Taqdimot I mavzu: Oʻzbek terminologiyasi tizimida qadimgi qatlamning oʻrni

Termiz davlat universiteti Oʻzbek filologiyasi fakulteti 3- bosqich 620- guruh talabasi RASULOV NEKRO’ZNING Oʻzbek terminologiyasi fanidan tayyorlagan

T A Q D I M O T I

Mavzu: Oʻzbek terminologiyasi tizimida qadimgi qatlamning oʻrni

Reja:

• 0 ‘zbek terminologiyasining shakllanish manbalari.
• 0 ‘zbek terminologiyasi tizimida qadimgi qatlamning o ‘mi

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:

1.Hamidulla Dadaboyev ʼʼ0 ‘ZBEK TERMINOLOGIYASI ʼʼ YOSHLAR NASHRIYOT UYI TOSHKENT – 2019;

2. Samdu.uz

• Eski turkiy til hamda eski o ‘zbek adabiy tiliga xos ijtimoiyo-siyosiy va sotsial-iqtisodiy terminlaming salmoqli miqdori hozirgi qarindosh turkiy tillaming terminologik leksikasiga mutanosib tushadi.Turkiy leksik (terminologik) materialning umumiyligi haqida aniqravshan tasawurga ega bo‘lish maqsadida biz tomondan ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy terminlardan 503tasi ajratib olingan va ular ba’zi qarindosh turkiy tillaming muvofiq leksik (terminologik) birliklari bilan qiyoslangan edi.

• Taqqoslash natijasida XI-XIV asr yozma manbalari tilida ishlatilgan 503 termindan 348 tasi uyg‘ur tilida, 230 tasi qozoq tilida, 244 tasi qirg‘iz tilida, 370 tasi turk tilida, 390 tasi o‘zbek tilida qo‘lanishda qolayotgani aniqlandi.Ushbu taxminiy tahlil ham eski turkiy til davri qo‘lyozma manbalari o‘zbek tili kabi boshqa turkiy tillar terminologiyasining shakllanishi va qaror

topishida asos vazifasini o‘taganligidan dalolat beradi.Muayyan ashyoviy materiallarga murojaat etamiz

• Harbiy leksika o ‘zbek tilining qadimiy qatlamlaridan biri bo‘lib, uning hamma rivojlanish bosqichlarida kuzatiladi. Umumadabiy leksikaning faol ishlatilgan qatlamlaridan sanalmish harbiy terminlar tizimida ichki va tashqi omillar ta’siri ostida standartlashgan o ‘zbek tilining shakllanish xususiyatlari, rivojlanish bosqichlari o‘z ifodasini topgan.