TəBİƏt elmləRİ VƏ Tİbb seriyasi series of natural sciences and mediCİNE
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ABSTRACT
- S.Y Babayev’s role of the developing of the geoqraphy science
- Роль С.Я.Бабаева в развитий географической науки
- ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 3 (68) NAKHCHIVAN ST AT E UNIVERSIT Y . С ЖЫЕНТЫФЫЖ WО РКС , 2015, № 3 (68)
- НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 3 (68) TİBB ELMLƏRİ MALİKƏJDƏR İBRAHİMOV Naxçıvan Dövlət Universiteti UOT:613
- 108 - ƏDƏBİYYAT 1.Babayev S.Y. “Naxçıvan MSSR-in əsas landşaft tipləri”, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Coğrafiya İnstitutu gənc alimlərinin VI elmi konfransının materialları, Bakı Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı, 1967. 2. Babayev S.Y. “Qədim diyarın təbiəti”, Bakı, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1970. 3. Babayev S.Y. “Naxçıvanda Kitabi-Dədə Qorqud toponimləri”, Bakı, “Yeni nəşrlər evi” 1999. 4. Babayev S.Y. “Naxçıvan Muxtar Respublikasının coğrafiyası” , Bakı, “Elm”,1999. 5. Babayev S.Y. “Naxçıvan MSSR-in düzənlik landşaft kompleksi”, “Coğrafiya cəmiyyətinin əsərləri”, Bakı, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası Nəşriyyatı, 1968. 6. Babayev S.Y. “Naxçıvan MSSR-in su təsərrüfatı və ekoloji problemlər”, “Elm və həyat”, Bakı, “Kommunist”, 1989, N-11. 7. Babayev S.Y. “Naxçıvan MSSR-in kənd təsərrüfatı ehtiyatları və onlardan istifadə edilməsi perspektivlərinə dair”, Naxçıvan Kompleks Zonal Təcrübə Stansiyasının “Elmi əsərlər” seriyası, V buraxılış, Bakı, “Kommunist”, 1968. 8. Babayev S.Y. “Naxçıvanda bəzi yer adları” “Türk dünyası”, Ankara, 1996. 9. Babayev S.Y. “Ermənilərin Zaqafqaziyaya gəlişi və demoqrafik proseslər”, Prometey, Bakı, 2000. ABSTRACT Elnara Seyidova Turana Seyidova S.Y Babayev’s role of the developing of the geoqraphy science In this article has discussed S.Y.Babayev’s scientific activity, at the same time in the developing of the Azerbaijan geography science has discussed his information of Nakhchivan geography and this information has reached geography information of Nakhchivan territory. PЕЗЮМЕ Эльнара Сеидова Турана Сеидова Роль С.Я.Бабаева в развитий географической науки В статье исследуется научная деятельность профессора С.Я.Бабаева , одновременно говорится о его физико – географических исследованиях на территории Нахичевани иего роли в обогащении географической информации в связи с разватием географической науки. NDU-nun Elmi Şurasının 28 aprel 2015-ci il tarixli qərarı ilə çapa tövsiyə olunmuşdur (protokol № 09) Məqaləni çapa təqdim etdi: Coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent N.Bababəyli - 109 - НАХЧЫВАН ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТ ЕТ И. ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 3 (68) NAKHCHIVAN ST AT E UNIVERSIT Y . С ЖЫЕНТЫФЫЖ WО РКС , 2015, № 3 (68) НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТ ВЕННЫЙ УНИВЕРСИТ ЕТ . НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 3 (68) TİBB ELMLƏRİ MALİKƏJDƏR İBRAHİMOV Naxçıvan Dövlət Universiteti UOT:613 İNFARKTDAN SONRAKI STENOKARDİYALARIN DİAQNOSTİKA VƏ MÜALİCƏSİNİN MÜASİR PRİNSİPLƏRİ Postinfark əlaməti stenokardiya tutmalarının infarkt baş verdikdən 24 saatdan 8 həftəyə qədər müddətdə təkrarı olaraq təzahür etməsi və tezləşməsi nəzərdə tutulur (9). Bir qayda olaraq PSS erkən və ləngimiş olmaqla iki yerə bölünür. Birinci halda onun baş vermə vaxtı şərti olaraq infarkt baş verdikdən sonrakı iki həftə həddində məhdudlandırılır (1-2), ikinci halda isə xəstəliyin sonrakı dövrlərinə aid edilir. PSS müxtəlif modelərdə baş verir: - Bu qalıq stenozu ilə əlaqədar olub infarkt ocağında bütün hüceyrələrin nekroza məruz qalması ilə bağlıdır. Həyat fəaliyyətinin saxlamış hüceyrələr oksigen aclığına məruz qalmaqda davam edir və stenokarddiya tutmalarına ağrı reaksiyası ilə cavab verir. Belə halda postinfarkt stenokardiya sakitlik stenokardiyasına aid edilir. - PSS miokardın remodelləşməsi ilə bağlı olur. Bu zaman miokardın geniş bir hissəsinin məhvi nəticəsində həyat fəaliyyətini saxlamış qalan hissələr daha intensiv işləməli olurlar. Bunun nəticəsində onlar oksigen aclığına məruz qalır və ağrı ilə reaksiya verir. Bu əsasən başqa bir aterosklerotik koronar damarın qidalandığı “intakt” ürək əzələsinin kompensator yüklənməsi nəticəsində meydana çıxır. - Kilinik müşahidələr göstərir ki, erkən PSS spontan tipli gedişə malik olur, ləngimiş PSS isə adətən xəstənin aktivləşdirilməsindən sonra müşahidə edilir. Mİ-ı keçirmiş xəstələrdə erkən PSS baş verərsə xəstəliyin ölüm faizi bir il ərzində 17-50%-ə qədər yüksələ bilər. Belə xəstələrin 20-40 % də infarkt ocağının genişlənməsi ilə bilavasitə əlaqədar olan əsas ağırlaşma kimi qiymətləndirilir. Bir qayda olaraq infarkt ocağının genişlənməsi infarkta səbəb olan koronar arteriyanın qidalandığı nahiyədə müşahidə edilir (yəni eyni bir damar həm infarkta həmdə infarkt ocağının genişlənməsinə səbəb olur). İnfarkt ocağının genişlənməsi sol mədəciyin funksiyasının dahada pozulması, yaxın və gələcək proqnozun pisləşməsinə gətirib çıxarır. Kəskin Mİ-dan sonra proqnostik prediktor kimi qiymətləndirilən tranzitor işemiyaya tez-tez rast gəlinir. O, kilinik əlamətlərin meydana çıxması ilə müşayiət oluna bilər. Freminq araşdırmalarının nəticələrinə görə belə gedişli miokard infaktlı xəstələrin 33%-də müşahidə edilir. Başqa müəlliflər nəticələrinin daha yüksək 58% olduğunu qeyd edirlər (10). Qeyri stabil stenokardiyaların diğər formalarından (İlk dəfə yaranan gərginlik stenokardiyası, Progressivləşən stabil stenokardiya, Spontan stenokardiya) fərqli olaraq PSS Mİ-nın gedişi dövründə və onun ağırlaşması kimi medikomentoz müalicənin fonunda meydana çıxır. Bu baxımdan onu düzgün qiymətləndirmək üçün Mİ- nın özünün diaqnostik kriteriyaları vacib rol oynayır. Miokardın zədələnməsinin həssas və spesifik markerlərindən biri tropoinindir. Hasday KKS-ə görə Avropo və Aralıq dənizi sahillərinin 25 ölkəsinin 103 xəstəxanasında müalicə olunan 10484 xəstəsinin nəticələrini təhlil edərək aşağıdakı nəticəyə gəlmişdir. QSS diaqnozu qoyulmuş 4398 xəstənin 28,1% də troponin səviyyəsinin, 23,4% də KFK səviyyəsinin qalxması qeyd edilmişdir ki, bu da xəstələrin bəzilərinə yanlış diaqnozun qoyulduğunu irəli sürür. Mİ-tı diaqnozu qoyulmuş 6086 xəstənin təxminən ¼ i troponin və KFK səviyyəsinin yaxud hər ikisinin normal qiymətinə malik olmuşdur (4,5).Bu Mİ-da kifayət qədər geniş araşdırmadır ki, burada müalicə strategiyasının seçimində və xəstələrə proqnostik məs ləhətlərin verilməsində dəqiq diaqnostikanın vacibliyi ələlxüsus nəzərə alınmalıdır. Kardial biomarkerlər QSS (qeyri stabil stenokardiya) STQOMİ (st seqmentinin qalxması olmayan miokard infarktı) qiymətləndirilməsində və müalicə taktikasının seçilməsində müstəsna rol oynayır. Araşdırmalar göstərir ki, Troponin səviyyəsi qalxmış xəstələr yüksək riskli hesab edilməlidir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|