T. C. Ahi evran üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

 
 
9 
Bir  diğer  Protestan  grup  ise  18.  yy  başlarında  ortaya  çıkan  metodistlerdir. Grubun 
liderliğini bir ilahiyatçı olan John Wesley yapmıştır. Yine İngiltere’de kurulmuş olan mezhep 
Oxford  Üniversitesi  öğrencileri  arasında  kabul  görmüştür.
12
Suya batırılarak vaftiz edilmeyi savunan baptistlerse, İngiliz Protestanlığının tamamen 
Katolik  inancından  arınması  gerektiğini  savunan  Püritenlerden  etkilenmiştir.
 
Cemaat  yaygın  olarak  öğrenci 
toplantıları,  cezaevlerinde  mahkûmları  ziyaret,  bakıma  muhtaç  çocukların  eğitimi  ve 
korunması  gibi  faal  yöntemler  kullandığı  için  “yöntemci”  manasına  gelen  bu  isimle 
adlandırılmıştır.   
 
13
  Baptistlerin 
konumuzla ilgisi, bu cemaatin milenyalist
∗
1.2.
 
HIRİSTİYAN SİYONİZMİ 
  ve Mes
ih  ile  ilgili  inançlarından 
kaynaklanmaktadır.  Hz.  İsa’nın  yeniden  dünyaya  ineceğine  ve  ona  inananları  kurtarıp 
diğerlerini cezalandıracağına kati bir inançları vardır. 
 
 
 
1.2.1.
 
EVANJELİZM’İN AMERİKA’YA GELİŞİ 
 
18.  yüzyıla  kadar  Avrupa’da  doğmuş  ve  burada  etkinlik  göstermiş  bu  akımlar,  bu 
tarihten itibaren sömürgecilik ile birlikte Amerika kıtasına geçmeye başlamıştır. İngiltere’de 
Anglikan  bir  papaz  olan  John  Nelson  Darby’nin  1870’lerden  itibaren  ABD’ye  yaptığı 
seferlerden sonra evanjelik 
düşünce  ülkede  hız  kazanmıştır.
14
                                                           
12
 
Ali İsra Güngör, Hıristiyanlıkta Evanjelik Hareket, Aziz Andaç Yayınlar, Ankara, 2005, s. 70. 
13
 Güngör, s. 54. 
∗
 
Kıyametin kopacağı ve Mesih’in döneceği inancı. Buna göre bin yıl boyunca huzur ve mutluluk içinde geçecek 
olan Tanrı’nın krallığı dönemi(millennium) başlayacak. 
14
 
İsmail Vural, Evanjelizm, Karakutu Yayınları, İstanbul,  2005, s. 10. 
 
Darby,  kurmuş  olduğu 
Plymouth Kardeşliği Hareketi ile ülkeyi şehir-şehir, kasaba- kasaba gezerek verdiği etkileyici 
vaazlarla mürit toplamayı başarmıştır. Darby’nin takipçileri kendilerini dispensalist olarak da 

---

 
 
10 
tanımlarlar. Dispensalizm inancına göre Tanrı, dünya hayatını yedi bölüme ayırmıştır.
15
                                                           
15
 Clifford A. Kiracofe, “Christian Zionism: A Foreign Policy Challenge”, U.S. Senate Committee on Foreign 
Relations, Washington, 21.11.2003. 
  Son 
bölüm  ise  tahmin  edilebileceği  gibi  kıyamet  ve  Mesih’in  geri  dönüşüdür.  Gary  Burge, 
dispensalizm
i şu şekilde özetlemektedir: 
 
“Anlaşma:  Tanrı’nın  İsrail  ile  sonsuz  ve  kayıtsız  şartsız  bir 
anlaşması  vardır.  Buna  göre  İbrahim’e  verilen  topraklar  geri 
alınmayacaktır.  Bu  yüzden  tüm  arsızlığına  rağmen  bu  ayrıcalıklar 
onlardan geri alınmadı. 
 
