TəBİƏt elmləRİ VƏ Tİbb seriyasi series of natural sciences and mediCİNE



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə63/86
tarix10.11.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#9622
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   86

- 128 - 
ki,  orqanizmin  bütün  hüceyrələrinin  ən  çox  isə  leykositlərin  səthində  yerləşir.  6-cı  xromosomun  qısa 
çiynində   yerləşən  genlərdə   HLA zülalları  sintez  olunur.  Bunlara 
1-ci sinif  gen  lokusları  A,B,C, 
2-ci sinif  gen  lokusuna  3 sublokusu(  DR,DP,DQ)  olan  D gen  lokusu  aiddir. 
HLA  ––  insanlarda    toxuma    və    orqan    köçürülməsi    zamanı    bu    toxuma    və    orqanların  
qəbul  edilməsi    və    ya    rədd    edilməsində    xüsusi  rol  oynayır.  Bu  zaman  donor  və  resipientin  
toxuma    uyğunluğu    nə    qədər    yüksəkdirsə    orqan  köçürmə    əməliyyatı  da  o  qədər    müvəffəqiyyətlə  
başa  çatacaq.
   
 
 Digər  tərəfdən,  əgər    dölə    allogenetik    informasiyanın    50%    atadan    almış    dölün    ana  
bətnində    inkişaf    etməsi    də    bu    problemdən    asılı  olduğu    aydın    olar.  Döl  ana  üçün  yadlıqdır.  
Qadın  orqanizminin  bu  yadlığa  uyğunlaşıb  hamiləliyi    başa    çatdırması  üçün  müəyyən  immunoloji 
reaksiyaları  işə  salmalıdır.  Yəni,  orqan  köçürmədən    fərqli  olaraq    burada    ana  ilə  döl  arasındakı  
histoloji  cəhətdən  HLA  antigenlərinin  zülal  strukturlarındakı  müxtəlifliyin  çox,  oxşarlığın  isə  az 
olması  hamiləliyin  normal  inkişafı  və  başa  çatması  üçün    əsas  kriteriyadır.  Normada  hamiləliyin  ilk 
həftəsindən  ananın  orqanizmi  dölün  toxuma    antigeninə    qarşı  antitellər    ifraz    edir.  Əksər  halda 
bunlar  2  –ci  sinif    antigenlərinə  qarşı  yaranır.  Yəni  ata  ilə  ananın  2-ci  sinif  antigeni  oxşar  olduqda  
dölün  anaya  oxşarlığı  kimi  qəbul  edilir  və  hamiləliyi  qoruyucu,    blokəedici    immun  hüceyrələrin 
klonları  yaranmır.  Yəni  antitel-antigen  stimulyasiyası  yetərsiz     
olduğundan      ya    hamiləlik  pozulur,  ya  da  ağır  toksikozlar  baş  verir.  HLA    sistemi    üzrə    2    antigen  
uyğun   olarsa,  dölitirmə   riski   100%-dir  (Болтавская). 
HLA    uyğunluq    zamanı    qadın    orqanizmində    blokada    rolu    oynayan    faktorlar    sintez  
olunmadığından  həm  də    ciftin  hüceyrələrinin  bölünməsi,  böyüməsi  və  inkişafı      dayanır.  Yəni  cift  
hüceyrələri   ölür.   
Diaqnozu    dəqiqləşdirmək      üçün  HLA  tipləməsi  aparmaq  vacibdir.  Bunun    üçün  
valideynlərin  hər  ikisinin  dirsək  venasından    alınan  qanda  immunoloji  funksiyanı  yerinə  yetirən  qan 
hüceyrələri-  leykositlər  ayrılır  PZR - polimeraz   zəncirvari    reaksiya  ilə  HLA    tipləmə  aparılır. 
Ancaq,  alloimmun    proseslər    nəticəsində    pozulan    hamiləliklərin    diaqnostikası    bahalı    və  
hər    yerdə    deyil,  iri    şəhərlərdə    genişləndirilmiş    müasir    tələblərə    cavab    verən    laboratoriyası  
olan    klinikalarda    aparılır.  Əgər  ərlə-arvadın  2  və    daha  artıq  gen  lokusu  uyğun  gələrsə  hamiləliyin 
başa çatmama  ehtimalı  100% olacaqdır. 
Müalicə  aktiv  və  passiv  immunizasiya  ilə  aparılır.  Aktiv  immunizasiya  ata    və    ya    donorun 
konsantrə  olunmuş    limfosit    kütləsi    ilə,  immunizə    olunmuş    leykositar    məhlullarla    aparılır.  LİT- 
limfositoimmunoterapiya  üsulunda          isə  ərin  və    ya    donorun    konsatrə  olunmuş    limfosit    kütləsi  
qadına    peyvənd  olunur.    LİT-n  üsulunda  qadının  immun  cavabı  10000  dəfə  artır. 
Limfositoimmunoterapiya    tsiklin  6-8-ci  günü  və  hamiləlik  boyu  bir  neçə  dəfə    təkrarlanır.  Bu 
metodla  qadın  bir  növ   ərinin   hüceyrələrini  tanımağa  öyrədilir. 
Ancaq  hələ  də  alimlər  xüsusilə  də  immunoloqlar  arasında  LİT  metodu  haqda  ikili  fikirlər 
qalmaqdadır.  Bir  qrup  alimlər    limfositoimmunoterapiyanın  yüksək  effektindən    danışırlarsa,    digər 
qrup  isə  bu  metodun  tətbiqi  o  qədər  də  vacib  deyil,  onsuz  da  passiv  immunizasiya  ilə  hamiləliyi 
başa çatdırmaq  mümkün  olduğunu  iddea   edirlər  . 
 Passiv  immunizasiya    zamanı  isə  ovulyasiya  günündə,  hamiləlik  boyunca  3-4  dəfə  vena 
daxilinə  köçürülən  insan  immunoqlobulini  qadının  immun  cavabını    stimulə    edir.  HLA  uyğunluq  
zamanı    50  ml  x  3  Human    normal    immunoqlobulin  günaşırı    hər    ay    vurulması    məsləhət    görülür. 
Geotar,  2007.   
Aşağıda    iki    hamiləliyi    erkən  həftələrdə    pozulan    2  qadının  müayinə  və  müalicələrinin 
nəticələri  verilmişdir. 
Xəstə  Q.S.  –  30  yaş,  Nigah    yaşı  –  5  ildir.  3  hamiləliyi    6-7    həftəlikdə    inkişafdan        qalıb, 
uşaqlıq   boşluğu   kuretaj   olunmuşdur. 
 Ər-arvadın    hər    ikisininin      qan    qrupu    O(I)  Rh 
+
      mənsubdur.  HLA  2-  ci  sinif  
tipləməsində 
HLA-A
+
           HLA- B
++
         HLA-C
+
             HLA  - DR

 


- 129 - 
A
+
- 01                 
B
+
 - 51
         CW
+
 - 02            D RBI
+
 - 13 
                                                                                                       
qadın 
A
+
- 03     
            B
+
 - 27         
CW
+
 - 14
            D RBI
+
 - 09          
 
HLA-A
+
           HLA- B
++
         HLA-C
+
             HLA  - DR
+   
 
 
A
+
- 03                 B
+
 - 51         CW
+
 - 14
            D RBI
+
 - 15  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
əri 
                                                                                            
 
            
A
+
- 11                 B
+
 - 52         CW
+
 - 12            D RBI
+
 - 04          
 
Ərlə    arvadın    HLA    toxuma    tipi    müayinələrin    cavabını    müqayisə    etdikdə    görərik    ki,  3  
antigen   tipi   üzrə   uyğunluq   aşkarlanır.
   
A
+
- 03                 B
+
 - 51         CW
+
 - 14
             
Passiv  immunizasiya  effekt  vermədiyindən    xəstəyə    LİT    uyğulanandı.  Bu  müalicədən  sonra  
hamiləlik   19.03.2013-cü il  tarixdə   3100 qr.  qız   uşağı   dünyaya   gəlməsi  ilə  sona çatdı. 
Digər    bir    xəstə  -  R.X.  31  yaş.    Nigah    yaşı  –  5  ildir.  4    hamiləliyi    7-8    həftəlik    inkişafdan 
qalmış   uşaqlıq   boşluğu   kuretaj   olunmuşdur. 
HLA    toxuma    tipi    müayinəsində    4    uyğun    antigen    50%    uyğunluq    olduğu    üçün  Biomed  
spektal    tibb    mərkəzində    ərin    limfositləri    ilə      inmmunoterapevtik    LİT    aparılması    məsləhət  
görülüb.  Ancaq,    ərlə-arvad    bu  təklifdən    imtina    ediblər  və    müalicələrini  Naxçıvanda    aparmağa 
qərar veriblər.   
  
