T c ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ Sİyaset biLMİ

 
 
114 
Kaşmir’de hakim oldukları bölgelerde savunma  ve dış  işleri konusunda  bir  yetkiye 
shaip  olacaklardır.  İkincisi,  Jammu  ve  Kaşmir  Eyaleti’nin  her  iki  tarafı  da  (eski 
prenslik statüsündeki eyaletler) “tarafsız ve barışçı bir bölge” yaratarak birbirleriyle 
bağımsız ilişkiler kurabileceklerdir. Üçüncüsü ve hayli önemlisi ortada bir Jammu ve 
Kaşmir  Ekonomik  Birliği,  bütün  eyalet  sakinlerinin  hareketleri  için  bir  Ortak  Göç 
Denetimi,  doğal  kaynakların  ortak  işletilmesi  ve  çeşitli  diğer  sektörlerle  işbirliği, 
koordinasyon  ve  konsültasyon  olacaktır.  Nihayetinde,  dört  bölge  arasındaki 
(Hindistan, Pakistan, Hindistan idaresi altındaki Kaşmir ve Pakistan idaresi altındaki 
Kaşmir) ilişkileri koordine etmek için yeni kurumlar kurulacaktır. 
 
Otonomi 
 
Jammu  ve  Kaşmir’in  katılım  sonrası  siyaseti  her  daim  katılım  belgesi  ile 
uyumlu olan eyaletin özel anayasal statüsü açısından bir otonomi meselesi etrafında 
dönmüştür. Katılım  Belgesi’ne  göre, Hindistan  Birliği  eyaletin Savunma,  Dış  İşleri 
ve  İletişim  konularına  dair  kanunlar  çıkartabilir.  Katılımın  şartları  ve  koşulları  26 
Kasım  1949  tarihinde  kabul  edilen  ve  26  Ocak  1950’de  yürürlüğe  giren  Hindistan 
Anayasası’na sonradan eklenen Madde 370’ye dahil edilmiştir. 
Madde  370  tarafından  onaylanan  özel  statünün  kısa  zaman  içerisinde  altı 
oyulmuştu.  1953  yılında  Şeyh  Abdullah’ın  görevden  azledilmesi  ve  tutuklanması 
otonomi  sürecine  ciddi  bir  darbe  vurdu.  Otonomi  ve  özel  statü  yerine,  eyaletin 
anayasal  bütünlüğü  vurgulanmaya  başlandı.  Entegrasyon  süreci  1954’de  başladı  ve 
neredeyse 1970’lerin başlarında tamamlandı, Bu bir çok açıdan Jammu ve KAşmir’i 
Hindistan’ın  diğer  eyaletleriyle  eşit  statüye  getiriyordu  (Devlet  Otonomi  Komitesi 

---

 
 
115 
Raporu, Jammu & Kaşmir Hükümet Yayını, Nisan 1999, s. 86). Özel statünün elden 
gitmesi ve eyaletin entegrasyonu süreci bu tezin ikinci bölümünde tartışılmıştı. 
Ulusal  Konferans’ın  kurucusu  ve  Jammu  ve  Kaşmir’in  Hindistan  Birliği’ne 
katılımının  esas  aracı  olan  Şeyh  Mohammad  Abdullah  anayasal  entagrasyona  karşı 
çıktı  ve  iktidara  dönmek  için  pazarlık  ederken,  otonomi  meselesini  ortaya  attı. 
1975’de  görevi  aldıktan  sonra,  1953’den  sonra  eyalette  uygulanan  parlamento 
kanunlarının  gözden  geçirilmesi  çalışmalarını  yürütmek  üzere  bir  komite  atadı. 
Komite  bir  konsensus  sağlayamadığı  için  ortaya  pek  bir  şey  çıkmadı.  Bununla 
birlikte  konu  Ulusal  Konferans  tarafından  dile  getirilmeye  devam  etti,  ancak 
1990’ların  ortalarından  itibaren  daha  geniş  olarak  ele  alınmaya  başlandı.  Beş  yıllık 
bir aradan sonra parti ile Merkez Çalışma Komitesi’nde Hindistan Birliği eyaletin ilk 
anayasal  düzenlemesini  ortadan  kaldırmak  ve  Kaşmir  hakını  yabancılaştırmaktan 
sorumlu  tutuldu.  Komite  “otonomiyi  ilk  ve  asıl  durumuna  getirmek  için  olayların 
gidişatının gözden geçirilme vakti geldi” diyen bir karar aldı (Chowdhary, 2000, s. 
2599).  Asıl  halindeki  otonomi  1953  öncei  dönemdeki  eyaletin  anayasal  statüsüne 
göndermeyle tanımlanmıştı. 
Ulusal  Konferans  mevcut  ihtilafın  çözümü  için  önemli  olduğunua  inandığı 
otonominin tekrar sağlanması gerektiğini düşünüyordu. Parti, Katılım Belgesi altında 
merkez  ve  eyelet  arasındaki  ayrımın  savunma,  dış  işleri  ve  iletişim  dışında  kalan 
alanlar  için  yasama  yetkisinin  eyalette  olmasıyla  tamamen  netleştiğini  tekrar 
ediyordu.  Yıllar  içerisinde  otonominin  “anayasaya  aykırı  olarak  buharlaştığı” 
suçlamasında  bulunuyordu,  bu  da  partiye  göre  halkın  memnuniyetsizliğinin  asıl 
sebebiydi. 1996’da Ulusal Konferans hükümeti otonomi meselesini görüşmek üzere 
Devlet  Otonomi  Komitesi  ve  Bölgesel  Otonomi  Komitesi  atadı.  İlki  eyaletler  arası 

---

 
 
116 
yetkiyle donatılmıştı, yani Merkezi Hükümet ve Jammu Kaşmir arasındaki ilişkiler; 
diğeri  ise  eyaletler  arası  ilişkilerden  sorumluydu,  özellikle  eyaletteki  üç  bölge, 
Jammu,  Kaşmir  ve  Ladakh  arasındaki  ilişkilerden.  Devlet  Otonomi  Komitesinin 
(SAC)  önemli  önerilerinden  bazıları  şu  şekildedir:  (Devlet  Özerklik  Komitesi 
Raporu, Jammu & Kaşmir Hükümeti Yayını, Nisan 1999, s. 86) 
1.
 
Hindistan  anayasası  Madde  370’nin  başlığı  olarak  ‘geçici’  ibaresi  Kısım 
XXI’nin  başlığından  silinmelidir.  Bunun  yerine  ‘özel’  ibaresi  geçirilmelidir. 
Böylelikle Madde 370 gelecekteki saldırılardan korunmuş olur. 
2.
 
Savunma,  dış  işleri,  ve  iletişim  ile  ilgili  olmayan  ve/veya  buralara  bağlı 
olmayan,  Birlik  listesinde  olmamakla  birlikte  başvurulabilir  olan  konular  eyaletin 
başvurusundan çıkartılmalıdır. 
3.
 
Eyalet  yasama  organı  için  düzenlenen  seçimler  eyalet  yasama  organı 
tarafından  yapılan  kanunlar  altında  düzenlendiği  için,  Madde  324,  1950/1954 
döneminde olduğu biçimde ve yollarda uygulanabilir kılınmalıdır. 
4.
 
Olağanüstü hal uygulaması eyalet hükümetinin uygun görmesi yönündeki bu 
talebin  eyalet  anayasasının  iki  ay  içerisinde  aldığı  karara  tabi  olması  şartıyla 
hükümetinin  onayına  tabidir,  (bunun  olmaması  durumunda)  olağan  üstü  hal  ilanı 
kaldırılmış olarak düşünülür. 
5.
 
Temel hakları konusunda ayrı bir bölüm Jammu & Kaşmir anayasasına dahil 
edilmelidir. 
6.
 
Eyalet  yasama organı ve eyalet Yargıtay’ı ile ilgili seçimlerin gözetlenmesi, 
yönlendirilmesi  ve  denetimi  ve  eyalet  başkanının  adlandırılması  ve  eyalet  yürütme 
organı, eyalet başkanının atanması ile ilgili Jammu & Kaşmir anayasasında bugüne 
kadar yapılmış tüm değişimler ve diğer bütün anayasal değişimler iptal edilmelidir. 

---