Kilise: 
Tanrı’nın  planı  hep  İsrail’i  kurtarmaya  yönelik  olmuştur. 
Ama  ne  zaman  İsrail  İsa’ya  karşı  çıksa,  kilise  yedek  plan  olarak  ortaya 
çıkmıştır. Bu yüzden Mesih’in dönüşünde kilise ortadan kalkacak ve İsrail 
yeniden  Tanrı’nın  yeryüzündeki  temsilcisi  olacak.  Şimdi,  yakında  sona 
erecek  olan  ‘Gentile’  (Yahudi  olmayanlar)  çağında  yaşıyoruz.  Bu 
dem
ektir  ki  iki  anlaşma  var;  biri  Musa  ile  diğeri  İsa  ile.  Ama  bu  yeni 
anlaşma eskisini geçersiz kılıyor. 
  
Modern İsrail’i korumak: İsrail için “Seni koruyanı koruyacağım 
ve  seni  lanetleyeni  lanetleyeceğim”  diyen  Genesis  12,3’ü  harfi  harfine 
anlamalıyız.  Bu  yüzden  Hıristiyanların  İsrail’i  korumak  ve  Kudüs’ün 
selametini  sağlamak  için  dini  bir  sorumlulukları  vardır.  Eğer  İsrail’i 
politik  olarak  desteklemekte  başarısız  olunursa,  ilahi  azaba  maruz 
kalınacaktır.  
 

---

 
 
11 
Kehanet: 
İncil’deki  olaylar  aslında  o  dönemi  değil  günümüzü 
tasvir  etmektedir.  Bu  yüzden,  mesela  Daniel  7  pasajına  baktığımızda, 
gerçek bir yorum becerimiz varsa gözlerimizin önünde modern tarihin 
sayfalarının açıldığını göreceğiz.  
 
Modern İsrail ve Eskatologya
∗
: 
İşte modern İsrail bu geri sayım 
kehaneti
ndeki  katalizördür.  Eğer  bunlar  son  günlerse,  medeniyetlerin 
dağılmasını,  kötülüğün  artmasını,  uluslararası  barışın  ve  eşitliğin 
bozulmasını, Deccal’ın gelmesini ve İsrail’e olan imanımızın sınanmasını 
beklemeliyiz.”
16
Darbyistler  bu  görüşlerini  yine  Darby’nin  bir  müridi  olan  C.  I.  Scofiled’in  yazdığı, 
Scofield  İnciline  dayandırmaktadırlar.
 
 
17
                                                           
∗
 
Kehanet inancı. 
 
Darbyistlerin  kendilerini  “Hıristiyan  siyonistler” 
olarak  adlandırmalarının  temel  nedeni  de  Kitab-ı  Mukaddes’i  ele  alış  tarzlarından 
kaynaklanmaktadır.  Nasıl  ki  Yahudiler  Filistin  topraklarında  İsrail’in  kurulmasını 
savunuyorlarsa,  Darbyistler  de  aynı  şeyi  onlardan  daha  ateşli  savunmaktadırlar.  Çünkü 
d
ispensalizm inancına göre Mesih’in dünyaya yeniden gelmesi için bazı şartlar vardır. Bunlar: 
1. Yahudilerin Filistin’e ge
ri  dönmeleri  ve  kendilerine  ait  toprağı  olan  bir  devlet 
kurmaları, 
2. Kudüs’ün başkent yapılması, 
3. Mescid-
i Aksa’nın yıkılıp yerine Süleyman tapınağının inşa edilmesi, 
4. Tüm insanlara İncil’in vaaz edilmesi, 
16
 Gary Burge, 
“Christian Zionism, Evangelicals and Israel”, Erişim:                          
http://www.hcef.org/hcef/index.cfm/ID/159(15 Ekim 2010). 
17
 Burge, s. 5. 

---