T mamlarinin
Yüklə 1,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- "...Pey mb rin
- "H r k s özün do ru yol a kar olandan sonra Pey mb rd n üz dönd rib möminl rd n qeyrisinin yoluna uyarsa ..."
- "Allah bir tayfan do ru yola yön ltdikd n sonra qorxub kinm li olduqlar eyl ri özl rin bildirm n onlar (haqq yolundan)
- "...Biz, pey mb r gönd rm mi (heç bir ümm ) zab verm rik!" 81
PDF...
18 hm t etsin) dediyi "...Pey mb rin (Ona v ail sin Allah n salavat v salam olsun) ri tini v ona müxalif olan fikirl ri b yan etm k laz md r" bu sözl rin m zi d el budur 73 . (M cmu tur R sail n-N cdiyy kitab nda (cild 5, s h 638) M mm d R id Riza, eyx mm d ibn bdülvahhab n sözünd n bu sitat g tirir. Orada deyilir: "... Hücc tin çatmas , h min
mm d R id Riza kitab n ha iy sind bu söz aç qlama ver k deyir: " eyxin bu yerd (tam kild anlamas ) sözünü qeyd etm si onun bir çox qamlarda ümumi m nada dediyi sözl r traf nda yaranm übh ri aç qlay r. B zi N cd aliml ri onun ümumi sözl rini sas tutaraq deyirl r ki, t kc quran n yeti si il insanlara hücc t çat r. min insanlar n onu ba a dü si heç bir miyy t k sb etmir. Amma bu n a lla n d Quran n bu ay si il uzla r. Allah t ala buyurur: "H r k s özün do ru yol a kar olandan sonra
74 . T dqiqatç aliml r bu ay sas n deyirl r ki, d tin d lill ri il ba a dü ülm si hücc tin çatd lmas üçün bir rtdir. ziz oxucu! Hücc tin çatd lmas v onun ba a dü ülm si haqq nda s t qdim etdiyim bu sözl r d t imamlar n metodudur. Bu el uzaq v yax n keçmi ya am
bn Teymiyy , bn l-Qeyyim v onlar kimi dig r h dis aliml rinin d d t metodudur. ndi is bu haqq nda h min aliml rin sözl rini s t qdim edir m.) dis elmind möminl rin miri olan M mm d ibn smail l-Buxari S hih rinin
stitab tul Murt ddin" adl bölümünd bel bir f sil qeyd edir: "Bab q tlul x varic v l mulhidin b iqam til hucc ti aleyhim..." "X varicl rin v dig r inadkarlar n (mulhidl rin) hücc t çatd rd qdan sonra öldürülm si v Quran n bu ay si: "Allah bir tayfan do ru yola yön ltdikd n sonra qorxub kinm li olduqlar eyl ri özl rin bildirm n onlar (haqq yolundan) sapd rmaz!..." 75 – haqq nda f sil." l-Eyni adl alim deyir: "Buxari bu ay il dem k ist yir ki, x varicl rin v dig r inadkarlar n (mulhidl rin) öldürülm si, onlara hücc t çatd rd qdan v
nas na gör Allah, Öz b nd rin n yi edib - etm rdarl q etm n onlar zaland rmaz" 76 .
(Allah ona r hm t etsin) deyir: "Allah t alan n Öz kitab nda dediyi v Pey mb rinin r verdiyi ad v sif tl ri vard r. Hücc t çatd qdan sonra m xluqat iç risind heç k sin bunu inkar etm
haqq yoxdur. Çünki bu, Quranda nazil olmu , dal tli r vay tçil rin Pey mb rd n (Ona v ail sin Allah n salavat v salam olsun) n ql etdikl ri s hih h disl rd öz t sdiqini tapm r. Özün hücc t çatandan sonra buna qar ç xan art q kafir olar. Hücc t çatmadan önc o cahilliyi il üzürlü say r. Çünki bu, qli, n ri v ya fikr n d rk olunan bir elm deyildir. Bu haqda cahil olan heç bir k
kafir hökmü verm k olmaz. Bu yaln z hücc t çatd rd qdan sonra mümkündür" 77 . bn Qudam l-M qdisi (Allah ona r hm t etsin) , Allah n haram etdiyi b zi ll ri yozumlu dü ünc
sas n halal gör n lakin bununla kafir olmayan bir neç s f haqq nda dan qdan
sonra deyir: "Bu adamlar n v ziyy tind olanlara da bel münasib t b sl nir. H mçinin h r hans bir insana, bar sind cahil ola bil yi bir m
gör kafir deyilm z. Yaln z, bunu (y ni, linin küfr oldu unu) bil nd n v übh si d f edil nd n sonra halal gör rs , o zaman kafir olar" 78 .
73 Misbahuz Zalam: 324-325 74 n-Nisa: 115 75 t-Tövb : 115 76 Umd tul Qari: 19, 369 77 F thul Bari: 12, 407. M aricul Q bul: 1, 329. 78 bn Qudam nin l-Mu ni kitab : 10, 85-86. PDF...
19 Dig r bir m qamda is deyir: "Kim, slamda yeni oldu undan, yaxud uzaq bir k ndd ya ad ndan cahil olub, onun (y ni, z kat n) vacibliyini inkar ed rs , h min hökmün vacib olmas ona öyr dilm lidir. Lakin ona kafir hökmü verilmir. Çünki o, üzürlüdür" 79 . Mövzu il laq dar, sünn nin s hih d lill rind n bir neç s dl Pey mb rd n (Ona v ail sin Allah n salavat v salam olsun) r vay t olunmu bu h disi qeyd etm k olar. "Qiyam t günü dörd qism insan: kar, d li, ld n dü mü qoca v f rat zaman nda 80 ya ayanlar - Allaha irad tutacaqd r. Kar insan dey kdir: Ey R bbim, slam dini g ldiyi anda m n kar idim. li insan dey kdir: slam dini g ldiyi vaxt u aqlar m ni peyinl vururdular. ld n dü mü qoca dey kdir: slam dini g ldiyi zaman m n a itirmi dim. rat vaxt öl n is dey kdir: Ey R bbim, m , S nin pey mb rin g lm mi dir. Allah t ala bu dörd qism insanlardan Ona ita t ed kl ri haqda hd al r v sonra onlara oda girm rini mr ed k bir elçi gönd rir. Pey mb r
buyurur: Can m lind olan Allaha and olsun, r onlar oda daxil olsalar at onlar üçün bir nem v s rinliy çevril r. Oraya daxil olmayanlar is m cbur n oraya sürükl r.
Daha sonra bu Hureyr (Allah ondan raz olsun) dedi: st yirsiniz bu ay ni oxuyun. Allah t ala buyurur: "...Biz, pey mb r gönd rm mi (heç bir ümm ) zab verm rik!"
Bu h dis d lal t edir ki, Allah t ala Öz b nd rin yaln z ri ti b yan etdikd n v hücc ti çatd rd qdan sonra c za v zab verir 82 . bn l- bi deyir: "Bu ümm tin cahill ri v x ta ed nl ri, insan n mü rik v ya kafir olmas na s b olan, h r hans bir küfr v ya irk ed rl rs , mmas qalmayan aç q-a kar hücc t çatana q r, onlar, cahillikl ri v x talar il üzürlü say rlar. El hücc t ki, onu e id nd n sonra ona müxalif olan kafir olar. Bel ki, bundan sonra bütün slam aliml rinin, q ti olaraq yekdillikl slam dininin ön mli saslar ndan sayd qlar v h r bir s ravi müs lman n dü ünüb ara rmadan bu lin dinin saslar ndan oldu unu bildikl ri bir i i inkar ed n kims , kafir olar" 83 . eyxülislam bn Teymiyy kim kafir v ya fasiq dem k haqq nda dan qdan sonra deyir): "Bu v buna b nz r cahil insanlara, f rdi kild ri t d lill ri il hücc t çatd lana r kafir dem k olmaz. M hz hücc t çatd qdan sonra h min insanlar n pey mb rl müxalif olduqlar a kar edil kdir. Onlar n dan qlar sözl rin küfr olmas übh do urmur. Lakin h r bir rdi insan n kafir say lmas üçün qayda bel dir. Bid tl rin birinin dig rind n daha pis olmas bir faktd r. B zi bid tçil rd mü ahid olunan iman gücü, dig rind mü ahid olunmur. Hücc t çatd lana v h qiq t b yan edil q r, heç k sin s hv ed n müs lmana kafir dem haqq yoxdur. man g tirdiyi y qinlikl b lli olan kims nin iman , kk etm kl getm z. Onun iman , hücc t çatd qdan v übh si d f edildikd n sonra ged r" 84 . eyxülislam bn Teymiyy bid tçil rin v n fsi ist kl rin uyanlar n arxas nda namaz lma n hökmü haqq nda dan ark n deyir): "H qiq td m bel dir: Ola bil r deyil n söz küfr olsun v bel bir söz dey n insan n ümumi ifad rl kafir olmas deyilsin. M n, "Kim bel dey rs o kafirdir". Lakin bunu dey n rdi insan n kafir olmas na hökm verm k olmaz. Bunun üçün ona hücc t çatd lmal r. El bir hücc t ki, ona qar ç xan art q kafir olar. Bu qayda Qurani K rimin zab v d ed n ay rin d
79 bn Qudam nin l-Mu ni kitab : 2, 435. 80 F rat zaman , y ni, z man sind haqq din v gönd ril n pey mb r haqq nda tam m lumats z olub, bel v ziyy td öl n bir insan. (t rc.) 81 l- sra: 15. 82 Bu haqda b zi d lil-sübutlar eyx Xalid l- nb rinin " l-hukmu bi ayri m nz llah" adl kitab ndan oxuya bil rsiniz. S h: 44. 83 T fsirul Qasimi: 5, 1307-1308. 84 l-F tava: 12, 500-501. Yüklə 1,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|