T ə r ə f d a ş L i q va s I t ə s I l ə t ə h L ü k ə s I z L i k
Yüklə 373,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Minalara və atıcı silahlara qarşı aksiyalar
16 AATŞ-nin bioloji və kimyəvi silahla bağlı potensial təhlükələrinə həsr olunmuş simpoziumları Tərəfdaşlara informasiya mübadiləsi aparmağa və həmin təhlükələrin qarşısının alınmasının optimal əməli üsullarını işləyib hazırlamağa imkan verdi. KQS döyüş vasitələrindən yeni müdafi ə avadanlığı, müxtəlif vasitə və texnika sahəsində tədqiqat və inkişaf məsələlərinin müzakirəsi aparılır ki, bu da bu cür silahdan müdafi əyə ümumi hazırlığın artırılması üsullarının daha yaxşı dərk olunmasına yardım edir. NATO və Tərəfdaş-dövlətlərin tərksilah üzrə ekspertləri KQS-nin yayılması üzrə kəşfi yyat məlumatlarının birgə istifadə olunması aspektləri və siyasi məsələlərinin müzakirəsini keçiriblər. Bu məsləhətləşmələr KQS-nin yayılmasının ən mühüm təmayüllərinə həsr olunmuşdu. Məsləhətləşmələrdə AATŞ-ya daxil olmayan Çin, Yaponiya, İsrail, Cənubi Koreya kimi ölkələrin nümayəndələrinin həmin problemlərin regional aspektlərinə həsr olunmuş mövzularda çıxış etdikləri məruzələr dinlənilmişdi. Tərəfdaşlar ixrac nəzarəti üsulları və BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının nüvə silahının yayılmaması sahəsində N-1540 Qətnaməsi kimi son təşəbbüslərin gerçəkləşdirilməsi məsələləri üzrə informasiya mübadiləsi aparıb. Şimali Atlantika Alyansının üzv-dövlətləri tərəfdaşlarını həmçinin NATO-nun kimyəvi, bioloji, radioloji və nüvə silahından (KBRNS) müdafi ənin konkret sahələrindəki fəaliyyət növləri, o cümlədən KBRNS–dən müdafi ə batalyonunun yaradılması və NATO BSQ-nin döyüş heyətinə daxil edilməsi barəsində məlumatlandırdı.
Qeyri-seçici surətdə tətbiq edilən ucuz silahların yayılması nəticəsində yaranan təhlükə dünya birliyinin diqqət mərkəzindədir və getdikcə artan narahatlıq doğurur. Asanlıqla əldə edilə bilən atıcı silahdan istifadə də sadədir və uzun sürən silahlı münaqişələrin qızışdırılmasına səbəb olur. Dinc əhalinin getdikcə artan zorakılığın qurbanları olması halları get-gedə artır. BMT-nin və digər mənbələrin məlumatlarına əsasən, keçən əsrin 90-cı illərindəki hərbi əməliyyatlarla bağlı olan 4 milyon ölüm hallarının 90%-i dinc əhalinin payına düşür ki, bununda 80%-i qadın və uşaqlardır. Hesablamalara görə, dünyada 0,5 milyarddan çox atıcı və yüngül silah vardır, yəni hər 12 nəfərə bir vahid silah düşür. Onlar hər gün 1000-dən çox ölüm hallarına səbəb olur. Mövcud dəyərləndirmələrə görə, dünyada yerin altında quraşdırılmış piyada əleyhinə minaların sayı 100 milyondur. Orta hesabla, hər 22 dəqiqədən bir piyada əleyhinə minalardan biri partlayır və bunun nəticəsində ildə 26 min adam ölür və ya şikəst olur. > Yüngül və atıcı silahların yayılması artan beynəlxalq narahatlığın diqqət mərkəzindədir.
17 Qlobal, regional və yerli səviyyələrdə atıcı silahların yayılmaması probleminin həlli və minalara qarşı humanitar aksiyaların keçirilməsi üçün çoxtərəfl i təşəbbüslər irəli sürülüb. NATO və Tərəfdaş-dövlətlər Avro-Atlantika bölgəsində bu problemlərlə mübarizədə əldə edilmiş hərbi-siyasi təcrübə və xüsusi biliklərdən istifadə edərək, bu səyləri tamamlamağa çalışırlar. AATŞ Yüngül və Atıcı Silahlar və Minalar üzrə Xüsusi İşçi Qrup yaradıb. Bu qrup bu cür silahların ötürülməsi üzərində optimal nəzarət formaları, məsələn, milli ixrac nəzarəti və hüquq-mühafi zə mexanizmləri vasitəsi ilə nəzarət haqqında informasiya mübadiləsi üçün forum kimi çıxış edir. SNT Proqramında həmçinin silah ehtiyatlarının rasional istifadəsi, onların təhlükəsiz saxlanması, utilizasiyası (fayda ilə başqa məqsədlər üçün işlədilməsi) və onun artıqlarının məhv edilməsi və habelə sülhyaratma əməliyyatları zamanı onun yığılması və məhv edilməsi məsələləri üzrə təlim hazırlığının genişləndirilməsinə yardım üzrə fəaliyyət nəzərdə tutulub. Buna əlavə olaraq, ayrı-ayrı ölkələrə sorğular üzrə ixtisaslaşdırılmış yardım təqdim edilir. Bu İşçi Qrupda, həmçinin SNT Proqramı çərçivəsində piyada əleyhinə minalar problemi müzakirə edilir. Bu problemin konkret aspektlərinə seminar və simpoziumlar həsr olunub. Bundan başqa, hərçənd səhra şəraitində humanitar minasızlaşdırma məsələləri BMT-nin Minalara qarşı Aksiyalar Xidmətinin müstəsna huququ olsa da, NATO və Tərəfdaş-dövlətlərin Balkanlar və Əfqanıstanda sülhyaratma əməliyyatlarında iştirak edən hərbi qulluqçuları müntəzəm olaraq mülki təşkilatlara humanitar minasızlaşdırma üzrə səylərində kömək göstərirlər. Balkanlarda artıq 26 mln. kv. km. ərazi minalardan təmizlənib, Əfqanıstanda isə Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Yardım Qüvvələri (BTYQ) Kabil Beynəlxalq Hava Limanının və məsul olduqları zonalardakı digər yerlərin piyada əleyhinə minalardan təmizlənməsində yardım edirlər. 2000-ci ildə SNT-nin Etimad Fondlar mexanizmi yaradılıb (bax. səh.28). Onların məqsədi donor- dövlətlərin piyada əleyhinə minaların məhv edilməsi üçün ayırdığı vəsaitlərin ötürülməsi kanalı olmaqdan ibarətdir. 2004-cü ilin dekabr ayına 2 milyondan çox piyada əleyhinə mina məhv edilib. Gələcəkdə bu cür layihələrin sayını artırmaq planlaşdırılıb. Bu vaxt ərzində Etimad Fondlarının onlara döyüş sursatları və atıcı və yüngül silahların artıqlarının məhv edilməsi vəzifələri də daxil edilməklə tətbiq edildiyi sahə genişləndirilib. > NATO və Tərəfdaş dövlətlərdən olan sülhməramlılar müntəzəm olaraq humanitar minalardan təmizləmə üzrə səyləri dəstəkləyirlər. © SHAPE Yüklə 373,47 Kb. Dostları ilə paylaş:
|