Tələbələr robotlar üzərində təcrübə keçirlər Azərbaycan Tibb Universiteti rezidentlərinin
Yüklə 290,69 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dövlət Universitetinin tibb fakültəsinin nəzdində yaradılan adı çəkilən kafedra ATU-nun ən qocaman kafedralarından
- Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun direktoru, Türk Dünyası Pediatrlar Birliyinin prezidentidir. Eyni zamanda
- Dərslik hazırlamaqla yanaşı, tərcümə işi də inkişaf etməlidir - Hazırlanmış dərs vəsaitləri ilə bağlı
- Biz ilk növbədə türkdilli xalqların dəstəyindən istifadə etməliyik - Siz həm də Türk Dünyası Pediatrlar
- “İngiliscə-türkçə- azərbaycanca-rusca”
- Problemin qarşısını körpələr dünyaya yeni gələn vaxt almalıyıq - Son dövrdə qazanılmış nailiyyətlər barəsində nə deyərdiniz
- Qabil ABDULLAYEV Müsahibə “2015-ci ildə uşaq ölümünün sayının 3 dəfə azaldılması nəzərdə tutulub”
http://www.amu.edu.az 31 may 2014-ъц ил 6 Bu gün ölkəmizdə uşaq əhalisinə ix- tisaslaşmış tibbi xidmətin göstərilməsi məqsədilə mütəxəssislərin hazırlanma- sında Azərbaycan Tibb Universitetinin (ATU) Müalicə-profilaktika fakültəsinin Uşaq xəstəlikləri kafedrasının rolu da- nılmazdır. İlk dəfə 1924-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin tibb fakültəsinin nəzdində yaradılan adı çəkilən kafedra ATU-nun ən qocaman kafedralarından hesab olunur. Kafedranın fəaliyyəti, o cümlədən bizi maraqlandıran bir sıra məqamlarla bağlı kafedraya rəhbərlik edən Səhiyyə Nazirliyinin baş pediatrı, əməkdar elm xadimi, professor Nəsib Quliyevə müraciət etdik. Qısa arayış Nəsib Quliyev 1992-ci ildən kafedraya rəhbərlik etməklə yanaşı, həmçinin 1994-cü ildən K.Y.Fərəcova adına Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun direktoru, Türk Dünyası Pediatrlar Birliyinin prezidentidir. Eyni zamanda 350-ə qədər elmi məqalənin müəllifi, 25-dən artıq namizədlik, 2 doktorluq dissertasiyalarının elmi rəhbəri və konsultantıdır. Avropanın bir hissəsi olaraq müasir dövrün tələblərindən kənar deyilik - Rəhbərlik etdiyim Uşaq xəstəliləri kafed- rası ilk dəfə 1924-cü ildə Bakı Dövlət Univer- sitetinin tibb fakültəsinin nəzdində yaradılıb. O vaxtdan indiyədək də fəaliyyətini davam etdirir. Faktiki olaraq rəhbərlik etdiyim ka- fedranın bu il 90 yaşı tamam olur. Kafedra hazırda iki böyük bazada yerləşib. Onlardan biri – K.Y.Fərəcov adına Elmi-Tədqiqat Pedi- atriya İnstitutu, digəri isə ATU-nun Tədris Te- rapevtik Klinikasıdır. 1992-ci ildən kafedraya rəhbərlik edirəm. Bilirsiniz ki, Tədris Terapev- tik Klinika ölkə prezidentinin sərəncamı ilə inşa olunub və müasir tələblərə cavab verən tibbi avadanlıqlarla təchiz edilibdir. Təbiidir ki, adı çəkilən institut və klinikanın burada müalicə olunan xəstə uşaqların di- aqnostikası, müalicəsi və tədris prosesinin təşkilində böyük rolu vardır. Kafedramızda bu gün məndən başqa 2 nəfər elmlər dok- toru, professor fəaliyyət göstərir. Kafedrada 9 dosent fəaliyyət göstərir, 17 nəfərinin elmi dərəcəsi var. Bayaq qeyd etdiyim kimi, 3 nəfər tibb elmləri doktoru, professor, 14 nəfər isə elmlər namizədidir. Möhtərəm Prezident İlham
Əliyev cənablarının 2010-cu il aprelin 10-da imza- ladığı xüsusi sərəcamla kafedramızın 2-ci bazası olan K.Fərəcov adına Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun yenidən qurulması və maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması məqsədilə Prezidentin Ehtiyat Fondundan başlanğıc olaraq vəsait ayrılıb. Hazırda insti- tutun əsaslı təmiri, yenidənqurulması və mü- asir avadanlıqla təchiz olunması işi davam etdirilir. Nəzərdə tutulub ki, bu ilin sonuna kimi institutda təmir işləri tamamilə başa çat- dırılsın. Təbiidir ki, bu da həm burada çalışan- ların, həm kafedra əməkdaşlarının iş şəraitini, həm də burada müalicə olunan pasiyentlərin müalicə-diaqnostika işlərinin keyfiyyətinin və tədrisin səviyyəsinin daha da yüksəlməsinə səbəb olacaqdır. Bildiyiniz kimi, ATU-da pediatriya fakültəsi öz fəaliyyətini dayandırıbdır. ATU-nun tələbələri klinik ixtisas üzrə yalnız müalicə işi fakültəsində təhsil aldığından üzərimizə düşən məsuliyyət bir az da artıbdır. Buna görə də biz ciddi-cəhdlə çalışmalıyıq ki, tələbələrimiz uşaqların anatomik-fizioloji xüsusiyyətləri, sağlam uşaqların qidalan- dırılması, körpə uşaqlara qulluq, uşaqlar arasında rast gəlinən xəstəliklər, onların diaqnostikası və müalicə məsələləri, uşaq- larda xəstəliklərin qarşısının alınması ilə bağlı həyata keçirilən peyvənd işi (immu- nizasiya) və s. ilə bağlı məlumatları yaxşı mənimsəyə bilsinlər. Avropanın bir hissəsi olaraq müasir dövrün tələblərindən kənar deyilik. Bu səbəbdən artıq bizim kafedrada da bu ildən etibarən müalicə fakültəsinin tələbələri kredit sistemi ilə təhsil almağa başlayıblar. Bu məsələ ilə bağlı qısa müddət ərzində fənnimizə aid bütün proqramı əhatə etməklə 1500-ə yaxın test hazırlanaraq test mərkəzinə təqdim olunubdur. Mövqeyi- miz isə ondan ibarət oldu ki, test suallarını tələbələrdən gizlətmək məqsədəuyğun de- yil. Tələbələrin məlumatlı olması üçün hamı- sı internetə yerləşdirilməlidir. Bunu etməkdə məqsəd də ondan ibarətdir ki, tələbələrimiz testdə nəzərdə tutulmuş biliklərə sahib ola bilsinlər. Bəzi insanlar belə düşünürlər ki, test üsulu ilə tələbə, mütəxəssis hazırlamaq olmaz, burada əzbərçiliyə yol verilir. Əslində belə deyil, tələbələr universitetdə qiyabi oxu- murlar. Onlar əyani təhsil alır, gün ərzində kurrasiya məşğələlərində olur, kafedranın əməkdaşları ilə bilavasitə ünsiyyətdədirlər. Həmçinin dərs keçdikləri yerdə xəstələri görürlər. Bu da əzbərçiliyin qarşısını alır, tələbələrin əhatəli şəkildə bilik və təcrübə əldə etməsinə şərait yaradır. Bir sözlə, bu gün kafedramızın istər tədris bazaları, istərsə də müəllim nöqteyi- nəzərdən elə bir ciddi problemi yoxdur. Dü- şünürük ki, həm tədrisin, həm müalicə işi- nin, həm əməkdaşlarımız tərəfindən aparılan elmi-tədqiqat işlərinin keyfiyyətinin daha da yüksəlməsinə qısa zaman ərzində nail ola biləcəyik.
- Dərslik hazırlamaq çox vacib və ağır işdir. Bunu hazırlamaq böyük zəhmət, təcrübə, bilik və bacarıq tələb edir. Uzun müddət klinik və pedaqoji təcrübəsi olmayan adam dərslik yaza bilməz. Kafedramızda iki cilddən ibarət pediatriya dərsliyi hazırlanıb. Bu, uşaq xəstəlikləri, uşaq qastrentologiyası ilə bağ- lıdır. Uşaqlarda kəskin bronxial-ağ ciyər xəstəlikləri və s. Tədris-metodik materiallar da hazırlanaraq çap olunub. Amma çap olu- nan dərsliklər mütəxəssis olaraq məni qane etmir. Çünki dərsliyi hazırlayarkən ən müa- sir elmi informasiya bu və ya digər formada orada öz əksini tapmalıdır. Hesab edirəm ki, dərslik hazırlamaqla yanaşı, tərcümə işi də inkişaf etməlidir. Təəssüflər olsun ki, bizdə tərcümə işinə bir o qədər də əhəmiyyət verilmir. Səbəbi hazırda dünyada ən müasir tibbi ədəbiyyat və dərsliklərin ingilis dilində hazırlanması- dır. Təbii ki, bu da dərslik hazırlanan ölkənin inkişaf səviyyəsi ilə bağlıdır. Baxmayaraq ki, ölkəmiz böyük sürətlə inkişaf edib, amma qısa zaman çərçivəsində aydın məsələdir ki, hələ biz o səviyyəyə çata bilmərik. Türkiyənin yaxşı bir təcrübəsi var. O təcrübədən çalışıb yararlanmalıyıq. Onlar ingilis dilində yazıl- mış ən son dərslikləri çox qısa zamanda, yəni o dərslik buraxıldığı ölkədə bir ili ta- mam olmamış tərcümə etdirir və yayılmasına şərait yaradırlar. Bu da tibbdə olan ən son məlumat və yeniliklərin dərsliklərdə öz əksini tapmasına səbəb olur. Bizdə ingilis dilindən tərcümə Türkiyədəki səviyyəyə çatmamışdır, bu, həqiqətdir. Bunun da səbəbi, bizdə rus- dilli mütəxəssislərimizin kifayət qədər olma- sı və ingilisdilli mütəxəssislərimizin azlığıdır. Rusiyanın özü belə dünyanın inkişaf etmiş ölkələrindən bu məsələdə geridə qalır. Çün- ki ingilis dilindən rus dilinə, rus dilindən isə Azərbaycan dilinə tərcümə etdikdə bir neçə il vaxt keçir. Bu da dərc olunan material və məlumatların köhnəlməsinə səbəb olur və müasir tələblərə cavab vermir. Zaman keçdikcə yəqin bu problem də aradan qaldı- rılmış olacaq.
- Birlik 1993-cü ilin oktyabrında türk xalqının böyük oğlu İhsan Doğramacının təşəbbüsü ilə yaradılıb. O zamandan 2007-ci ilədək Bir- liyin rəhbəri İhsan Doğramacı olmuşdur. O, Azərbaycanın və o cümlədən ümummili lide- rimizin çox yaxın dostu idi. 2007-ci ildə onun əməkli olması ilə əlaqədar yeni seçim apa- rıldı. Səsvermənin nəticələrinə görə 2007-ci ildən Birliyə mən rəhbər seçilmişəm. Həmin ildən bu günə qədər mənim rəhbərliyim ilə bu ölkədə növbə ilə 7 konqres keçirilmişdir. 1993-cü ildən o qurumun hər bir tədbirində iştirak etmişəm. Bu qurumun Türk dünya- sının pediatr mütəxəssisləri üçün nə qədər əhəmiyyətli olduğunun fərqindəyəm. Əlbəttə, biz kimlərin dəstəyindən istifadə etsək də, ilk növbədə bizə qardaş olan türkdilli xalqların dəstəyindən istifadə etməliyik. Hesab edirəm ki, biz bir-birimizə nə qədər yaxınlaşsaq, bir o qədər irəli getmiş olarıq. Heç yadımdan çıxmaz. Rəhmətlik İhsan bəy Doğramacı həyatının son illərində həmişə arzulayardı ki, 7-ci dil olaraq dünyada türk dili qəbul edilsəydi, bu dünyadan rahat köçərdim. Problemlərimizdən biri də ondan ibarətdir ki, bu gün ortam türk dili yoxdur. Hazırda bu istiqamətdə dövlətlər arasında hazırlıq işləri gedir. Düşünürəm ki, müəyyən zamandan sonra biz bu məqsədə də nail olacağıq. Biz türk həmkarlarımız ilə birlikdə Türk Dün- yası Pediatrlar Birliyi çərçivəsində Ankarada üç min sözdən ibarət
tibb terminləri lüğətini çap etdik. Kitabın müəllifləri Türkiyədən pro- fessor Murat Yurdakök və mən olmuşam. Kitabı hazırlayanda əsas məqsədimiz o olub ki, türk dünyasında istifadə olunan tibb terminlərini bir-birinə yaxınlaşdıraq. Hər bir türkdilli mütəxəssis yazılan terminləri anlaya bilsin. Rusca-azərbaycanca bölümünü mən, ingilis-türk dili bölümünü isə Murad Yurdakök hazırlayıb.
- Bu yaxınlarda biz kafedra və K.Fərəcova adına Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunun iştirakı ilə ötən il “Elmin İnkişaf Fondundan 32 min manat həcmində bir qrant udduq. Layihə yenidoğulanlarda nekratik interoko- litin diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikası məsələlərinə həsr olunmuşdur. Bu gün res- publikamızda bütün sahələrdə olduğu kimi, tibb sahəsində də çox böyük işlər görülür. İlk növbədə bu ölkə başçısının adı ilə, onun bu işə olan münasibəti ilə bağlıdır. Eyni zaman- da Səhiyyə Nazirlyində bu tələbə və qayğı- ya uyğun genişmiqyaslı iş aparılır. Uşaqlara göstərilən tibbi xidmətin daha da yaxşılaşdı- rılması üçün bu gün hər kəs pediatr olaraq yaxşı başa düşür ki, biz problemin qarşısını körpələr dünyaya yeni gələn vaxtdan alma- lıyıq. Bu yolla biz minilliyin 4-cü məqsədi hesab olunan uşaq ölümünün qat-qat azal- masına nail olmalıyıq. Düzdür, bu məqsədə yaxınlaşmağa çox az bir məsafə qalıb . Dünyada 1990-cı illə müqayisədə 2015-ci ildə uşaq ölümünün sayının 3 dəfə azaldıl- ması nəzərdə tutulub. Təsəvvür edin, 1990- cı illərin əvvəllərində Azərbaycanda uşaq ölümü 1 yaşa qədər 1000 nəfərə 29.5 nəfər təşkil edirdisə, bu gün bu rəqəm 10.8-ə çatır. Artıq 3 dəfəyə yaxın azalmaya nail olmuşuq. Hazırda Səhiyyə Nazirliyində bu istiqamətdə məqsədyönlü işlər aparılır. Bu yaxınlarda nazirlikdə neontoloji, yəni yenidoğulanla- ra xidmətin yaxşılaşdırılması məqsədilə cənab nazirin əmri ilə xüsusi komissiya ya- radılıb. Xidməti yaxşılaşdırmaq məqsədilə 2006-2010-cu illərdə Azərbaycanda Dövlət Proqramı qəbul olunaraq həyata keçiril- di. Bu proqram çərçivəsində ölkəmizin 7 bölgəsində perinatal mərkəzlər yaradıldı. Mərkəzlərin yaradılmasının özü də yeni- doğulanlara, hamilələrə, zahılara xidmətin yaxşılaşdırılması və dünyanın inkişaf et- miş ölkələrinə çatdırılması məqsədi güdür. Yəni bu gün görməli işlər çoxdur, amma hər şeydən əvvəl biz optimist əhval-ruhiyədəyik. Çünki ölkədə sosial sahədə aparılan dövlət siyasəti bizi sevindirir və ruhlandırır. Əminəm ki, hər sahədə olduğu kimi, tibb sahəsində də ən yaxın zamanlarda ölkəmizi dünyanın inkişaf etmiş ölkələri səviyyəsinə çatdırma- ğa nail olacağıq.
Müsahibə “2015-ci ildə uşaq ölümünün sayının 3 dəfə azaldılması nəzərdə tutulub” u Hər bir valideyn istəyər ki, onun yeni dünyaya gələn övladı sağlam və xoşbəxt olsun. Təbii ki, körpələrin sağlam böyüməsində valideynlərin diqqət və qayğısı heç də kifayət etmir, balacalara həm də yüksək səviyyəli tibbi xidmətin göstərilməsi də zəruridir. Valideynlərin uşaqlarına sevgi və qayğısı ilə yanaşı, ixtisaslı tibbi xidmətin göstərilməsi gələcəyimiz olan uşaqların sağlam böyüməsinə təminat verə bilər. Yüklə 290,69 Kb. Dostları ilə paylaş:
|