T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali



Yüklə 8,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə27/147
tarix11.09.2018
ölçüsü8,12 Mb.
#68103
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   147

 
67
dönem olsa da, Svyatoslav’ın ikinci oğlu Prens Vladimir (Vasili) (978–1015) dönemi, 
hıristiyanlığın yayıldığı en önemli dönem olarak bilinmektedir.
219 
 
Kiev şehrinden sonra Kiev Rusyasının diğer şehirlerinin de hıristiyanlığı kabul 
etmesi neticesinde piskoposluklar kurulmuştur. Bizans'tan başta metropolit olmak üzere 
piskoposlar ve Bulgaristan’dan yanlarında Slav dilinde yazılmış ibadet kitapları getiren 
keşişler gelmiş; kiliseler inşa edilmiş, din eğitimi veren okullar açılmıştır. Vladimir, 
evlilik yoluyla akrabalık bağları kurduğu Bizans’la ilişkilerini daha da geliştirirken 
Alman imparatoruyla da akraba olmuştur.
220  
Vladimir’in ölümünden sonra onun misyonunu, oğlu Yaroslav Mudrıy (1019–
1054) daha da geliştirerek devam ettirmiştir.
221
 Öte yandan onun hâkimiyet yıllarında, 
Kiev Rusyasının dinî ve kültürel hayatının sonraki gelişiminde büyük önem taşıyan 
Kiev-Peçor Manastırı (1051), Rus Kilise mimarisinin önemli abideleri olan Kiev 
Sofyası (1037) ve Novgorod Sofyası (1045–1050) inşa edilmiştir.
222 
Ayrıca, kitapları 
çok seven ve Rusya’da ilk kez bir kütüphane kuran Yaroslav Mudrıy, din adamlarının 
yetişmesi için 1030 yılında Novgorod’da 300 öğrencinin eğitim alabileceği okullar 
açmıştır.
223
  
2.1.2. Rus Ortodoks Kilisesinin Metropolitlik Dönemi (988–1589) 
Prens Vladimir’in Rusya’da hıristiyanlığı resmî din olarak ilân etmesiyle, Rus 
Ortodoks Kilisesi, İstanbul patrikliğinin metropolitliği statüsüne girmiş; Kiev’in ve tüm 
Rusya’nın ilk metropoliti “Suriyalı” lakabı ile tanınan Mihail olmuştur.
224
 Mihail’den 
sonra Kiev Metropolitliğine, 990 yılında Ermenistan’daki Sevastiysk Metropolitliğinden 
                                                 
219 
A. V. Gorskiy, Pamyatniki Duhovnoy Literaturı Vremen Velikogo Knyazya Yaroslava I., PrTSO, 1844, Çtenya II., 
otd. III. Moskova, 1844, s. 204–292. Çağdaş basımı; A. M. Moldovan, Slovo o Zakone i Blagodati İlariona, Kiev, 
1984,  
220 
Russkaya Pravoslavnaya Tserkov 988–1988, s. 10. 
221
  Russkaya Pravoslavnaya Tserkov 988–1988, s. 11. Bizans’tan istediği yardımı alabilmek için İmparator II. 
Basileios’un (976–1025) ve VIII. Büyük Konstantinos’un (1025–1028) kız kardeşi Anna’yla evlendi. Bizans 
prensesiyle evlenen Prens Vladimir dolayısıyla, karısının kız kardeşi Feofaniya ile evli olan Alman İmparatoru II. 
Otto ile de akraba oldu. Böylece, Kiev Rusyası sadece Bizans’la değil, aynı zamanda Balkanlar ve diğer Avrupa 
ülkeleri ile de resmî ve kültürel ilişkilerini geliştirdi. Bu ilişkiler sayesinde, Rusya’ya çeşitli kilise haçları ve ikonlar 
getirtti. Yaroslov dönemi için geniş bilgi; Kurat, Rusya Tarihi, s. 35–37. 
222 
Russkaya Pravoslavnaya Tserkov 988–1988, s. 13; Yaroslav da babası gibi hıristiyan ülkelerle olan akrabalık 
ilişkilerine önem verdi ve bu ilişkileri daha da ilerletti. Nitekim Yaroslav’ın kızlarından Anna Fransız Kralı I. Henry 
ile Anastasiya Macar Kralı I. Andrey’le, Elizaveta önce Norveçli Harold’la, sonra da Dutch’lu Sven’le, Yaroslav’ın 
kız kardeşi Dobroneg ise Polonya kralı IV. Kazimir’le evlendi.  
223
 Nestor, a.g.e., s. 167. 


