T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali



Yüklə 8,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə123/147
tarix11.09.2018
ölçüsü8,12 Mb.
#68103
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   147

 
298
olması, Tatar kadınları da toplumsal alanda öne çıkarmış ve dinî yayma konusunda 
etkin kılmış görüşündedir. 
Müslüman medya konusunda da fikirlerini raporunda dile getiren Maşonov, 
“son zamanlarda yüz binlerce dinî içerikli kitap yayınlandığını, kitapların ucuz olması 
Tatarlar tarafından çokça satın alınmasına neden olduğunu belirtmektedir. Özellikle 
Kazan’daki yayın evlerinin büyük işler yaptığını, dinîn yanında Rusya’daki 
müslümanları bir milli dava altında birleştirmek gibi yeni bir fikrin doğduğunu 
anlatmıştır. Umum müslüman birliğine, umum Türk birliği fikri bu yayın evleri 
tarafından sadece Kazan’da değil, Ufa, Orenburg, Troisk, Taşkent, Bakü ve diğer 
şehirlerde yayıldığını söylemektedir. Süreli müslüman medyası kuvvetlenmiş, sürekli 
Tatar gazete ve mecmuaları yayınlanmaya başlamış, bu yayınlar da Tatarların Ruslara 
yakınlaşması ve devlet çıkarlarına ters düşmüştür. Ona göre, bütün bu faaliyetler 
Tatarlara bu idealin diğer topluluklara yayılması faaliyetinde özel bir rol vermiştir.” 
Maşanov,  İdil bölgesinde Tatarların, Kreşen Tatarları arasında islamı yayma 
faaliyetlerinde terzilik mesleğinin önemini dile getirmiştir. Kreşen Tatarlarından terzi 
olanlar mesleklerini icra için diğer köylere gidiyorlar, müslüman sayısı Kreşen Tatar 
sayısından oldukça fazladır, bu nedenle terzi Kreşenler gittikleri Tatar yerleşim 
yerlerinde uzun müddet kalıyorlar, geriye müslüman olmuş olarak dönüyorlardı. Ayrıca 
terzilik Kreşenler arasında iyi para getiren ve saygı duyulan bir meslek olarak 
görülmektedir. Bu düşüncesini kendi sözleriyle Maşanov şöyle dile getirir: 
“Müslümanın sözleri sıcak ve ateşlidir, yavaş yavaş terzi Kreşenin kalbini kazanıyor. İlk kış o 
sadece müslümanlara sempati duymaya başlıyor, diğer kış gizli taraftar oluyor, üçüncü kış ise açıkça 
hıristiyanlığı terk ettiğini söylüyor ve uygun bir zamanda islamı kabul ettiğini söylüyor. Yeni dininin en 
katı savunucusu oluyor. Müslümanların ektiği tohumları kurutmak çok zor bazen de hiç mümkün 
olmuyor, çünkü Kreşenler terziliğe çok genç yaşlarda başlıyorlar. Genç yaşında müslüman yapılan 
terziden bu inancı söküp atmayı hiç bir kuvvet başaramıyor.  İlginçtir; bütün Kreşen Tatar köylerindeki 
terziler islama karşı meyillidir. Müslüman olanlar genelde bu dinîn en ateşli taraftarı da oluyor, bu 
nedenle kendilerinin müslüman olmalarıyla yetinmiyorlar, başkalarını da müslüman yapmaya çalışıyorlar. 
Onlar köy içinde hıristiyanlık için özellikle de zenginlerse, büyük bir tehdit oluyor ve kendi taraftarlarını 
                                                                                                                                               
kazası Tatar ahalisi temsilcisi Buinsk kazasından okullarının müslüman Dinî İdareye bırakılmasını  ve  Halk  Eğitim 
Bakanlığından alınmasını talep etti. Bu temsilci açıkça  şunları söyledi: “müslümanlara dinî terbiyevi okullar 
gereklidir, Rusya’nın vatandaşları olmalarına rağmen dinîn temelini öğretmeye imkân vermeyen umumî okullar 
değil.” (s. 251) 


 
299
oluşturuyorlar, hıristiyanlıktan islama büyük bir dönüş başlıyor. Bunlar Kazan topraklarındaki 
hıristiyanlığın en korkunç düşmanlarıdır. Bu bulaşıcı hastalık, hıristiyanlar okullarında iyi eğitim almış 
nesiller yetiştiremezse bulaşarak artacaktır.”
1070
 
Maşanov, Kreşenler arasında islamın yayılışında bir diğer etkiyi kurulan ortak 
pazarların yaptığını söylemektedir. Pazarlar köylerden gelen müslüman ve Kreşen 
Tatarlarının buluştukları yerlerdir. Buralarda müslüman Tatarlar ve hıristiyanlıktan yeni 
dönenlerin  ısrarlı propagandaları neticesinde Kreşenler Muhammedilerin etkisinde 
kalıyordu. Pazar kurulan bu köylerin zenginlerine bu günlerde civar yerlerden mollalar 
misafir oluyor, beraberinde müslümanlar ve hıristiyanlıktan dönenler de bulunuyordu. 
Bu toplantılarla hıristiyanlıktan dönen Kreşenler dinen kuvvetleniyor, Muhammedîliğe 
daha da ısınıyordu.  
Muhammedî propagandanın başarısının bir diğer sebebi olarak Maşanov, 
Ortodoks hıristiyanlığa kıyasla islamın verdiği özgürlüklerde görmektedir. 
Hıristiyanlıktan islama dönenler bütün tören ve formalitelerden muaftır. Hıristiyan 
olanların Ortodoks kuralları ile yaşamaları zorunludur. Mesela; nikâhta erkek ve kadının 
yaşının uygun olması, bir zorunluluktur. Yaşlarını gösterir belge, günah çıkardıklarına 
dair belge, kutsal priçastiya ayinini yaptıklarını gösterir belge gereklidir. Hasta 
yakınlarına keşişin getirilmesi, ölünün 2–3 gün evde bekletilip en yakın kiliseye ayin 
için götürülme zorunluluğu vardır. Diyânetin kilise yardımı için maddi yardım 
toplaması gibi katı kurallar hıristiyanlıktan dönenlere çok ağır geliyor ve 
Muhammedîliğe meyletmesini sağlıyordu, böylece kalben hem hıristiyanlığa hem de 
islama itinasız davranıyorlardı.
1071
  
6.2. Misyoner Bakışıyla Müslümanların Propaganda Yöntemleri 
İslam propagandası, Rusya’da yaşayan gayrı Ruslar arasında geniş bir 
coğrafyaya yayılmıştır. Bu faaliyet sadece İdil boyları değil tüm Kafkasya ve Sibirya’da 
devam etmiş, Çerkeslerin tamamı, Osetinlerin çoğu islamı benimsemiştir. Kırgızlar 
daha yakınlara kadar şamanken, Tatarların etkisiyle islamlaşmışlar hatta Tatar etkisinin 
yüksek olduğu yerlerde fanatikleşmişler ve gerçek müslüman olmuşlardır. İdil boyunda 
                                                 
1070
Maşanov, a. g. r., s. 254 
1071
 Maşanov, a. g. r.,  s. 255–56 


 
300
50’li yıllarda onlarca köy alenen islama geçmiş ve bu halen devam etmektedir. 
müslümanlar, propaganda için bütün yöntemleri doğru kullanmakta, hıristiyanlığın 
çeşitli âdet ve geleneklerini alaya alarak, hediyelerle hedef kitleyi etkilemekte 
gerektiğinde tehdidi de metot olarak kullanmaktadır.
1072
 
Tatarların bütün bunlara ek olarak Tatarca yayınlanmış  İncil ve diğer kutsal 
kitapları araştırdıklarını, müslümanlığa yararlı olabilecek kısımlarını propagandalarında 
kullandıkları bu raporda belirtilmektedir.
1073
  
Maşanov, müslümanların tamamının kadınları dâhil birer propagandist 
olduğunu raporunda ifade etmektedir. Şahsî yöntemler kullanarak pazarları gayrı Rus 
ahaliyi etkilemede kullandıklarını ve terziliğin bu faaliyet için önemini anlattıktan sonra 
küçük tacirlerin de islamın yayılmasındaki etkisini dile getirmiştir.
1074
 Yine 
propagandanın başarısındaki en önemli etkenlerden birinin kullanılan iletişim dilinin 
Tatarca olmasıdır. Raporda bu konu anlatılırken gayrı Rusların Tatarcayı çok iyi 
bildikleri ve islam ile ilgili anlatılan her şeyi gayet iyi anladıkları ifade edilmekte 
karşılığında Rusların misyon faaliyetinde bu dili kullanamaması başarısızlığın temel 
sebebi olarak gösterilmektedir.  
İslam propagandası yapamayan zenginler ise, bu faaliyete maddî destek 
olmakta, islama ısındırmak için muhtaç gayrı Ruslara yardım etmekte ve islama 
geçişleri hızlandırmada görev almaktadırlar. Bu durum raporda şu sözlerle ifade 
edilmektedir; 
                                                 
1072
  “İslam propagandasına karşı gelenleri dövüyorlar. Özelikle köyde idare mekanizmasında çalışanlar mesela 
muhtar islamı kabul edenlere veya meyilli olanlara her türlü hürmeti yapmanın yanında nakdi yardım da yapıyor, 
hıristiyan olmaya devam edenlere ise her türlü kötülüğü yapıyorlar-vergi ve diğer işlerde zorluk çıkartıyor. Kanunlar 
arkasına saklanarak islam propagandası yapmak ve neticede bu faaliyetlerin cezasız kalması hatta bunu açıkça 
yaparak devletin bu konuda desteğini aldıklarını putperest ve Kreşenlere anlatmaya çalışıyorlar. Çok eskiden 
Muhammedî olanlara devletin müsaade etmesini şimdi yaptıkları propagandaya âlet ediyorlar.” (s. 256) 
1073
 Medresenin deneyimli öğrencileri tartışmalarda çok ustalar, deneyimli hıristiyanları bile sofistik görüşleriyle zor 
durumda bırakabilirler. Gayrı Rus halkla kurdukları ilişkilerde islam misyonerleri islamın dış üstünlüklerini de 
göstermeye çalışıyorlar, günde 5 kez zamanlı yaptıkları ayinleri yapıyorlar, insanların karşısında orucun kurallarına 
uyuyorlar, sık sık abdest alarak insanlara ruhlarının ve bedenlerinin temiz olduğunu göstermeye çalışıyorlar. Ruhun 
ve bedenin temizliğini anlamayan ve daima pisliğe alışmış, özellikle Çuvaşlar bununla ilgileniyor. Önce yakınlık 
sonra da derin hisler beslemeye başlıyorlar. (s. 257) 
1074
 Sadece pazaryerleri islam propaganda merkezi değil, küçük tacir Tatarlar da dolaştıkları her yerde satacakları 
malzemelerle dolaşarak propaganda yapıyorlar ve mümkün olan her yere islam tohumlarını ekiyorlar, müslümanlığın 
hıristiyanlıktan üstün olduğunu göstermeye çalışıyorlar. Buna köylerdeki misafir evleri de yardım ediyor. Bu yerlerde 
gayrı Ruslar müslüman Tatarlarla beraber kalıyor ve aynı sofrada çay içiyor ve yemek yiyor, Tatarı anlayabilirsiniz: 
O islamın çekici ve hoş yerlerini anlatıyor, onu kurtuluş olarak tek yol gösteriyor. Ruslardan eski törelere bağlı 
olanlar ve Raskolnikler hariç hıristiyan misyon faaliyeti olarak bunlara müdahale etmiyor. (s. 257) 


Yüklə 8,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə