Tarixi olduğu kimi qəbul etmək, dərk etmək və olduğu kimi qiymətləndirmək lazımdır



Yüklə 5,12 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/219
tarix04.02.2018
ölçüsü5,12 Mb.
#23714
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   219


 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Tarixi olduğu kimi qəbul etmək, dərk etmək 

 və olduğu kimi qiymətləndirmək lazımdır " 

 

HEYDƏR ƏLĠYEV 




 

AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI 



 

A.BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU 

 

 

 



 

AZƏRBAYCAN 

 

TARĠXĠ 

 

1941-2002-ci illər 



 

YEDDĠ CĠLDDƏ 

 

VII CĠLD 

 

 

 

 

 

BAKI, ELM, 2008 




 

Bu kitab "Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild" (Bakı, Elm,2003) nəĢri 



əsasında təkrar nəĢrə hazırlanmıĢdır 

 

 

Məsul redaktor: 



Tahir Qaffarov 

                                                       tarix elmləri doktoru 

 

 

 

ISBN 978-9952-448-48-1 

 

947. 5402-dc22 

Tarix - Azərbaycan 

 

Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941-2002-ci illər). Bakı. "Elm". 



2008. 608 səh. + 80 səh. illüstrasiya. 

 

"Azərbaycan  tarixi"nin  VII  cildi  Azərbaycanın  1941-ci  ilin  iyun  ayından 



2002-ci  ilədək  olan  mürəkkəb,  ziddiyyətli  tarixi  dövrünü  əhatə  edir.  Kitab  üç 

bölmədən ibarətdir. I bölmədə Azorbaycanın İkinci dünya müharibəsi dövrü tarixi, 

II bölmədə 1945-1991-ci illərdə, xüsusən 1970-ci illərdə və 1980-ci illərin birinci 

yarısında iqtisadi və mədəni yüksəliş, 80-ci illərin sonlarında başlanan milli oyanış, 

demokratik 

hərəkat, 

III 

bölmədə 


isə 

respublikanın 

suverenliyinirı 

bərqərarlaşdırılması,  müstəqil  dövlətçiliyin  qurulması  və  möhkəmləndirilməsi, 

ölkənin iqtisadi, siyasi, mədəni inkişafı arxiv sənədləri, dövri mətbuat materialları 

və mövcud elmi ədəbiyyat əsasında şərh olunur. 

 

"Elm" nəşriyyatı, 2008 




 

GĠRĠġ 



 

Yeddicildlik  "Azərbaycan  tarixi"nin  yeddinci  cildi  1941-2002-ci  illəri  - 

Azərbaycanın  siyasi,  iqtisadi  və  mənəvi  həyatında  xarakterik  xüsusiyyətləri  ilə 

fərqlənən üç mühüm dövrü - 1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsi, 1946-

1991-ci  illərdə  quruculuq,  mürəkkəb,  ziddiyyətli  inkişaf,  1991-2002-ci  illərdə 

respublikanın  dövlət  müstəqilliyinin  bərpası  və  möhkəmlənməsi  dövrlərini  əhatə 

edir. 

Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  Heydər  Əliyevin  qeyd  etdiyi  kimi, 



"1941-1945-ci  illər  Azərbaycan  xalqının  tarixində  çox  görkəmli  yer  tutur, 

xalqımızın  tarixinin  parlaq  səhifələrindəndir...  İkinci  dünya  müharibəsi  əyani 

şəkildə  bir  daha  təsdiq  etdi  ki,  Azərbaycan  xalqı  ən  ağır  sınaqlardan  üzüağ 

çıxmağa, misilsiz şücaət və rəşadət nümunələri göstərməyə qadir olan çox dözümlü 

və  qəhrəman  xalqdır...  Faşizm  üzərində  qələbədən  sonra  xalqımızın  keçdiyi  yol 

Azərbaycanın  gələcək  milli  azadlığına,  müstəqilliyinə  gedən  yol  olmuşdur... 

Azərbaycan  yüksək  inkişaf  yolu  keçdi  və  böyük  iqtisadi,  intellektual  potensial 

topladı.  Bunların  əsasında...  öz  müstəqilliyini  əldə  etdi  və  dünya  birliyində  öz 

yerini tutdu". 

Xalqın  böyük  fədakarlıq,  ümid  və  qürurla  keçdiyi  bu  tarixi  yolun  ciddi, 

qərəzsiz elmi tədqiqi mühüm nəzəri və əməli əhəmiyyət kəsb edir. Tarixi keçmişin 

həqiqətləri  yalnız  konkret  zaman  və  məkan  daxilində,  fakt  və  hadisələrin,  onlar 

arasında  üzvi  və  sistem-funksional  əlaqələrin  dərin  təhlili  əsasında  aşkar  edilə 

bilər. 


Azərbaycan  tarixinin  bu  mühüm  problemləri  bir  sıra  elmi-tədqiqat 

əsərlərində, monoqrafiyalarda, ümumiləşdirici əsər və dərsliklərdə müxtəlif yönüm 

və  mövqelərdən işıqlandırılmışdır. Bu dövrə aid ilk ümumiləşdirici kitab  - böyük 

müəllif  kollektivi  tərəfindən  yazılmış  üçcildlik  "Azərbaycan  tarixi"  respublikanın 

görkəmli 

tarixçiləri 

İ.A.Hüseynov, 

M.A.Dadaşzadə, 

Ə.S.Sumbatzadə, 

Z.İ.İbrahimov, Ə.N.Quliyev və  Y.A.Tokarjevskinin redaktəsi ilə 1963-cü ildə çap 

olunmuş, onun bu gün də əhəmiyyətini itirməmiş üçüncü cildinin ikinci hissəsində 

Azərbaycan SSR-in 40-50-ci illər tarixi geniş, lakin o zaman açıqlanması mümkün 

olmayan bir çox problemlərdən yan keçməklə işıqlandırılmışdır. 

Son  illərdə,  fikir  plüralizminə  geniş  meydan  verildiyi  şəraitdə,  SSRİ-nin 

Böyük  Vətən  müharibəsində  Azərbaycanın  iştirakı,  bütün  mürəkkəbliyi  və 

ziddiyyətlərinə  baxmayaraq,  müharibədən  sonrakı  quruculuq  və  inkişaf,  habelə 

respublikanın  dövlət  müstəqilliyinin  bərpası,  müstəqil  respublikada  baş  vermiş 

siyasi, iqtisadi və mənəvi proseslərlə bağlı populist, nihilist çıxışlar, qarayaxmalar 

tarixçilərdən  tarixi  həqiqətləri  elmi  əsasda  üzə  çıxarmağı  və  qiymətləndirməyi 

tələb edir. 




 

VII  cilddə  1941-2002-ci  illər  -  Azərbaycan  tarixinin  kompleks 



araşdırılmasına  ilk  cəhd  göstərilmişdir.  Müəlliflər  hesab  edir  ki,  bu  dövrün  tam 

əhatəli  elmi  tarixinin  yazılması  üçün  daha  dərin  obyektiv  tədqiqat  işləri 

aparılmalıdır  və  VII  cild  bu  işin  ancaq  başlanğıcıdır.  "Azərbaycan  tarixinin  VII 

cildi müxtəlif tarixi mənbələr, arxiv sənədləri, dövri mətbuat materialları, mövcud 

elmi  ədəbiyyat  əsasında  yazılmışdır.  Müəlliflər  keçmiş  SSRİ-nin,  respublikanın 

mərkəzi,  habelə  ayrı-ayrı  nazirliklərin,  dövlət  komitələrinin  arxivlərindən,  dövri 

mətbuatdan,  statistika  külliyyatlarından,  çap  olunmuş  dövlət  və  partiya 

sənədlərindən,  Azərbaycana  30  ildən  artıq  rəhbərlik  etmiş  Prezident  Heydər 

Əliyevin nitq və çıxışlarından, xüsusən onun Azərbaycan xalqına Yeni 2001-ci il, 

Yeni  əsr  və  üçüncü  minillik  münasibətilə  "Azərbaycan  XXI  əsrin  və  üçüncü 

minilliyin  ayrıcında"  adlı  müraciətindən  geniş  istifadə  etmiş,  on  prinsipial 

məsələlərin  şərhində  onun  müddəaları  rəhbər  tutulmuşdur.  Heydər  Əliyevin  bu 

müraciəti Azərbaycan xalqının çoxminillik tarixinə elmi və lakonik baxış olmaqla 

bərabər, 1969-2001-ci illər tarixinin tədqiqi üçün çox qiymətli mənbədir. 

Kitabda  illüstrasiyalar  Azərbaycan  Respublikası  Foto-Kino  Arxivinin, 

müxtəlif muzeylərin fondlarından, dövri nəşrlərdən və kitablardan götürülmüşdür. 

Müəlliflər  və  redaksiya  heyəti  VII  cildin  yazılması,  müzakirəsi  və  nəşri 

zamanı  köməklik  göstərmiş  mütəxəssislərə,  təşkilat  və  müəssisələrə 

minnətdarlığını bildirir. 

 

*** 



VII  cildin  mətnləri  aşağıdakı  müəlliflər  tərəfindən  yazılmışdır.  Giriş,  II 

bölmənin V fəsli, III bölmənin I, II, III və IV fəsilləri, nəticə və xülasə (rus dilində) 

tarix elmləri doktoru Tahir Qaffarov, I bölmənin I fəsli Azərbaycan MEA müxbir 

üzvü,  tarix  elmləri  doktoru,  professor  Qaraş  Mədətov,  tarix  elmlori  doktoru, 

professor  Məzahir  Abasov,  Tahir  Qaffarov,  tarix  elmləri  namizədləri  Tapdıq 

Novruzov, Cəbi Bəhramov və Əzizağa Ələkbərov, II fəsli Qaraş Mədətov, Məzahir 

Abasov, Tahir Qaffarov, III fəsli Əzizağa Ələkbərov, II bölmənin I fəsli akademik, 

iqtisad  elmləri  doktoru,  professor  Asəf    Nadirov,  tarix  elmləri  doktoru,  professor 

Bayram  Qurbanov,  tarix  elmləri  doktorları  Nina  Qədirova,  Tahir  Qaffarov  və 

Hüseyn Əmirov,  tarix  elmləri  namizədləri  Elmira  Qədirova, Tatyana Musayeva 

və Cəbi Bəhramov, II fəsli Tahir Qaffarov, Nina Qədirova və Cəbi Bəhramov, III 

fəsli Bayram Qurbanov, Tahir Qaffarov, Elmira Qədirova, IV fəsli Asəf Nadirov, 

Nina  Qədirova,  Tahir  Qaffarov,  Hüseyn  Əmirov,  Elmira  Qədirova  və  Tatyana 

Musayeva, VI fəsli tarix elmləri doktoru Sayad Sayadov. 

Müəlliflər  tarix  elmləri  namizədləri  Tamella  Kərimova  və  Firuzə 

Məmmədquliyevanın  elm  və  təhsilə  dair  təqdim  etdikləri  materiallardan  II 

bölmənin  IV  fəslində,  Vasif  Talıbovun  Naxçıvan  Muxtar  Respublikasına  dair 



Yüklə 5,12 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   219




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə