T. C. Orman ve su iŞleri bakanliği doğa koruma ve MİLLİ parklar genel müDÜRLÜĞÜ tabiat parklari geliŞme plani tekniK İzahnamesi



Yüklə 108,02 Kb.
tarix07.11.2017
ölçüsü108,02 Kb.
#8995

T.C.

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

DOĞA KORUMA ve MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TABİAT PARKLARI GELİŞME PLANI TEKNİK İZAHNAMESİ
İÇİNDEKİLER

  1. Giriş

  2. Tanımlar

  3. İlkeler

  4. Yasaklanan Faaliyetler

  5. Gelişme Planı Aşamaları

      1. Analiz

    1. Verilerin Değerlendirilmesi (Sentez)

    2. Planlama

      1. Koruma Hedef ve Yönetim Amaçları

      2. Plan kararları

        1. Bölgeleme

      3. Alt Planlar-Programlar,

      4. İzleme-Kontrol ve Değerlendirme

      5. Onay

  1. Düzenlenecek Haritalar

1- GİRİŞ

Tabiat Parklarına yönelik Gelişme Planları hazırlanmasında, Tabiat Parkının koruma ve kullanım hedefleri, koruma ve kullanım kriterleri, koruma ve kullanıma ilişkin genel politika ve ilkeler ile uyumlu olarak sahanın kaynak değerleri ve özellikleri göz önünde bulundurulur.

Gelişim Planları korunan alanların gelişimi için gerekli bir araçtır, asla amaç değildir. Bu anlamıyla gelişme planları alanla ilgili grupların ihtiyaçları ile doğa koruma gerekliliklerinin uyumlu hale getirildiği belgeler olarak kabul edilmelidir.

Gelişim Planları, katılımcı bir yaklaşımla her bir korunan alanın farklı özelliklerini göz önünde bulundurarak insanoğlunun doğayla imzalayacağı bir mukaveledir ve koruma-kullanma dengesi içerisinde sürdürülebilir bir doğa gelişiminin adıdır. Uygulanabilir olması için ekosistem yaklaşımını iyi bilen, tamamen bu ilişkileri iyi gözlemleyen ve bu denklemi iyi analiz eden kişiler tarafından yapılır ve uygulanırsa etkili ve sahiplenilebilir olacaktır.



Korunan alanların temel olarak dokuz amacı bulunmaktadır:

  • bilimsel araştırma,

  • yabanıl bölgelerin korunması,

  • türlerin, ekosistemin ve genetik çeşitliliğin korunması,

  • çevresel hizmetlerin devamlılığının sağlanması,

  • doğal ve kültürel değerlerin korunması,

  • turizm ve rekreasyon,

  • doğa eğitimi,

  • doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı,

  • kültürel geleneksel ve folklorik özelliklerin devamlılığının sağlanması.


2- TANIMLAR

Tabiat Parkı; bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarını,

Teknik İzahname; Milli Parklar Yönetmeliğinin uygulanmasına açıklık getiren, Yönetmelikte yer almayan hususları ihtiva eden Bakanlık emrini,

Gelişme Planı; Tabiat Parkı’nın sahip olduğu kaynak değerlerinin korunması, geliştirilmesi ve devamlılığının sağlanması için teknik, idari, sosyal ve ekonomik seçeneklerin belirlendiği, birbiri ile zaman ve yer ölçeğinde ilişkilendirildiği bütüncül, ekosistem yaklaşımlı bir plandır.

Bölgeleme (zonlama); bir alanın koruma öncelikleri açısından ekolojik bütünlük, doğal yapıdaki bozulmamışlık ve müdahale düzeyine göre derecelendirilmesi ve belirgin sınırlara sahip koruma/kullanma kademelerinin oluşturulmasıdır.

Tabii Kaynak; biyolojik tabii değerler; flora, fauna, habitatlar, ekosistemler, tabiat tarihinin ve tabii mirasın müstesna özellikleri ve bunlara dair ilmi değerler ile fiziki tabii değerler; coğrafi konum, jeolojik ve jeomorfolojik teşekküller, hidrolojik ve limnolojik özellikler, klimatik özellikler ve bunlara dair ilmi değerleri ifade eder.

İlgi Grubu/Grupları: Korunan alan içinde ve/veya yakın çevresinde yaşayan halk, korunan alan yönetiminden etkilenen kişi, kurum ve kuruluşlar, ziyaretçiler, doğa koruma ile ilgilenen yerel, ulusal ve uluslar arası kuruluşlar, araştırma kurumları, yerel yönetimler ve diğer ilgililerdir.
3- İLKELER

  1. Koruma ve Gelişme Planı, alanın ana kaynak değerlerini koruma amacıyla hazırlanır.

  2. Kaynak değerleri ile koruma ve kullanma esaslarının belirlenmesinde, bilimsel ve teknik araştırmalara en geniş ölçüde yer verilir.

  3. Kaynakların tabii karakterinin mutlak korunması ve devamlılığı sağlanır. Bu amaçla korunması gereken kaynak değerlerin bulunduğu alanlarda uygun bölgeleme çalışması yapılır.

  4. Tabii kaynakların işletilmesi yasaktır.

  5. Doğal denge ve peyzaj bütünlüğünü bozacak ve doğal çevrenin bakir karakteri ile bağdaşmayacak hiç bir faaliyete izin verilemez. Bu faaliyetlerle ilgili tesisler teklif edilemez.

  6. Bu yerler; sadece koruma, yönetim, araştırma, ziyaretçi tanıtım tesis ve hizmetleri ile donatılır.

  7. Doğal ve kültürel kaynaklara, kaynak değerini bozmayacak, ancak tamamlayıcı ve restorasyon amaçlı müdahalelerde bulunulabilir.

  8. Mutlak koruma zonlarında, doğal kaynaklar insan etkisi olmaksızın doğal haline bırakılır.

  9. Ana kaynak değerleri ile ilgili koruma hedefleri belirlenir. Koruma hedefleri, gelecekte sahanın ulaşılması istenen durumu yansıtacak şekilde tanımlanır.

  10. Mutlak suretle korunması gereken bir unsurun devamlılığı açısından, Tabiat Parkı dışında ya da coğrafi olarak uzak bir konumda olsa bile, hidrolojik, ekolojik ilişki/etkileşim içerisinde olduğu bütünleyici unsur ile bu unsurların korunmasına yönelik önlemler de tanımlanır. Söz konusu kaynağın korunması gerekliliğinin raporlanması halinde detaylı bir çalışma ayrıca yapılabilir.

  11. Tabiat Parkı sınırları; alanın kaynaklarını ve çevresini belirleyen doğal sınırlardır. Ancak, Tabiat Parkı sınırlarının doğal hatlara oturmadığı yerlerde, Gelişme Planında yapılacak biyolojik ve ekolojik değerlendirme, doğal sınırlar dikkate alınarak yapılır.

  12. Tabiat Parkı sınırları içinde genel peyzajda göze çarpan bozulmaları gidermek üzere; yörenin arazi yapısı, bitki örtüsü ve peyzaj özelliklerinin doğallığı dikkate alınarak o yöre için yabancı olmayan türler kullanılmak sureti ile peyzaj restorasyonu esasları belirtilir.

  13. Yöre halkının alan ile ilgili bilgi ve deneyiminden her noktada yararlanılmalıdır. Bu çalışma ve uygulama süreci boyunca ilgi gruplarının görüş, istek ve katkıları alınır.

  14. İklimsel, ekonomik, nüfus hareketleri gibi gelişmelere cevap verebilecek dinamik bir yapıda olmalıdır.

  15. Korunan alanların toplumun tüm kesimlerince sahiplenilmesi halinde ayakta durabileceği gerçeğinden hareketle koordineli bir katkı mekanizması kurulmalıdır.

  16. Uygulamaya dönük esasların belirlendiği 1/5.000 ve 1.000 ölçekli İmar Planları ile uygulama (detay) projeleri, 1/10.000 veya 1/25.000 ölçekli Gelişme Planları kapsamındaki öngörüler doğrultusunda hazırlanır.


4- YASAKLANAN FAALİYETLER

Milli Parklar Kanunu kapsamına giren yerlerde;



  1. Ekolojik denge ve doğal ekosistem değerlerini bozucu hükümler getirilemez.

  2. Yaban hayatı tahrip edilemez.

  3. Bu sahaların özelliklerinin kaybolmasına veya değiştirilmesine sebep olabilecek her türlü müdahaleler ile toprak, su ve hava kirlenmesini ve çevre sorunları yaratabilecek iş v işlemler yapılamaz.

  4. Doğal dengeyi bozacak her türlü orman ürünleri üretimi, avlanma ve otlatma yapılamaz.

  5. Onaylanmış planlarda belirtilen yapı ve tesisler ve Genelkurmay Başkanlığınca ihtiyaç duyulacak savunma sistemi için gerekli tesisler dışında kamu yararı açısından vazgeçilmez ve kesin bir zorunluluk bulunmadıkça her ne suretle olursa olsun hiçbir yapı ve tesis kurulamaz ve işletilemez veya bu alanlarda var olan yerleşim sahaları dışında iskan yapılamaz.



5- GELİŞME PLANI AŞAMALARI

Bu çalışma, Analiz, Verilerin Değerlendirilmesi ve Planlama olmak üzere 3 aşamadan oluşacaktır.

Arazi çalışmalarına başlamadan önce saha hakkında bir takım bilgilerin elde edilmesi için aşağıdaki hususlar tespit edilir;                       
Önceden Alınmış Kararlar

Tabiat Parkı sınırları içinde ve yakın çevresinde kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilerin, çeşitli planlar veya yasal yollarla Tabiat Parkının tamamını veya bir kısmını etkileyebilecek ve önceden alınarak kesinleşmiş kararlarının olup olmadığı incelenecektir:



  1. Her tür ve ölçekte Çevre Düzeni Planları, 1/5.000 veya 1/1.000 ölçekli Nazım ve Uygulama İmar Planları ile bu planların plan hükümleri,

  2. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ve Turizm Merkezleri sınırlarında hazırlanmış plan ve plan kararları,

  3. Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları ve plan kararları,

  4. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki statüler,

  5. Milli Savunma Bakanlığınca tespit edilmiş askeri yasak ve güvenlik bölgeleri sınırları,

  6. Enerji, sulama veya içme suyu amaçlı baraj veya gölet kararları veya mevcutların koruma bantlarına dair kararlar, sulak alanlar,

  7. Yapılmakta olan veya tasarlanan; karayolları, demiryolları, enerji nakil hatları, telsiz veya telefon röle istasyonları, TV yansıtıcı istasyonları, içme suyu şebekeleri, doğal gaz boru hatları, NATO akaryakıt hatları, vb.

  8. Tasarı havaalanları, limanlar, serbest bölgeler, organize sanayi bölgeleri ve diğer kamu yatırımları,

  9. Maden ve petrol kanunları gereğince verilmiş arama ve işletme ruhsatları,

  10. Merî mevzuat çerçevesinde getirilen yasaklama ve kısıtlama hükümleri,

  11. Orman kadastro çalışmalarına göre saha mülkiyetinin ve mülkiyet sınırlarının belirlenmesi, izin, intifa ve irtifak hakları; Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından verilen tohum meşceresi,..vb kararlar,

  12. 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu ve 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu ile korunan sahalar,

  13. Orman mülkiyeti dışında alanda bulunan mülkiyet yapısı (hazine arazisi, meralar, özel mülkiyet, vb…),

  14. Benzeri şekillerde önceden alınmış ve kesinleşmiş diğer hüküm, karar ve yasaklamalar.

Diğer Dokümanlar

Tabiat Parkı ve çevresinin genel olarak tanınması, mülkiyet durumunun belirlenmesi ve bölgeleme yapılabilmesi için aşağıdaki harita ve dokümanlar temin edilecektir;



  1. Hava fotoğrafları ve/veya uydu görüntüleri,

  2. Orman kadastro haritası,

  3. 1/25.000 ölçekli orman amenajman haritası,

5.1. Analiz:

  1. Coğrafi Konum

  2. Ulaşım: Tabiat Parkının yerleşim merkezlerine uzaklığı (zaman ve mesafe olarak), Yerleşim merkezleri ile saha arasındaki ulaşım imkanları, mevcut yollar ve bu yolların standartları, kitle ulaşım araçlarının olup olmadığı, adetleri ve cinsleri, bölgedeki ana ulaşım merkezleri (hava alanı, liman, istasyon, ana karayolları, vb.),

  3. Jeolojik Yapı: ana kaya, fay hattı, heyelan bölgeleri,

  4. Topoğrafik ve Jeomorfolojik Özellikler: kanyon, düden, falez, mağara, obruk, plaj, dom, alçak ve yüksek yerler, eğimler;

  5. İklim: Meteoroloji Genel Müdürlüğü veya ilgili biriminden temin edilen Meteoroloji Bültenlerinden Tabiat Parkına en yakın meteoroloji verileri kullanılarak alanın özelliğine göre rüzgar, sıcaklık, yağış, nem vb. konular incelenecektir;           

  6. Hidrolojik Özellikler: Deniz, göl, akarsu, sel deresi, kuru dere, sulu dere, yeraltı su kaynağı, taban suyu seviyesi, bataklık, su kaynağının yeri ve debisi, gerekli hallerde su analizleri (içme ve kullanma suyu için), termal kaynaklar,

  7. Toprak: Türü, derinliği, geçirgenliği, erozyon durumu, kimyasal özellikleri, arazi kullanım kabiliyet sınıflandırması,

  8. Biyolojik Yapı

  1. Ekosistem/Habitatlar

Alandaki ekosistem/habitat çeşitliliği-ekosistem/habitat tipleri (orman, sulak alan, step, dağ, alpin, mağara ve diğer), ekosistemlerin özellikleri, mevcut durumu, kapladığı alan, büyüklüğü, sınırları, hassaslık ve enderlik durumları, parçalanma olup olmadığı ortaya konur.

  1. Flora

Bitki türlerine ait tür listesi ve alanda varolan flora elemanlarına ilişkin, endemizm durumu, tehlike kategorisi (IUCN), korunma statüsü (Ulusal kanunlar ve uluslararası sözleşmelerle) ile ilgili bilgilere yer verilmesi,


  1. Fauna

Memeli, kuş, balık, sürüngenler ve iki yaşamlılara ait tür listesi ve alanda varolan fauna elemanlarına ilişkin, endemizm durumu, tehlike kategorisi (IUCN), populasyon durumu, korunma statüsü (Ulusal kanunlar ve uluslararası sözleşmelerle) ile ilgili bilgilere yer verilmesi,

Ekolojik açıdan önemli alanların saptanması: Ekolojik açıdan önemli alanlar aşağıda verilen ölçütlere göre tanımlanacaktırlar:

1-Ekolojik süreçler (göç hareketleri, hidrolojik döngüler, vb) açısından anahtar konumda olan alanlar (örn. hareket/göç koridorları, fauna beslenme, yuvalanma, dolaşma alanları, akarsu yukarı havzaları, konaklama noktaları).

2-Yüksek tür çeşitliliği noktaları

3-Özgün (nadir/endemik/tehlikede/anahtar) türlerin yoğun olarak bulunduğu ya da bu türler için kritik önem taşıyan habitatlar.

4-Nadir/tehlikede yaşam birlikleri.

  1. Tarihi, arkeolojik, etnoğrafik ve mitolojik özellikler,

  2. Sosyo-Ekonomik Yapı: Tabiat Parkı ve yakın çevredeki yerleşim merkezlerinde yaşayan halkın sosyo-ekonomik yapısı fert ve aile gelirleri, meslekleri, ekonomik uğraşı çeşitleri, geleneksel mimari yapı tarzı, kasaba ve şehir nüfusları, demografik yapı, yaş ve cinsiyet durumları, eğitim durumları, vb..),

  3. Mülkiyet, İdari ve Yasal Durum: Alanın mülkiyet deseni ve sahipliliği, alanın yönetiminde sorumluluğu olan tüm kurum ve/veya kuruluşlar ve alanda mevcut koruma statüleri.

  4. Mevcut Arazi Kullanımı: Tabiat Parkı ve yakın çevresindeki orman, tarım, endüstri, rekreasyon, turizm, yerleşim, vb. kullanımlar.

  5. Turizm ve rekreasyon: Bölgenin turizm ve rekreasyon potansiyeli ve ana çekim merkezleri vb.

  6. Mevcut Altyapı ve Üstyapı Tesisleri: Yollar, patikalar, su isale hatları, su depoları, enerji nakil hatları, kanalizasyon sistemleri, çöp toplama noktaları, telefon hatları, bina ve tesisler, göletler, bentler, kanaletler, vb...

Bilgi toplama aşamasında Korunan Alan içerisinde kalan yerleşim yerlerinde alana yapılacak ilk ziyarette alanla ilişki içerisinde olan tüm kullanıcılar planlama yapılacağı konusunda bilgilendirilecek ve bilgilendirme toplantısı için zaman ve yer tespit edilecektir. Aynı şekilde alanın içerisinde kaldığı belediye, kaymakam ve vali gibi üst düzey kamu görevlileri de konu hakkında ön bilgilendirme yapılacak ve asıl bilgilendirme toplantısı için en uygun zaman kararlaştırılacaktır. Üst düzey yapılacak bilgilendirme toplantılarına projeden sorumlu başkan veya sunumu yapacak teknik personel bilgisayar sunumu ile hazırlıklı bir şekilde katılacak ve planlama projesini anlatacaktır. Paydaşlardan sürece katkı sağlamaları ve önerileri dikkatle dinlenecek ve kayda alınacaktır.


5. 2. Verilerin Değerlendirilmesi (Sentez)

Bu bölümün amacı; Tabiat Parkının neden önemli olduğunu tanımlamak ve anlamaktır. Tabiat Parkının mevcut durumunun genel olarak anlatıldığı analiz bölümünde açıklanan bilgiler doğrultusunda tabiat parkıyla bütünleştirilen değerlerin tanımlandığı ve bu değerlerin birbirleriyle ilişkilendirilerek bölgelemeye temel oluşturacak tehdit ve fırsatların ortaya konduğu bölümdür.

Ayrıca alandaki tespit edilen çevre sorunları da (Tabiat Parkı ve yakın çevresindeki hava, su, toprak, gürültü, görüntü vb. her türlü kirlilik durumu, sebepleri, alana etkileri, aşırı ve kontrolsüz kullanımdan kaynaklanan sorunlar vb.) bu bölümde irdelenecektir.

Planlama sürecinde korunan alanın geleceğini etkileyebilecek faktörler açık ve detaylı olarak tanımlanır ve değerlendirilir. Öncelikle tanımlanan tehditler ve fırsatların planın içerisinde açık olarak yer alması sağlanır. Bu amaçla tehdit ve fırsatlar tablosu düzenlenir. Alanda var olan tehditlere ilişkin tehdidin kaynağına yer verilebileceği gibi konuyla ilgili fırsatlara da yer verilecektir. Ancak fırsatların tehditle doğrudan ilgisi aranmayacaktır.

Örneğin;


KONU

TEHDİT

TEHDİTİN KAYNAĞI

FIRSAT

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK



-Memeli hayvanların yaşam alanlarının her geçen gün daha da daralması, buna bağlı olarak kuş türleri de dahil olmak üzere sayılarının gittikçe azalması,

-


- İnsan kullanımlarının artması,

(Ziyaretçilerin Milli Park sınırları içerisindeki Kara Akbaba yuvalarını rahatsız etmeleri, ayıların bulunduğu bölgelerdeki yabani meyveleri toplamaları)



  • Alandaki önemli bitki alanlarının doğal olarak korunaklı bir bölgede yer alması



ÇEVRE KİRLİLİĞİ

-Toprakta kompaktlaşma,

- Katı ve sıvı atıkların doğal çevreyi ve su kaynaklarının ekolojik dengesini bozması,



-Kapasite üzerinde insan faaliyetleri,

-Atıkların düzenli olarak depolanamaması,

-Ziyaretçilerin çevre kirliliğine karşı yeterli duyarlılığı göstermemesi,


- Alandaki yerleşim alanlarının atıklarına yönelik arıtma tesislerinin varoluşu,

........

...............

..............





5. 3. Planlama

Planlama Bölümü; bölgeleme ile birlikte her türlü koruma ve kullanım kararlarını gösteren 1/10.000 veya 1/25.000 ölçekli plan paftasının yanı sıra aşağıdaki bölümleri de içerecek şekilde düzenlenir.




      1. Koruma Hedef ve Yönetim Amaçları;

      • Gelecekte koruma alanının gelmesi gereken noktayı ya da istenen durumu açıklar.

      • Tabiat Parkı’nın istenilen en iyi koşullarda yönetildiğinde koruma alanının uzun dönemde nasıl olacağını gösterir.

      • Yönetim amaçları her alan için var olan ana kaynak değerlerinin korunması ile alandaki tehditlerin ortadan kaldırılmasına hizmet etmelidir. Amaçlar ile tehditler arasındaki ilişkiler de kurulmalıdır.

      • Genel olarak yönetim amaçları; spesifik, ulaşılabilir, realistik, zaman tanımlı, ölçülebilir, korunan alanın amacını ve kaynak değerlerini yansıtır nitelikte olmalıdır.




      1. Plan Kararları; Tabiat Parkı ile ilgili genel koruma ve kullanım kararlarının alındığı, aşağıda belirtilen esaslar çerçevesinde bölgelemenin yapıldığı ve belirlenen her bir bölgeye ilişkin olarak ayrı ayrı koruma ve kullanım kararların geliştirildiği bölümdür.




        1. Bölgeleme

Analiz çalışmaları sonucunda elde edilen veriler, bu verilerin değerlendirilmesi ve tehdit-fırsat tablosu sonuçlarının yanısıra, mevzuat, genel politikalar, amaç, hedef ve stratejiler doğrultusunda koruma hedefleri dikkate alınarak bölgeleme (Zonlama) çalışmasına gidilir.

Tabiat Parkının bölgeleme sisteminin belirlenmesinde;



  • Alanın ana kaynak değerleri,

  • Tehdit veya tehlike altındaki türler ve habitatlar,

  • Kaynak değerlerinin hassasiyeti, nadirliği ve endemiklik durumu,

  • Ekosistem bütünlüğü, peyzaj çeşitliliği,

  • Türler için uygun yaşam alanı genişliği,

  • Tehditler,

  • Doğal yapıdaki müdahale düzeyi

  • Geleneksel kullanımlar ve sosyo-kültürel değerler,

  • Arazi kullanım durumu ve mülkiyet durumu,

  • Yasal ve yönetsel sınırlayıcılar,

  • Alanlara özel var olabilecek diğer unsurlar dikkate alınır.

Her ne kadar, alanın özelliklerine ve koruma amaç ve hedeflerine göre farklı sayıda bölge (zon) kullanılabilirse de, 1-Mutlak Koruma Bölgesi, 2-Hassas Koruma Bölgesi, 3- Sürdürülebilir Kullanım Bölgesi ve 4- Kontrollü Kullanım Bölgesi olmak üzere genellikle 4 ana bölge (zon) kullanılmaktadır. Yukarıda bahsedilen bölgelerin hepsinin bir arada bulunması şartı yoktur. Bölgeleme düzenlemesinin herkes tarafından anlaşılacak şekilde hazırlanması esastır. Alan özellikleri, koruma hedeflerine ve ilkelerine göre bölgeler seçilir.


  1. Mutlak Koruma Bölgesi; Küresel ölçekte korunması gereken ve ülkemizin taraf olduğu sözleşmelerde korunması taahhüt edilen türlerin bağımlı oldukları yegane alanlar ile günümüze kadar hiç insan müdahalesi görmeden doğallığı muhafaza edilmiş izole alanlar mutlak koruma bölgesi olarak ayrılır.

Yönetim Amacı; İnsan müdahalesi olmaksızın kaynak değerlerinin doğal süreçlerde varlıklarını sürdürmesini sağlamak.

Belirleme Kriterleri;

    • Doğal olmak,

    • Her hangi bir insan müdahalesi görmemiş olmak,

    • Milli ve Milletler arası düzeyde tipik, emsalsiz ve nadir olmak,

    • Tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş olmak,

    • Devlet mülkiyetinde olmak,

Bu kriterler çerçevesinde, yüksek endemizm oranına sahip alanlar, özellikle lokal endemiklerin yer aldığı alanlar, nadir ve tehdit altındaki türlerin (özellikle VU, CR, EN kategorileri) yer aldığı alanlar, hassas, nadir ve kırılgan ekosistemler, muhafaza karakteri taşıyan orman alanları, el değmemiş yabanıl alanlar, doğal yaşlı orman alanları, ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ile koruma altına alınması taahhüt edilen yabani flora ve fauna ile doğal yaşam ortamları, 1.derece arkeolojik sit alanları vb. diğer bölgeler kapsamında değerlendirilmesini gerektirecek durumlar söz konusu değilse mutlak koruma bölgesinde yer alabilir.

  1. Hassas Koruma Bölgesi; Her bir alanın kaynak değeri ya da çekirdek zonunu oluşturan ancak geleneksel kullanımla iç içe günümüze kadar gelebilmiş alanlar ile hedef türlerin habitatlarının bozulmadan gelecek nesillere intikalini sağlayacak şekilde kullanımı zaman, faaliyet ve süreye göre kısıtlandığı alanlar Hassas Koruma Bölgesi olarak ayrılır.

Yönetim Amacı;

    • Müdahale görmüş kaynak değerlerini koruyarak ve/veya rehabilitasyon/restorasyon çalışmaları ile doğal süreçlere yaklaşmasını sağlamak ve gelecekteki potansiyel mutlak koruma alanlarını yaratmak,

    • Korunan Alandaki kaynak değerlerinin algılanmasını sağlamak,

Belirleme Kriterleri;

  • Doğal veya yarı doğal olmak,

  • Herhangi bir sebeple insan müdahalesine maruz kalmış ancak rehabilite ve restore edilebilecek nitelikte olmak,

    • Milli ve Milletler arası düzeyde tipik, emsalsiz ve nadir olmak,

    • Tehlikeye maruz veya kaybolmaya yüz tutmuş olmak,

  • Devlet mülkiyetinde olmak,

Bu bölge, mutlak koruma bölgesi belirleme kriterlerine ilaveten doğal yapısı çok az zarar görmüş ve onarılabilir durumda alanları içerebilir. Ayrıca, yabanıl alan deneyimi için doğa yürüyüşü, yaban hayatı gözlemi, manzara seyri gibi aktivitelere yer verilen alanları kapsar.


  1. Sürdürülebilir Kullanım Bölgesi; Tabiatı koruma için alınmış kurallara göre ekonomik faaliyetlerin sürdürülmesine izin verildiği, çekirdek bölge ile yapılaşmaya açık bölgeler arasında kalan alanlar sürdürülebilir kullanım bölgesi olarak ayrılır.

Korunan alanın sahip olduğu ana kaynak değerleri ile bütünleşik geleneksel insan faaliyetlerinin gerçekleştirildiği, korunan alanda bulunan yerleşim alanları ve öngörülen tesislerin zorunlu altyapı ihtiyaçlarının yer aldığı, korunması gereken doğal ve kültürel kaynak değerlerine olan insan etkilerinin azaltılması için bu bölgelerin çevresinde ve/veya bitişik olarak belirlenmiş alanlardır.

Yönetim Amacı; Ekolojik ortam ile uyumlu sürdürülebilir doğal kaynak kullanımını sağlamak.

Belirleme Kriterleri;

Sürdürülebilir kullanım bölgesinde tarım alanları, meralar, geleneksel balıkçılık faaliyetlerinin yapıldığı alanlar, zeytinlikler, ekosistemin devamlılığına yönelik silvikültürel müdahalelerin yapılabildiği orman alanları, taşıt yolları, su, elektrik ve telefon hatları vb. zorunlu altyapı tesisleri yer alabilir.


  1. Kontrollü Kullanım Bölgesi; Korunan alanlar içinde yer alan turizm ve rekreasyon alanları, yerleşim yerlerinin yer aldığı alanlar Kontrollü Kullanım bölgesi olarak ayrılır.

Ziyaretçilerin bilgilendirilmesi ve alanın tanıtımına yönelik tesisler, doğa eğitimi amaçlı tesisler, günübirlik kullanım alanları, kamp alanları (çadır, karavan ve bungalov kamp alanları), mevcut yerleşim alanları ile altyapı ve üstyapı tesislerinin yer aldığı alanlar gibi nispeten yoğun kullanımın gerçekleştiği alanlar kontrollü kullanım bölgesi içinde tanımlanır.

Yönetim Amacı;

    • Korunan Alanın turizm ve rekreasyon hizmetinden ziyaretçilerin faydalanmasını sağlamak,

    • Korunan Alan içerisindeki mevcut yerleşim alanlarında planlı gelişimi sağlamak,

Belirleme Kriterleri;

  • İskan ve yapılaşmaya konu olmak,

  • Turizm ve rekreasyon potansiyeline sahip olmak,

  • Devlet veya özel mülkiyetinde olmak.




      1. Alt Planlar-Programlar; Plan kararları ve bölgeleme kapsamında ve koruma hedefleri doğrultusunda yapılması gerekli görülen alt plan ve programlar bu bölümde tanımlanarak, liste halinde sunulur. Koruma hedefleri doğrultusunda tarım alt planı, otlatma alt planı, ekoturizm alt planı, eğitim–bilinçlendirme programı gibi plan ve programlar önerilebilir. Plan kararlarında yapılması önerilen ve bu planın onaylanmasından sonra hazırlanacak olan alt plan-programların, yol gösterici, yönlendirici ve kesin tanım içeren özellikte düzenlenmesi beklenmektedir.




      1. İzleme-Kontrol ve Değerlendirme: Sadece faaliyetlerin değil alanın biyolojik çeşitliliğinin, sosyo-eknomik ve diğer kaynak değerlerinin de izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesinin sağlanması amacıyla izleme göstergeleri tanımlanır. Örneğin; biyolojik çeşitlilikte varlık-yokluk, sayı-kapladığı alan, nüfus yoğunluğu, tarım alanı vb. özel, ölçülebilir, ulaşılabilir, gerçekçi ve zamanı net açıklayabilen göstergeler tanımlanır.

İzleme sisteminin tanımlanmasında, alanın biyolojik çeşitliliği ve diğer kaynak değerlerinin ve alandaki faaliyetlerin izlenmesi amacıyla tablo hazırlanır.

Aşağıdaki tablo bir örnek olup, yapılacak çalışmalar ile geliştirilebilecektir.




Ne Izlenecek

İzleme Yöntemi

Nerede

Ne Zaman

Sorumlusu

Göstergesi






















      1. Onay: İlgili Bakanlıkların olumlu görüşlerinin alınmasına müteakip Orman ve Su İşleri Bakanlığınca onaylanacaktır.




  1. DÜZENLENECEK HARİTALAR

Gelişme Planında yer alacak haritalar ve içeriği aşağıda belirtilmiştir. Aşağıda yer alan haritaların ölçeklerinin aynı olmasına dikkat edilmelidir. İdarece uygun görüldüğü takdirde analitik etüt bölümüne ilişkin istenilen paftaların sayısı, pafta içeriğinin yoğunluğuna göre artırılabilir veya azaltılabilir. Bu haritaların sağ alt köşesinde çerçeveli lejant açılacak ve bu lejantlar Bakanlık, Genel Müdürlük ve Milli Parklar Dairesi’nin isimleri ile plan alanının ve paftanın adı, ölçeği, ölçek skalası, kuzey işareti ve pafta no.su yer alacak şekilde düzenlenir. Antet büyüklüğü pafta büyüklüğüne göre belirlenir.
Bu haritalardan;

  1. Bölgedeki yeri; 1/250.000 ölçekli veya alanın büyüklüğüne bağlı olarak uygun ölçekli harita üzerinde il ve ilçe sınırları, il ve ilçe merkezleri vasıflarına göre karayolu ve demiryolları ile ırmaklar ve plan alanı sınırları şematik olarak gösterilecektir.

  2. Jeolojik Yapı; Alanın genel jeolojisi ve bölgesel-yersel jeolojisi verilerek alanda bilgi bütünlüğünü sağlayacak şekilde plan alanı dâhilindeki arazinin jeolojik yapısı işlenerek haritanın uygun yerinden alınmış jeolojik enine kesiti harita üzerinde gösterilecektir.

Ayrıca, bölgenin deprem, jeolojik yönden sakıncalı alanların gösterildiği risk haritası ve fay haritaları da düzenlenecektir.

  1. Topografik ve jeomorfolojik Yapı; alanda bilgi bütünlüğünü sağlayacak şekilde hazırlanacaktır.

Ayrıca sahanın eğim haritası; % 0-5, % 5-10, % 10-20, %20-40, %40< eğim yüzdeleri kullanarak hazırlanacaktır.

  1. Toprak Kabiliyeti; bilgi bütünlüğünü sağlayacak şekilde alandaki toprak sınıfları, derinliği ve niteliği gösterilecektir.

  2. Ekosistem: Alanda tespit edilen ekosistem tipleri ve alanın ekolojik durumu (ekolojik hassas alanlar, ekolojik açıdan bozulmamış (bakir) alanlar, ekolojik açıdan bozulmuş alanlar) haritada gösterilecektir.

  3. Arkeolojik ve Tarihi Değerler; alanda yer alan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nca ilan edilmiş, arkeolojik, doğal, tarihi ve kentsel sit alanları ve bunların sınırları harita üzerinde belirtilecektir. Ayrıca, haritada tarihi, arkeolojik, etnografik, mitolojik önem arz eden sit, kent ve tek yapı ölçeğindeki kültürel değerler gösterilecektir.

  4. İdari yapı ve Sınırlar; Planlama alan sınırı, yerleşim birimlerinin mülki idari sınırları (il, ilçe, belediye, köy yerleşik alanı, mücavir alan sınırları), sit sınırları, turizm alanı, bölge ve merkez sınırları, çevre düzeni planı onama sınırı, nazım imar planı ve uygulama imar planı onama sınırları, alana ilişkin tüm ilgili idari ve plan sınırları vb. sınırları gösteren haritalar hazırlanacaktır.

  5. Teknik ve Sosyal alt yapı; Plan alanı sınırlarında bilgi bütünlüğünü sağlayacak şekilde uygun ölçekli harita veya haritalar üzerinde (plan alanı ile etkileşim halinde olan ve Tabiat Parkı alanı dışında olan yerleşim yerleri dahil);

Alandaki sosyal altyapı durumu gösterilecektir.

Ulaşım; asfalt, stabilize, ham yol, teklif yol… vb güzergahlar vasıflarına göre bütün karayolları gösterilecektir.

Su; içme ve kullanma suyunun temin edildiği depolar, artezyen kuyular, çeşmeler, bağ-bahçe (tarım kullanma suyu) sulamaları, barajlar, bentler, göletler… vb ile şebeke güzergâhları gösterilecektir.

Atık su; Şebekeler, deşarj noktaları, tuvaletler, ana fosseptikler ve boşaltım yerleri, arıtma tesisleri ile yağmur ve kar sularını toplama kanalları gösterilecektir.

Katı Atık; Düzenli ve düzensiz çöp depolama alanları ve çöp toplama noktaları gösterilir.

Otoparklar; Ana otopark alanları ile fiili olarak otopark kullanımı olan alanlar gösterilir.

Elektrik-Telefon Hatları; Yüksek gerilim hatları, baz istasyonları, ana trafo merkezleri ve ana elektrik-telefon hatları gösterilecektir.

Meteoroloji Ölçüm İstasyonları; Meteoroloji ölçüm istasyonları gösterilecektir.

Radar ve röle İstasyonları; Radar ve röle istasyonları gösterilecektir.


  1. Mevcut arazi kullanımı; alan içinde arazide mevcut olan tüm kullanım şekilleri alanda mülkiyet deseni ile mülkiyet sahipli kadastro görmüş yerlerde kadastral verilere göre harita üzerinde gösterilecektir (Tarım, orman, mera, yayla, iskan, sanayi vs.)

  2. Sentez; fiziki (doğal) özelliklerin ve yasal statülerin mevcut kullanımlar ile birlikte değerlendirildiği bu paftalar, plan kararlarına baz oluşturacak şekilde düzenlenecektir. Sentez haritası dönüştürülebilir nitelikteki verilerin anlamlı bir sentez oluşturacak şekilde düzenlenmesi kaydıyla birden fazla pafta olarak hazırlanabilir.

  3. 1/10.000 veya 1/25.000 ölçekli Gelişme Planı; sınırlar (idari sınırlar, farklı statülere ait sınırlar, vb.), her türlü arazi kullanım kararları, bölge sınırları ile Gelişme Planından sonra hazırlanacak (1/5.000 ve 1.000 İmar Planları, Kentsel Tasarım Projeleri, Mimari Projeler, Peyzaj uygulama projeleri gibi) uygulama projelerinin düzenlenmesine esas olacak ilke ve esaslar gösterilecektir.

………... Tabiat Parkı Gelişme Planı Plan Raporu (… sayfa) ve Plan Paftası (… pafta) 28.02.2012 tarihli ve 201 sayılı Korunan Alanlarda Koruma Bölgelerinin Belirlenmesi konulu Bakanlık Makamı Olur’u ve “Gelişme Planı Teknik İzahnamesi” kapsamında hazırlanmıştır.



Düzenleyen/Kontrol Eden
Adı ve Soyadı Adı ve Soyadı Adı ve Soyadı

Şube Müdürü Mühendis Mühendis




Tetkik Edildi

..../….../20..


Milli Parklar Şb. Md.
Uygundur

..../….../20..


Bölge Müdürü


KONTROL

..../….../20.. ..../….../20..


Gelişme Planları Şb. Md. Milli Parklar Daire Başkanı

ONAY

..../….../20..


Genel Müdür



Yüklə 108,02 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə