34
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
Plazma TV arızalarını tespit edip giderebileceksiniz.
SMD kodlarını araştırınız.
Transistör, diyot, direnç gibi elektronik devre elemanlarının sağlamlık
kontrollerinin nasıl yapıldığını araştırınız.
2. PLAZMA TV ARIZALARI
2.1. Arızanın Tespiti
Plazma TV’de karşılaşılabilecek arıza tipleri:
Güç ile ilgili arızalar
Görüntü ile ilgili arızalar
Ses ile ilgili arızalar
Uzaktan kumanda ile ilgili arızalar
Televizyon hiç açılmıyorsa açıldıktan hemen sonra kapanıyorsa, aralıklı olarak
kapanıyorsa,
kendiliğinden açılıyorsa, sürekli açılıyor ve kapanıyorsa, kapanmıyorsa,
standby ışığı yanıp sönüyorsa güç ile ilgili bir arıza olduğu düşünülebilir.
Görüntü ile ilgili sorunlar; görüntü üzerinde şeritler olması, noktalar olması, resmin
olmaması veya resmin bir bölümünde kayıpların olması şeklinde ortaya çıkabilir.
Televizyondan ses geliyor ancak ekranda görüntü yoksa, ekran yanması (burn-in) varsa,
görüntü sadece siyah-beyaz renkte ise, ekranın alt ve üst kısmında siyah şeritler varsa, soldan
sağa ya da yukarıdan aşağıya doğru çizgi bulunuyorsa görüntü ile ilgi bir arıza vardır.
Ses yoksa, ses kesintisi oluyorsa, arka fon gürültülü ama sesler düşük ve konuşma sesi
boğuksa, konuşma sesi kendiliğinden düşükse, ses ve görüntü eş zamanlı değilse ses ile ilgili
bir problem vardır.
Uzaktan kumandanın, başka bir cihazı kontrol etmesi için yanlış programlanmış
olması, kumanda tuşlarının hiçbirinin ya da bazılarının çalışmaması durumunda uzaktan
kumanda ile ilgili bir sorun vardır.
AMAÇ
ARAŞTIRMA
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
35
2.2. Arızaların Giderilmesi
Resim 2.1: Arka kapak vidaları
Arızaya müdahale edilmeden önce televizyonun fişi prize takılır. Televizyondaki
arızanın belirtileri gözlemlenir. Televizyondaki arızanın meydana gelmesi ile ilgili
hikâyesinin dinlenmesi de faydalı olabilir. Televizyonun çalışması ile ilgili şikayetlerin
bazıları televizyonun kapağı açılmadan giderilebilir. Örneğin; televizyona enerji taşıyan güç
kablosu arızalıdır ve televizyon çalışmıyordur. Bu durumda kapağı açmaya başlamadan önce
kablo kontrol edilir. Yayın izlenmesi ile ilgili bir sorun anten, scart ya da HDMI
kablosundan kaynaklanabilir. Bu sebeple arızaya müdahale etmeye geçmeden önce dikkatli
bir gözlem sorunun çözümünün hızlandırılmasında faydalı olur. Eğer dışarıdan müdahale ile
sorun çözülemeyecek ise o zaman televizyon arka kapağı vidaları uygun tornavidalar ile
açılır. Tamir konusunda deneyimsiz iseniz çoğu zaman televizyonun arka kapağını açmak
bile can sıkıcı bir hâl alabilir. O yüzden hangi vidaları yuvalarından çıkarınca televizyonun
kapağının açılacağına dikkat etmek gerekir. Eğer tornavidanız uygun çapta değilse vidaları
açmak için zorlamayınız. Vida başlarının zarar görmesine sebep olabilirsiniz. Böyle bir
durumda kapağı açmak iyice zorlaşabilir. Televizyon ekranı tezgâha temas edecek şekilde
yatırılacaksa ekranın hasar görmemesi için uygun bir sünger ya da bez ile sarılmalıdır.
Vidaları açmak için aşırı güç uygulanmaya kalkılırsa ekran kırılabilir ya da ezilebilir.
Televizyonun kapağını açmaya başlamadan önce enerjinin kesildiğinden emin olunuz.
Besleme kablosunu mutlaka fişten çekiniz.
36
Arıza: Güç yok
Belirtiler:
Güç kablosu takılıyken, ön paneldeki LED yanmıyor.
Güç kablosu takılıyken, SMPS rölesi çalışmıyor.
Ölü alıcı görüntüsü var.
SMPS rölesi çalışmıyorsa ya da ön paneldeki LED yanmıyorsa güç kablosunun
düzgün takıldığından emin olmak gerekir. Bu durumda arıza beslemede ya da anakarttadır.
