 

hakiki milli  inkilâp  ruhunun  meyvelerini görürüz■

  Bu 

ruhun adaletine ve zaferle netıleneceğine bağlanan ümit. 

G ü lte k in 'd e   a d e ta   d in i  b ir  m a h iy e t  a l ı r . ”2 

Y eni  K a fk a s y a   d e rg isin d e  en  çok  şiirleri 

yayınlanan  şair  G ültekin  idi.  “G ültekin”  tanınm ış 

A zerb ay can   şa iri  ve  e d e b iy a t  y a z a rı,  İsta n b u l 

Üniversitesi’nde öğrenimini  tamamlayıp  1926’ya dek 

Türkiye'de  kalan  Emin Abid'in  takma adıdır.  O  aynı 

zamanda Y eni  K afkasya'nın  yazı  işleri  kurulu  üyesi 

o larak   d erg in in   b asılm a sın d a   çok  büyük  em ek 

vermiştir.3

Yeni  K afk asy a  esasen  1922-1927  yıllarında 

çıkmıştır. Onun yayımlayanı  ve sahibi M ehmet Emin 

Resulzade'dir. Bu dergide Ş. Rüstembeyli, A. Caferoğlu 

ve  b aşk aları  da  ç a lışm ışla rd ı.  D ergi  gizli  y o lla 

Azerbaycan'a gönderilir, Bakü'de, ülkenin  bazı  şehir 

ve  ilçelerinde  dağıtılırdı.  D evlet  Siyasi  Teşkilatı  bu 

işten  haber  alm ış,  bir  kaç  defa  derginin  çok  sayıda 

baskısını toplatmıştı.

Yeni Kafkasya'nın ilk sayılarında tanınmış istiklal 

şairi Ahmet Cavat'ın bir kaç şiiri basılmıştır. Bunlann 

içinde  "Azerbaycandaki  Osmanlı  şehitlerine",  "Sen 



ağlama",  "Neden yarandın"  ve benzeri  şiirleri  vardır. 

Osmanlı  şehitlerine  seslenen  A.  Cavat  şöyle  yazar: 



Kalk, kalk sarmaşıktı mezar altından 

Gelmiş ziyarete kızlar, gelinler.

Ey karvan köçeydi yollar üstünde 

H er gelen yolcuya yol veren asker...

A .C a v a t’ın  şiirle ri  ve  m ü c a d e le si  A z erb ay can  

m uhaceretinin  şiirle  ilgilenenlerini  çok  etkilem iştir. 

Bu büyük etkinin izleri birçok mühacir şairlerinin, aynı 

zamanda Almaş Yıldınm'ın yaratıcılığında da görülür.

Azarbeycan  m ühacir şiirine  Gültekin'in  de çok 

büyük  etkisi  olm uştur.  Onun  "Ağla,  güzel  gelin", 

"Vatanım ve aşkım", "Bayrağım ve istiklalim", "Sevimli 

Azerbayacan’a"  ve başka şiirlerinde AzerbaycanlI bir 

mühacirin duygulan çok açık bir şekilde ifade edilmiştir.

O ,  an n esin e  ith a f  e ttiğ i  şiirin d e  şöyle  yazardı:

Bilge 12

2001  / Güz 30



Yüklə 1,35 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   53




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə