Telman xəLİlov, maya zeynalova



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə61/61
tarix26.01.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#22492
növüDərs
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61

203 
xüsusilə  Şimali  Amerikada,  Avropada  və  Şərqi  Asiyada 
demək olar ki, kütləvi xarakter alır. 
Narkotik 
istifadə  haqqında  əsas  informasiya  materialları 
qlobal miqyasda 
məlumatı olan BMT və Amerika Birləşmiş 
Ştatları hesab olunur. 
Hindistan 
və İrandan fərqli olaraq və qeyri Asiya dövlət-
lərinə nisbətən, opiumun Əfqanıstan üçün əsas bitkisi olma-
sıdır.  Hətta  dağlıq  Bədaxşanda  da  az  da  olsa  da  bu  bitki 
Əfqanıstandan əvvəl əkilmişdir. Əfqanıstanda opium XVIII 
əsrdən əkilməyə başlamışdır.  
1980-ci 
ildə Əfqanıstan dünyada opium istehsalında apa-
rıcı mövqe tuturdu: on il ərzində – 1980-ci ildən 1990-cı ilə 
kimi bu 
ölkədə opium istehsalı, 200-dən 1570 ton/il olmuş-
dur, 
yəni  8  dəfəyə  qədər  artmışdır.  Halbuki  ondan  əvvəlki 
on
illikdə  Əfqanistanda  opium  istehsalı  cəmi  3  dəfə  art-
mışdır. 
ABŞ  Dövlət  Departamentinin  2001-ci  ildə  siyahısına 
salınmış 28 xarici terror təşkilatından, ən azı 12-si narkobiz-
nesin bu 
və ya digər sahələrilə bilavasitə əlaqədardır. Sözsüz 
ki,  narkotik 
vasitələrin  istehsalı  və  ticarətilə  əlaqəsi  olan 
təşkilatlar  narkotik  maddələrin  istehsalçıları  olan  And 
üçbucağı Kolumbiyadakı və Perudakı bəzi ekstremist qrup-
ların  olması  məlumdur.  Müxtəlif  səviyyəli  təşkilatlardan 
terrorizm 
üsullarından  istifadə  edən  və  eyni  zamanda 
narkotiklərin  tranziti  ilə  məşğul  olan  təşkilatlara  Əl-Kaida, 
ETA,  Hizbullah, 
Özbəkistan  İslam  hərəkatı,  Kürdüstan 
Fəhlə partiyası (PPK) və s. göstərmək olar. 
Terrorizm bütün tarixi 
dövrlərdə mövcud olsa da XX əs-
rin 
sonlarında  və  XXI  əsrin  əvvəllərində  daha  da  geniş-
l
ənmişdir. Hazırda dünyanın bir çox ölkələrində terrorçuluq 
yolu 
ilə  öz  məqsədlərinə  çatmaq  istəyən  siyasi  qüvvələr 
çoxalmışdır. Türkiyədə kürdlərin, Suriyada və bir çox Ərəb 


204 
ölkələrində «müsəlman qardaşları» partiyası, Fələstin azad-
lıq təşkilatının bəzi  qanadları, ingilislərlə irlandiyalılar ara-
sındakı terrorları və s. göstərmək olar. 
Məlumdur  ki,  öz  müstəqillyini  əldə  etdikdən  sonra  res-
publika
mıza qarşı terror aktları hamımızın yadındadır – met-
rodakı partlayışlar, avtobusların partladılması, ayrı-ayrı döv-
lət xadimlərinə edilən terror cəhdləri və s. geniş yaılmışdır. 
2001-ci  il 
sentbyabırn 11-də ABŞ-da törədilən terror ha-
disələri  və  bununla  əlaqədar  olaraq  həyata  keçirilən 
terrorizmlə  qlobal  mübarizə  tədbirləri  siyasi  dairələrdə  və 
kütləvi informasiya vasitələrində «terrorizm»i geniş mənada 
yaymaq  kimi  neqativ  hala 
çevrilərək, bütün zorakılıq halla-
rının əsaslandırılmasına çevrilmişdir. 
Bununla 
əlaqədar,  müasir  şəraitdə  terrorizmi  iki  növə  – 
daxili 
və xarici terrorizmə ayırmaq aktual görünmür.  
H
ər  şeydən  əvvəl  son  vaxtlar  terrorizm  silahlı  qarşıdur-
manın bir taktiki forması kimi lokal qeyri-assimetrik (lokal-
regional) 
konfliktlər  kimi  istifadə  olunur.  Terrorizm  meto-
dunu 
seçmiş  bu  qruplaşmalar  terror  formalarını  daha  geniş 
silahlı  qarşıdurmalar  şəklində  aparılmaları  konflikt  zona-
larında  əhalinin  bir  qismi  tərəfindən  müdafiə  olunur.  Bu 
müdafiə cəhdləri ən kiçikdən, xeyli çox da ola bilər (məs. ən 
təvəzökar qiymətləndirilmələrlə – Hamas təşkilatını bu gün 
30-40% 
fələstinli müdafiə edir. Terrorizmlə yanaşı XX əsrin 
sonu-XXI 
əsrin  əvvəllərində  taktiki  lokal-regional  silahlı 
qarşıdurmalar  terrorizmin  yeni  növünün  –  yəni  superterro-
rizm  (
və  ya  meqaterrorizm)  növünün  yaranmasını  deməyə 
zərurət yaradır. 11 sentyabr 2001-ci ildə ABŞ-da olan terror 
həmin dövr üçün superterrorizm nümunəsi oldu. 
ABŞ  tərəfindən  11  sentyabr  2001-ci  ilin  superterroriz-
minə qarşı elan olunmuş «terrorizmlə qlobal müharibə» çağ-
rışı, sözsüz ki, terrorizmin başqa növlərilə birləşmiş oldu.  


205 
Terrorizm – 
həmişə çox sadə zəif insanların yox, həm də 
xeyli 
zəif,  keyfiyyətcə  daha  zəif  tərəfin  daha  «güclü» tərə-
findəki  hökumətin  assimmetrik  qarşıdurmasıdır.  Hökumətə 
qarşı adi hərbi vasitələrlə qarşıdurmaya malik olmayan, hər-
bi potensial 
cəhətcə ondan (dövlətdən) xeyli zəif olan qrup-
laşmalar rəqibin «zəif yerindən» vurmağa çalışaraq, ölkə və-
təndaşlarını təhlükə altında qoyur. 
Məsələn Əfqanıstan  öpiumunun  Avropa  bazarlarına əsas 
tranzit  yolu  ikidir:  Birincisi,  Pakistan 
və  İran  ərazilərindən 
keçən  marşrutdur.  Bu  marşrut  sonra  Balkan  yolu  adlanan 
«
şaxəyə» bölünür, ikincisi isə, şimal marşrutudur (ipək yolu 
adlanan)  ki,  onun 
müxtəlif  qollarla  Mərkəzi  Asiyadan, 
Rusiyaya 
qədər  və  MDB-nin  qərb  ölkələrinə,  oradan  da 
narkotiklər Şərqi və Qərbi Avropa ölkələrinə qədər uzanır. 
BMT-nin 
siyahısında olan qiymətləndirmələrə görə 2000-
ci 
ildə  İrandan  90%  Əfqanıstan  opiumu, 85% morfin  və 
41%-
dən çox Əfqanıstanda istehsal edilən geroin keçmişdir.  
Hazırda  Azərbaycan  Dövlətinin  səlahiyyətli  orqanların 
tərəfindən Respublikamızda terrorizmin bütün təzahürlərinin 
qarşısı müvəffəqiyyətlə alınır.  


206 
ЯДЯБИЙЙАТ 
 
1.
 
Azərbaycanda səhralaşma problemləri. Akad. B.Ə.Bu-
daqovun  anadan 
olmasının  75  illiyinə  həsr  olunmuş  elmi-
praktik 
konfransın materialları. Bakı, 2003. 
2.
 
Babayev  M.P.,  Qurbanov  E.A. 
Səhralaşma-torpaq 
deqra
dasiyanın tədqiqi (metodik tövsiyyə). Bakı: Elm, 2008, 
47 s. 
3.
 
