T mamlarinin
Yüklə 1,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- " (Möcüz rimizin) h qiqiliyin daxil n möhk m min olduqlar halda, haqs z yer v t bbür üzünd n onlar inkar etdil r...
- "…Biz, pey mb r gönd rm mi (heç bir ümm ) zab verm rik!"
- "H qiq n, yetiml rin mallar haqs zl qla yey nl rin yedikl ri qar nlar nda oda çevril k v onlar (qiyam td ) alovlu C nn
- "Biz Nuha v ondan sonrak Pey mb rl v hy gönd rdiyimiz kimi, s
- Pey mb rl r (gönd rdik) . Onlar n b zisinin hvalat bundan vv l s dan q, b zisinin
- "Allah bir tayfan do ru yola yön ltdikd n sonra qorxub ç kinm li
- "Can m lind
- "Biz atalar bir din üz rind (bütp stlikd ) gördük v biz d onlar n ard nca getdik!" 119
- " (Möcüz rimizin) h qiqiliyin daxil n möhk m min olduqlar halda, haqs z yer v t bbür üzünd n onlar inkar etdil r...
- Birinci
PDF...
24 çatan hücc t aras nda f rq vard r. H mçinin hücc tin çatmas , insan n elmi v fitri qabiliyy tin gör insandan insana f rql nir. Bütün bunlar n al nmal r. Hücc tin çatmas nda m qs d, h min f rdi insan n e itdiyi hücc ti ba a dü sidir. O, hücc ti el ba a dü lidir ki, özünün bu hücc müxalif olub-olmad anlas n v bel hücc müxalif olmaqla kafir oldu unu bilsin. Onun bunu tam d qiq kild , elm v iman hlinin anlad qlar kimi, ba a dü si rt deyil. H mçinin onun, hücc ti ba a dü sini t sdiql si g k
ndak n hücc ti ba a dü üb dü si haqda verdiyi qiym td n as r. Çünki küfr v nifaq hlinin ks riyy ti hücc ti ba a dü dükd n v bu haqda bildikd n sonra onu inkar edirl r. Nec ki, Allah t ala Fironun tayfas haqda bu ay ni demi dir:
106
mam Z
bi (Allah ona r hm t etsin) deyir: "Bilm n v hücc t çatmadan heç k s etdiyin gör günah da
r. Allah, lütf v m rh t sahibidir. Allah t ala buyurur: "…Biz, pey mb r gönd rm mi (heç bir ümm ) zab verm rik!" 107
D rli s hab r (Allah onlardan raz olsun) H istanda olark n, Pey mb
edilm si vacib v ya haram olan mrl r verilirdi. H min s hab bu haqda x r, yaln z bir neç aydan sonra yeti irdi. Onlara ri t lill ri çatana q r etdikl ri i rd cahillikl ri s biyl üzürlü say rd lar. Bir insan, ri t lill rini e id q r cahilliyi s bi il üzürlü say r. Daha do rusunu Allah bilir!" 108
dis alimi, eyx Hafiz H mi
" lam s-Sünn til M ura" adl kitab nda bel bir sual il soru ulur: "Sahibini kafir ed n bid tl r hans lard r? Cavab nda deyir: Bel bid tl r çoxdur. Bunun üçün qayda bel dir: Kim, ham n yekdillikl q bul etdiyi, ri t d lill ri il tutarl kild t sdiqini tapm , dinin z ruri amill rind n say lan bir eyi inkar ed rs kafir olar. Çünki bu, Quran , pey mb rl Allah t find n veril n ri ti t kzib etm kdir. Buna c hmiyy lil rin, Allah n sif tl rini, brahim pey mb rin Allah n X lili olmas , Allah n Musa il dan mas v s. inkar ed n bid tl rini misal ç km k olar. Bu insanlar n zisi bu i m qs dinin, dinin saslar m hv etm k v müs lmanlar übh salmaq oldu unu rk edirdil r. Bel rinin kafir olmas d qiqdir. slind bu insan, dinin qat dü ni v ona yad olan kims dir. Qalanlar is aldanm insanlard r. Bel rin kafir hökmü verm k üçün, hücc t çatd lmal v ona l etm
m cbur edilm lidirl r" 109
. eyx bu Batinin, bn Teymiyy nin (Allah ona r hm t etsin) , hücc t çatd rana q r mü yy n insana kafir dem yin qada an olmas haqda f tvas n ql etm si aç q-a kar göst rir ki, eyx bu Batinin m nh cin gör d , mü yy n insana kafir dem n önc hücc t çatd lmal r 110 . O, deyir): eyxülislam bn Teymiyy (Allah ona r hm t etsin) deyir: " slam dininin d yi sas n dey bil rik ki, Pey mb r (Ona v ail sin Allah n salavat v salam olsun) öz ümm tin n pey mb rl r d ba qa diril rd n v ya ölül rd n isti as v ya ba qa adla dua edib köm k dil yi
buyurmam r. H mçinin ölüy v ya ölü üçün s cd etm yi v s. bu kimi ll ri buyurmam r.
ksin bizim bildiyimiz q r Pey mb r (Ona v ail sin Allah n salavat v salam olsun)
bütün bu kimi ll ri qada an etmi dir. Bütün bunlar Allah v r sulunun haram buyurdu u irk ll rdir. Lakin son zamanlar bir çox insanlarda ri t haqq nda c hal tin çoxalmas v elmin azalmas onlara bu ll gör kafir dem imkan vermir. Onlara kafir dem k üçün Pey mb rin (Ona v ail sin Allah n
105
n-N ml: 14. 106
Tariqul Hicr teyn: s h, 412-413. 107
l- sra: 15 108
l-K bair: s h, 12. 109
Hafiz H
minin, lam s-Sünn til M ura Li-Etiqad t-Taif n-N ciy til M nsurah kitab : s h, 219. 110 eyx Abdullah ibn bdürr hman bu Batin (Allah ona r hm t etsin) ba qa bir yerd , yaln z gizli m rd , n, ad v sif tl r v s. bel m rd hücc t çatd rma n rt oldu unu qeyd edir. Allaha rik qo anlara, birl
ibad t ed nl is hücc tin çatd lmas bir rt olaraq q bul etm diyini deyir. PDF...
25 salavat v salam olsun)
ri tini v ona müxalif olan fikirl ri b yan etm k laz md r. bn Teymiyy daha sonra deyir:) Ona gör m n bu m ni dinin saslar bil n insanlara b yan etdiyim zaman ham buna diqq tl n r salard . Bu, slam dininin sas r. Bizim t fdarlar z olan b zi böyük eyxl r deyirdil r: Bu s nin biz aç qlad n n ön mli m dir. Çünki onlar, bunu dinin sas olaraq q bul edirdil r." 111
eyx bu Batin (Allah ona r hm t etsin) bu sözl
aç qlama ver k deyir: bn Teymiyy nin
bu sözl rinin: "Onlara kafir dem k üçün Pey mb rin (Ona v ail sin Allah n salavat v salam olsun) ri tini v ona müxalif olan fikirl ri b yan etm k laz md r." - m nas odur ki, bu insanlara f rdi kild , "filank s kafirdir" ifad si il , kafir dem k mümkün deyil. Bel halda bu cür deyilir: Bu küfrdür. Kim bunu ed rs kafir olar. H mçinin o, bir çox m qamlarda bel l sahibl rinin kafir olduqlar ümumi ifad demi v bu kimi irk ll r ed nl rin kafir olmalar haqda müs lmanlar n yekdil r yini qeyd etmi dir". (Daha sonra eyx bu Batin
bn Teymiyy n
iki sitat tirir v iqrar edir ki, bir insana kafir dem sas ver n rtl r olmad v bu hökm mane tör n amill r d f edilm lidiyi t qdird , h min adama kafir hökmü verm k vacib deyildir. Budur sitat): bn Teymiyy (Allah ona r hm t etsin) bir neç m qamda, el d Q ril r t riq ti bar sind soru ulark n bel cavab vermi dir: M nin m zi budur ki, Qurana, sünn v aliml rin dedikl rin sas n küfr oldu u vur ulanan sözl r, ümumi m na da yr. Buna ri t d lill ri d lal t edir. man v küfr Allah v r sulundan öyr nil n m rdir. nsanlar bu i z nn
saslanaraq hökm ed bilm zl r. H mçinin, küfr söz i n bir insana kafir dem sas ver n rtl r olmad v bu hökm mane tör n amill r d f edilm lidiyi t qdird ona kafir ad verm k vacib deyildir. slamda yeni oldu undan, yaxud uzaq k ndd böyüdüyünd n dolay zinan n v ya içkinin halal olmas dey n kims ni buna misal ç km k olar". bn Teymiyy (Allah ona r hm t etsin) bu m
haqq nda dan ark n deyir: M nin h qiq ti bel dir ki, bir söz küfr olar bil r v bu sözü dey n insan n ümumi m nada kafir olmas , "kim bel
n f rdi insana, qar xaca t qdird onu kafir ed k hücc t çatd lana q r, ona kafir hökmü verilm z. Bel ümumi nal sözl Quran n zab v d olunan ay rind rastlamaq mümkündür. Bel ki, Allah t ala buyurur: "H qiq n, yetiml rin mallar haqs zl qla yey nl rin yedikl ri qar nlar nda oda çevril k v onlar (qiyam td ) alovlu C nn gir kl r" 112 . zav v d olunan bu v dig r ay r haqd r. Lakin f rdi insan n zaba düçar olaca is dem k olmaz. Biz qibl hlind n olan rdi insanlar n c nn m zab na düçar olaca na indid n ahidlik etmirik. Çünki ola bil r o insana mü yy n s bl gör zab verilm sin. M n, ola bil r ona zab verilm si üçün hans sa rt tamamlanmas n, yaxud bir mane olsun, gördüyü i in haram oldu unu e itm sin, etdiyi haram n tövb etsin, etdiyi günahlar sil k savab i ri üstünlük t kil etsin v ya ba na g n müsib t günahlar n ba lanmas na s b olsun"
113 .
Faydal m lumat: (M mm d R id Rza, eyx bu Batinin hücc tin çatd lmas il ba a dü ülm sinin rqi haqq nda bu sözl ri qeyd edir): "Bu m
nin mmas var. Bu haqda N cd vilay tinin müasir böyük aliml ri, M kk rinin ba
mam bdül ziz ibn Feys l Ali S udun m clisind ixtilaf etmi r. Bu m clisd , eyx Abdullah ibn Buleyhid, hücc tin ba a dü ülm sinin g kli olmas fikrini d st kl mi , hücc tin ba a dü ülm n çatd lmas n yet rli olmad ir li sür k, r y üstünlüyü il qalib ç xm . O,
111 d-Dür r s-S niyy Fil cvib tin N cdiyy : 1, 414. s-Sual v l cab : s h, 372 112
n-Nisa: 10. 113
d-Dur r s-S niyy Fil cvib tin N cdiyy : 12, 87-89. PDF...
26 bu haqda onlara t dqiqatç alim bn l-Qeyyimin sözünd n sitat g tirmi v m clisd kil r d bu fikirl qane olmu dular" 114 .
mm d ibn Saleh l-Useymin (Allah ona r hm t etsin) bel bir sual il soru uldu: Tövhidl ba m rd c hal t, insan üçün üzrdürmü? Cavab: Qulu öz R bbi il ba layan h r m c hal tin üzrlü olmas t sbit edilmi dir. Allah sübh nahu v taala buyurur ki, "Biz Nuha v ondan sonrak Pey mb rl v hy gönd rdiyimiz
Uca Allah buyurur: "Biz, Pey mb r gönd rm mi zab verm rik!" 116 mçinin, "Allah bir tayfan do ru yola yön ltdikd n sonra qorxub ç kinm li olduqlar eyl ri özl rin bildirm n onlar (haqq yolundan) sapd rmaz! H qiq n, Allah h r eyi (oldu u kimi, layiqinc ) bil ndir!" 117 Pey mb r (Ona Allah n salavat v salam olsun) buyurur: "Can m lind olana and olsun ki, bu ümm td n olan h r hans bir yahudi v ya xaçp st m nim g tirdiyim ri iman g tirm , C nn m hlind n olar" 118 . Bu m nan ifad ed n h disl r çoxdur. Kim cahil olarsa, öz c hal tin gör din aid bütün m rd üzrlü hesab olunar. Lakin bir eyi d bilm k laz md r ki, b zi cahill r inadkarl q nümayi etdirirl r. Y ni, haqq ona çatd r o is haqq ara rm r, ita t etmir. ksin , eyxl rinin yoluna, o cüml n onlar t zim ed nl rin v onlara tabe olanlar n yoluna uyur. slin baxd qda, h min xs üzrlü hesab edil bilm z. Çünki n az ndan bel insana bir übh klind olsa da haqq g lib çatm r. O, bunu ara b haqqa nail ola bil r. ta t etdiyi insanlar t zim ed nl r, Allah taalan n haqlar nda buyurdu u k sl
nz rl r: "Biz atalar bir din üz rind (bütp stlikd ) gördük v biz d onlar n ard nca getdik!" 119 Sonrak ay is Allah taala buyurur: "Biz atalar bir din üz rind gördük" 120 n mühümü odur ki, haqq bar e itm n, bundan bix r olan insan, cahillikl üzürlüdür v bu hal gör ona günah yaz lm r. C hal t üzr l ed n insana etdiyi gör hökm k silir. r bu qism insan özünü müs lmanlardan hesab edib "L LL LLAH
MUH MM N R SUL LLAH" k lm sin (Allahdan ba qa ibad layiq ilah n olmad na v M mm din
114
cmu tur R sail v l M sail n-N cdiyy : 4, ikinci bölüm, s h, 515. Y qin ki, bn Buleyhidin, bn l- Qeyyimd n n ql etdiyi sitat budur: "Hücc tin nec çatd lmas , vaxtdan vaxta, m kandan m kana f rql nir. Elmin geni vüs t ald vaxtlarda insanlara çatan hücc t, elmin z ifl diyi müdd td çatan hücc td n rql nir. rl rd ya ayanlara çatan hücc tl , elmd n v elm adamlar ndan uzaq dü mü k nd adamlar na çatan hücc t aras nda f rq vard r. H mçinin hücc tin çatmas , e id nin elmi v fitri qabiliyy tin gör insandan insana f rql nir. Bütün bunlar n al nmal r. Hücc tin çatmas nda m qs d, h min f rdi insan n e itdiyi hücc ti ba a dü sidir. O, hücc ti el ba a dü lidir ki, özünün bu hücc müxalif olub-olmad anlas n v bel hücc müxalif olmaqla kafir oldu unu bilsin. Onun bunu tam d qiq kild , elm v iman hlinin anlad kimi, ba a dü si rt deyil. mçinin onun, hücc ti ba a dü sini t sdiql si g
k deyildir. Bu, hücc ti çatd ran insan n, qar
ndak n hücc ti ba a dü üb dü si haqda verdiyi qiym td n as r. Çünki küfr v nifaq hlinin ks riyy ti hücc ti ba a dü dükd n v bu haqda bildikd n sonra onu inkar edirl r. Nec ki, Allah ala Fironun tayfas haqda bu ay ni demi dir: "(Möcüz rimizin) h qiqiliyin daxil n möhk m min
(Tariqul Hicr teyn: s h, 412-413). 115
.
116 l- sra, 15). 117
118
"S hih Müslim" 153; 119
z-Zuxruf, 22). 120
z-Zuxruf, 23). PDF...
27 Allah n elçisi oldu una) ahidlik edirs o müs lmanlardan say r. Özünü müs lmanlardan hesab etm n xs is dünyada m nsub oldu u dinin hökmünd dir. Axir g ldikd , Qiyam t günü onun m si fitr t hlinin m si kimi olacaq. Y ni, izz t v c lal sahibi Allaha h val olunacaq. n do ru fikr sas n, onlar Allah n ist diyi eyl rl imtahan olunacaqlar. Bu imtahanda Allah n dediyin ita t ed nl r C nn , asi olanlar is C nn daxil olacaqlar. Bir eyi d bilm k laz md r ki, bu gün ya ad z dövrd yer üz rind ayaq bas lan az torpaq tap lar ki, Pey mb rin
d ti ora çatd lmas n. Kütl vi informasiya vasit rinin çoxlu u v insanlar n bir-birin qar araq s x münasib t qurmalar bunu dem biz sas verir. Dem li, ks r hallarda insanlar n küfr getm ri onlar n inadkarl qlar s bil yaran r" 121 .
mm d ibn Saleh l-Useymin (Allah ona r hm t etsin) " rhu K fu ubuhat" kitab nda, eyxülislam bn Teymiyy nin v M mm d ibn bdülvahhab n (Allah onlar n h r ikisin r hm t etsin) mü yy n insana hücc t çatd rmaq bar sözünü n ql etdikd n sonra deyir: "Xülas , cahil insan dediyi v ya etdiyi fasiqliy gör üzürlü say ld kimi, dediyi v ya etdiyi küfr gör d üzürlü say r. Bu haqda, Qurandan, sünn n, m ntiqd n v aliml rin sözl rind n d lill r g trim k olar". mçinin bu sözl rd n vv l s hif 62-d deyir: "Kim kafir hökmü verm n önc , iki sasa diqq t yetirm k laz md r. Birinci: Bu lin insan kafir etm si haqda Quran v sünn nin d lal ti olmal r ki, bu hökm ed n insan, Allah n ad ndan yalan uydurmas n.
rtl ri uy un g lm li v buna mane olan amill r olmamal r". "Xülas , cahilliyin üzürlü olmas haqda deyil n d lill r ümumi v hat lidir. Quran ay rinin ümumiliyi v sünn d lill rinin t fsilat bunu t sdiq edir. Ba da, eyxülislam bn Teymiyy , bn l-Qeyyim, M mm d ibn bdülvahhab v dig r d t imamlar olmaqla, bütün hli Sünn aliml rinin ba a dü dükl ri v öz rl rind t sdiq etdikl ri etiqad, budur. Bu onlar n dedikl rinin xülas si odur ki, slamda yeni olan, yaxud uzaq k ndd böyüy n v buna b nz r yerl rd , irkin geni yay ld , tövhid d tçil rinin azl q t kil etdiyi bir c miyy td böyüy n insanlar Allaha etiqad etdikl ri bütün m rd cahillikl rind n dolay üzürlü say rlar. Bel insanlar, yaln z hücc t çatd qdan sonra kafir olarlar. El bir hücc t ki, ona müxalif olan art q kafir olar" 122
. Yaz
n sonunda özüm v elm t b ed n qarda lar ma tövsiy m budur ki, h r bir , lxüsus iman v küfr m rind , elm v iman adamlar na müraci t etsinl r. Çünki bu m
r slam ümm tinin tarix boyu qar la n t hlük li m rd ndir. eyxülislam bn Teymiyy (Allah ona r hm t etsin) deyir:
"Elm, dal t v r hm t, sünn v camaat aliml rind , elm v iman adamlar ndad r. Onlar, sünn uy un g n haqq bil n, bid tl rd n uzaq olan kims rdir. Haqq yoldan xanlara, özl rin zülm ed nl qar dal tli davran rlar. Bu xüsusda Allah t ala buyurur: "Ey iman g tir nl r! Allah qar nda (borcunuzu yerin yetirm kd ) sabitq m v dal tli ahidl r olun. H r hans bir camaata qar olan kininiz sizi dal tsizliy sövq etm sin. dal tli olun. Bu, qvaya daha yax nd r..." 123
Onlar, insanlara qar r hmli olar, onlar üçün xeyir, do ru yol v elm ist
rl r. Onlar, insanlara d rhal pislik etm zl r. nsanlar n s hvl rini, cahillikl rini v zülml rini kar etm kd m qs dl ri haqq onlara çatd rmaq, m xluqata m rh t b sl k, yax i ri mr edib, pis i rd n ç kindirm k, ham t find n Allah n dininin ya ad lmas na nail olmaq v Allah n ad uca tutmaqd r" 124
.
121
bn Useyminin, f tavalar v risal r toplusu kitab : cild, 3, s h, 5-6. 122 l-C hlu Bim sailil Etiqad v Hukmuhu: s h, 448. 123 l-Maid : 8. 124 r-R ddu Al l B kri: S h, 257. PDF...
28 Son söz olaraq, eyxülislam M mm d ibn bdülvahhab n o lu Abdullah n dediyini deyir m: "Biz zorak q v t ssübçülükd n xali olan a l, elm v insaf sahibl rin xitab edirik. Sözü dey n adama yox, dediyi söz baxmaq laz md r." 125
Ey uca v nöqsans z R bbim! nin h mdi-s nan il , S nd n ba qa ibad layiq haqq ilah n olmad na ahidlik edir m. S tövb edir v S nd n ba lanma dil yir m.
125
d-Dür r s-S niyy Fil cvib tin N cdiyy : 1, 229-236 Yüklə 1,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|