272
/ Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
cezalandırılması taahhüt edilen soykırımın uluslararası hukuka göre bir suç
olduğu kabul edilmiĢtir
53
. SözleĢme‟nin 2. maddesinde soykırım suçunun
ulusal, etnik, ırksal veya dinsel bir grubu kısmen veya tamamen ortadan
kaldırmak amacıyla ve yine aynı maddede belirtilen fiillerle iĢlenebileceği
belirtilmiĢtir. 4. maddede, soykırım suçunu iĢleyenlerin yani suç faillerinin
özel kiĢiler veya devlet yetkilileri olması arasında bir ayrım yapılmamıĢ ve suçu
iĢleyen anayasa ile belirlenmiĢ bir devlet yetkilisi, kamu görevlisi veya özel kiĢi
de olsa cezalandırılır demiĢtir. SözleĢme‟nin 6. maddesinde, soykırım fiilini
veya 3. maddede belirtilen fiillerden birini (soykırımda bulunmak, soykırımda
bulunulması için iĢbirliği yapmak, soykırımda bulunulmasını doğrudan ve
aleni surette kıĢkırtmak, soykırımda bulunmaya teĢebbüs etmek, soykırıma
iĢtirak etmek) iĢlediğine dair hakkında suç isnadı bulunan kimselerin, suçun
iĢlendiği ülkedeki devletin yetkili bir mahkemesi veya yargılama yetkisini
kabul etmiĢ olan sözleĢmeci devletler bakımından yargılama yetkisine sahip
bulunan uluslararası bir ceza mahkemesi tarafından yargılanacağı düzenleme
altına alınmıĢtır.
Soykırım suçu, Eski Yugoslavya Ġçin Uluslararası Ceza Mahkemesi
Statüsü‟nün 4. maddesinde düzenlenmiĢtir. Madde hükmüne göre
54
:
Uluslararası Mahkeme bu maddenin 2. paragrafında tanımlanan veya soykırım
suçunu iĢleyen veya bu maddenin 3. paragrafında sayılan fiillerden birini
iĢleyen kiĢileri yargılama yetkisine sahiptir. Soykırım, ulusal, etnik, ırksal veya
dinsel bir grubu tamamen veya kısmen yok etmek kastıyla iĢlenen aĢağıdaki
fiillerden her hangi biridir:
a) Grup üyelerini öldürmek
b) Grup üyelerine yönelik ciddi bedensel veya ruhsal zarara sebep
olmak
c) Grubun fiziksel varlığını tamamen veya kısmen ortadan kaldırma
düĢüncesiyle yaĢam standartlarını kasten kötüleĢtirmek
d) Grup içindeki doğumları önlemek amacıyla tedbirler almak
e) Grubun çocuklarını zorla baĢka bir gruba nakletmek
AĢağıda sayılan fiiller cezalandırılabilir niteliktedir:
a)Soykırım
b)Soykırım yapılmasına dair anlaĢma
53
http://www.unicankara.org.tr/doc_pdf/metin1210.pdf, (E.T. 30.11.2011).
54
http://www.icty.org/sid/135, (E.T. 15.04.2014).
Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
/ 273
c)Soykırım yapılması için doğrudan ve aleni surette kıĢkırtmak
d)Soykırım yapmaya teĢebbüs etmek
e)Soykırımda suç ortaklığı
Soykırım suçu 8 Kasım 1994 tarihli Ruanda Uluslararası Ceza
Mahkemesi Statüsü‟nün
55
(Statute of the International Tribunal for Rwanda)
2. maddesinde, Eski Yugoslavya Ġçin Uluslararası Ceza Mahkemesi
Statüsü‟ndeki ile aynı Ģekilde düzenlenmiĢtir.
Soykırım suçu Roma Statüsü‟nün 6. maddesinde Ģu Ģekilde
düzenlenmiĢtir
56
: Bu Statü‟nün amaçları bakımından soykırım; ulusal, etnik,
ırksal veya dini bir grubu kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak niyetiyle
gerçekleĢtirilen aĢağıdaki eylemleri kapsamaktadır:
a) Grup üyelerini öldürmek
b) Grup üyelerine ciddi fiziksel ve ruhsal zarar vermek
c) Fiziksel olarak kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak niyetiyle
grubun yaĢam koĢullarını ağır biçimde kötüleĢtirmek
d) Grup içinde doğumları önlemek için tedbirler koymak
e) Grup içindeki çocukları zorla baĢka bir gruba nakletmek
Bir suçun soykırım olarak kabul edilebilmesi için öldürülen grup
üyelerinin sayıca oldukça fazla olması, örneğin toplu öldürmeye oranla daha
fazla olması Ģartı genellikle aranmaktadır. Örneğin Kamboçya‟da bir-iki
milyon insanın öldürülmesi soykırım olarak kabul edilirken, Arjantin‟de
dokuz ila otuz bin arasında insanın öldürülmesi soykırım değil, insanlığa karĢı
suç fiillerinden biri olan toplu öldürme olarak kabul edilmiĢtir. Bu Ģekilde
değerlendirildiğinde Altunköprü katliamı hakkında (kendisinden önce
yapılmıĢ olan katliamlar ile birlikte değerlendirilse bile) soykırım tespiti
yapılması güç görünmektedir.
D. Ġnsanlığa KarĢı Suçlar (Crimes Against Humanity)
Ġnsanlığa karĢı suç kavramı uluslararası bir hukuk belgesine ilk olarak
Nuremberg Mahkemesi ġartı (London Charter) ile girmiĢtir. Nuremberg
Mahkemesi ġartı m. 6/II-c‟de insanlığa karĢı suçlar ilk kez tanımlanmıĢtır.
55
http://www.unictr.org/Legal/StatuteoftheTribunal/tabid/94/Default.aspx, (E.T.
15.04.2014).
56
http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/mevzuat_CDRS.htm,
(E.T.
15.04.2014).
274
/ Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu
Buna göre
57
: “Mahkeme‟nin yargılama yetkisine giren her bir suçun icrası için veya bu
suçla ilgili olarak, savaĢtan önce veya savaĢ sırasında, herhangi bir sivil nüfusa karĢı
iĢlenmiĢ insan öldürme, imha, köleleĢtirme, sürgün ve diğer tüm insanlık dıĢı fiiller veya
siyasal, ırksal veya dinsel sebeplerle yapılan zulümler, iĢlendikleri ülkenin iç hukukuna
aykırılık oluĢtursun veya oluĢturmasın insanlığa karĢı suç olarak nitelendirilirler”. 6.
maddenin son fıkrasında, maddede sayılan suçlardan birini iĢlemek için, ortak
bir planın veya komplonun hazırlanmasına veya icrasına katılan liderler,
organizatörler, azmettirenler ve suç ortaklarının her birinin iĢlediği tüm
eylemlerden sorumlu olduğu belirtilmiĢtir. 8 Ağustos 1945 tarihli Londra
AntlaĢması‟na yürürlük kazandırmak ve Uluslararası Askeri Mahkeme‟nin
ilgilendikleri dıĢında savaĢ suçları ve diğer benzer suçların (crimes against
peace, crimes against humanity) kovuĢturulması için, Almanya‟daki temel
yasal düzenlemelerin yapılması için 10 numaralı Kontrol Yasası
58
kabul
edilmiĢtir. Ġnsanlığa karĢı suçlar bu yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının c
bendinde, Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi ġartı‟ndakine paralel biçimde
tanımlanmıĢtır.
Ġnsanlığa karĢı suçlar, Uzakdoğu Ġçin Uluslararası Ceza Mahkemesi
Statüsü‟nün 5. maddesinin ikinci fıkrasının c bendinde Nuremberg
Mahkemesi Statüsü‟ndekine benzer Ģekilde tanımlanmıĢtır. ġartın 5.
maddesinde insanlığa karĢı suçlar ile ilgili Ģöyle bir düzenleme yer almıĢtır:
“Mahkemenin yargılama yetkisine giren her bir suçun icrası için veya bu suçla ilgili
olarak, savaĢtan önce veya savaĢ sırasında, herhangi bir sivil nüfusa karĢı iĢlenmiĢ insan
öldürme, imha, köleleĢtirme, sürgün ve diğer insanlık dıĢı fiiller veya siyasal veya ırksal
sebeplerle yapılan zulümler, iĢlendikleri ülkenin iç hukukuna aykırılık oluĢtursun veya
oluĢturmasın insanlığa karĢı suç olarak nitelendirilirler”
59
. Görüldüğü gibi Uzakdoğu
için Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi ġartı‟nın 5. maddesinde insanlığa
karĢı suçlar, Nuremberg Mahkemesi ġartı‟na paralel biçimde düzenlenmiĢtir.
Ġkisi arasındaki fark, Nuremberg Mahkemesi ġartı‟nın 6. maddesinde „dinsel
sebeplerle yapılan zulümler‟ ayrıca ve açıkça insanlığa karĢı suç kavramı içine
alınmıĢken, Uzakdoğu Ġçin Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi ġartı‟nda bu
kavramın insanlığa karĢı suç içerisinde düzenlenmemiĢ olmasıdır. Fakat 5.
57
http://avalon.law.yale.edu/imt/imtconst.asp, (E.T. 16.04.2014).
58
“Control Council Law No:10, Punishment of Persons Guilty of War Crimes, Crimes
Against Peace and Against Humanity, December 20, 1945, 3 Official Gazette Control
Council for Germany 1946”, University of Minnesota Human Rights Library,
https://www1.umn.edu/humanrts/instree/ccno10.htm, (E.T. 16.04.2014).
59
http://www.jus.uio.no/english/services/library/treaties/04/4-06/military-tribunal-far-
east.xml,(E.T. 16.04.2014).
Dostları ilə paylaş: |