Motivatsiya turlari •
Psixologiyada inson motivatsiyasining quyidagi turlarini ajratib ko'rsatish odatiy holdir.
•
Tashqi motivatsiya - bu har qanday faoliyatning mazmuni bilan bog'liq bo'lmagan, lekin shaxsga bog'liq bo'lmagan
holatlar (mukofot olish uchun musobaqalarda qatnashish va h.k.) sabab bo'lgan motivatsiya.
•
Ichki motivatsiya - bu tashqi muhit bilan emas, balki faoliyatning mazmuni bilan bog'liq bo'lgan motivatsiya (sport
o'ynash, chunki u ijobiy his-tuyg'ularni etkazib beradi va hokazo).
•
Ijobiy turtki - Bu ijobiy rag'batlarga asoslangan motivatsiya (agar men harakat qilmasam, ota-onam menga kompyuter
o'yinini o'ynashga ruxsat berishadi va hokazo).
•
Salbiy motivatsiya - Bu salbiy rag'batlarga asoslangan motivatsiya (agar men harakat qilmasam, ota-onam meni urishmaydi
va hokazo).
•
Barqaror motivatsiya - bu insonning tabiiy ehtiyojlariga (tashnalikni qondirish, ochlik va boshqalar) asoslangan
motivatsiya.
•
Noto'g'ri motivatsiya - Bu doimiy tashqi yordamni talab qiladigan motivatsiya (chekishni to'xtatish, vazn yo'qotish va hk).
Barqaror va beqaror turtki turiga qarab farq qiladi. Motivatsiyaning ikkita asosiy turi mavjud:
"bir narsadan" yoki "bir narsadan" (ko'pincha "sabzi va tayoq usuli" deb nomlanadi). Ammo
qo'shimcha turtki turlari mavjud:
•
Shaxsiy motivatsiya o'z-o'zini tartibga solishga qaratilgan (tashnalik, ochlik,
og'riqni oldini olish, haroratni qo'llab-quvvatlash va boshqalar);
•
Guruh motivatsiyasi (avlodlarga g'amxo'rlik qilish, ularning jamiyatdagi
o'rnini izlash, jamiyat tuzilishini saqlash va boshqalar)
•
Kognitiv motivatsiya (o'yin faoliyati, tadqiqot xulq-atvori).
Bundan tashqari, ular odamlarning harakatlariga turtki
beradigan individual motivlarni ajratib ko'rsatishadi:
•