T. C. ŞIrnaküNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ LİsansüSTÜ tez yazim kilavuzu
Yüklə 239,53 Kb.
|
|
ii İÇİNDEKİLER
iii
EK 1.Sosyal Bilimler Enstitüsünde Hazırlanacak Tezlerde Atıf Yapılan Kaynakların Dipnot ve Kaynakça Gösterimi 12 EK 2. Televizyon Programı, Film ve ÇokluOrtamYazılımı 25 EK 3.GörselNesneler 27 EK 4. Tablo Başlık Yazısı ve SayfaİçiYerleşimi 28 EK 5. Şekil Alt Yazısı ve SayfaİçiYerleşimi 28 EK 6. Alıntının SayfaİçiYerleşimi 29 EK 7. Yüksek Lisans/Doktora Tez Önerisi DışKapakSayfası 30 EK 8. Yüksek Lisans/Doktora Tezi DışKapakSayfası 31 EK 9.A. Herhangi Bir Kurum Tarafından Desteklenmemiş Tezlere İlişkin Tez İçKapakSayfası 32 EK 9.B. Herhangi Bir Kurum Tarafından Desteklenmiş Tezlere İlişkin Tez İçKapakSayfası 33 EK 10. Bilimsel EtiğeUygunlukSayfası 34 EK 11. Tez Yazım KılavuzunaUygunluk Sayfası 35 EK 12.A. Yüksek Lisans Tezleri İçin Kabul veOnaySayfası 36 EK 12.B. Doktora Tezleri İçin Kabul veOnaySayfası 37 EK13.Önsöz/Teşekkür 38 iv EK 14.A.Özet 39 EK 14.B. Yabancı Dilde Özet (Abstract) 40 EK15.A.İçindekiler 41 EK15.B.İçindekiler 43 EK16.Özgeçmiş 45 1
Bu tez yazım kılavuzunun amacı; yüksek lisans tezi ve doktora tezi ile ilgili esasları düzenlemektir. Lisansüstü düzeydeki her öğrenci bu Tez Yazım Kılavuzunda belirtilen kurallara uygun bir şekilde tez önerisini ve tezini yazmakla yükümlüdür. Bu yazım kılavuzu yayımlandığı tarihten itibaren geçerli olup, daha önce hazırlanmış olan tezler, biçim ve içerik bakımından farklılık göstereceğinden tez yazımında örnek olarak kullanılmamalıdır.
Tez çalışması ve tez önerisi biçim ve görünüm bakımından aşağıdaki özellikleri taşımalıdır.
Savunmaya sunulan nüshada yazı, A4 kâğıdının yalnız bir yüzüneyazılmalıdır.
Tezin ciltlenmesinde kolaylık sağlamak için her sayfanın sol kenarından 4 cm, üst kenarından 3 cm, alt ve sağ kenarlarından ise 2,5 cm genişliğinde boşluk bırakılmalıdır.Ana bölüm başlıklarını içeren sayfada üstten 7 cm boşluk bırakılmalı, yeni bir sayfada başlamalı ve sayfaya numara konulmamalıdır.
Tez çalışmasında tüm sayfaların numaraları sayfanın sağ üstünde verilmelidir. Bütün sayfa numaraları aynı karakterde (font) ve büyüklükte (point size) olmalıdır. Ön sayfaların numaralandırılmasında Romen rakamları (i, ii, iii, iv vb.) kullanılmalıdır. Ön sayfaların numaralandırılmasına tezin Özet kısmı ile başlanmalı ve Giriş kısmına kadar Romen rakamları ile numaralandırma yapılmalıdır (EK15A/EK15B).Bu numaralandırmada İç kapak ile Kabul ve Onay sayfasında rakamlar görünmemelidir. Tezin metin kısımlarının numaralandırılmasında ise sayma sayıları (1, 2, 3, vb.) kullanılmalıdır. Tez metninde sayfaların numaralandırılmasına tezin Giriş kısmı ile başlanmalı ve tezin sonuna kadar numaralandırma yapılmalıdır. Tez metninin temel başlıklarının ilk sayfalarında numaralar görünmemelidir (Giriş, Bölümler, Sonuç, Kaynakça ve Ekler şeklinde verilen kısımların ilk sayfaları için geçerlidir). 3
Yazı tipi tercihen Times New Roman ve yazı büyüklüğü de 12 punto olmalıdır. Diğer standart yazı tiplerinden birinin kullanılması halinde önerilen harf büyüklüğü seçilmelidir (Verdana 10 punto; Arial 10 punto; Bookman 11 punto ve Palatino 12 punto). Seçilen yazı tipi ve büyüklüğü tezin tamamındakullanılmalıdır. Bölüm başlıkları iki punto büyük (alt başlıklar metinle aynı büyüklükte), dipnotlar iki punto küçük yazılmalıdır. Bölüm başlıkları ve alt başlıklar koyu yazılmalıdır. Yazı rengi siyah olmalıdır.
Tezin her bölümü yeni bir sayfada başlamalıdır. Bölüm başlıkları büyük harflerle, koyu (bold) ve ortalı olarak yazılmalıdır. Alt bölüm başlıkları ise sayfanın soluna bitişik biçimde ve koyu olarak yazılmalıdır.
Türkçe Özet, İngilizce Özet, dipnotlar, tablo ve şekillerin içi, tablo başlıkları ve şekil altı açıklamaları tek satır aralığı ve hem aralık öncesi hem de aralık sonrası 0 nk olacak şekilde yazılmalıdır. Tez metni bir buçuk (1,5) satır aralığında yazılmalıdır. Tez metninde sadece numaralı bir başlıktan hemen sonra gelecek ilk paragraf için aralık öncesi 0 nk aralık sonrası 6 nk; diğer tüm paragraflarda ise hem aralık öncesi hem de aralık sonrası 0 nk olmalıdır.
Yazılı bir metinde paragraf girinti verilerek veya satır başından başlatılabilir. Paragrafa nasıl başlanacağına seçilen atıf sistemi dikkate alınarak karar verilir. Paragraf başı ister girinti verilerek isterse girinti verilmeksizin yapılmış olsun metin 1,5 satır aralığı ile yazılır. Girinti veriliyorsa paragraflar arasında boşluk bırakılmadan metin 1,5 satır aralığında devam eder; girinti verilmiyorsa paragraflar arasında 1,5 cm içerden başlamalıdır sistemine göre yerleştirilmelidir. 4
Akademik çalışmalarda yapılan alıntılar için kaynak göstermede çeşitli atıf sistemleri kullanılmaktadır. Sosyal Bilimler Enstitüsü atıf sistemi konusunda tek bir sisteme icbar etmek yerine, yaygın kullanılan iki sistemden herhangi birinin tercih edilebileceğini kabul etmiş ve bu tercihi danışman ve tez sahibine bırakmıştır. Bunlardan birisi klasik metin altı atıf/dipnot gösterme sistemi, diğeri de metin içi/paragraf içi atıf sistemidir. Bunlara ilişkin örnekler ekte yer almaktadır. Ekte verilen örneklerde de görüleceği gibi, paragraf içi atıf sisteminde APA (American Phschological Association) sistemi öngörülmüştür. Ancak, paragraf içi atıf yaparken, sadece “yazar, tarih ve sayfa numarası” değil, “yazar, sayfa” veya “yazar, tarih” şeklinde bir sistem deizlenebilecektir. Tez yazımında bu yöntemlerden biri tercih edilebilir; ancak tercih edilen atıf sistemi tez boyunca kullanılmalıdır. Sosyal Bilimler Enstitüsünün belirlemiş olduğu kaynak gösterimine ilişkin kurallar ekte örneklendirilerek gösterilmiştir (EK 1). Televizyon programı, film ve çoklu ortam yazılımı ile ilgili alıntılar için örnekler (EK2)’de yer almaktadır.
Kaynak gösterme/referans dipnotu ve açıklama dipnotu olmak üzere iki türlü dipnot vardır. Kaynak dipnotu, bir alıntı yapılmışsa alıntının nereden yapıldığını göstermek üzere, seçilen sisteme göre, sayfa altında veya metin içinde verilir. Açıklama dipnotları ise, konuya açıklık getirecek olan ancak, metin içinde verildiği takdirde fikirlerin akıcılığını bozan tanımlar, yorumlar, ek bilgiler, karşıt görüşler olup, sayfa altında veya sonundabelirtilir. Dipnotlar gereksiz derecede uzun olmamalı, bir sayfada gerekenden fazla dipnot bulunmamalı ve metinden yatay çizgi çizilerek ayrılmalıdır. Dipnotta kullanılan yazı tipi metinde kullanılan yazı tipiyle aynı olmalıdır. Yazı büyüklüğü ise, metinde kullanılan yazı büyüklüğünden 2 punto daha düşükolmalıdır. 5
Boyu tam sayfa ve daha kısa olan görsel nesneler (tablo, şekil, fotoğraf), metin içerisine sayfa ortalanarak yerleştirilmelidir. Metin ile görsel nesneler arasında alttan ve üstten bir satır boşluk bırakılmalıdır. Görsel nesnelerin açıklamaları (şekil ve tablo başlıkları) bu nesnelerin genişliklerini aşmayacak ve satırı ortalayacak şekilde yerleştirilir (EK 3). Görsel nesneler ayrıca metin bloğunu da aşmamalıdır. Tam sayfadan daha büyük olan görsel nesneler ise birbirini izleyen ayrı sayfalara yerleştirilir. Ancak bu sayfalar o nesneden bahsedilen metin yazısını hemen izleyen arkasındaki sayfalarda yer almalıdır. Görsel nesnelerden tablolar ve şekiller (fotoğraflar şekil olarak düşünülür), tezin tamamında olabileceği gibi, her bölüm kendi içinde de müteselsil olarak numaralandırılabilir. Tablo başlığı, tablo sınırlarını aşmayacak şekilde tablonun üstüne ortalanarak (EK 4), şekle ilişkin yazılar ise şekil altına yerleştirilir (EK 5). Şekillerin ve Tabloların açıklamaları tek satır aralıkla yazılmalıdır. Tablonun sayfaya sığmaması halinde tablo bütünlüğünün korunması amacıyla eğer bölünme gideriliyorsa tablo içeriği en fazla 9 ya da 8 punto yazı büyüklüklerine indirilerek yazılabilir. Fotoğraflar tezin bütün nüshalarında orijinale yakın kalitede, renkli fotoğrafların kopyası da renkli olmalı ve sayfaya yapıştırılarak değil, taranarak veya fotokopi ile çoğaltılarak sayfayayerleştirilmelidir. Sosyal bilimler alanında doğrudan aktarmalar, alıntının uzunluğuna göre tırnak işareti içinde ya da sıkıştırılmış paragraf şeklinde verilir. Üç satır veya daha kısa olan alıntılar, tırnak işareti içinde ve normal satır aralıkları ile metin içine, üç satırdan daha uzun olan alıntılar sıkıştırılmış paragraf şeklinde -görsel nesneler gibi- yerleştirilir ve yazı karakteri kullanılan yazı karakterinden 2 punto daha küçük olur (EK6).
Tezde kısaltmalar ve simgeler kullanılmışsa, bunlar alfabetik sıraya göre alt alta düzeltilmeli, her kısaltmanın veya simgenin karşısına açık hali yazılmalıdır. Tez metninde bir ifade eğer kısaltma ve simge olarak kullanılacaksa; ilk kez kullanıldığı yerde açık hali yazılmalı ve bu açık ifadenin yanında parantez içinde yapılan kısaltma veya simge verilmelidir. Kısaltma ve simgelerin ilk kez verilmesi ile tez metninde bu ifadelerin daha sonraki kullanımlarında ise sadece kısaltması veya simgesi kullanılmalıdır. 6
Tezlerin kapağında sırasıyla enstitü adı, tez adı, tezi hazırlayan, tez danışmanı, tezin yapıldığı anabilim/anasanat dalı, programı (yüksek lisans, doktora), yılı ve ili yer alır. Dış kapak düzenlenirken ‘Tezin Adı’ ile ‘Anabilim/Anasanat Dalı ve Programı’ ifadeleri ayrıca yazılmaz. Tezin adının tamamı büyük harflerle yazılır. Kapak ile ilgili bilgiler EK 8’deki gibidüzenlenir.
Tez ciltlenirken dış kapaktan sonra, iç kapaktan önce yer alan numarasızsayfadır. 3.2.2. İç KapakSayfası Bu sayfa dış kapak kompozisyonunda düzenlenerek boş sayfadan hemen sonra konulur. Eğer tez bir kuruluş tarafından desteklenmiş ise kuruluş ile ilgili açıklama, yıl ve il adından önce yer alır. Kuruluş ile ilgili açıklama 12, Anabilim/Anasanat Dalı ve Programı 14, diğer kısımlar 16 punto ile yazılır (EK 9.A ve EK 9.B). Belirtilen yazı büyüklükleri, yazı tipi olarak Times New Roman seçildiği varsayılarak verilmiştir. Farklı bir yazı tipi seçilmiş ise, oranlama yapılarak uygun büyüklüklerseçilmelidir.
Çalışmanın bilimsel etik kurallarına uygun olarak hazırlandığını taahhüt eden bir metni içeren sayfadır (EK10).
Tez çalışmasının Şırnak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Lisansüstü Tez Yazım Kılavuzu’na uygun olarak hazırlandığının taahhüt edildiği sayfadır (EK11). 7
Tez savunma sınavı jürisinin tezin kabulünü ve ilgili enstitü müdürünün onayını gösteren sayfadır (EK 12.A ve EK12.B). 3.2.6. Önsözve/veya Teşekkür Önsözde, tez çalışmasının amacı ve bölümleri hakkında kısa bilgi verilerek çalışmaya katkısı olan kişi ve kuruluşlara teşekkür edilir. Önsöz iki sayfayıgeçmemelidir (EK13). 3.2.7. Özet Tezin amacını, tez çalışmasında kullanılan yöntemleri, çalışmada elde edilen bulguları ve sonuçları kapsayacak ve en az 250-300 kelimeden oluşacak şekilde hazırlanmalıdır (EK 14.A). Özetin bir kaynağa veya indekse alınacağı düşünülerek; özet sayfasında tez başlığı, tezi hazırlayanın adı ve soyadı, üniversite ve enstitü adları, tezin sunulduğu anabilim/anasanat dalı, programın türü (yüksek lisans veya doktora), yılı, danışmanın unvanı, adı ve soyadı belirtilmelidir. Özetin altına koyu renkle yazılan “Anahtar Kelimeler” ibaresinin devamında tezde işlenilen ana temaları belirten, tez konusunda önem arzeden 3-5 anahtar kelime yazılır.
Türkçe özetin İngilizce’ye çevirisinin yapıldığı kısımdır (EK14.B).
Tez metninin bölüm ve alt bölümleri, metin içerisindeki düzenlendikleri sırada alt alta yazılarak ve karşılarına bulundukları sayfa numaraları konularak hazırlanır. Bu sayfanın düzenlenmesinde rakamlar veya harflerle numaralandırma sistemi kullanılır (EK 15.A ve EK 15.B). 8
Tezde geçen kısaltma ve simgelerin açıklamasınıiçerir.
Tezde yer alan tabloların numara, üst yazı ve sayfa numaralarını belirten birlistedir.
Tezde yer alan şekillerin numara, alt yazı ve sayfa numaralarını belirten birlistedir.
Tez çalışma metni; Giriş, Bölümler (ana bölümler ve her birisinin alt bölümleri), Sonuç olmak üzere üç temel kısımdan oluşur. Bu üç temel kısım ile ilgli açıklamalar aşağıda verilmiştir: 3.3.1. Giriş Bu kısımda tezin konusu, amacı, önemi ve yöntemi açık bir şekilde belirtilmeli, kuramsal çerçeve oluşturulmalı ve bölümlerin kısaca açıklaması yapılmalıdır. 3.3.2. Bölümler Tezin giriş kısmı yazıldıktan sonra, tezin metin kısmını oluşturan ana bölümler ile alt bölümlerinin yazıldığı kısımlardır. 3.3.3. Sonuç Tez çalışmasındaki tüm bölümlerin yazımı tamamlandıktan sonra, çalışmadan elde edilen bulguların ve sonuçların değerlendirilerek yazıldığı kısımdır. 3.4. Kaynakça Tez çalışma metni içinde kaynak olarak yararlanılan tüm yaynların bu tez yazım kılavuzunda belirtilen formata uygun olarak sunulduğu kısımdır. 9
Tez çalışmasında ek kullanılması halinde bu kısımda sırasıyla verilmelidir. 3.6. Özgeçmiş Tez çalışmasını yapan öğrencinin kişisel bilgilerinin, eğitim durumunun, varsa yayınlarının ve iş deneyimlerinin yer aldığı kısımdır (EK 16). 3.7.Tez Önerisinin Hazırlanması Tez önerisi, ders dönemini başarıyla tamamlayan yüksek lisans öğrencileri ile doktora yeterlilik sınavında başarılı olan doktora öğrencileri tarafından hazırlanır. Tez önerisi, aşağıdaki başlıklara uygun olarak hazırlanmalıdır. Kapak Sayfası Tezin Konusu Tezin Amacı ve Önemi Literatür Değerlendirmesi Yöntem Geçici Kaynakça Taslak Plan Tez Çalışma Çizelgesi Tez önerisinin kapak sayfası tezin kapak sayfası ile aynı biçimde, EK 7’deki örneğe uygun olarak hazırlanmalıdır. Tez başlığının altına tezin türüne göre “Yüksek Lisans Tez Önerisi” ya da “Doktora Tez Önerisi” yazılmalıdır. Taslak plan tezin İçindekiler kısmının taslak halini ifade etmektedir. Tablo 1’de örnek bir tez çalışma çizelgesi verilmiştir. Tablo 1. Örnek tez çalışmaçizelgesi
10
Bilgisayar ile yazılan ve çıktısı lazer yazıcıdan alınan tezin, tez savunması öncesinde ve tez kabul edildiği takdirde savunma sonrasında enstitüye tesliminde dikkate alınacak hususlar aşağıdabelirtilmiştir.
Öğrenci, yüksek lisansta 6, doktorada 8 tez nüshasını geçici olarak ciltleterek veya uygun kapaklı veya saydam plastik dosya ya da uygun klasör içinde, Anabilim/Anasanat Dalı Başkanlığına teslim eder. Anabilim/Anasanat Dalı Başkanlığı, tez savunma jüri ve sınav tarihi önerisi ile birlikte tezleri Enstitü Müdürlüğünesunar.
Tezin jüri tarafından değerlendirilmesi ve kabul edilmesinden sonra yapılacak işlemler Şırnak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim - Öğretim Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür. Kabul edilen tezden ciltlenmiş olarak yüksek lisans tezinden en az 6 adet, doktora tezinden en az 8 adet ilgili enstitüye teslim edilir. Tezin kabulünden sonra Enstitüye sunulacak nüshalar A4 kâğıda kitap formatındayazılır. Yüksek lisans ve doktora tezleri beyaz krome karton ile ciltlenmeli, tezlerin kapak yazıları siyah renkte yazılmalıdır. Tezin künyesi ( tez başlığı, yazarı, tez türü, yılı) cildin sırt kısmına, sırt yazısının yönü tezin ön kapağı üste gelecek şekilde konulduğunda sırttan okunacak şekildeyazılmalıdır. Mezuniyet için ciltlenmiş tezlerin Enstitüye teslimi sırasında YÖK ve ULAKBİM de arşivlenmek üzere tezin tamamı ile beraber Türkçe ve yabancı dilde kısa özetleri,ayrıca, formata uygun olarak (http://yok.gov.tr den tezler başlığında gerekli ayrıntılar mevcuttur) hazırlanıp CD’ye aktarılmış biçimde Enstitüye teslimedilmelidir. 11
Kılavuzun ekleri ek sırasına göre aşağıdagösterilmiştir: EK1 12 SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜNDE HAZIRLANACAK TEZLERDE ATIF YAPILAN KAYNAKLARIN DİPNOT VE KAYNAKÇA GÖSTERİMİ Tez çalışmasında yararlanılan kaynakların dipnotta ve kaynakçada gösterilmesi, türlerine göre aşağıda öngörülen ve örneklenen şekillerde olur. Kaynakça, tezin Sonuç bölümünden sonra yer alır. Dipnotlar sayfa altında veya metin içinde olmak üzere iki farklı şekilde gösterilebilir. Hangi atıf sistemi tercih ediliyorsa tezin tamamında sadece o atıf sistemiuygulanmalıdır.
Kaynak türü ne olursa olsun (kitap, makale, ansiklopedi maddesi vs.) ilk başvuruda kaynakla ilgili tüm bilgiler verilmelidir. Aynı kaynağa ikinci ve sonraki başvurularda yalnızca yazarın soyadı ile kaynağın sayfa numarası verilmelidir. Bir yazarın birden fazla çalışması varsa veya aynı soy ismi taşıyan başka bir yazarın eseri de kullanılıyorsa, yazarın soyadından sonra çalışmanın başlığını da kısaca yazmakgerekmektedir.
|