Бабаев  М.П.,  Гасанов  В.Г.,  Джафарова  Ч.М. 
Теоретические  основы  современной  классификации  и 
номенклатуры почв Азербайджана. Баку, 2001, 31 с. 
4.
 
Babayev  M.P. «XXI 
əsrin  həqiqətləri  ilə  üz-üzə». 
Azərbaycan  Torpaqşünaslar  cəmiyyətinin  əsərləri.  X  cild,  I 
hissə, Bakı, 2005, s.18-25. 
5.
 
Budaqov  B.
Ə.  Coğrafiyanın  qlobal  qanunauyğun-
luğuna dair. Azərbaycan məktəbi. Bakı, 1984, №3. 
6.
 
Əliyev C.Ə., Qazıbəyova E.A. Fotosintez və buğdanın 
məhsuldarlığı, potensial ehtiyatlar. Bakı, 1994, 10 s. 
7.
 
Əliyeva R., Mustafayev Q., Hacıyeva S. Ekologiyanın 
əsasları. Bakı, 2006. 
8.
 
Əyyubov  F.D.  Kosmosdan  təbiətə  nəzər.  Bakı, 
Azərnəşr, 1985, 64 s. 
9.
 
Əzizov  B.M.,  Abbaszadə  A.A.  Aekrokosmik 
tədqiqatların əsasları. Bakı, 2004. 
10.
 
Göyçaylı  Ş.Y.  Coğrafiya  və  coğrafi  ekologiyanın 
problemləri. Bakı, 2004. 
11.
 
Göyçaylı  Ş.Y.,  İsmayılov  T.  Təbiətdən  istifadənin 
iqtisadi 
və ekoloji əsasları. Bakı, 2006. 
12.
 
Göyçaylı  Ş.Y.  Coğrafi  ekologiyanın  əsasları.  Bakı, 
2010. 
13.
 
Göyçaylı Ş.Y. Əhali coğrafiyası. Bakı, 1987. 
14.
 
Xəlilov  Ş.B.  Azərbaycanın  ekocoğrafi  problemləri. 
Bakı, 2006, 160 s. 


207 
15.
 
Xəlilov T.Ə. Ekologiya və ətraf mühiti mühafizəsinin 
əsasları. Bakı, 2009, 230 s. 
16.
 
Müseyibov  M.A. 
Azərbaycanın  fiziki  coğrafiyası. 
Bakı, 1998. 
17.
 
Məmmədov  Q.S.,  Xəlilov  M.  Ekologiya  və  ətraf 
mühitin m
ühafizəsi. Bakı, 2005. 
18.
 
Mustafayev  Q.T., 
Sultanzadə F.V. İnsanın uğurları və 
problemləri. Bakı: 2004, 298 s. 
19.
 
Набиев  Р.А.,  Кахраманов  К.Ш.  Глобальные 
проблемы человечества. Баку, 2001, 267 с. 
20.
 
Алекперов  К.А.  Эрозия  почв  и  борьба  с  ней  в 
Азербайджане. Баку, Изд-во АН, 1961. 
21.
 
Будько М.И. Глобальная экология. М., 1977, 328 с. 
22.
 
Баландин  Р.К.,  Бондарев  Л.К.  Природа  и  циви-
лизация. М., 1988,   392 с.  
23.
 
Брук С.И. «Население мира». Эндемографический 
справочник. Наука, 1986. 
24.
 
Всемирный  доклад  о  наркотиках:  2004.  Краткий 
обзор. М., УНП ООН. 2004 – Т.И. Анализ (18 с.). 
25.
 
Вернадский. Биосфера. М., 1967, 376 с. 
26.
 
Гасанов  Э.Г.  Борьба  с  наркотической  преступ-
ностью.  Международный  и  сравнительно-правововые 
аспекты. М.: Юр. инфор. 2000, 208 с. 
27.
 
Гумилев  Л.Н.  Этногенез  и  биосфера  Земли.  М., 
1989, 495 с. 
28.
 
Глобализация  наркобизнеса:  угрозы  для  России  и 
других  стран  с  переходной  экономики  /  А.Н.Галинкин, 
А.А.Лавут,  В.И.Булавин  и  др.  М.:  Ин-т  Латинской 
Америки. РАН, 1999-1999, 139 с. 
29.
 
Геоэкология Мирового океана. Л., 1990, 158 с. 
30.
 
Глобальная  экологическая  перспектива  –  3. 
Прошлое, настоящее и перспективы на будущее. ЮНЕП. 
М. Интердиалект, 2002. 


208 
31.
 
Гриберг  Э.И.  Загрязнение  космоса  и  космическое 
полеты // Природа, 1992, №8, с.12-17. 
32.
 
Глобальные  проблемы  географической  науки. 
1988, с.31-38. 
33.
 
Дрейер  О.К.,  Лось  Б.В.  Глобальные  проблемы  и 
«третий мир». М., 1991. 
34.
 
Доклад  Международного  Комитета  ООН  по 
контролю наркотиками за 2002. М., Весь мир. 2003, 104 с. 
Глобальные проблемы географической науки. 1988, с.90-
96. 
35.
 
Золотое  Ю.М.  Наркоманы  в  России  :  вызов  в 
национальной  безопасности  //  Преступность  как  угроза 
национальной  безопасности:  Материалы  I  Международ-
ной  открытой  сессии.  «Modus  Academicus»,  Ульяновск, 
4-
5 декабря 1997 г. Ульяновск, 1997, с.60-80. 
36.
 
Комюнике и первый доклад IC GCGE GECHANGE 
– 
«Глобальные  изменения  окружающей  среды:  угроза 
для развития цивилизации. Лондон-Минск, 2010. 
37.
 
Кошкина  Е.А.  Спектор  Ш.И.  и  др.  Медицинские, 
социальные и экономические последствия наркомании и 
алкоголизма. Per. S
e
 
Москва, 2008, 288 с. 
38.
 
Конвенции  ООН  по  борьбе  с  опустыныванием. 
Женева, 1996, 78 с. 
39.
 
Мамедов  Г.И.  Деградация  почвенного  покрова 
Азербайджана  и  пути  его  восстановления.  Экология  и 
Биология почв. Ростов-на Дону. 2005, с.288-293. 
40.
 
Марчик  Г.И.,  Кондратьев  Н.Я.  Приоритеты 
глобальной экологии. М., Наука, 1992, 224 с. 
41.
 
Медоуз Д.Х., Медоуз Д.Л., Рандере Й. Пределами 
роста. М., 1991. 
42.
 
Незаконная  торговля  наркотиками  в  России. 
Итоговый  отчет  ин-та  Зарубежного  и  Международного 
уголовного  права  им.  Макса.  Планка  –  Фрайбург.  2000, 


209 
151 с. 
43.
 
Народнонаселение  стран  мира.  Справочник.  М., 
1984. 
44.
 
Основы  теории  народнаселения.  М.,  Высшкая 
школа. 1974, 328 с. (под ред. Д.И.Валентея). 
45.
 
Одум Ю. Основы экологии. 1975. М., Мир, 740 с. 
46.
 
Питер Д., Ник Т. Тайны древних цивилизаций. М., 
«Эксмо», 2009. 860 стр. 
47.
 
Рыбников  С.  Запуск  космических  летательных 
аппаратов и погода в регионах. ИР. М., Наука, 1991, №5, 
с.20-23. 
48.
 
Степанова  Е.А.  Незаконный  оборот  наркотиков  и 
его взаимосвязь с конфликтами и терроризмом: Афганис-
тан и Центральная Азия // М., Наука, 2003, с.57-72. 
49.
 
Степанова  Е.А.  Роль  наркобизнеса  и  политэко-
логии  конфликтов  и  терроризма.  ВЕС  МИР  Изд-во 
Москва, 2008, с.312. 
50.
 
Степанова Е.А. Борьба с терроризмом и операции 
по  поддержанию  мира:  Особенности  взаимосвязи  (Под 
ред.  А.Никитина.  М.:  Центр  политических  и  между-
народных исследований (ЦПМИ). 
51.
 
