Ta’lim vazirligi 0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi
IJTIMOIY TA’M INOT HUQ UQ INING
Yüklə 5,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
| IJTIMOIY TA’M INOT HUQ UQ INING
ASOSIY TAMOYILLARI 2 .1 . Ijtimoiy ta’minot huquqi tamoyillari tushunchasi va ularning tavsifi hamda ulam ing aholini ijtimoiy ta ’minlash va himoyalashdagi o ‘rni Ijtimoiy ta'm inot huquqining tamoyillari umumhuquqiy ta- moyillardan hamda turli shakllardagi ijtimoiy ta'm inotning amalga oshirilishiga bevosita taalluqli bo‘lgan o‘ziga xos tamoyiilardan iboratdir. Ijtimoiy ta'm inotning amalga oshirilishida qonuniylikka amal qilish, kamsitishga yo‘1 qo'ymaslik, insonparvarlik, demokratizm kabi umumhuquqiy tamoyillarga so‘zsiz amal qiladi. Bu tamo- yillaming ro'yobga chiqarilishi Respublikamiz Konstitutsiyasi va boshqa q o n u n lar bilan to ‘la kafolatlangan b o ‘lib, ulardan qandaydir tarzda chekinish inson huquqlarining poymol etilishi sifatida baholanadi hamda qonun hujjatlarida nazarda tutilgan huquqiy javobgariiklarni keltirib chiqaradi. Yuqoridagilardan tashqari ijtimoiy ta'm inot huquqining o ‘ziga xos, maxsus tamoillari ham mavjud bo‘lib, bu tamoyillar ijtimoiy ta'm inotning amalga oshirilishiga, u yoki bu shakldagi ijtimoiy yordam xususiyatlariga va boshqalarga taalluqli bo ‘ladi. Ijtimoiy ta'm inot huquqining maxsus tamoyillari jumlasiga quyidagilami kiritish mumkin: 1. Ijtimoiy ta'minotning umumiyiigi va keng qamrovli tusga egaligi. Bunda fuqarolami millati, jinsi, ijtimoiy mavqeyi va boshqa farqlaridan qat’i nazar muayyan ko'rsatkichlar mavjud bo‘lgani taqdirda teng asoslarda ijtimoiy ta'm inot olishlari tushuniladi. Shuni qayd etish kifoyaki, bugungi kunda uch yarim millionga yaqin fuqarolar davlat pensiyalari bilan, yuz minglab oilalar hamda ehtiyojm and fuqarolar nafaqalar va boshqa m oddiy yordam olmoqdalar, ana shu maqsadlar uchun davlat budjetidan katta moliyaviy mablag‘lar sarflanmoqda. 2. Ijtimoiy himoyaning manzilli va aniq y o ‘naltirilganligi hamda boqimandalikka y o ‘i q o ‘yilmasligi. Ijtimoiy him oya choralari o'zining salomatligi, ahvoli, yoshi, oilaviy sharoiti yoki boshqa obyektiv sabablarga ko‘ra, o'zini o ‘zi mustaqil ta’minlashga qodir 9 www.ziyouz.com kutubxonasi bo‘lmagan, davlat va jamiyat ko‘magiga muhtoj boMgan va muhtoj deb topilgan fuqarolar va oilalargagina ko'rsatilishi mumkin. Bozor munosabatlari chog‘ida o ‘z salohiyat va imkoniyat- laridan to'liq foydalanmagan holda davlat yordamiga ko‘z tikishga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi, zero, davlatning barcha fuqarolarini teng va yalpisiga ijtimoiy ta'm inlash imkoni mavjud emas. Shu sababli mehnatga yaroqli fuqarolar eng aw alo, o ‘z kuch va imkoni- yatlariga tayanmoqlari lozim. Ijtimoiy himoyaning aniq yo‘nal- tirilganligi va manzilli tarzda amalga oshirilishi qonun hujjatlari bilan mustahkamlangan'. 3. Ijtimoiy ta'minot uchun ajratiladigan mablag‘ning yetarli darajadatigi. Ya’ni: pensiyalar miqdorini belgilash paytida turmush kechirish uchun zarur bo‘lgan eng kam mablag' ko‘rsatkichi, iste'm ol dasturi tarkibiga kiruvchi eng zarur m ahsulotlar va xizmatlar to'plam i uchun zarur boMgan mablag'ning eng kam darajasi e ’tiborga olinishi ushbu tamoyil mohiyatini tashkil etadi. Pensiyalaming eng kam miqdorlari qonun hujjatlari bilan belgilab qo'yilishi hamda ushbu eng kam miqdordan kam boMishiga yo‘1 qo‘yilmasligi, vaqt-vaqti bilan qayta ko'rilib, indeksatsiya qilib turilishi orqali mazkur tamoyil ro‘yobga chiqariladi. Ijtim oiy ta 'm in o tn in g yetarli darajada boMishi tam oyili BMTning 1966- yil 19-dekabrdagi iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to ‘g‘risidagi xalqaro Paktning 1 l-m oddasi, 1-bandida nazarda tutilgan: „Ushbu Paktda ishtirok etuvchi davlatlar har bir kishi o ‘zi va oilasi uchun yetarli oziq-ovqat, kiyim-kechak va uy- joy hamda turmush sharoiti to ‘xtovsiz yaxshilanib borishini o ‘z ichiga oladigan yetarli turmush darajasi boMishi huquqini e’tirof etadi“ degan qoidaga asoslanadi. 4. Yüklə 5,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|