TəHLÜKƏSİZLİk namiNƏ BİRLİKDƏ nato-nun təqdimatı



Yüklə 206,68 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/7
tarix14.03.2018
ölçüsü206,68 Kb.
#31421
  1   2   3   4   5   6   7


TƏHLÜKƏSİZLİK NAMİNƏ BİRLİKDƏ 

NATO-nun təqdimatı





TƏHLÜKƏSİZLİK NAMİNƏ BİRLİKDƏ 

NATO-nun təqdimatı

S04 



Giriş



S06 

Dəyişən dövrana cavab



S14 

Böhran vəziyyətlərində başlıca oyunçu



S22 

Tərəfdaşlıqların genişləndirilməsi



S28 

Açıq qapı siyasətinin davam etdirilməsi



S30 

Yeni təhdidlər üçün yeni imkanlar



S32 

Təşkilatın dinamikası



S35 

Gələcəyə doğru




S04 

Giriş



Mövcud olduğu yarım əsrdən çox bir 

müddətdə həm Alyans, həm də geniş 

dünya NATO banilərinin düşünməyəcəyi 

istiqamətlərdə inkişaf etdilər.

Strateji mühitin inkişafının davam etdiyi bir 

vaxtda, NATO-nun transformasiya yolu da 

genişlənir. NATO keçmişdəkindən daha geniş 

miqyaslı təhlükəsizlik təhdidlərinə cavab 

verir və öz əhalisini həm evdə, həm də onun 

xaricində müdafiə etmək məcburiyyətindədir. 

Kütləvi qırğın silahlarının yayılması və 

terrorçuluq kimi təhdidlər heç bir sərhəd 

tanımırlar və bu da NATO-nun Əfqanıstanda 

olduğu kimi, uzaq məsafələrdə qüvvə işlətmək 

və saxlamaq qabiliyyətinə malik olmasını tələb 

edir. Paralel olaraq, o, bu yeni tələblərə cavab 

vermək üçün lazımı vasitə və imkanları inkişaf 

etdirir və bu kimi çoxsaylı təhdidlərlə üzləşməyi 

nəzərdə tutan beynəlxalq səylərə töhfə verir. 

Üzv ölkələrin üzləşdiyi təhdidlərin təbiətinin 

və NATO-nun onlarla mübarizə yollarının 

dəyişməsinə baxmayaraq, Alyans tərkibində 

başlıca əməkdaşlıq qaydaları Vaşinqton 

Müqaviləsinin prinsiplərinə sadiq qalır. 

Kollektiv mübarizə prinsipi Alyansın əsasını 

qoyan müqavilənin mərkəzi xəttini təşkil 

edir. O, öz üzvlərini birgə bağlayan, bir-

birini müdafiə etməyə təhrik edən yeganə və 

möhkəm prinsip olaraq qalır. NATO, Avropa 

və Şimali Amerika maraqlarını əlaqələndirən 

təhlükəsizlik təhdidlərinin idarə olunması 

üçün siyasi-hərbi çərçivəni təmin edir və 

gələcək nəsillərin faydası naminə anlaşma 

və əməkdaşlığa əsaslanan təhlükəsizliyin 

qurulması məqsədini güdür.

TƏHLÜKƏSİZLİK NAMİNƏ BİRLİKDƏ 

NATO-nun təqdimatı

Şimali Atlantika Alyansı




 

Giriş


  

S05



Bu nəşrdəki Keçmiş Yuqoslaviya Respublikası 

Makedoniyaya olan istinadlar ulduz (*) şəklində işarə 

ilə qeyd olunmuşdur və növbəti yazıya istinad edir: 

“Türkiyə Makedoniya Respublikasını onun konstitusiya 

adı ilə tanıyır”. 



Dəyişən dövrana cavab

S06 


Dəyişən dövrana cavab

1949-cu ildə Şərq və Qərb arasında ideoloji 

mübarizənin sürətləndiyi bir vaxtda Atlantik okeanın 

hər iki sahilindən olan 12 ölkə Şimali Atlantika 

Müqaviləsi Təşkilatını yaratdı. İlkin məqsəd Sovet 

İttifaqının Şərqi Avropa üzərində mövcud olan 

nəzarətini qitənin digər hissələrinə də yaymaq 

istəyi hədəsinə qarşı olaraq qarşılıqlı yardım paktı 

yaratmaqdan ibarət idi.

Alyansın mənşəyi

1961 


B

erl


in Di

varı


n u


ca

lm

ası



1949

 V

aşi



nq

to

n M



üqa

viləsi


ni

n i


m

za

lan



m

ası


, 4 A

pr

el




Dəyişən dövrana cavab  

S07



O zamanlar Avropa hələ də İkinci Dünya Müharibəsinin səbəb olduğu dağıntıları bərpa etməkdə 

idi. Bununla belə, 1947 və 1952-ci illərdə ABŞ-nın maliyyələşdirdiyi Marşal Planı Qərbi Avropa 

iqtisadiyyatlarını sabitləşdirəcək vasitələri təmin etdi. Kollektiv müdafiə prinsipinə sadiq olmaqla NATO, 

demokratiya və iqtisadi artımın inkişafı naminə təhlükəsiz mühitin qorunub saxlanılmasına yardımçı 

olaraq bu rolu tamamladı. O vaxtkı ABŞ prezidenti Harri S.Trumanın sözləri ilə desək Marşal Planı və 

NATO “bir qozun iki yarısı” idi.

“ Alyans vasitəsilə Qərbi 

Avropa və Şimali Amerika bu 

günədək görünməmiş sabitlik 

səviyyəsini əldə etdilər ”

1950-ci illərin əvvəllərində Koreya Müharibəsi ilə kulminasiya nöqtəsinə çatan beynəlxalq hadisələr 

Qərbin Sovet İttifaqının ekspansiya məqsədləri ilə bağlı qorxusunu təsdiqləmiş oldu. Buna uyğun 

olaraq, NATO üzv ölkələri birgə müdafiə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi üçün tələb olunan hərbi və 

mülki strukturların inkişafı ilə bağlı səylərini artırdılar. Avropa Hökumətlərinin müraciəti əsasında Şimali 

Amerika qüvvələrinin Avropa torpağında mövcudluğu Sovet İttifaqı təcavüzünü karıxdırmağa yardım 

etdi. Bundan əlavə, vaxt keçdikcə daha çox ölkə Müttəfiq oldu.

Alyans vasitəsilə Qərbi Avropa və Şimali Amerika bu günədək görünməmiş sabitlik səviyyəsini əldə 

etdilər və bununla da, Avropanın iqtisadi əməkdaşlığı və inteqrasiyasının əsasını qoydular. 1990-cı 

illərin əvvəllərində, Soyuq Müharibə yekunlaşdıqdan sonra Alyans keçmiş düşmənlərə əl uzatmaqla və 

təhlükəsizliyə olan birgə yanaşmanı davam etdirməklə Avropanın köhnə Şərq-Qərb bölgüsünün aradan 

qaldırılmasına fəal şəkildə töhfə verdi.



Yüklə 206,68 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə