T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. 6. Kutsal Guriy Cemiyetinin Kuruluşu ve İlminskiy Sistemiyle Bütünleşmesi
263 Görüldüğü üzere İlminskiy’nin eğitim sistemi devlet tarafından kurulan ilmî komisyon ve okul birlikleri üyelerinin çalışmaları neticesinde yürürlüğe girmiştir. Devlet bununla da yetinmemiş özel çalışmaları ve yurt dışındaki örnekleri de inceleyip bu sistemin doğru bir yol olduğuna kanaat getirmiştir. 26 Mart 1870 yılında Halk Eğitim Bakanlığı alınan son kararı imzalayarak bölgelere göndermiştir. Son kararda fazla bir değişiklik yapılmadan önceki karar kabul edilmiş, ancak Kazan’a bir öğretmen okulu kurma kararı ilave edilmiştir. 954 İlminskiy sisteminin Halk Eğitim Bakanlığından onay almasından kısa bir zaman sonra 27 Ağustos 1871 tarihinde Çar Aleksandr Nikolay, eşi Mariya ve oğlu Aleksandr okulu ziyaret etmiştir. Bu ziyaret bölgedeki Kreşen Tatarları, Çeremiş ve Çuvaşların okula toplanmasına vesile olmuştur. Çar ve oğulları okulda yapılan eğitimi bizâtihî görmüş, kilisede yerel dille yapılan ayine iştirak etmişlerdir. Yine bu ziyaret bölgedeki hıristiyan gayrı Rus unsura büyük bir motivasyon olmuş, hıristiyan olanların devlet nezdindeki itibarının yüksek olduğunu göstermiş, diğerleri arasında da hıristiyanlığa karşı bir sevgi doğurmuştur. 955 Kısacası İlminskiy sitemine karşı olanlar sistem ortaya çıkar çıkmaz saldırıya geçmişlerdir. Bu saldırının belli başlı nedenlerini; yeni bir sistem olan bu modelin henüz tanınamamış olması, geleneksel modeli tümden yok sayması ve eski görevlilerin yerine yeni yetişmiş ve ideal kadrolar önermesi olarak sıralayabiliriz. Karşıtların bazıları araştırma yapmadan körü körü körüne karalama kampanyası yapmıştır. Asıl mücadeleyi yapan ikinci grup ise politik nedenlerle bu sistemi eleştirmiş ve ana dille eğitimin Rus devleti için potansiyel tehlike olacağını ileri sürmüşlerdir. Bir üçüncü grup daha vardır ki, sadece şahsi kıskançlık sebiyle İlminskiy’e karşı gelmişlerdir. Bu gruplardan dikkate değer eleştiri siyasal içerikli olan ikinci gruptan gelmiştir. Özellikle Çuvaşların köklü bir eğitimle Ruslardan uzaklaşacağını savunmuşlardır. Bu eleştirilere İlminskiy “Çuvaşlar sizi korkutmasın Çuvaşların ne dilleri ne de coğrafi sınırları Baltık kıyılarındaki milletlere benzer. Ayrılıkçı fikirler bu topraklar için geçerli değildir. Çuvaşların kendi dillerinde kutsal hıristiyan metinlerini 954 Afanasyev, a.g.m., IV, s. 169 955 İlminskiy, Kazanskaya tsentralnaya, s. 398–401 264 okuyup anlamaları Ruslarla aynı dinî paylaşmalarına vesile olacaktır. Aksine siz kendi eğitim siteminizle onların Ortodoks olmasını engelliyorsunuz. Böylece onları ta temelden Ruslardan ayırıyorsunuz yeniden müslümanlaşmalarına zemin hazırlıyorsunuz” diyerek cevap vermiştir. 956 İlminskiy öldükten sonra da sistemine karşı olanlar olmuş, 50 yıldır sistemin islama geçişi durduramadığını, dolayısıyla faydasız olduğunu söylemişlerdir. Ancak İlminskiy ölmeden önce onlar için de cevaplar bırakmış bir fikir adamıdır. “Düşünmeyi biliyorsanız, bizim düşmanlarımız müslümanlardır. Müslümanlar okul ve mollalarıyla gayrı Rusların yaşadığı bölgelere gitmemek üzere yerleşiyorlar. Bizim okullarımızın az olması sebebiyle onlarla yarışamıyoruz, çünkü güçler eşit değil. Zaman zaman da bu az sayıdaki okullarımızın önemini anlamayanlar çıkıyor ve misyonu engelliyor” diyerek kendinden sonra eleştirenlere cevap vermiştir. 957 İlminskiy’nin okullarının faaliyete geçtiği yıldan yaklaşık 50 yıl sonra İdil boylarında gayrı Rusların dinî ve sosyal yaşantıları büyük bir değişim geçirmiştir. İlminskiy ölümünün 25. yılında çıkan ve İlminskiy sisitemini derinlemesine inceleyen makalelerde verilen bilgilere göre gayrı Rus topluluklar genel Rus ahlak ve kültürüne şimdi eskiye göre daha yakın ve yatkınlar. Hıristiyanlığın tüm kaidelerini benimsiyorlar ve Ruslarla birleşmenin temelini atmışlardır. Önce din ve ahlak alanında olan birleşme zamanla tamamlanıp Ruslaşmayla neticelenecektir, hevesi de eskiye göre daha canlıdır. Bu sonucu İlminskiy’e borçlu olduklarını itiraf etmektedirler. 958 5. 6. Kutsal Guriy Cemiyetinin Kuruluşu ve İlminskiy Sistemiyle Bütünleşmesi Kazan Valisi Ye. A. Rozov, 1866 yılının Ağustos ayında İç İşleri Bakanlığına ihtidâ eden Kreşenlerle ilgili bir rapor göndermiştir. Bu raporda vali Kreşenlerin hıristiyanlığı hiç bilmediklerini ve dinî eğitim almak istemediklerini belirtmektedir. müslümanların tebliğ konusunda çok başarılı olduklarını da bu raporda belirtmektedir. Çuvaş, Çeremiş, Votyak, Tatar ve Kreşenlere bu zamana kadar da hıristiyanlık 956 Petrov, a.g.m., s. 104 -105 “Petrov İlminskiy sisteminin 1916 yılında da bazı bölgelerde uygulandığını söylemektedir. İlminskiy okulları olan bölgelerde islama geçiş oldukça nadirken okulların olmadığı bölgeler tamamen islama geçmiştir.” 957 İlminskiy, Sistema narodnago i v çasnosti …, s. 15 958 Petrov, a. g.m., s. 105; Afanasyev, Vitevsikiy, Çiçerina, Koblov, Marlampoviç gibi misyon Akademisyenlerinin makaleleri bu görüşü savunmaktadır. 265 eğitiminin verilmediğini, bölgede çalışan misyonerlerin sadece vaftizle meşgul oldukları, ahlakî ve ruhî eğitime önem vermediklerini bildirmiştir. 959 Kazan yeparhiyasında resmî tutanakların da gösterdiği gibi, hıristiyanlık açısından kötü gidişat karşısında 20 Nisan 1867 tarihinde bir karar alınarak hıristiyanlığı gayrı Ruslar arasında yaymak ve öğretmek amacıyla yeni bir sivil kuruluş planlanmıştır. Bu kuruluş metot olarak da İlminskiy’nin getirdiği sistemi benimsemiştir. 4 Ekim 1867 tarihinde ilk misyonerler Guriy ve Varsonofiy’i anma gününde Kutsal Kardeşlik Guriy Cemiyeti resmen açılmıştır. Açılış töreni ise Kazan kilisesinde yapılmıştır. 960 İlminskiy’nin uzun yıllar deneyerek bulduğu gayrı Rusların hıristiyanlaştırılmasını temin edecek yeni sistem, Kutsal Guriy Kardeşlik Cemiyetiyle daha geniş alana nüfuz edebilecek, daha da güçlenecektir. Açılış töreni esnasında Kutsal Guriy Cemiyeti kurucularına bir tarafında Meryem diğer tarafta Kutsal Guriy resmî bulunan bayrak hediye edilmiştir. 961 Kazan piskoposu Antoniy bayrak tesliminde misyonu şöyle ifade etmiştir. “Bu kutsal bayrağı alın, onun altında tanrının sözü ile kutsal dinîmiz ve kilisemiz için faaliyet gösterin. Savaşçılarımızın bayrağımızı kutsal bir emanet olarak nasıl koruduklarını biliyorsunuz. Eminim siz de bu bayrağı aynı şekilde taşıyacaksınız” bayrağı eline ilk olarak N. İ. İlminskiy almış ve ölünceye kadar bu teşkilatta çalışmıştır. 962 Kardeşlik Cemiyetinin kuruluş gayesi Ortodoks hıristiyanlığı güçlendirmektir, bu amaca binaen hıristiyanlık eğitimi vermek de görevleri arasındadır. İlk toplantısını kurulduğu gün 4 Ekimde yapan teşkilat amacını da yönetim kurulu üyesi Kazan Bölgesi Eğitim Müdürü Şestakov vasıtasıyla ilan etmiş ve İlminskiy’nin felsefesini 959 N. Afanasyev,” N. İ. İlminskiy i ego sistema şkolnago prosvışeniya inorodtsev Kazanskago kraya IV” , JMNP, No 12 (Kazan 1914). s. 126; İlminskiy, Kazanskaya tsentralnaya, s. 303; Ayrıca bu rapor Rozov’un İlminskiy’le aynı düşünceleri paylaştığını göstermesi bakımından önemlidir. İlminskiy Kazan bölgesinde çalışmaları ve getirdiği alternatif çözümle halkın desteğini kazanmakla kalmamış, devlet yöneticilerinin de desteğini almıştır. 960 Afanasyev, a.g.m., IV, s. 126–127; Vitevskiy, a.g.e., s. 21-22: “Eğitim Bakanı Tolstoy’un Çara özel hazırladığı raporda okulların destekleneceğini bildirmesi ve bölgede hıristiyanlık eğitiminin yaygınlaştırılmasının en önemli ayağını İlminskiy okullarının yaygınlaştırılmasından geçtiğini söylemesi bu bölgede sivil bir misyonerlik cemiyetinin kurulmasına öncülük yaptığı söylenebilir. Nitekim 1867 yılında resmen kurulan cemiyet bütün faaliyetlerini Tolstoy’un gösterdiği hedefler doğrultusunda yapmıştır.” 961 Maşanov, Obzor 25 lıtney dyatelnosti brastva sv. Guriya, s. 17 962 İlminskiy, Kazanskaya Tsentralnaya, s. 314; Prof. Znamenskiy, bu bayrağın İlminskiy’nin tabutunda sarılı olduğunu söylemektedir. Na pamyat, s. 206 Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|