Takdim Planı Bilgisayar, internet ve iletişim teknolojileri

Takdim Planı

• Bilgisayar, internet ve iletişim teknolojileri

• İnternet, suç ve sosyal riskler

• Siber suçlar

• Şiddet ve cinsel içerikli video oyunları

• Ulusal çapta araştırma ihtiyacı ve bir araştırma önerisi

İnternet, Suç ve Sosyal Riskler—1

• Tüm dünyada yaygınlaşmaya başladığı 1980’lerden itibaren giderek yaşamımıza daha fazla nüfuz eden İnternet, işlerimizi ve hayatımızı kolaylaştırdığı kadar, aynı zamanda kötü niyetli insanlar için daha önce hayal bile edemeyecekleri kadar çok yeni suç işleme imkanları da sağlamıştır.

İnternet, Suç ve Sosyal Riskler—2

• İnternet suçlarının kapsam ve etkisi özellikle 1990’lardan sonra katlanarak geometrik olarak artmıştır. Bu etki hem birey hem de toplum açısından oluşan maliyet ve sosyal etki bakımından geçerlidir.

İnternet, Suç ve Sosyal Riskler—3 Sanal Dünyanın Gerçek Dünyadan Farkı

• İnternette gözle görünür bir devlet otoritesinin olmayışı, devriye gezen polislerin olmayışı, esasen hiç kimsenin bir diğerini görmüyor oluşu ve yapılan hemen her şeyin “anonim” kalıyor ya da öyle zannediliyor olması interneti kaotik bir ortam yapmaktadır.

• Bu ortamı da en çok sanal suçlular değerlendirmekte, normal şartlar altında işleyemeyecekleri pek çok suçu rahatlıkla ve en az riskle gerçekleştirebilmektedirler. (Örnek: banka soygunu, kredi kartı sahtecilikleri ve banka dolandırıcılıkları)

Başlıca İnternet Suçları

• Devlet, hükümet ve şahıslara ait bilişim sistemlerine yetkisiz erişim, veri kopyalama, değiştirme

• İnternet dolandırıcılığı

• Kredi kartı sahteciliği ve dolandırıcılığı

• Siber terörizm

• Siber vandalizm

• Çocuk pornografisi

Bilişim Teknolojilerinin Çocuklar Üzerindeki Olumsuz Etkileri

• Siber suçlar

• Şiddet ve cinsel içerikli video oyunları

SİBER SUÇLAR

Çocukların İnternette Ne Yaptığını ZANNEDİYORUZ?

• Ders?

• Araştırma?

• Facebook?

• Oyun?

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—1

• ABD’de düzenli olarak internete bağlanan her 5 ergenden biri internet üzerinden kendilerine baştan çıkarıcı cinsel davetlerin geldiğini bildirmektedir. Bu davetler cinsel içerikli konuşmalardan, karşıdaki kişiye cinsel içerikli bilgi vermeye ve hatta cinsel aktivitelerde bulunmaya kadar varabilmektedir.

• (Crimes Against Children Research Center)

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—2

• İnternet erişimi olan çocukların %25’i pornografik yayınlara maruz kalıyor.

• (Crimes Against Children Research Center)

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—3

• ABD’de internet erişimi olan evlerin yalnızca 3’te 1’i çocuklarını koruyabilmek için aktif olarak önlem almakta ve bilgisayarlarına filtreleme ve engelleyici programlar kurmaktadırlar.

• (Crimes Against Children Research Center)

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—4

• Çocukların %75’i aileleri veya kendilerine ait kişisel bilgileri herhangi bir endişe hissetmeksizin ve gönüllü olarak tanımadıkları kişilerle paylaşmaktadırlar. Kendilerine bu bilgiler karşılığında herhangi bir şey verileceği vaadine inanabilmektedirler.

• (eMarketer)

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—5

• İnternet ortamında kendisine cinsel içerikli mesaj gelen, taciz edilen ve baştan çıkarılmaya çalışılan çocukların yalnızca 4’te 1’i durumu ailesine veya bir yetişkine haber vermektedir.

• (Crimes Against Children Research Center)

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—6

• Son bir yıl içinde her 33 çocuktan biri, içeriği son derece ciddi ve baştan çıkarıcı cinsel tacize maruz kalmıştır. bu mesajlarda saldırgan çocuğa buluşma teklif etmekte, çocuğu telefonda görüşmeye ikna etmekte, kendisine istediklerini yapması karşılığında posta yolu ile hediyeler göndermektedir.

• (Your Internet Safety Survey)

Çocuklar İnternette Ne Yapıyor? GERÇEKLER—7

• İnternet üzerinde gerçekleşen tüm saldırıların %77’sinin hedefi 14 yaşın üstündeki kimselerdir. Bu saldırıların %22’sinde ise hedef 10 ila 13 yaşları arasındaki çocuklardır.

• (Crimes Against Children Research Center)

İnternet Suçları

• Genel olarak iki tür bilişim suçu olduğunu görmekteyiz:

• Elektronik suçlar
• Geleneksel suçların elektronik ortamda işlenen versiyonları

Türkiye’de Bilişim Suçları—1: www.ihbar.org.tr ye gelen şikayetler

Türkiye’de Bilişim Suçları—2: İstanbul Örneği

ŞİDDET VE CİNSEL İÇERİKLİ VİDEO OYUNLARI

• Medyadaki (örneğin: televizyon, internet, bilgisayar oyunları, videolar vb.) şiddet ve cinselliğin yaygınlığı ve yoğunluğu aşırı derecede artmıştır.

• Özellikle video oyunlarına yerleştirilen bu içerik özellikle gençler üzerinde negatif etkiler, büyük tahribatlar oluşturmaktadır.

KADINLAR

• KADINLAR

• Rol oyunları

• Kelime oyunları

• Bulmaca

• Macera oyunları

• Gerçek hayat simülasyonarı

• Online çok oyunculu gerçek hayat oyunları

Her iki cinsiyet için de son derece kadınsı ve erkeksi vücut tipleri bulunur ve bu durum o kadar abartılı olarak işlenir ki bu vucüda sahip insanlar aslında gerçekte yoktur, ancak fantazilerde var olabilirler.

• Her iki cinsiyet için de son derece kadınsı ve erkeksi vücut tipleri bulunur ve bu durum o kadar abartılı olarak işlenir ki bu vucüda sahip insanlar aslında gerçekte yoktur, ancak fantazilerde var olabilirler.

• Medyada özellikle kadın vücudunun bir obje ve aksesuar olarak yoğun bir şekilde kullanıldığına şahit olmaktayız. Bu durum video oyunları için de aynen geçerlidir.

Özellikle göğüs kafesinin üst tarafına doğru yerleştirilmiş büyük göğüsler

• Özellikle göğüs kafesinin üst tarafına doğru yerleştirilmiş büyük göğüsler

• İnce bel

• Yuvarlak hatlar

• Kırmızı dudaklar ve yoğun bir makyaj eşliğinde belirgin gözler ve hafif açık ağız görüntüsü ve uyarılmış göğüs uçları ile oldukça kadınsı bir görüntü

• Kısmen giyinik kısmen çıplak bir vücut

• Vucüda yapışık sıkı giysiler

• Çoğunlukla beyaz ırktan bir kadın görüntüsü. Hatta, oyunda farklı ırklardan kadınların olması durumunda bile bu kadınların renklerinin oldukça açık renkte olduğu görülür.

Geniş Omuzlar

• Geniş Omuzlar

• İnce Bel

• İnce Kalçalar

• Genellikle abartılı bir şekilde sunulan hiper kaslı vücut yapısı (çeşitlilik göstermekte)

• Oldukça belirgin kas yapısı

• Gayri seksi Non sexualized

• Duruma göre uygun elbiseleri tam olarak giyme

Video oyunlarında yer alan gerçekten uzak ve fantastik insan vücudu görüntüsü çocuklar için bir rol modeli olarak sunulmaktadır.

• Video oyunlarında yer alan gerçekten uzak ve fantastik insan vücudu görüntüsü çocuklar için bir rol modeli olarak sunulmaktadır.

Bilimsel bulgular göstermektedir ki piyasada bulunan tüm video oyunlarının % 98 i en az bir şiddet unsuru içermekte, yarıdan fazlası ise ciddi şiddet ve öldürme sahneleri içermektedir (Children Now, 2001; Dietz, 1998; Dill, Gentile, Richter and Dill, 2001).

• Bilimsel bulgular göstermektedir ki piyasada bulunan tüm video oyunlarının % 98 i en az bir şiddet unsuru içermekte, yarıdan fazlası ise ciddi şiddet ve öldürme sahneleri içermektedir (Children Now, 2001; Dietz, 1998; Dill, Gentile, Richter and Dill, 2001).

Araştırmalar göstermektedir ki medyadaki şiddet içeren unsurlar geçler ve çocuklar arasında şiddete başvurma ve saldırgan tavırlar sergileme ihtimalini arttırmaktadır (i.e., see Anderson and Bushman, 2001 & 2002; Gentile & Anderson, 2003).

• Araştırmalar göstermektedir ki medyadaki şiddet içeren unsurlar geçler ve çocuklar arasında şiddete başvurma ve saldırgan tavırlar sergileme ihtimalini arttırmaktadır (i.e., see Anderson and Bushman, 2001 & 2002; Gentile & Anderson, 2003).

Yakın zamanda yapılan bir araştırma video oyununda öldürülen insan sayısı ve kanlı sahneler arttıkça saldırgan ve düşmanca davranışlar gösterme ihtimalinin arttığını ortaya koymuştur. (Barlet et al.,2008).

• Yakın zamanda yapılan bir araştırma video oyununda öldürülen insan sayısı ve kanlı sahneler arttıkça saldırgan ve düşmanca davranışlar gösterme ihtimalinin arttığını ortaya koymuştur. (Barlet et al.,2008).

• Öldürülen her insan için oyuncu ekstra puan kazanmaktadır. Yani daha çok şiddet daha çok kazandırmaktadır!

Tarde – Taklit “toplum taklittir”

• Tarde – Taklit “toplum taklittir”

• Sutherland – Suç öğrenilen bir davranıştır.

• Burgess and Akers – suç, edimsel koşullanma prensiplerine göre öğrenilir. Bandura – Saldırganlık öğrenilen bir davranıştır.

• Bandura—şiddet öğrenilen bir davranıştır.

• Akers – Suç ve saldırganlık, gözlem, taklit ve (sosyal veya materyal) pekiştirme yoluyla öğrenilir.

Bir davranışın öğrenilmesi için maddi yada sosyal güçlendirmeye her zaman ihtiyaç yoktur, yaptıklarından dolayı başkalarının ödüllendirildiğini yada cezalandırıldığını gözlemlemek de bu davranış hakkında bir sinyal verecektir.

• Bir davranışın öğrenilmesi için maddi yada sosyal güçlendirmeye her zaman ihtiyaç yoktur, yaptıklarından dolayı başkalarının ödüllendirildiğini yada cezalandırıldığını gözlemlemek de bu davranış hakkında bir sinyal verecektir.

• Aynı şeyleri tekrar tekrar gözlemlemekle insanlar gördükleri şiddeti normal bir şeymiş gibi değerlendirmeye, benimsemeye ve taklit etmeye başlarlar. Kendilerini oyundaki kahramanlarla özdeşleştirir ve bu kişileri kendilerine rol modeli olarak alırlar. By observing same things over and over,

“Bobo Doll Deneyi” videosunu burada oynat.

• “Bobo Doll Deneyi” videosunu burada oynat.

• Şiddeti anlaşmazlıkları çözmek için kabul edilebilir bir yol olarak görmeye ve diğer çocuklara karşı fiziksel ve sözlü istismara başlarlar.

• Acıya ve diğerlerine acı çektirmeye karşı daha az duyarlı hale gelebilirler.

• Diğerlerini kendileri gibi görmek yerine “düşman” olarak görmeye başlayabilirler.

• Doğal sinirlilik ve endişeleri artırabilir.

Çoğu insan şiddet seyrettiğinde hemen şiddet uygulayan birisi haline gelmez, fakat şu yönlerden etkilenebilirler:

• Çoğu insan şiddet seyrettiğinde hemen şiddet uygulayan birisi haline gelmez, fakat şu yönlerden etkilenebilirler:

• Saldırganlaştırıcı Etki

• Mağdur Etkisi

• Karışmama Etkisi

• Tat alma Etkisi

“Video oyunları oynamak tansiyon yüksekliği, kalp spazmı ve tendinitis gibi bir dizi fiziksel etkiyi de beraberinde getirebilir. Özellikle gençler arasında saldırgan davranışlar video oyunu oynamanın bir sonucu oluşmuş olabilir (Emes, 1997).

• “Video oyunları oynamak tansiyon yüksekliği, kalp spazmı ve tendinitis gibi bir dizi fiziksel etkiyi de beraberinde getirebilir. Özellikle gençler arasında saldırgan davranışlar video oyunu oynamanın bir sonucu oluşmuş olabilir (Emes, 1997).

Fiziksel Uyarımı Arttırır

• Fiziksel Uyarımı Arttırır

• Örnek: Kalp atışı ve kan basıncı

• Saldırgan Düşünceleri Arttırır

• Örnek: Düşmanca görme önyargısı (Kirsh, 1998)

• Saldırgan Duyguları Arttırır

• Video oyunlarına daha bağımlı hale gelen öğrencilerin diğerlerine göre oyun oynamadan önce, esnasında ve sonrasında daha yüksek bir ihtimalle olumsuz ruh haline sahip olacağı ifade edilmektedir(Griffiths & Hunt, 1998).

Saldırgan Davranışları Artırır

• Saldırgan Davranışları Artırır

• Şiddet içeren video oyunlarını daha fazla oynayanlar dünyayı daha düşmanca görmekte, öğretmenleri ile daha çok tartışmaya girmekte ve kavgalara daha fazla karışmaktadırlar.(Gentile).

• Sosyal Davranışları Azaltır

• Şiddet içeren video oyunlara daha fazla maruz kalan çocuklar arkadaşları ve öğretmenleri tarafından saldırgan olarak görülmekte ve kendilerine ihtiyaç duyulduğunda daha az yardımcı olmaktadırlar.

Oyunların İçeriğini Kim Kontrol Ediyor?

• Ülkemizde böyle bir kontrol ve denetim bulunmamaktadır. Ancak, dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinde oyun reyting ve derecelendirme kuruluşları bulunmaktadır. Örneğin:

• ABD, Almanya, Avustralya, Hollanda, Fransa, Japonya, Finlandiya, Kore, Singapur, İngiltere vb.

TÜRKİYE ULUSAL SİBER RİSKLER ARAŞTIRMASI

Ulusal Çapta Araştırma İhtiyacı

• İnternetin ve yeni çıkan teknolojilerin özellikle çocuklar üzerinde olmak üzere aile ve toplum için oluşturduğu riskler ve tehditlerin ortaya konulmasına ciddi bir ihtiyaç bulunmaktadır. Zira internetin ülkemiz için oluşturduğu risklerin boyutuna ilişkin elimizde herhangi bir veri bulunmamaktadır.

İki Aşamalı Araştırma Dizaynı—1

• (1) Genel popülasyon araştırması

• Türkiye çapında 3000 çocuk ve ebeveyn üzerinde internet ve bilişim teknoloji kullanımı, sosyal riskler ve tehditlere yönelik bir alan araştırması

İki Aşamalı Araştırma Dizaynı—2

• (2) İnternet kafeler ve oyun salonları durum tespit araştırması

• Türkiye çapında internet kafeler ve oyun salonlarına ilişkin bir durum tespit araştırması
• Kurulu bulunan oyunlar, bu oyunlardaki şiddet ve cinsel içerik bakımından yapılacak bir analiz.

Tahmini Bütçe

• Araştırma için ortalama 200.000 TL bir kaynağa ihtiyaç bulunmaktadır.

• Bu çapta bir araştırma için BTK ve EGM gibi kuruluşların mali ve idari desteğine ihtiyaç vardır.

• Görüşmelerimiz neticesinde bu kurumların böyle bir araştırmayı destekleme arzusunda oldukları anlaşılmıştır.

Sorular?

Teşekkürler…