Eğer güç kablosu doğru takılmışsa ve enerji geliyorsa aşağıdaki sıralamayı takip ediniz.
220 V AC girişinden besleme ünitesine kadar olan dâhilî kablo bağlantılarını
kontrol ediniz.
Her bir kartın üzerindeki sigortaları kontrol ediniz.
Besleme ünitesi çıkışındaki voltajları kontrol ediniz.
Anakartı değiştiriniz.
Arıza: Televizyon zaman zaman açılıyor ya da kapanıyor.
Belirtiler: SMPS rölesi zaman zaman kontaklarını açıp kapatıyor.
Bu durumda güç kaynağına bağlı kartlardan birinde arıza olduğundan koruma
fonksiyonu devreye girer ve SMPS rölesi açıp kapatır.
SMPS’nin tüm kabloları çıkarılır. SMPS tek başına çalıştırılır. SMPS çıkışındaki tüm
voltajlar tek tek kontrol edilir.
SMPS tek başına çalıştırıldığında eğer arıza devam ediyorsa SMPS (besleme
kartı) değiştirilir.
SMPS tek başına çalıştırıldığında arıza kayboluyorsa bağlı kablolar tek tek
kontrol edilerek arızalı bölüm tespit edilir.
Arıza: Resim yok ( Ses normal)
Belirtiler: Ses normal ancak ekranda resim yok.
Bu durumda anakart çalışıyordur. Ancak sorun X, Y kartlarında, adres kartında ya da
lojik kontrol kartında olabilir.
Besleme çıkışındaki voltajlar kontrol edilir.
Bu durumda anakart ile lojik kontrol kartı arasındaki bağlantıyı sağlayan LVDS
kablosunda problem olabilir. Kablo kontrol edilmelidir.
37
Arıza: Ses yok
Belirtiler: Görüntü normal ancak ses çıkmıyor.
Hoparlör konektörleri kopmuş ya da hasar görmüş olabilir.
Anakart üzerindeki ses işleme bölümü arızalanmıştır.
Hoparlör arızalanmıştır.
Arıza: Video sinyali yok
Belirtiler: Standart anten yayını ya da kablolu TV yayın ekranı karanlık ama OSD
normal
Anten bağlantı ayarları kontrol edilir.
CVBS kablo bağlantısı kontrol edilir.
Anakart besleme girişi kontrol edilir.
Sürücü Kartı Sorun Giderme
Durum
Açıklama
İlgili Kart
Çıkış voltajı yok
Çalışma gerilimi yok.
PSU
Görüntü yok
Çalışma gerilimi var ama ekranda
görüntü yok.
Y
Kartı,X Kartı,Lojik
Kart, LVDS kablosu
Anormal görüntü
Görüntü net değil ya da dar.
Y Kartı,X Kartı, Lojik
Kart
Sustain
Ekranda
bazı
yatay
çizgiler
görünmüyor.
Y-Sürücü
Kartı,
FPC
kablosu, X / Y kartı
Sustain
Ekranda yatay çizgiler var.
Y-Sürücü
Kartı,
FPC
kablosu, X / Y kartı
Adres
Ekranda
bazı
dikey
çizgiler
görünmüyor.
Lojik kart, TCP kablosu
Adres
Ekranda dikey çizgiler var.
Lojik kart, TCP kablosu
Tablo 2.1: Sürücü kartı sorun giderme tablosu
Floresan fosfor maddesi ışık verme zamanına bağlı olarak parlaklığını kaybeder. Uzun
süreli çalışma, fosfor tabakasında bozulmaya sebebiyet vererek sürekli gölge resim
oluşmasına sebep olur. Bu durum “Burn-in” olarak adlandırılır.
38
Burn-in hatasının engellenmesi için yapılması gerekenler:
Sürekli resmi değiştirmek
Piksel öteleme prosedürü (Bazı piksellerin düzenli zaman aralıklarında sağ-sol-
yukarı aşağı yönünde ötelenerek ekranın ötelenmesi )
Image sticking minimization mode (Resim yapışmasını minimize etme modu)
Eğer resim belirli bir zaman aralığında donuyorsa otomatik olarak ve yavaş
yavaş parlaklığı düşürmek.
2.3. Temel Arızalar ve Çözüm Yolları
1.
Ekranda dikey blok var.
Resim 2.2: Dikey blok arızası
Adres kartı arızası ise ilgili adres kartı yenisi ile değiştirilir.
COF yanmış olabilir. İlgili modül değiştirilir.
2.
Televizyon açıldığında ekranda yeşil resim var.
Resim 2.3: Yeşil ekran arızası
39
Anakart değiştirilir.
3.
OSD kutusu görünüyor ancak metin yok.
Resim 2.4: OSD metin arızası
Program versiyonu kontrol edilmelidir.
Anakart değiştirilir.
4.
Ekranın üst yarısında ya da alt yarısında görüntü yok.
Resim 2.5: Yarım görüntü arızası
Y –Sürücü kartı arızalıdır. Yenisi ile değiştirilir.
40
5.
Resim sönük ve kırmızı bulanıklık var.
Resim 2.6: Bulanık resim arızası
X kartı arızalıdır. X kartı yenisi ile değiştirilir.
6.
Ekranda boş bir resim var.
Resim 2.7: Resim yok arızası
Y kartı arızalıdır. Yenisi ile değiştirilir.
41
Resim 2.8: Plazma TV elektronik kart vidaları, veri ve besleme kabloları
Mavi oklar kartları panele sabitleyen vidaları göstermektedir. Kırmızı oklar voltaj
taşıyan soket ve kabloları, siyah oklar veri soket ve kablolarını gösterir. Herhangi bir
elektronik kart değiştirileceği zaman uygun bir tornavidayla vidalar sökülür. Veri ve besleme
taşıyan soketler ve konnektörler zorlamadan çıkartılır. Yeni kart yerine vidalanır. Daha sonra
veri kabloları ve besleme kabloları kart üzerindeki soketlere takılır.
42
UYGULAMA FAALİYETİ
Plazma TV elektronik kart voltajlarını ölçünüz.
İşlem Basamakları
Öneriler
Plazma TV arka kapağını açınız.
Uygun bir tornavida kullanınız. Şarjlı
tornavida işinizi kolaylaştırır.
Tek tek tüm kartları tespit ediniz
Modüldeki resim 1.12’den yardım
alabilirsiniz.
Besleme kartı çıkış voltajlarını ölçünüz.
Ölçü aletini DC kademesine alınız.
X kartı besleme gerilimlerini ölçünüz.
Ölçü aletini uygun kademeye alınız.
Y kartı besleme gerilimlerini ölçünüz.
Ölçü aletini uygun kademeye alınız.
Adres kartı besleme gerilimlerini
ölçünüz.
Ölçü aletini uygun kademeye alınız.
Lojik kartı besleme gerilimlerini
ölçünüz.
Ölçü aletini uygun kademeye alınız.
UYGULAMA FAALİYETİ
43
KONTROL LİSTESİ
Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için
Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) işareti koyarak kendinizi
değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri
Evet
Hayır
1.
Televizyonun kapağını sorunsuz açabildiniz mi?
2.
Elektronik kartları tanıyabildiniz mi?
3.
Ölçümleri sorunsuz yapabildiniz mi?
4.
Değerler kartlar üzerinde yazan gerilim değerleriyle aynı mı?
5.
Kartların bağlantı soketlerini çıkartabildiniz mi?
DEĞERLENDİRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme” ye geçiniz.
44
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen
bilgiler doğru ise D, yanlış ise Y yazınız
1.
( ) SMPS rölesi zaman zaman kontaklarını açıp kapatıyor ise arıza kızıl ötesi
(IR)alıcı kartındadır.
2.
( ) Besleme çıkış gerilimi yok ise panel arızalanmıştır.
3.
( ) Uzun süreli çalışma, fosfor tabakasında bozulmaya sebebiyet vererek sürekli
gölge resim oluşmasına sebep olur. Bu duruma “burn-in” adı verilir.
4.
( ) Ekranda yeşil görüntü varsa anakart arızalanmıştır.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise “Modül Değerlendirme’ ye geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
45
MODÜL DEĞERLENDİRME
Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.
Değerlendirme Ölçütleri
Evet
Hayır
1.
Plazma TV ekranının çalışmasını öğrendiniz mi?
2.
Plazma TV blok yapısını ve çalışmasını öğrendiniz mi?
3.
Plazma TV bağlantı noktalarını öğrendiniz mi?
4.
Plazma TV arızalarını öğrendiniz mi?
5.
Plazma TV arızasına göre değiştirilecek elektronik kartları
öğrendiniz mi?
DEĞERLENDİRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize başvurunuz.
MODÜL DEĞERLENDİRME
46
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 CEVAP ANAHTARI
1.
D
2.
Y
3.
D
4.
D
5.
D
6.
D
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI
1
Y
2
Y
3
D
4
D
CEVAP ANAHTARLARI
47
KAYNAKÇA
http://tr.wikipedia.org
KAYNAKÇA
Dostları ilə paylaş: |