 
68
gelen Feofilakt atanmıştır. Feofilakt’dan sonra ise, Leona (veya Leontiya) 992–1008 
yıllarında Kiev metropoliti olmuştur. Bu ilk Kiev metropolitlerinden sonra, Moğol 
hücumuna kadar Kiev Metropolitliğinde 24 kadar metropolit görev yapmıştır
.225 
Rus Ortodoks kilisesinin ilk yıllarında piskopos seçimi, prens veya ‘halk 
veçi
226 
tarafından yapılmaktadır  ve piskoposların çoğu Rus'tur. Rus kilisesinin ilk 
yüzyılında, sadece üç Yunan piskopos görev almıştır.
227 
Yine Rusya metropolitliğine ait topraklarda vuku bulan kilise problemleri, Rus 
Piskoposları Konseyi’nin onayı ile Kiev metropoliti tarafından çözülmektedir. Prens 
Yaroslav Mudrıy’ın hâkimiyet döneminden (1019–1054) başlayarak Kiev prensleri 
İstanbul’un izni olmadan Ruslar arasından metropolit seçmiştir.
228
  İlarion’un 
ölümünden sonra göreve gelen metropolitler, Yaroslav’ın yaptığı gibi, Rus prensleri 
tarafından atanmaya devam etmiştir.
229
 Rus kilisesinin bağımsızlık mücadelesi, 
Yaroslav’ı örnek alan Prens İzyaslav döneminde de devam etmiş ve 1147 yılında 
İstanbul’a müracaat etmeden Rus metropolitini kendisi tayin etmiştir.
230
 Yuriy 
Dolgoruk’tan sonra Kiev prensliğine geçen oğlu ve dolayısıyla Vladimir’in torunu 
Andrey Bogolyubskiy (1110–1174) de, Rus kilisenin bağımsızlığında önemli bir yere 
sahiptir. Prens Yuriy ve Andrey’in kurdukları Moskova kenti, Rus topraklarının 
merkezi olarak, önce devletin, daha sonra da Rus kilisesinin başkenti olmuştur. 1157 
yılında babası öldükten sonra Andrey, hıristiyanlık adına hizmete devam etmiş ve 
1158–1160 tarihlerinde Vladimir'de Uspenskiy kilisesini yaptırmıştır.
231
 
Öte yandan 1160 yılının sonlarından itibaren Andrey ve Rostov piskoposu 
Feodor, İstanbul Patriği’ne, Vladimir’de ikinci Rus metropolitliği kurma isteği ile ilgili 
müracaatlarda bulunmuşlarsa da, onların Vladimir kilisesine özerklik kazandırma 
çabaları sonuç vermemiştir. Prens Andrey’in arzusu, ölümünden çok sonra 1300’lü 
                                                                                                                                               
224
 İ. İ. Malışevskiy, “Kto Bıl Pervıy Metropolit Kievskiy?”, TKDA, 1883, No. 10, s. 123–171. 
225
 Golubinskiy, a.g.e., s. 185-289. 
226
  Veç’: XII. yüzyılın ortalarından itibaren Novgorod’da yapılmaya başlayan yerli ahalinin toplantısı bu adla 
anılmaktadır. 
227
 Makariy Bulgakov, İstoriya Russkoy Tserkvi, C. 2, İzd. 3., St. Petersburg, 1889,  s. 12–17. 
228
 Bütün bunları dikkate alarak, Rus Ortodoks Kilisesi’nin 1448 yılına kadar de jure (:hukuken) olmasa da de facto 
(:fiilen) İstanbul Patriğinden bağımsız olduğunu söylemek mümkündür. 
229
 P. P. Sokolov, Russkiy Arhierey iz Vizantii i Pravo Ego Naznaçeniya do Naçala XV veka, Kiev, 1913, s. 51-52. 
230 
N. K. Nikolskiy, O Literaturnıh Trudah Mitropolita Klimenta (Smolyatiça), Pisatelya XII veka, St. Petersburg, 
1892. 


Yüklə 8,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə