Telman Orucov



Yüklə 4,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/55
tarix01.12.2017
ölçüsü4,8 Kb.
#13256
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   55

görkəmli siyasi xadim əxlaq məsələlərində ümumi qaydalara o qədər də əhəmiyyət 
vermirdi, fiziki cəhətdən zəif olmaqla yanaşı, eşq macəralarından heç də imtina etmirdi. 
Bu misallar onu göstərir ki, ən böyük şəxsiyyətləri belə ideal insan səviyyəsinə 
qaldırmaq düzgün deyildir, onlar da bəşər övladına məxsus olan qüsurlardan heç də 
tamamilə azad ola bilmirlər. Bu qüsurlar onların böyük əməllərinə kölgə salmasa da, 
şöhrətlərinə heç də əlavə parıltı vermir. Belə paradoksları çox sayda sadalamaq olar. 
Qədim Romada qəbirlər, onlar heç də bizim təsəvvürümüzdəkilərə bənzəmir, 
yandırılmış cəsədlərin  külü doldurulmuş qabların saxlandığı çox mərtəbəli taxçalar idi, 
“kolumbari” – “göyərçin yuvası” adlanırdı. Çox sayda böyük şəxsiyyətlər sağlığında 
qartal, quzğun qiyafəsində olduqları halda, həyatdan getdikdən az sonra xırda 
göyərçinlərə, lap elə sərçələrə çevrilirlər. Onların əvvəlki heybətliliyinin azacıq xatirəsi də 
qalmır.Təlqin etdiləri qorxu, xof hesabına heybətli adlananların dəhşətdən xəbər verən 
şöhrəti, özləri o dünyaya köçdükdən sonra şaqren dərisi kimi qısalmağa, kiçilməyə, 
əslində yoxa çıxmağa başlayır.  
Tarix insanları öz misallarından öyrənməyə çağırsa da, çox vaxt buna nail ola bilmir. 
Böyük ingilis yazıçısı Bernard Şou isə məsləhət görürdü ki, tarixin dərslərindən dərs almaq 
lazımdır.  Lakin bir həqiqəti də inkar etmək olmaz ki, tarix öyrədə bilməsə də, ən azı, 
öyrənmək istəməyənləri cəzalandırmağı bacarır. Böyük Aleksandrın üç qitədə yaratdığı 
imperiya, yaradıcısının ölümü ilə parçalandı, ayrı-ayrı dövlətlərin meydana gəlməsinə 
səbəb oldu. İşğallara imza atanların çoxunun aqibəti belə olur, onların imperiyasından 
əsər-əlamət qalmır. Napoleon özünün böyük hərbi istedadına, sərkərdəlik bacarığına 
arxayın olub, növbəti qələbəsinə də şübhə etmədən Rusiyanı da işğal etmək istədi və 
nəhəng şöhrət qazanmış Böyük Ordusunu da itirməklə ən ağır məğlubiyyətə düçar oldu. 
Lakin Napoleon kimi hərb dühasından sonra da Avropanı, dünyanı qanlı müharibələrə 
cəlb edənlər heç olmazsa, onun başına gələnlərdən dərs götürmədilər.  
Mütləq sağlam insan bədəni olmadığı kimi, diaqnostika elə inkişaf etmişdir ki, ən 
sağlam adamda da hansısa xəstəlik əlamətlərini tapmaq mümkündür, mələyə bənzər bəşər 
övladı da yoxdur, çünki insan onu əhatə edən mühitin, ən başlıcası sotsiumun təsiri altında 
dəyişir, onun xarakterində və psixikasında, davranışında təkamülün nəticəsi özünü 
büruzə verir. Mələklər isə heç vaxt dəyişmirlər, birdəfəlik malik olduqları təbiət heç vaxt 
onları tərk etmir, hətta mələyə bənzədilən insanlar isə şəraitin təsiri altında  güclü 
dəyişikliyə məruz qalır, onun vaxtilə cazibədar görünən xüsusiyyətləri də çox keçməmiş 
yoxa çıxır. Yazıçı E. M. Remark adamların şüurunu inqrediyetlərlə dondurulmuş 
kolbasaya bənzədirdi, onlar beyinlərinə doldurulmuş fikirlərin, mülahizələrin daşıyıcısı 
rolunu oynayırlar. Şərait, mühit onların şüurunu, psixikasını istədiyi qaydada 
deformasiyaya uğradır, ona görə də yalnız az sayda adamlar şəraitin tabeliyindən 
uzaqlaşmağı bacarırlar.  
Real həyatda və hətta tarixdə mütləq xeyir təcəssümlərini tapmaq çətindir və 
əslində qeyri-mümkündür. Əksinə, mütləq şərə xidmət edənlər vardır və onlar İblisə 
sitayiş etdiklərinə görə hətta öyünürlər də. Mütləq xeyirə, mütləq layaqətə gəldikdə isə bu 
xüsusiyyələrin ölçü vahidi, hansısa bir etalonu yoxdur. Bəzən süni surətdə şişirdilən 


şəxsiyyətlər müəyyən vaxt keçdikdən sonra əvvəlki heyranlıq obyekti olmalarını itirir, 
onlara pərəstiş tamamilə yoxa çıxır, bunların yerini isə əvvəllər ört-basdır edilən şər 
əməllərin tənqidindən, ifşasından, məhkum olunmasından yaranan, əslində onu 
bütünlüklə qəbul etməmək, bəzən hətta ona qarşı nifrətə yaxın bir münasibət bəsləmək 
reallığı meydana çıxır. Bütlər dağılmağa başlayır, ən azı üzərində qərar tutduqları uca 
pyedestalı artıq onlar tərk etməli olurlar.  
Ümumiyyətlə, tarixə bütlər panteonu, qalereyası kimi baxmaq da düzgün deyildir. 
Cavanlıqda gözəlliyi ilə öyünən qız ətrafa ehtiras qığılcımları yaydığı, hamını özünə valeh 
etməyə çalışdığı halda, yaşa dolduqda, qocaldıqda əvvəlki bahardan bu payız dövründə 
əsər-əlamət də qalmır, heyranedici füsunkarlıq və təravət təcəssümü bütünlüklə yoxa çıxır, 
onları digər adi qadınlardan, demək olar ki, heç nə fərqləndirmir. Sitayiş edilən 
şəxsiyyətlər də çox vaxt belə gözəl qızlara bənzəyirlər, onlar da bir qədər sonra 
cazibədarlıq haləsini itirməyə başlayır və ya ondan bütünlüklə məhrum olurlar.  
Bəzən öyünülən, iftixar hissi ilə əhatə olunan həmin yarımmifik və ya mifik 
şəxsiyyətlərin də digər cəhətləri ön plana çəkildikdə, əvvəlki sitayiş haləsini hökmən 
itirmiş olurlar.  
Yəhudilər öz mənşələrinin 12 tayfadan götürdüklərini iddia edirlər. Bunun üçün ən 
etibarlı mənbə kimi, Bibliyaya istinad edilir. Üç dünya dininin səmavi kitab saydığı bu 
əsərdə həqiqətən də, Yaqubun (İakovun və ya Ceykobun), onun digər adı isə İsraildir,12 
oğlundan tərənən tayfalar İsrail xalqını əmələ gətirdiyi qeyd edilir. Həmin kitabı diqqətlə 
oxuduqda, onun oğlu Yusifdən (İosif və ya Cozefdən) başqa, digər oğlanları barədə verdiyi 
xarakteristika nəinki öyünmək üçün əsas vermir, əksinə, atanın dilindən onların 
əksəriyyəti haqqında qəbul edilməsi çətin olan, daha çox ar gətirən rəy meydana gəlir. 
Yaqub ölərkən oğlanlarına son sözlərlə müraciət edir və onların qüsurlarını heç bir ört-
basdıra yol vermədən səciyyələndirir. Ata bildirir ki, böyük oğlu Reyven onun kənizi ilə 
intim yaxınlıq etmiş, Simeon və Levi isə silahlı basqınla zorakılıq törətmiş, xeyli adam 
öldürmüşlər. Bu iki qardaş bacısı ilə məhəbbət əsasında yaxınlıq etmiş başqa tayfadan olan 
oğlanın atasının, həmin tayfanın başçısının hər cür şərt əsasında onların evlənməsi 
barədəki xahişini rədd etmiş, buna yalnız tayfanın kişi cinsindən olan bütün üzvlərinin, 
körpə uşaqdan tutmuş qoca adama qədər hamısına sünnət olduqdan sonra (yəhudilər 
körpə oğlan uşağı 8 günlük olduqda ona sünnət edirlər), bu izdivaca razılıq verəcəklərini 
vəd etmişdi. Tayfa başçısı problemi dinc yolla həll etmək naminə bu ağır şərti qəbul etmiş, 
tayfada sünnət olunanların hamısı – bütün kişi cinsindən olanlar yaralarına görə xəstə 
yatağında olanda, qızın anadan bir qardaşları olan Simeon və Levi üçüncü günü onların 
şəhərinə hücum edib, sakinlərin hamısını qırmışdı. Onlar şəhəri qarət etmiş, bütün 
qadınları və qız uşaqlarını əsir götürmüşdülər.  
Digər oğlu Cudeh barəsində deyilir ki, gözləri şərab içməkdən qan saçır, İsakar isə 
heç də eşşəkdən də yaxşı deyil. Den yol kənarındakı zəhərli ilan olacaqdır. 
Ata sevimli oğlu Binyamini (Bencamini)  qəddar canavara, Yusifi isə yaz guruna 
(kulana) bənzədir. Bencamin öldürdüyü qurbanlarını çeynəyib udacaqdır.  


Yüklə 4,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   55




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə