Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
8
Devleti‟ni kuran Kaslar‟ın varlığı meselesidir. Ekrem MemiĢ, anılan kavimlerin, Türk olduklarının, on beĢ tarihçi ve filolog tarafından çeĢitli deliller gösterilmek suretiyle ortaya konulduğunu ifade etmektedir 23 . Osman Karatay bu konuda Ģunları yazmaktadır: “Ünlü Akkad imparatoru Naram-Sin‟in MÖ 2000 yılında yaptığı Anadolu seferinde, ona karĢı savaĢan Doğu Anadolu krallıklarından biri de Tourki veya Turki‟dir; kralın adı ise ĠlĢu-Nail‟dir. Buradaki ilk kelime ilçi‟yi çağrıĢtırıyor. Bu ise açık Ģekilde Türkçedir ve muhtemelen devlet baĢkanlığı unvanıdır.” 24 . Guti sülalesinin hüküm sürdüğü çağda (XXIII) Akkad ordusunun Kuzey bölgelerde savaĢtığı 17 topluluktan biri de tourki veya Turki olarak adlandırılan boy idi. Daha sonraki tarihlerde kaydedilen Asur yazıtlarında Dicle nehrinin yukarı kolunda yaĢayan Subarların Turxu (Turhu) Ģehri de geçmektedir. Dicle nehrinin sol yakasında ve Urmu Gölü‟nün yakınında yaĢayan Türkler ise Mari belgelerinde yer almaktadır 25 . Burada aynı coğrafyayı paylaĢan Kumuklar, KaĢgaylar, Gugerler, Salurlar ve diğer Türk kavimlerini de unutmamak gerekir 26 . Bütün bu kanıtların ıĢığında, Türklerin Orta Doğu‟daki varlığı ve kültürünün çok eskilere dayandığını, buna göre de ana vatanlarının geniĢ çapta Orta Doğu bölgesi, dar çerçevede ise Mezopotamya ve Anadolu toprakları olduğunu kabul etmememiz gerekmektedir. Turukkularla adı geçen Kaslar‟a gelince, onlar, Mezopotamya bölgesine düzenlemiĢ oldukları iki büyük saldırıdan sonra Irak‟ı ele geçirdiler ve burayı M. Ö. 1595-1157 yılları arasında yaklaĢık dört yüzyıl yönettiler 27 . Bu
Bunun dıĢında Azerbaycanlı tarihçilerden Z. Yampolski, Yusif Yusifov ve S. Olyarov, Asur metinlerinde geçen turukki boyunu Türk kabul etmiĢler ve bu adın çeĢitli zamanlarda ve çeĢitli dilli yazılarda türük//törük//turuk//türki Ģeklinde kullanıldığını kaydetmiĢlerdir. Bkz. http://tr. Wikipedia.org//wiki//Turukki, (23.04.20014) 23 Ekrem MemiĢ, “Orta Doğu‟da Türklerin Varlığı TartıĢmaları”, c. I, s. 640. 24 Bkz. Osman Karatay, Ġran ile Turan Hayali Milletler Çağında Avrasya ve Ortadoğu, Ankara, 2003, s. 73. 25 Bkz. http://tr. Wikipedia.org//wiki//Turukki, (23.04.20014) 26 Mir Fatih Zekiyev, Ön ve Orta Asya, Kafkasya, Karadeniz'in Kuzeyi, Ġdil-Ural ve Batı Sibirya'daki Eski Türkler, Türkler, Ankara, 2002, c. I, s. 619. 27 Ekrem MemiĢ‟in Kasların Mezopotamya topraklarındaki egemenlikleri ile ilgili vermiĢ olduğu M. Ö. 1677-1100 Ģeklindeki baĢlangıç ve bitiĢ tarihiyle, Sami Sa‟id el-Ahmed‟in M. Ö. 1595-1157 biçimindeki baĢlangıç ve bitiĢ tarihi arasında bir çeliĢki söz konusudur. Birincinin vermiĢ olduğu baĢlangıç tarihi ile ikincinin vermiĢ olduğu baĢlangıç tarihi arasında 83, her ikisinin belirttiği bitiĢ tarihleri arasında da 57 yıllık bir fark görülmektedir. B u çeliĢkinin matbaa hatasından veya herhangi bir aksaklıktan kaynaklandığı anlaĢılmaktadır.
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 9
kavim, Arap kökenli Eskiçağcı tarihçiler tarafından kökenleri belli olmayan yabancı bir topluluk olarak tanıtılmıĢsa da onlarla ilgili verilen bilgilerden Türk oldukları açıkça anlaĢılmaktadır. Bir defa bütün Babil topraklarını yöneten Kas krallarının Egüm, KarındeĢ, Görigalzo, GedüĢman, BornaburyaĢ Ģeklindeki adları bugünkü Türkçedeki kelimelerle büyük bir benzerlik göstermektedir. Ayrıca Kaslar hakkında verilen bilgilerden, onların taĢımacılıkta atı kullandıkları, atlarla çekilen savaĢ arabalarına bindikleri, atlara ve atçılığa büyük önem verdikleri, ġamanizm inancı ile ilgili yıldız falı, gelecekten haber verme ve efsanevî hikayeler yaratma özelliği taĢıdıkları anlaĢılmaktadır. Buna ek olarak Kas krallarının inĢa ettiği mabetler, Partların Anadolu‟nun doğusunda yapmıĢ oldukları mabetlere benzemekteydi 28 . Eski çağla ilgili yukarıdaki bilgi ve tespitlerin yanında, Ġskitlerin, Ak- Hunların, Sakaların, Hazarların ve Kök Türklerin bir taraftan bugünkü Doğu ve Güney Doğu Anadolu‟ya, diğer taraftan da kuzeyde yer alan Orta Mezopotamya bölgesinin eski adlarıyla Ninavâ (Musul), Erbaello (Erbil), Karhini (Kerkük) ve Dâkûkâ (Dakuk veya yerli Ģiveyle Tavuk/Tavık), Ģehirlerine geldiklerini tespit edebiliyoruz. Anılan Türk kavimleri içinde yer alan Ġskitlerin Ön Asya‟daki akıl almaz ilerleyiĢlerini, Abdülhaluk Çay ve Ġlhami DurmuĢ‟tan dinleyelim: “Ġskitler Çin Seddi‟nden Tuna nehrine kadar yayılmalarının yanında, Ön Asya‟ya da yönelmiĢtir. Ġskitlerin Ön Asya‟ya yönelmelerinin sebebi Kimmerleri takip etme düĢüncesidir. Kimmerleri yurtlarından çıkaran Ġskitler, bunların ardından, Kafkaslar‟ı doğudan dolaĢarak, Hazar Denizi kıyısını takiben Derbent-Demir Kapı geçitleri üzerinden Azerbaycan‟a ve daha güneye-daha genel bir deyimle-Ön Asya‟ya dalgalar halinde akmaya baĢlarlar. Urartu Kralı II. Rusa‟nın Kimmerlerle olduğu gibi, akıllıca bir siyaset izleyerek, bunlarla anlaĢma yaptığı görülür. Ġskit akınları Asur sınırlarına yönelir. Kimmerleri kovalayarak gelen Ġskitler Medlerin egemenliğine son verirler. Bütün Küçük Asya‟ya yayılırlar ve burada yirmi sekiz yıl hüküm sürerler. Ġskitlerin çok istekli bir Ģekilde güneyde bulunan ülkelere gittikleri birçok tarihi hakikatten anlaĢılmaktadır. Akamenit döneminden sonra bunların bir kısmını günümüze kadar adları Arachosia ve Drangiana olarak söylenen yerlerde buluyoruz. Keza onlar, Anadolu‟nun içlerine kadar da yayılmıĢ ve orada hakimiyetlerinin izini bırakmıĢtır. Aynı Ġskitler muhtemelen de Akamenit Dönemi öncesinde Fırat ve Dicle dolaylarında hüküm sürmüĢ ve dillerine ait ipuçları bırakmıĢtır. M. 4. yüzyılın baĢlarında dahi Doğu
28 Kas tarihi ve medeniyeti ile ilgili bilgi için bkz. Sami Sa‟id el-Ahmed, el-Asri‟l-Bâbili el- Kadîm, el-„Ġrâk fi‟t-Târih, Bağdad, 1983, s. 102-106. Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|