T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5.4. İlminskiy ve Kazan Merkezi Kreşen-Tatar Okulu
246 üniversite kürsüsüne benzemeli aynı işlevi görmelidir. Rahip yaşadığı bölgenin diliyle sade, basit ve içten hitap etmelidir. 896 Hıristiyanlık, kutsal metinleri yayıldığı bölgelerin dillerine çevirmeyi uygun gören bir dindir. Gayrı Ruslar arasında Tatarlar hariç diğer toplulukların hiç birisinin alfabesi bulunmamaktadır. İlminskiy bu gerçekten hareketle bu topluluklarda Rus harfleriyle birer alfabe edinmelerini ve bu alfabeyle eğitim yapmaları fikrini ileri sürmüş ve bunu uygulamaya koymuştur. Rusçada olan seslere Rus alfabesinden harfler alınırken olmayan seslere yeni harfler türetilmiştir. 897 Yeni metoda göre halkın konuşma dili doğrultusunda bir literatür oluşturulmaya çalışılmıştır. Eski edebi Tatarca mümkün olduğunca kullanılmamış bundan kaçınılmıştır. Çünkü müslümanların Kreşenlerle bağını sağlayan en etkili güç matbuat dilidir ve bu dili de okuyup anlayan kesim müslümanların yönlendirici gücü mollalardır. Yeni metot yeni çevirileriyle mollaların gücünü en azından Kreşenler üzerindeki gücünü atanan misyonerlere vermek istemiştir. Ayrıca kelime kelime çeviri benimsenmemiş, onun yerine anlam bütünlüğüne göre çeviriler yapılmıştır. Anlaşılması zor dinî metinler halkın anlayacağı şekilde basitleştirilmiştir. 898 İlminskiy, ilk olarak çeviri faaliyetine Tatarcayla başlamıştır ve bu alanda en büyük yardımcısı V. T. Timofeyev olmuştur. İkinci olarak Çuvaşçayla devam etmiş, bu konuda da ona en büyük desteği İvan Yakovleviç Yakovlev vermiştir. İlminskiy’nin yardımcı ekibi yerel halktan müteşekkildir ve eserleri halkın anlayacağı konuşma diline uyarlamak ile görevlidir. Nitekim çevirilerin tümü hangi dile yapılırsa yapılsın halkın anlayacağı bir seviyeye getirilmiştir. 899 Gayrı Ruslar için yapılan çeviriler üç ana merkezde yapılmıştır. Bunlardan birincisi Kazan Kreşen Tatar Okulu kutsal metinleri Tatarcaya çevirmiştir. İjkinci merkez Çuvaş Öğretmen Seminarisidir ve bu okul kutsal metinleri Çuvaşçaya çevirmiştir. Üçüncü ve son merkez Kazan Öğretmen Seminarisidir ki bu seminari tüm diğer gayrı Rus dillerine yapılan çevirilerin merkezi olmuştur. Kazan Diyanet 896 İlminskiy, a.g.m, s. 140 897 İlminskiy, O perevod pravoslavno-hrıstianskih knig na inorodçeskie yazıki, Kazan 1875 s. 37-38 898 İlminskiy, Kazanskaya tsentralnaya, s. 364 247 Akademisi üyeleri çeviri komisyonuna tabii üyedir, ancak aralarından M. A. Maşanov, P. A Yungerov ve N. F. Katonov meşhurlarıdır. Bu yönüyle çeviri faaliyeti hem teknik destek hem de mali kaynak kullanımı bakımından oldukça rahattır. Aslında çeviri faaliyetlerini yürüten bu üç kuruluşa bu iş bir emir ile tevdi edilmemiştir. Ancak onlar misyonun gönüllü hizmetçileri olarak bu faaliyeti benimsemişler ve öncülük yapmışlardır. 900 5.4. İlminskiy ve Kazan Merkezi Kreşen-Tatar Okulu N. İ. İlminskiy, gayrı Rus toplulukların eğitilmesi ve Ruslaşması için kendi metodunu uygulayabileceği bir okul düşünmüş ve bu düşüncesini Kazan’da Kreşen- Tatar Okulu projesiyle faaliyete geçirmiştir. Dahası kurduğu bu okulun bütün tarihi materyallerini kendi kaleminden Kazan Merkezi Kreşen Tatar Okulu adlı bir eserle kendinden sonra gelen nesillere bırakmıştır. 901 İlminskiy müslüman Tatarların hıristiyanlık kültür dairesine girebilmeleri için Kreşen Tatarlarının öncü olarak kullanılması taraftarıdır. Bu inancını Knez URusov’a söyle ifade etmektedir: “müslüman Tatarların yaşadığı Kazan ve çevresinde yüz binlerce Kreşen Tatar yaşamakta, bunlar hıristiyanlıkla ilgili hiçbir şey bilmiyorlar. Onları sağlam hıristiyan yapabilirsek bu müslüman Tatarları etkilememize sebep olur.” 902 Yine İlminskiy’e göre ilahi kudret hıristiyanlığı, Tatarlar karşısında galip getirecekse öncü kuvvet Kreşenler olacaktır. 903 İlminskiy’nin okul projesinde en sadık dostu ve yardımcısı Vasiliy Timofoyeviç Timofeyev (ö. 1895)’dir. Timofeyev, 1836 yılında Mamadış eyaleti Nikiforov köyünde doğmuştur. Ailesi Kreşendir, ancak bütün Kreşenler gibi onlar da hıristiyanlığı bilmiyor ve şaman gibi yaşıyorlardı. Bu aile ortamında büyüyen Timofoyev de hıristiyanlık hakkında hiçbir şey öğrenmeden büyümüş ve 1847 yılında 899 Sotrudnik Br. Sv. Guriya, 1910, No. 11 s. 166 900 Strudnik Br. Sv. Guriya, 1910, No: 11 s. 155–56 901 İlminskiy, Kazankaya Tsentralnaya Kreşeno-Tatarskaya Şkola, Kazan 1887 902 İlminskiy, Kazanskaya, s. 30 903 İlminskiy, a.g.e., s. 30; Afanasyev, “N. İ. İlminskiy i ego sistema şkolnogo prosvışeniya inorodtsev Kazanskago kraya III” Jurnal Ministerstva Narodnogo Prosveşeniya, novaya seriya , Eylül (Kazan 1914), 43-70 248 kilise okulunda kaydı yapılmıştır. Bu eğitimi ona derslerin Rusça okutulması nedeniyle pek faydalı olmamıştır. 904 Timofeyev okuldan mezun olduktan sonra da yarım kalan Rusçasını ilerletmek için dinî kitaplar okumaya devam etmiştir. Kazan’da bulunan İvanovski Manastırı papazı Vasiliy’nin yardımlarıyla 1856 yılında öğrenci olarak kabul edilmiş ve Kazan’a taşınmıştır. Manastırda iki yıl eğitim gören Timofeyev ailesinin isteği üzerine köyü Nikiforov’a dönmek zorunda kalmış ve dönüşünde de ailesi tarafından evlendirilmiştir. Ancak manastırdan döndükten sonra bir dana eski âdetlerine göre yaşamamış, ailesini de hıristiyan yapıp kiliseye devam etmiştir. 905 N. İlminskiy, 1862 yılında Alfabe kitabını Tatarcaya çevirmek isteyince konuşma dili Tatarcasını çok iyi bilen Timofeyev’le yapmayı istemiştir. Ayrıca İlminskiy bütün dinî eserleri Tatarcaya çevirmek istiyordu, kendisine çok iyi dil bilen çalışkan ve sadık bir yardımcı gerekiyordu. Bu nedenle ilk akla gelen Timofeyev olmuştur. Kazan’da ismini duyduğu Timofeyev’i bulmak için Mamadış eyaleti Tavel köyüne gelen İlminskiy, bu köyde onunla tanıştı ve beraber çalışmaya karar verdi. Çok geçmeden yani 1863 yılında onu Kazan’a getirerek Kadın manastırında işe yerleştirdi. Bu yıldan sonra bu ikili hiç ayrılmadı ve faaliyetleri beraber yürüttüler. 906 İlminskiy Timofeyev ile ilgili düşüncelerini Knez URusov’a yazarken şöyle bir cümleyle mektubunu bitirmiştir. “Ben iyi bir çevirmenim ancak Timofeyev’e ihtiyacım var.” 907 Alfabe kitabından sonra Bıtıya (yaratılıştan) başlayarak Yusuf peygambere kadar olan peygamberler tarihi, yine Kutsal Tarih ismiyle Sirahov’un Oğlu İsa’nın Nasihatleri de bu arada bu ikili tarafından çevrilmiştir. Akademide İlminskiy, yeni bir yapılanma kurarak Misyonerlik bölümünü Diller ve Polemik olmak üzere ikiye ayırmıştır. Türk dillerini kendisi okuturken Pratik Tatarcaya Timofeyev’i Polemik bölümünün başına da E. A. Malov’u getirmiştir. Böylece Rusya’nın 1860 sonrası misyon faaliyetini şekillendirecek üç önemli misyon adamı bir araya gelmiştir. Ancak Doğu dilleri bölümünde Timofeyev’in ders vermesi Piskopos Afanasiy tarafından 904 Afanasyev, “N. İ. İlminskiy i yego sistema şkolnogo prasveşeneya inoredsev Kazanskogo kraya” III, s. 43. 905 Afanasyev, III, s. 44 906 Afanasyev, III, s. 45 907 İlimnskiy, Kazanskaya Tsentralnaya, s. 33 Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|