Tarih Okulu Dergisi (tod) Journal of History School (johs)
Yüklə 290,35 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yedinci Sınıf Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı
Makedonya’da 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı-Türk Algısı [807]
nizamlarının zorla tatbiki gibi bir uygulama söz konusu olmamıştır (İnalcık, 1953: 245). “Balkan Devletlerinde Osmanlı İdaresine Karşı Direniş” başlığı altında da bölge halklarının yüksek vergi ve dini baskılardan ötürü bir başkaldırıya giriştiğinden bahsedilirken, Osmanlıların din değiştirmediği için birçok Makedon’u ve ismi verilen iki Hıristiyan’ı işkence ederek öldürdüğü hiçbir kaynak belirtilmeksizin ifade edilmiştir (Başkoski ve diğerleri, 2005: 101). Bu aktarım da son derece kusurludur. Kaldı ki bir bölgede yaşayan ahalinin kendi yönetim şekline ve idaresine karşı isyan hali tarihte pek çok kere görülmüştür. Ancak isyanın geçerli sebeplere dayandırılması şarttır. Kitapta bu sebeplerin zikredilmesi ve haklı alt yapılarının ortaya konulmasından çok Osmanlılar zorba, baskıcı ve şiddet yanlısı olarak gösterilmeye çalışılmıştır. Bu durum bazı Osmanlı yöneticilerinin ellerindeki kırbaçlarla ahaliye işkence yaptığı şekliyle tasarlanmış resimlerle desteklenmeye çalışılmıştır. Hâlbuki Osmanlıların hiçbir fetih döneminde masum sivil ahaliyi katletmediği, yönetimi altındaki insanlara ayrımcı bir muamele yapmadığı her vesileyle bilinmektedir. Ayrıca kitabın aynı bölümünde bölge halkının haydutluk yaptığı, haydutluğu sevdiği ve haydutluk yapanlara methiyeler dizdiği bu haydut gruplarının Türk kervanlarına, sipahilere, bazı mülklere saldırdığı da yine kendilerince neredeyse destanlaştırılarak verilmiştir (Başkoski ve diğerleri, 2005: 102). Bu durumdan da bölgedeki bu isyanların daha çok Osmanlıların bölgedeki egemenliğinin hem Avrupalı güçler hem de Rusların tahrikiyle kabul edilemediği ve sindirilemediği anlaşılmaktadır. Yaşandığı iddia edilen tarihi sürecin ders kitaplarındaki aktarılış hali Balkanlardaki halkın duygu ve düşüncelerinden çok uzaktır. Günümüzde her kesimden araştırmacı tarafından da Balkanlarda ahalinin dini yaşamı ve ibadet özgürlüğünün Osmanlı tarafından garanti altına alındığı her vesileyle vurgulanmaktadır. Kaldı ki kendilerince büyük bir gösterişle kabul edilen bu isyankâr ve haydutçu yaşayış şekli Balkanları her geçen yıl geriye doğru götürmüş ve günümüzde dahi büyük ve çok kırılgan bir siyasi yapı haline dönüştürmüştür. Osmanlı yönetim ve inanç sisteminin istikrar, adalet ve hoşgörüsünden memnuniyetsizlik varmış gibi gösterilmesi ve bir takım haçlı zihniyetlerinin ürünü olan ittifakların meydana gelerek Osmanlıların bölgeden çıkarılmasının sonuçlarının, Balkanları, günümüzde dahi çözülemeyen ve pimi çekilmiş bir el bombası haline getirdiği gerçeği asıl üzerinde durulması gereken konudur.
Selçuk Ural [808]
Osmanlıların bölge halkını zorla İslamlaştırmaya çalıştığı ve hatta işkenceyle öldürdüğü iddiası hem ispatlanmaya ihtiyaç duymaktadır hem de bu yaş grubundaki gençlerin zihninde çok farklı ve aslında hiç de hak etmediği ölçüde zorba bir Osmanlı imajı oluşturabilir. Bu tarzdaki iddialar tarih ders kitaplarından ziyade akademik boyuttaki eserlerde ve bilgi ve belgeler eşliğinde ortaya konulmalıdır. Yine Osmanlı idaresi altında olan birçok yörenin ve özellikle de Balkanların ahalisinin Osmanlıların bölgeye gelmesiyle birlikte gelinen aşamayı “Osmanlı barışı” şeklinde ifade ettikleri de unutulmamalıdır. Aslında hem inanç hem iktisadi hem de içtimai manada ağır baskılar, yoksulluk, iktisadi tükenmişlik, idari basiretsizlik ve benzeri haller öncelikle bölgedeki toplulukların despotluk ve baskıcı rejim anlayışında aranmalıdır. Ayrıca eğer Osmanlıların yağma ve talandan yana olup sadece yıkım üzerinden beslendikleri doğru olsaydı Balkanların o dönem itibariyle bile hem mimari hem siyasi hem de insani bakımdan bitme noktasına geleceği gözden kaçırılmamalıdır. Oysaki Osmanlılarla birlikte Balkanlardaki iktisadi, içtimai, mimari ve insani gelişmişlik düzeyinin artışı ve Balkanlarda yaşanan refah seviyesi kitabın birçok yerinde yazarları tarafından da bazı şehirler özelinde (İşkodra, Elbasan, Valona, Bosna, Üsküp, Piriştine, Belgrad) ortaya konulmuştur.
İkinci olarak ele alacağımız kitabımız da yine Makedonya Eğitim ve İlim Bakanlığının 2005 yılındaki izniyle, 2009 yılında Türkçe hazırlanarak Üsküp’te basılmış yedinci sınıf tarih ders kitabıdır. Kitabın önsözü ve içindekiler bölümünde bahsedildiği üzere XVIII. asrın sonlarından I.Dünya savaşına kadar geçen süreci kapsamıştır. Kitapta önce XVIII. asırda Rus Çarlığının Osmanlı Devleti aleyhindeki bir genişleme siyasetinden bahsedilerek öncelikle Avrupa’nın en güçlü devleti haline geldiği iddia edilmiştir. Siyasi manada üstünlüğün başladığı iddia edilmesine rağmen bu durumun kendisini içtimai ve iktisadi düzeyde hiç gösteremediği de vurgulanmıştır. Ayrıca Rus çarlığının XIX. asrın ikinci yarısında Kazakistan, Türkmenistan ve Pamir coğrafyalarında genişleme göstererek Asya’da güçlendiği ve İngiltere ile Japonya’nın rakibi haline geldiği ifade edilmiştir. Ancak Asya’daki bu mücadelelerinden üstünlükle ayrılamayan Rusların asıl hedef yönünün değiştiği ve Balkanlar olduğu da ifade edilmiştir. Rusların Balkanlarda egemen olan Osmanlı üzerindeki fikriyatı noktasında ise Balkanlardaki Slav halklarının
Yüklə 290,35 Kb. Dostları ilə paylaş:
|