DR B
1
               DQ A
1
               DQ B

 
   R.X.        “
04 ”11         “0301- “0501          0305     0301/4  
qadın 
 
           R.R.     “
04 ”11           “0301-“0501           0302  0301/4  
əri
 
 
Aşkarlanan  4  Alloimmunoloji    marker    “04“11  ;  “0301  ;  “0501  ;  “0301/4    oxşarlığına    əlavə 
olaraq,    qadında    və    ərində    gizli    sensibilizasiyaya  səbəb  olan  -  ÇMV    Herpes,  Toksoplazmoz, 
Xlamidiya    və    ABO-sistemi      üzrə    qeydi-düz    Kumbs    testi  1:256    aşkarlandı.        ABO-qan  qrupları  
sistemi    üzrə    uyğunsuzluğun    Rh  sitemi  üzrə  uyğunsuzluq    zamanı  önə  çıxaraq  dominant  xarakter  
alaraq,  dölün  hemolitik  xəstəliyinin  daha  yüngül    klinik  şəkil  verdiyini    bildiyimizdən    (Əliyeva 
G.B.1998)    ərlə  arvadın  3-4  lokus    HLA  toxuma  uyğunluğu  ilə  ABO  sistemi  üzrə  uyğunsuzluq 
arasındakı  əlaqədən  müsbət  nəticə  əldə  edəcəyimizi  düşünərək  müayinə    və  müalicəyə  başlamağa 
qərar  verdik.  Üstəlik,  bəzi    mikroorqanizmlərin    gizli    sensibilizasiyaya    səbəb    olduğu    hamiləlik  
zamanı    izoimmun,    autoimmun    və    alloimmun    prosesləri    tətiklədiyi,    genetik    olaraq    bəzi  
xəstəlik    törədicilərinin    qan    qruplarını    mimikriya    etdiyini    də      unutmamayaraq    müalicə 
kurslarımızı  tamamladıq.  LİT-    terapiyadan    imtina    edən    ər    və    arvad    hamiləlikdən    öncə  
sağlamlaşdırma    proqramından    keçdilər.  ABO-sistemi    üzrə    uyğunsuzluğa  görə  desensibilizəedici   
müalicə      kursu  aldılar.  Beləliklə,      hamiləliyin    erkən    pozulmasına    təsir    edən    birbaşa    amillərdən  
olan,      hamiləliyin    nidasiyadan    sonrakı    pozulma    səbəblərindən    bir    neçəsi  –  endometriyanın  
yarıtmazlığı  (implantasiya    üçün)    və    blastositlərin    ana    orqanimzmi    tərəfindən    qəbul  
olunmayaraq,  rədd    edilməsi    aradan  qaldırıldı.    Dolayısı    ilə    isə    bu    faktorllar    inkişafda    olan 
hamiləliyin    gələcək    mərhələlərində    inkişafdan    qalmasına,  bətndaxilində    ölməsinə    və    ya    az  
həyat    qabiliyyətin    başa    çatmamasında    rolu    olan    çoxsaylı    səbəblərdir.  Ərlə-arvad  hamiləlikdən 
əvvəl  viral    və    bakterial    infeksiyaya    görə    spesifik    terapiya,  immuniteti    möhkəmləndirici,    ABO -
sistem    uyğunsuzluğuna    görə    desensibilizasiya  edici    müalicə    aldılar    və    hal-hazırda    2  qızları  
var. 
 Çox  vaxt  təcrübi  mamalıqda  infeksion  səbəblərin  bakterial  və  viral    xəstəliklərin  təkrarlanan 
hamiləlik  pozulmasına  səbəb  olmadığı  israrla  qeyd    olunur,  hətta    xəstələrin    müayinələrdən  


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   86




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə