T. C. Marmara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İlahiyat anabiLİm dali



Yüklə 8,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə73/147
tarix11.09.2018
ölçüsü8,12 Mb.
#68103
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   147

 
174
Baş rahib Galbanski ise faaliyet bölgesinde ilk gezisi esnasında Çivilski 
kazasında, hıristiyanlığa dönmek istemeyen Urmayevski ve Tokayevski köylerine özel 
bir çalışma yapmış ve bu iki köyde hıristiyanlıkta kalacaklarına söz vermişlerdir.
632
  
7 Temmuz 1829 tarihli raporunda Galbanskiy, Tokayev ve Urmayev köyü 
Tatarlarının dönmek istediklerine dair dilekçeleri yazdıklarını, ancak metni kendilerinin 
oluşturmadığını ve İmparatorun bu isteği dikkate alacağını umarak bunu yaptıklarını 
belirtmiştir.
633
 Daha sonraki 5 Ekim tarihli raporunda ise kendi görev alanı içindeki 
Çivilski kazası Kreşenlerinin tamamının hıristiyanlığa döndürüldüğünü bildirmiştir.
634
 
Rahip Milanov, 14 Aralık 1828 tarihli Konsistoriya’ya sunduğu raporda kendi 
bölgesinde birinci teftişindeki olumsuz durumun normalleştiğini, 600 Kreşenin yeniden 
hıristiyanlığa döndüğünü anlatmıştır.
635
 
Sonuçta bölgede görevlendirilen rahiplerin ve kolluk gücünün ısrarlı 
çalışmaları elebaşıları hariç, hıristiyanlıktan dönen Kreşenlerin tamamı hıristiyan olarak 
kalmayı kabul etmek zorunda kalmıştır. Svetovidov, Galbanski ve Milonov 
önderliğinde hızlı bir strateji takip eden devlet ve kilise 2000 kadar Kreşeni kiliseye 
                                                 
632
 KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 183; “Galbinski’nin Raporu”; “Başrahip Galbanskiy 7 Nisan 1828 yılında yeparhiya 
müdürüne şu raporu vermiştir. “Yüce tanrımızın yardımlarıyla Tokayev ve Urmayev köyünün Kreşen Tatarları islah 
olunmaz durumdaydı ve İmparator Elahezretlerinden onların isteklerini onaylayacağı ümidindeydiler. Öğütlerimiz 
sonucunda ümitleri kırıldı ve sonunda yanlış fikirlerinden ailece vaz geçtiler ve Yunan-Rus dinînde kalmaya karar 
verdiler ve yaptıklarıyla bunu bana ispatladılar. Ertesi gün 1 Nisan’da kilise nikâhı olmadan ahlak dışı bir şekilde 
beraberce yaşayan 3 kişi nişanlılarıyla beraber kilise köyü Koşeli’ye geldiler ve nikâh yaptılar. Bebeklerini de vaftiz 
için getireceklerine söz vermişlerdi, fakat nehirde buzların yığılması ve incelmesi nedeniyle getiremediler. Onların 
hayat tarzlarını etkileyecek taleplerini karşılayacak, oturdukları evde sürekli Ortodoks bilgilendirme ve aydınlatmaya 
devam edecek, öğütler vermeleri için keşişlere yazılı emirler verdim.” 
633
  KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 134, 7 Temmuz 1829. 
634
 KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 275, 5 Ekim 1829; “Galbanskiy piskopos Filarete yazdığı son raporda 5 Ekim 1829 
yılında  şunları yazıyordu: “Misyonerlik faaliyetini bitirdim. Bana emanet edilen Çivilski eyaletinde yaşayan ve 
hıristiyanlıktan uzaklaşıp dönmek isteyen Kreşen kalmadı.  Şimdi hepsinin evinde aziz resimleri asılı, boyunlarında 
haç var ve haç işareti yapmasını biliyorlar. Tanrının evine gidiyorlar, hastalıklarında, vicdanlarını rahatlatmak 
dilediklerinde ve ruhlarını temizlemek istediklerinde, evlerine rahip çağırıyorlar. Ancak dinî ayinleri yapmada zorluk 
çekiyorlar;  Çünkü 1. İçlerinde Rusça okuyup yazma bilen yok. 2. Çivilsk eyaletinde sadece Kreşenlere ait bir köy 
bulunmamakta; hepsi Kreşen olmayanlarla beraber yaşamak durumunda kalıyorlar. 3. Kreşenlerin Kreşen 
olmayanlarla birlikteliği köyle de sınırlı değil, aynı köy, aynı mahalle, aynı sokak ve aynı ailede beraberce kalıyorlar. 
Kreşenleri hiç olmazsa köyün bir mahallesine toplamak akıllıca bir iş olurdu. 4. 300 müslüman Tatar arasında 
yaşayan 20 Kreşen Tatar nasıl çekinmeden hıristiyanlığını yaşayabilir? Bu Kreşenlerin tam bir Ortodoks hıristiyan 
olmaları için Rusların arasına yerleşleşmesi gerekir. Eski Kreşenlerin birçoğu Ruslar arasında yerleştirilmiş ve orada 
asimile olmuşlardır.” 
635
  KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 71, “Milanov’un Raporu 14 Aralık 1828”; “Ben de defalarca bu inatçı Tatarları 
öğütledim, hıristiyanlıkta kalmaları için ve Tanrımızın kanunlarını  öğrenmeleri için vaazlar verdim. İçlerinden 
Müslüm ve 2 çocuğu hariç diğerlerini döndürmeyi Tanrının yardımıyla başardım.” 


 
175
toplamayı başarmış, ancak ihtidâ liderlerinini hiç birisi ilk hamlede hıristiyanlığa 
dönmeyi kabul etmemiştir.
636
 
Hıristiyanlıktan islama dönüşün St. Petersburg ayağını oluşturan ve idarî 
merkezde işleri takip eden Meşhur Tatar Abdülhalik’tir. 31 Aralık 1828 yılında 
Başrahib Filaret’in Sinod’a raporunda 25 kişi hariç diğerlerinin döndüğü, bu 25 kişinin 
dönüş hareketini organize eden kişiler olduğu, ayrıca bunların St. Petersburg’daki 
Abdulhalik’in haberine göre hareket ettikleri yer almaktadır. Başpapaz Filaret Sinod’a 
önlem olarak bu 25 kişinin ayrı ayrı manastırlara kapatılmasını ve köylülerden uzak 
tutulmasını ve hıristiyanlığa dönmeleri için bir süre tanınıp eğitilmelerini, tavsiye 
etmektedir.
637 
 
19 Nisan 1829 tarihinde Sinod Rahib Filaret’in bu önerisini onaylamıştır.
638
 
Geri dönüş hareketi liderlerinden birisi olan Abdul Halik Maliyev (Mihail Vasilyev) 
hakkında Petersburg başsavcısının isteği üzerine tutuklama talebi çıkarılsa da, polis 
müdürün tahkikatı neticesinde Petersburg’da olmadığı belirlenmiş, bu emir Kazan’a 
iletilmiş, Kazan’da tutuklanan Abdul Halik Maliyev manastıra kapatılmış, ancak 
istenilen sonucu elde edememişler, fikirlerinden asla taviz vermemiştir.
639
  
Devlet Soveti, 31 Mart 1830 tarihli rapora bakarak Kazan bölgesi Kreşen 
Tatarı Mihail Vasilyev’i hıristiyanlıktan dönüş ve halka bu yönde propaganda 
yapmasını sebep göstererek, 11 Şubat 1828 tarihinde 30 kırbaç ve ailesiyle birlikte 
Tobol guberniyasına sürgün cezasıyla cezalandırmış ve gideceği yerde kilisenin 
gözetimine verilmiştir. Yine diğer 24 kişi de aynı gerekçe ve sonuçla cezaya tabi 
tutulmuş  yıllık gözetimlerde durumunu düzeltenler için geri dönüş yolu açık 
tutulmuştur. 
640
  
Kazan guberniyasından adı geçen 25 kişiden 5’i, 25 Temmuz 1829 tarihinde 
kilisenin ve bölge idaresenin tavrı karşısında yazılı taahhütle hıristiyan kalacaklarını 
garanti etmişler, diger 20 kişi bu taahhüdü yapmamışlardır. Kabul etmeyen 3 kişi de 
                                                 
636
 KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 534; “22 Haziran 1834 tarihli Sinod’un Baş Rahib Filaret’e Emri”. 
637
 KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 209. 
638
 KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 221. 
639
  KDK, f. 4, dosya no. 177, s. 364–65;  “Aziz Sinod Dairesi 26 Şubat, 24 Mart ve 24 Ağustos 1828 yılı 
Emirnameleri”. 


Yüklə 8,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə