129
karar verme sürecine destek sağlayan bir ürün olarak değer
lendirilebilir.
Kültürel istihbarat, kültüre yönelik elde edilen ham bilginin iĢlenerek pratiğe
dönüĢtürülmüĢ hali olarak gör
ülebilir. Ancak
kültürel istihbaratın elde edilme
ve uygulanma süreci,
kapsamlı bir yaklaĢımı ve tüm kaynakların kullanımını
gerekl
i kılmaktadır (Wunderle, 2007:59).
Kültürel istihbarat, büyük askeri harekâtların, ulus inĢası sürecinin ve
diğer savaĢ dıĢı harekât süreçlerinin tüm safhalarını yakından destekleyici bir
özelliğe sahiptir. Kültürel istihbarat ile desteklenmiĢ harekâtlarda, kaynakların
daha etkin kullanılacağı ve zayiatların daha az olacağı değerlendirilmektedir.
SavaĢ ve çatıĢmaların asimetrik bir hal aldığı günümüz tehdit ortamında
istihbaratın hedefi “coğrafi harita”
dan
ziyade “insan haritası”nın
ortaya
çıkarılması olarak belirlenmiĢtir
(JDN, 2013).
Gavriel'in (2010:77-78) söylemiyle kültürel istihbarata giden ilk yol,
bilginin
toplanması
aĢamasıdır.
Bu
noktada
kültürel
farkındalık
yaratılmaktadır.
Hem stratejik hem de taktik seviyede bu safha oldukça
önemlidir. Daha sonra
elde edilen ham bilgilerin anlaĢılması ve
uygulanmasına yönelik olarak kültürel anlayıĢ kabiliyeti kazanılmaktadır.
Kültürel farkındalık ve kültürel anlayıĢ aĢamalarında temel kültürel fikirleri
tanıyabilme kabiliyeti
elde edilmektedir
. Her iki aĢa
mada kültür, henüz
iĢlevsel hale getirilmemiĢtir, bir baĢka ifade
yle
henüz harekât alanına yönelik
hazırlanmıĢ değildir. Bir sonraki aĢama
,
analiz safhasıdır. Kültüre yönelik
elde edilen bilgiler tasnif edilerek analize tabi tutulmakta, analiz edilip
değerlendirilen bilgi, ham bilgi olmaktan çıkarak harekât alanında kullanılabilir
ve karar vericilerin
/komutanların kararlarını etkileyen bir istihbarata
dönüĢtürülmektedir. Bu safha, kültürel yetkinliğin kazanıldığı aĢamadır. Bu
aĢamada kültüre yönelik an
aliz edilen
bilgiler iĢlevselleĢtirilmiĢtir, bir baĢka
ifadeyle
harekât alanında kullanılabilir hale getirilmiĢtir. Bu safhada
, kültürün
nasıl kullanılabileceği
bilinir hale gelmektedir
(Gavriel, 2010:77-78).
Yukarıda belirtilen süreç, 2001 yılında baĢlayıp 2014'te de
sürdürülen
Afganistan harekât alanı için uygulanabilir durumdadır. Afganistan harekât
alanında çatıĢmalar, askeri çevrenin alıĢkın olmadığı bir
ortamda
gerçekleĢmektedir
.
Ġ
stihbarat birimleri bu ortamda, eylemlerin nerede ve
nasıl