- 6 -
xarakterli reaksiya görünməyərək onun rəngi adi vəziyyətdə olduğu kimi qalaraq nəzarət qrupundan
fərqlənmirdi. Məhlulun müxtəlif dozada həzm sisteminin selikli qişalarına yerli təsirini
müəyyənləşdirmək üçün həmin qrupda olan siçovulların bir hissəsini 3, bir hissəsini 6 saat, digər
hissəsini isə 1 gündən sonra öldürüb müayinə etdik. Müayinəni siçovulları öldürdükdən sonra ağız,
udlaq, qida borusu, mədə, nazik və yoğun bağırsaqları yarıb daxili selikli qişalarını yoxlamaqla
apardıq. Müayinədə yovşan-üzərlik qarışığından hazırlanmış bişirmənin müalicə dozasının verildiyi
bütün siçovulların ağız, udlaq, qida borusu və mədə-bağırsaq traktının selikli qişasında qızartıya,
iltihab reaksiyasına təsadüf etmədik. Yovşan-üzərlik qarışığının müalicə dozasının 3 dəfə artırılmış
miqdarı verilən və 3 saat sonra öldürülən siçovulların ağız boşluğunun, qida borusunun və mədənin
selikli qişasında qızartı görünürdü. 6 saat, 1 gün sonra öldürülən heyvanlarda isə həmin dəyişikliyə
təsadüf etmədik.
Təcrübələrin nəticəsi göstərir ki, antihelmint təsirə malik yovşan-üzərlik qarışığından
hazırlanmış bişirmə dəri səthinə, həmçinin ağız boşluğu, udlaq, qida borusu və mədə-bağırsağın
selikli qişalarına toksik təsir etmir.
ƏDƏBİYYAT
1. Müalicə profilaktika məqsədilə qoyunların mədə-bağırsaq nematodozlarına qarşı anthelmint
bitkilərin və onların kimyəvi preparatla qarışığının işlədilməsinə dair təkliflər. Bakı, Mütərcim,
2010, 27 s.
2. Sarsılmaz M, Özen OA. Subkronik dönem boyunca formaldehit soluyan sıçanların leydig
hücrelerindeki histopatolojik değişiklikler // Fırat Tıp Dergisi, 2000, c.2, s.1-5
3. Şener S., Yıldırım M. Veteriner Toksikoloji / Teknik Yayıncılık, 2000, s.221-223
4. Tuna A., Özer Ö., Muğla Ü. Farkli kalsiyum bileşiklerinin karpuz (citrullus lanatus) bitkisinde
verim, beslenme ve bazi kalite özellikleri üzerine etkisi // Erciyes Üniversitesi Ziraat Fakültesi
dergisi, 2005, 42/1,
http://firattipdergisi.com/pdf. php3?id=429
5. Кравченко И.А. Токсикологическая и фармакологическая оценка новых нематодоцидных
антгельминтиков бифена и кубифена: Автореф. дис. ... канд. вет. наук. М., ВИГИС, 1990, 21
с.
6. Магеррамов С.Г. Влияние лекарственного антигельминтного растения борщевика на
общее клиническое состояние и физико-химические свойства мочи овец / Материалы
конференции Роль науки в интенсификации сельского хозяйства. Новосибирск, Сибирское
отделение ВАСХНИЛ, 1990, ст. 51-52
7. Магеррамов С.Г. Токсикологическая оценка лекарственного растения борщевика // Бюл.
ВИГИС, 1990, № 54, с. 96
8. Магеррамов С.Г. Гистологические изменения внутренних органов овец под влиянием
борщевика // Актуальные вопросы профилактики и ликвидации заразных и незаразных
болезней животных. Тематический сборник трудов АзНИВИ, 1991, s. 168-171
9. Фитопрепараты. 13 mart 2008. http://
www.fito.biz.ua/
product
10. Эюбов И.З., Шириев Ф., Алишзаде С.Д. Влияние папоротника орлянка на организм
кроликов // Актуальные вопросы профилактики и ликвидации заразных и незаразных
болезней животных. Тематический сборник трудов АзНИВИ, Баку, 1991, s. 121-125
11. Kısmalı G. Effects of coenzyme Q10 on blood biochemistry in rats // Kafkas Üniversitesi
veteriner fakültesi dergisi, 2009, c. 15, № 2, s. 191-194
ABSTRACT
Saleh Maharramov
The local effect of the rue-wormwood of mixture to the mucous membrane
Our research in the anthelmintic effect of high local impact of wormwood, rue learned a
mixture of bakng. To investigate the effect of distilled water to the baking surface of the skin with a
1:5 ratio of 1 settled solution several times a day with the skin of experimental animals have been
- 7 -
cleaned. Inflammation of the skin reaction to the area of application of the solution of their stay, as
well as its color control group did not differ from the normal position. To determine the effect of
different doses of the solution to the mucous membrances of the digestive system, the drug treated
rats in the experiment (6kg/kg) increased the amount of 3 times and treatment dose (18kg/kg)
pursued. Wormwood, rue examination treated by a mixture of baking all the rats given doses of the
mouth, pharynx, esophagus and gastrointestinal tract mucosa redness, inflammation reaction was
not found. The treatment dose was increases to 3 times the amount of the rats were killed 3 hours
after the oral cavity, esophagus and stomach mucosa seemed redness. After 6 hours, 1 day after the
animals were killed, the change did not occur.
РЕЗЮМЕ
Салех Магеррамов
Местное действие смеси из полыни и гармалы на слизистые оболочки
В проведенных опытах изучали местное действие отвара, приготовленного из смеси
полыни и гармалы, обладающих высоким антигельминтным действием. Для выяснения
действия на поверхности кожи подопытных животных несколько раз в день смазывали
очищенные части отваром, разведенным дистиллированной водой 1:5. В области смазанной
раствором кожи не выявлена реакция воспалительного характера, ее цвет продолжал
оставаться прежним, не отличаясь от цвета кожи животных контрольной группы.
Для выяснения местного действия раствора в разных дозах на слизистые оболочки
вводили в пищеварительную систему подопытных крыс препарат в терапевтических (6г/кг) и
трехкратно увеличенных (18г/кг) дозах. При обследовании у слизистых оболочек рта, глотки,
пищевода и желудочно-кишечного тракта крыс, введенных терапевтической дозы отвар,
приготовленный из смеси полыни и гармалы, красноты, воспалительной реакции не
наблюдалось. У слизистых оболочек рта, пищевода и желудка крыс, введенных трехкратной
дозы отвар и убитых через 3 часа, появилась краснота. У крыс, убитых через 6 часов, одни
сутки, подобных изменений не обнаружено.
NDU-nun Elmi Şurasının 28 aprel 2015-ci il tarixli qərarı ilə çapa tövsiyə
olunmuşdur (protokol № 09)
НАХЧЫВАН ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТ ЕТ И. ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 3 (68)
Dostları ilə paylaş: |