Таянч сўзлар: хўжалик ҳисоби, ўлчов турлари, хўжалик ҳисоби турлари, ҳисоб вазифалари, олдига қўйилган талаблар

29.Бухгалтерия ҳисобининг регистрлари ва уларнинг аҳамияти.

Таянч сўзлар: ҳисоб регистрлари, тузилиш шакли бўйича регистр турлари, ташқи кўриниши бўйича тафсифланиши.
Hisob registrlari deb boshlang'ich va yig'ma hujjatlarda aks  

eftirilgan xo 'jaUk muomalalarini joriy tartibda yozib boorish uchun  

moslashtirilgan, ya'ni korxona aktivlari, passivlari va xo '}alik  

;arayonlari to 'g'risidagi ma'lumorlaming iqtisodiy guruhlanishiga  

mos tuzilgan maxsus shakldagijadvallarga ayriladi. 

Hisob registriari ma'\umotlari asosida korxonaning ichida va  

yuqori tashkilotlarining korxona faoliyatini nazorat va rahbarlik qilish  uchun hisobotlar tuziladi.

Xo'jaIik muomalalari aks ettirilgan dastlabki hujjatlar tekshinlib,  

taksirovka· qilirub va ayrimlari o'z xususiyatlariga ku'ra yig'ma  

hujjatlarda to'planib, keyinchalik hisob registrlariga yoziladi.

Buxgalteriya hisobi registrlari tashqi ko'rinishlariga ko'ra  

buxgalteriya daftarlari, kartochkalari, alohida varaqalarga va  

mashinogrammalarga bolinadi.

Bllxgalteriya daftarlari - bir-biriga biriktirilgan va muqovalangan  

qog'oz varaqlaridir.  Kartochkalar xo'jalik muomalalarini rO'yxatga olish uchun  

mo'ljalIangan bir xiI shakldagi qog'oz va kartondan tayyorlangan,  

max sus rekvizitlari matbaa uSllJida bosilgan jadvallardir. Alohida varaqlar kartochkalarga o'xshash bo'lib, ulardan  formatining kattaligi va yozuv qog'ozida bosilishi bilan farq qiladi. Ular  bir qancha afzalliklarga ega bo'iganligi sababli hisob registrlari sifatida  keng qo'llaniladi. Buxgalteriya hisobi registrlari tuzilish shakliga ko 'ra: bir  

tomonlama, ikki tomonlama, ko'p grafalari, chiziqli va shaxmatli  

registrlarga bo'linadi.  

Bir tomonlama registrlar - bu moddiy qiymatliklarni, hisobkitoblarni va boshqa muomalalami hisobga olishga doir har xiI kartochkalardir. Ularda debet va kredit yozuvlarning alohida grafalari  

birlashtirilgan.  Ikki tomonlama hisob registrlari deb xo'jalik muomalalarini aks  ettiradigan grafalar varaqning turli tomonlarida (debet qismi varaqning  chap tom onida, kredit qismi esa varaqning o'ng tomonida) joylashgan  registrlarga aytiladi. Kôp grafikli registrlarda bir tomonida (odatda debet tomonida) bir  

necha kolonkalar bo'ladi (xarajatJarni moddalar bo'yicha hisobga olish  

daftarlari yoki kartochkalari).  

Shaxmatli registrlar - bu kataklarga bo'lingan registrlardir.  

Bunday registrlarda yozuvlar kolonkalar va satriarning kesishgan joyida  amalga oshirilib, bir vaqtning o'zida schotning debeti va krediti bo'yicha  aks ettiriladi jurnal-orderlar, bosh daftar va boshqalar).  

Chiziqli hisob registrlarida bir xii axborotlar bitta sate bilan  

yoziladi.