T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali

 
48 
 
ABD yönetimleri ve CIA‟ye stratejik Ar
-
ge hizmeti veren ilerde detaylı 
olarak  incelenecek;  “RAND”  adlı  düĢünce  kuruluĢu  tarafından  “
Sivil 
Demokratik Ġslam: Ortaklar, Kaynaklar ve Stratejiler”
 
baĢlıklı, kapsamlı bir 
rapor hazırlanarak Bush yönetimine sunulmuĢtu. “Ġslam ve Müslümanlar, Batı 
demokrasisi  değerlerine  ve  küresel  düzene  uyumlu  hale  getirilemezse, 
medeniyetler  çatıĢması  olasılığının  yüksek  olduğu”  tezinden  yola  çıkarak 
hazırlanan  bu  raporda;  Ġslam  coğrafyasının  nasıl  denetim  altına 
alınabileceğine  dair  stratejiler  öneriliyordu.  Ayrıca  raporda  dünya 
Müslümanları;  köktendinciler,  gelenekçiler,  modernler  (ılımlı  Ġslam) 
ve 
laikler 
Ģeklinde dörde bölünmüĢtü (Günal, 2004: 158). Söz konusu raporda, 
Ġslam‟ı kontrol  altına alma projesi Ģu stratejileri içermekteydi (Benard,  2003: 
47-48):  

 
Önce modernistler desteklenmelidir.
 

 
Duruma göre sekülerler desteklenebilir.
 

 
Seküler  temeldeki  yapı  ve  kültürel  kurum  ve    programlar   
desteklenmelidir. 

 
Gelenekçilere  kökten  dincilerle  mücadele  etmeye  yetecek  kadar 
de
stek  verilmelidir.  Ġki  grup  arasında  iĢbirliği  imkânları  aranmalıdır. 
Gelenekçiler  içinde  modern  sivil  toplumun  gereksinimlerini 
karĢılayacak  kiĢileri  seçmek  gereklidir.  Örneğin,  bazı  Ġslami  hukuk 
okulları,  bizim  adalet  ve  insan  hakları  anlayıĢımıza,  diğer
lerine 
nazaran daha uyumludur. 

 
Son  olarak,  kökten  dincilerle,  onların  kırılgan  Ġslami  ve  ideolojik 
duruĢlarına  saldırarak  enerjik  olarak  mücadele  etmek  gerekir.  Bunu 
yaparken  de  onların,  ne  hedef  kitleleri  arasındaki  genç  idealistleri  ne 
de 
dindar 
gelenekçilerin 
aksini 
kanıtlayabileceği, 
hataları, 
acımasızlıkları,  cahillikleri,  Ġslami uygulamalarındaki yanlı bakıĢları  ve 
açıklamalarındaki 
hataları, 
liderlik 
ve 
hükümet 
etmedeki 
beceriksizliklerine vurgu yapmak yerinde olacaktır. 
 

---

 
49 
Aynı  raporda  yukarıdaki  stratejileri  uygularken  bazı  ek  faaliyetlerin 
uygulanmasının,  hedefe  ulaĢmada  avantaj  sağlayacağı  belirtilmekteydi. 
Bunları da Ģu Ģekilde özetlemek mümkündür (Benard, 2003: 48): 
 

 
Kökten  dinci  ve  gelenekçilerin  Ġslam‟ın  yorumlanması  ve  açıklanması 
üzerindeki tekellerinin kırılmasına yardımcı olunması;
 

 
Modernist aydınlara, modernist Ġslami hukuk kuralları ve günlük yaĢam 
uygulamaları  ile  ilgili  sorulara  cevap  verebilecek  bir  internet  sitesi 
oluĢturulması için destek verilmesi;
 

 
Yorumlayıcı kitaplar basılmalı ve bunlar sübvanse edilerek en azından 
köktendinci yazarların kitapları kadar yaygınlaĢmasının sağlanması;
 

 
Modernist aydınlara, metinler ve müfredatlar hazırlanması hususunda 
destek verilmesi; 

 
Radyo gibi popüler bölgesel medya organları kullanılarak, Ġslam‟ın n
e 
anlama  geldiği  ve  ne  anlama  gelebileceğine  dair  modernist 
Müslümanların görüĢlerinin yayılması sağlanabilir.
 
 
George  W.  Bush,  Büyük  Orta  Doğu  Projesinin  (BOP)  amacını  Ģu 
Ģekilde anlatmaktadır (Freeworldacademy Ġnternet Sitesi [web], 2009):
 
“Bu  ülkelerde  kadın  hakları  bulunmamaktadır.  Kadınların  okula  gitmesi 
engellenmektedir. Bütün dünya ilerlemekteyken Orta Doğu toplumları yerinde 
saymaktadır. Orta Doğu, özgürlüğün yeĢermediği bir yer olarak kaldığı sürece, 
bölgede  durgunluk,  gücenme  sürecek  ve  Ģiddet,  ihraç  edilmek  üzere  her 
zaman var olacaktır.” 
 
 
Dick  Cheney  ise  BOP‟un  ana  fikrinin  “bütün  bölgeye  demokrasi 
yayarak  bölgede  geliĢmeyi  ve  barıĢı  garantilemek  olduğunu”  söylemektedir. 
Cheney‟e  göre (Freeworldacademy Ġnternet Sitesi [web], 2009):
……
 

---

 
50 
“Demokrasiye  giden  yol  haritası  kesinlikle  değerlidir.  Proje  kapsamında 
kadınların  durumuyla  da  ilgilenmek  gerekmektedir.  Bölgenin  sorunlarının 
çözümü, demokratik süreçlerin yaygınlaĢmasına bağlıdır.”
 
 
Bu  söylemlerden  hareketle  BOP‟un  Amerikan  resmi  ideolojisindeki
 
amacının, “ABD‟nin, özgür olmayan geri kalmıĢ olarak tanımladığı bölgelere 
demokrasi  getirmek”  olduğu  anlaĢılmaktadır.  Bununla  birlikte  BOP‟un  arka 
planına  inildiğinde  böyle  büyük  bir  alanı  ilgilendiren  projenin  sadece 
demokrasi  getirme  vaadiyle  planlandığı  iddiası  zayıf  kalmaktadır.  Proje, 
derinlemesine  incelendiğinde,  konunun  enerji  boyutunun  da  olduğu 
görülmektedir.  Bugün,  dünyadaki  enerji  kaynakları  arasında  fosil  yakıtlar 
halen  ağırlığını  korumaktadır.  GeliĢmiĢ  ülkelerin  enerji  ihtiyaçları 
incelendiğinde,  bunun  önemli  bir  kısmının  Orta  Doğu‟dan  karĢılandığı 
bilinmektedir.  Buradan  hareketle  Orta  Doğu‟nun  geliĢmiĢ  ülkeler  için 
öneminin ne derece büyük olduğu ortaya çıkmaktadır. 
 
BOP‟un  arka  planına  bakıldığında,  konuyu  SSCB‟nin  yıkılıĢına  kadar 
götürmek mümkündür. SSCB‟nin dağılması sonrasında Balkanlar‟da Avrasya 
Bölgesi ve diğer bölgelerde oluĢan jeopolitik boĢluk alanları, yerel ve bölgesel 
güçler  tarafından  Ģiddet  kullanılarak  doldurulmaya  çalıĢıldı.  Buna  örnek 
olarak    Soğuk  SavaĢ‟ın  resmen  sona  eriĢinin  ardından  Saddam  Hüseyin‟in 
Basra  Körfezinde  oluĢtuğuna  inandığı  boĢluğu  Kuveyt‟i  iĢgal  ederek  kendi 
lehine çevirmeye çalıĢması gösterilebilir (Demiray ve ĠĢcan, 2008: 153).              
 
 
Diğer  bir  bakıĢ  açısıyla,  SSCB‟nin  yıkılması  ile  uluslararası  ar
enada 
tek  süper  güç  olarak  kalan  ABD;  kendi  hedefleri  doğrultusunda  kurmayı 
düĢündüğü “Dünya Egemenliğinin” Orta Doğu ayağını BOP ile Ģekillendirdiği 
düĢünülebilecektir. 
 
BOP,  ABD  resmi  belgelerinden  ziyade,  genelde  DüĢünce  KuruluĢları 
Raporlarında  ve  gayrı  resmi  toplantılarda  kendini  göstermekteydi.  Bununla 

---