TarġXĠ ən qədimdən bizim eranın III əsri yeddġ CĠlddə
Yüklə 3,9 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ATROPATENANIN MADDĠ MƏDƏNĠYYƏTĠ VƏ DĠNĠ
- ANTĠK ALBANĠYANIN SĠYASĠ HƏYATI
- ANTĠK ALBANĠYANIN MƏDƏNĠYYƏTĠ
- AZƏRBAYCANIN TƏBĠĠ-COĞRAFĠ ġƏRAĠTĠ
34
IV BÖLMƏ HELLĠNĠZM DÖVRÜNDƏ AZƏRBAYCAN ƏRAZĠSĠNDƏ DÖVLƏT QURUMLARI
XII FƏSİL. MADA-ATROPATENA (*At a / u rpatakan) DÖVLƏTĠ -
İqrar Əliyev Madanın satrapı Atropat. Azərbaycan ərazisində müstəqil Mada- Atropatena - Kiçik Mada dövlətinin yaradılması - İqrar Əliyev Atropatenanın etnik mənzərəsi. Mada-Atropatena etnosunun təşəkkül tapması - İqrar Əliyev Təsərrüfat həyatı - K.H.Əliyev Atropatena hellinizm dövlətləri sistemində - İqrar Əliyev Atropatena eramızın ərəfəsində. Yadelli istilaçılara qarşı mübarizə İqrar Əliyev XIII FƏSİL. ATROPATENANIN MADDĠ MƏDƏNĠYYƏTĠ VƏ DĠNĠ - İqrar Əliyev
XIV FƏSİL. ANTĠK ALBANĠYANIN ƏRAZĠSĠ VƏ ƏHALĠSĠ, TƏSƏRRÜFAT HƏYATI. ĠCTĠMAĠ MÜNASĠBƏTLƏR VƏ SĠYASĠ QURULUġ Qədim Albaniyanın ərazisi və əhalisi - İqrar Əliyev Əkinçilik. Bağçılıq. Üzümçülük - K.H.Əliyev Maldarlıq, balıqçılıq. - K.H.Əliyev Sənətkarlıq - K.H.Əliyev Ticarət. Ticarət yolları - K.H.Əliyev Pul tədavülü - İ.Ə.Babayev Şəhərlər və başqa məskənlər - İqrar Əliyev [Bu paraqrafda F.L.Osmanovun təqdim etdiyi bir sıra materiallardan istifadə edilmişdir] Sosial münasibətlər - K.H. Əliyev Qoşun və hərbi iş - K.H.Əliyev
XV FƏSİL. ANTĠK ALBANĠYANIN SĠYASĠ HƏYATI
Eramızdan əvvəl IV-II əsrlərdə Albaniyanın siyasi həyatı. Albaniya dövlətinin meydana gəlməsi - İqrar Əliyev 35
Albaniya eramızın hüdudlarında və ilk əsrlərində. Parfiya və Romaya qarşı mübarizə - K.H.Əliyev Eramızın hüdudunda və ilk əsrlərində şimaldan Albaniyanın və bitişik vilayətlərin ərazisinə köçərilərin girməsi – İqrar Əliyev
XVI FƏSİL. ANTĠK ALBANĠYANIN MƏDƏNĠYYƏTĠ Albaniyanın maddi mədəniyyət abidələri - F.L.Osmanov Antik Albaniyanın incəsənəti - F.L.Osmanov Din - K.H.Əliyev XRONOLOGİYA GÖSTƏRİCİSİ - S.M.Qaşqay ƏDƏBİYYAT - İqrar Əliyev, R.S.Məlikov 36
Azərbaycanın tarixi ərazisi Şərqi Zaqafqaziya və İranın şimal-qərb hissəsində yerləşir. Sahəsi 221,6 min km 2 , əhalisinin sayı isə 30 mln nəfərdən artıqdır. Hazırda bu tarixi ərazinin bir hissəsini tutan Azərbaycan Respublikasının sahəsi 86,6 min km 2 , əhalisi 8,5 mln nəfərdir (2006-cı il), Cənubi Azərbaycanın ərazisi 135 min km 2 , əhalisi 25 mln nəfərə qədərdir. Azərbaycan ərazisi düzənlik və dağlıq relyefə malik olub, mütləq yüksəkliyi 28 m-dən (Xəzərsahili düzənlik) 4821 m-ə (Savalan dağı) qədərdir. Azərbaycan Respublikasının ovalıq və düzənlik relyefi Gəncə, Qazax, Qarabağ, Mil, Muğan, Şirvan, Salyan, Lənkəran, Samur-Dəvəçi, Arazyanı və Şərurdan ibarətdir. Azərbaycan Respublikasının ərazisi beş coğrafi vilayətə bölünür: onlardan dördü (Böyük Qafqaz, Kiçik Qafqaz, Naxçıvan MR, Lənkəran) dağlıq, biri isə (Kür- Araz və ya Mərkəzi Aran) ovalıqdır. Böyük Qafqazın Azərbaycan hissəsi hüdudunda iki əsas dağ silsiləsi-Baş Qafqaz (Bazardüzü dağı - 4466 m) və Yan silsilə (Şahdağ - 4243 m) uzanır. Dağlıq Şirvan, Qobustan və Abşeron yarımadası Cənub-şərqi Qafqazda yerləşir. Baş Qafqaz dağ silsiləsinin cənub yamacı ətəyi boyunca Qanıx-Əyriçay dağarası çökəkliyi, ondan cənuba isə geniş Ceyrançöl və Acınohur öndağlığı uzanır. Baş Qafqaz silsiləsi Bazardüzü dağından şərqə Azərbaycan ərazisi daxilində şimal-qərbdən (Tinovroso dağı) cənub-şərqə doğru uzanmaqla 4000 metrdən 1026 metrə qədər (Kəmçi dağı) alçalır. Azərbaycan və Dağıstan xalqları arasında tarixən gediş-gəliş, o cümlədən də ticarət əlaqələri Baş Qafqaz silsiləsinin Tinovroso (2800 m), Maçxalroso (2900 m), Malarasa (2865 m), Qudurdağ (2500 m), Dindidağ (2992 m), Attaqay (2657 m), Ağbulaq (3200 m), Qərbi Salavat (2832 m), Nohurlar (3250 m), Qdım (2906 m), Fiy (3104 m) və bir çox başqa aşırımlar vasitəsilə saxlanılmışdır. Kiçik Qafqazın Azərbaycan hissəsində Şahdağ (Qara-arxac -2901 m, Hinaldağ - 3367 m), Murovdağ (Gamışdağ - 3724 m), Qarabağ (Böyük Kirs - 2725 m) sıra dağları və Qarabağ vulkanik yaylası (Böyük İşıqlı - 3552 m, Dəlidağ - 3616 m) relyefdə üstünlük təşkil edir. Naxçıvan MR ərazisində Dərələyəz (Küküdağ - 3120 m) və Zəngəzur sıra dağları (Qapıcıq dağı - 3904 m) uzanır. Hər iki sıra dağların qovuşağında Biçənək aşırımı (2346 m) yerləşir. Lənkəran ovalığı cənub-qərbdə Talış sıra dağları ilə (Gömürgöy - 2493 m) sərhədlənir. Bu dağların ön hissəsi boyu Burovar silsiləsi (914 m), mərkəz hissəsi boyu isə Peştəsər (2200 m) sıra dağları uzanır. Cənubi Azərbaycanın relyefi bir neçə dağ silsilələrindən və dağarası çökəkliklərdən ibarətdir. Yüklə 3,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|