Страны  и  народы.  Земля  и  человечество.  Гло-
бальные  проблемы.  М.,  1985,  428  с.  Чижевский  А.Л. 
Земное эхо солнечных бур. 1976, с.33. 
52.
 
Толба  М.  Опустывание  –  общечеловеческая 
проблема. Проблемы освоения пустынь. 1978, №3, с.7-15. 
53.
 
Шумилев  А.Ю.  Ивасенко  В.Б.  Новый  закон  и 
наркотиках  и  терминология  противодействия  наркобиз-
несу: Справочное пособие: М., 1998, 79 с. 


210 
МЦНДЯРИЪАТ
 
 
GİRİŞ ............................................................................................ 3 
 
I FƏSİL. Bəşəriyyətin ən əsas qlobal ekoloji problemləri .................. 5 
1.1. 
Ətraf mühitin mühafizəsi problemləri ........................................11 
 
II 
FƏSİL. Qlobal ekoloji böhranlar .................................................23 
 
III 
FƏSİL. Bəşəriyyətin sülh və tərksilah problemlərinin ekoloji 
mahiyy
əti ................................................................................30 
 
IV 
FƏSİL. Demoqrafik problemlərin ekoloji nəticələri .....................34 
4.1. Qlobal demoqrafik prosesl
ərin mahiyyəti ...................................34 
4.2. 
Əhali artımının nizamlanmasının ekoloji nəticələri .....................35 
 

FƏSİL. Bəşəriyyətin ərzaq problemlərinin ekoloji nizamlanması ...40 
5.1. Az
ərbaycanda taxılçılığın ekoloji şəraitinin qiymətləndirilməsi ...50 
5.2. Dünya aliml
ərinin modelləri .....................................................53 
 
VI 
FƏSİL. Dünyanın enerji və xammal problemlərinin həllinin ekoloji 
mahiyy
əti ................................................................................55 
6.1.1. Enerji 
ehtiyatlarından istifadənin balanslı inkişafda yeri. ..........57 
6.1.2. 
Hidroenergetikanın ekoloji səmərəliliyi. ..................................59 
6.1.3. Atom enerjisind
ən istifadənin ekoloji məzmunu ......................60 
6.1.4. Hidrogen enerjisisind
ən istifadənin səmərəliliyi. ......................63 
6.1.5. Qeyri-
ənənəvi enerjidən istifadənin ekoloji səmərəliliyi. ..........63 
 
VII 
FƏSİL. Qlobal iqlim dəyişmələrinin ekoloji nəticələri ...............68 
7.1. Qlobal istil
əşmə, yoxsa qlobal soyuqlaşma? ...............................68 
7.1. Tufan (qasırğa, tornado) fırtına, çox şiddətli külək (uraqan), 
şiddətli fırtınalar ......................................................................79 
7.2. Ozon qatı və iqlim dəyişilmələri ................................................83 
 
VIII 
FƏSİL. Qlobal səhralaşma problemləri ....................................88 
8.1. S
əhralaşma prosesi ...................................................................88 
8.2. S
əhralaşmanı yaradan əsas amillər........................................... 103 


211 
8.3. Az
ərbaycanda səhralaşma problemi ......................................... 111 
8.4.
  Səhralaşmaya qarşı mübarizə yolları ....................................... 118 
 
IX 
FƏSİL. Dünya okeanının qlobal ekoloji problemləri ................. 122 
9.1. Dünya 
okeanı resurslarından istifadə problemləri ..................... 122 
9.2. Hiosferin mühiti
n nizamlanmasında yeri .................................. 128 
9.3. Sunamil
ərir törətdikləri fəlakətlər və onlardan qorunmaq tədbirləri
 ............................................................................................ 133
 
9.4. Sunamil
ərin gəlməsi haqqında xəbər edilməsi .......................... 151 
9.5. T
əbiətdə sunami dalğalarının vurduğu zərərlər iqtisadi, ekoloji, 
m
ənəvi mahiyyət kəsb edir ..................................................... 156 
 
X F
ƏSİL. Kosmik proseslərin ekocoğrafi nəticələri .................... 167 
10.1. 
İnsanla kosmosun qarşılıqlı əlaqəsi ..................................... 167 
10.2. Qlobal prosesl
ərin ekocoğrafi xüsusiyyətləri ....................... 171 
10.3. Qlobal prosesl
ərin təbii (planetar) əsasları .......................... 173 
10.4. Kosmik ekologiya v
ə kosmosun çirkləndirilməsi ................ 177 
10.5. Orbitd
ə toqquşma və partlayışlar ....................................... 184 
 
XI F
ƏSİL. Dünyanin səhiyyə problemləri ................................... 187 
 
XII F
ƏSİL. Narkomaniya və terrorçuluğun qlobal ekoloji 
mahiyy
əti ............................................................................. 197 
12.1. Narkomaniya v
ə terrorizmin təbii-tarixi inkişafı ................ 197 
12.2. Narkomaniya v
ə terrorizmin yayıldığı əsas ölkələr ............. 202 
 
ЯДЯБИЙЙАТ ............................................................................ 206
 
 


212 
 
 
X
əlilov Telman Abdul Həmid oğlu 
Zeynalova M
aya Əsgər qızı 
 
 
 
QLOBAL 
EKOLOJİ PROBLEMLƏRİ  
(Ali 
məktəblər üçün dərs vəsaiti) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Нашир: Ъейщун Ялийев 
Бядди редактор: Афяр Фяттащова 
Техники редакторлар: Цлви Ариф, Асим Сяфяров 
Дизайнер: Ирадя Ящмядова  
Оператор: Тярлан Гулийева, Мялащят Гулийева 
__________________________________
 
Йыьылмаьа верилмишдир: 22.10.2013 
Чапа имзаланмышдыр: 25.03.2014 
Сифариш № 658: Тираж 300, ш.ч.в. 13,25 
«МБМ» няшриййатынын мятбяясиндя  
чап олунмушдур 
 

Document Outline

  • GİRİŞ
  • I FƏSİL
  • BƏŞƏRİYYƏTİN ƏN ƏSAS QLOBAL EKOLOJİ PROBLEMLƏRİ
  • Ətraf mühitin mühafizəsi problemləri
  • II FƏSİL
  • QLOBAL EKOLOJİ BÖHRANLAR
  • III FƏSİL
  • BƏŞƏRİYYƏTİN  SÜLH VƏ TƏRKSİLAH PROBLEMLƏRİNİN  EKOLOJİ  MAHİYYƏTİ
  • IV FƏSİL
  • DEMOQRAFİK PROBLEMLƏRİN EKOLOJİ NƏTİCƏLƏRİ
  • 4.1. Qlobal demoqrafik proseslərin mahiyyəti
  • 4.2. Əhali artımının nizamlanmasının ekoloji nəticələri
  • V FƏSİL
  • BƏŞƏRİYYƏTİN  ƏRZAQ  PROBLEMLƏRİNİN
  • EKOLOJİ  NİZAMLANMASI
  • 5.1. Azərbaycanda taxılçılığın ekoloji şəraitinin qiymətləndirilməsi
  • 5.2. Dünya alimlərinin modelləri
  • VI FƏSİL
  • DÜNYANIN ENERJİ VƏ XAMMAL PROBLEMLƏRİNİN HƏLLİNİN EKOLOJİ MAHİYYƏTİ
  • 6.1.1. Enerji ehtiyatlarından istifadənin balanslı inkişafda yeri. İstilik enerji xammalları Qlobal enerji strategiyası və problemlər, əhalinin sayının artması, cəmiyyətin ayrı-ayrı təbəqələri arasında əmlak fərqlərinin yüksəlməsi, ərzaq və su ça...
  • 6.1.2. Hidroenergetikanın ekoloji səmərəliliyi. Su elektrik stansiyalarından alınan enerji ətraf mühitə ziyan vurmur. Hidravlik elektrik stansiyalar çayın enerjisini istifadə edir. Üzvi yanacaqla işləyən elektrik stansiyalarına nisbətən su elektrik s...
  • 6.1.3. Atom enerjisindən istifadənin ekoloji məzmunu. XX əsrdə atom enerjisi insan həyatına geniş daxil olmuşdur. Atom elektrik stansiyaları (AES) energetikanın zirvəsini təşkil edir. Bu bəşəriyyətin növbəti inkişaf mərhələsi üçün bünövrədir. Hazırda ...
  • 6.1.4. Hidrogen enerjisisindən istifadənin səmərəliliyi. Hidrogen enerjisindən istifadə ətraf mühitin təmizliyinin qorunmasında böyük əhəmiyyəti olmaqla onun yaranmasından yalnız destillə suyunun buxarı alınır. Dünyada hidrogen istehsalı 200 mily...
  • 6.1.5. Qeyri-ənənəvi enerjidən istifadənin ekoloji səmərəliliyi. Ənənəvi olmayan bir neçə mənbələrin elektrik enerjisindən istifadə edilməsini gələcəkdə genişləndirmək nəzərdə tutulur. Bu sahədə Günəş enerjisi daha perspektivli sayılır. Günəş enerj...
  • Günəş enerjisinin elektrik enerjisinə çevrilməsinin iki üsulu: fotoelektrik və termodinamik məlumdur. Hazırda yüzlərlə kilovatt, həm meqovaltı siniflərinə məxsus olan fotoelektrik günəş elektrik stansiyaları (onların iş prinsipi adı istilik elektrik...
  • VII FƏSİL
  • QLOBAL İQLİM DƏYİŞMƏLƏRİNİN EKOLOJİ NƏTİCƏLƏRİ
  • 7.1. Qlobal istiləşmə, yoxsa qlobal soyuqlaşma?
  • 7.2. Tufan (qasırğa, tornado) fırtına, çox şiddətli külək (uraqan), şiddətli fırtınalar
  • 7.2. Ozon qatı və iqlim dəyişilmələri
  • VIII FƏSİL
  • QLOBAL SƏHRALAŞMA PROBLEMLƏRİ
  • 8.1. Səhralaşma prosesi
  • 8.1.1. Səhralaşma göstəriciləri
  • 8.2. Səhralaşmanı yaradan əsas amillər
  • 8.2.2. Səhralaşmanın tipləri və səhralaşma indikatorları
  • 8.3. Azərbaycanda səhralaşma problemi
  • 8.3.1. Respublikanın düzən və dağətəyi düzən ərazilərdə deqradasiyaya və səhralaşmaya səbəb olan amillər
  • I.Təbii
  • Səhralaşmaya qarşı mübarizə yolları
  • IX FƏSİL
  • DÜNYA OKEANININ QLOBAL EKOLOJİ PROBLEMLƏRİ
  • 9.1. Dünya okeanı resurslarından istifadə problemləri
  • 9.2. Hiosferin mühitin nizamlanmasında yeri
  • 9.3. Sunamilərin törətdikləri fəlakətlər və onlardan
  • qorunmaq tədbirləri
  • 9.4. Sunamilərin gəlməsi haqqında xəbər edilməsi
  • 9.5. Təbiətdə sunami dalğalarının vurduğu zərərlər iqtisadi, ekoloji, mənəvi mahiyyət kəsb edir
  • X FƏSİL
  • KOSMİK PROSESLƏRİN EKOCOĞRAFİ NƏTİCƏLƏRİ
  • 10.1. İnsanla kosmosun qarşılıqlı əlaqəsi
  • 10.2. Qlobal proseslərin ekocoğrafi xüsusiyyətləri
  • 10.3. Qlobal proseslərin təbii (planetar) əsasları
  • 10.4. Kosmik ekologiya və kosmosun çirkləndirilməsi
  • 10.5. Orbitdə toqquşma və partlayışlar
  • XI FƏSİL
  • DÜNYANIN SƏHİYYƏ PROBLEMLƏRİ
  • XII FƏSİL
  • NARKOMANİYA VƏ TERRORÇULUĞUN QLOBAL EKOLOJİ MAHİYYƏTİ
  • 12.1. Narkomaniya və terrorizmin təbii-tarixi inkişafı
  • 12.2. Narkomaniya və terrorizmin yayıldığı əsas ölkələr
  • ЯДЯБИЙЙАТ

Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə