Teqvim-2015. pdf



Yüklə 42,04 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə168/173
tarix13.11.2017
ölçüsü42,04 Kb.
#10093
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   173

370
Tarixdə bu gün
95 
illiyi
Azərbaycan Tarixi Muzeyi 
1920
2015
Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyi Azərbay-
can tarixinin bütün dövrlərinə aid maddi və 
mənəvi mədəniyyət abidələrinin toplanıl-
ması, öyrənilməsi, nümayişi və  təbliği ilə 
məşğul olan elmi tədqiqat və mədəni-maarif 
müəssisəsidir. Muzey 1920-ci il iyun ayının 
15-də “Doğma diyarın tədris muzeyi” adı ilə 
Azərbaycan SSR XMK-nın məktəbdənkənar 
işlər şöbəsində təzəcə təşkil olunmuş “Mu-
zekskurs” yarımşöbəsinin nəzdində yaradıl-
mışdır.  Əsas bazasını AXC Parlamentinin 
ildönümü münasibətilə 1919-cu il dekabr 
ayının 7-də açılmış “İstiqlal” muzeyinin ma-
terialları təşkil edirdi. 1920-ci ilin iyul ayın-
dan həmin muzeyin şərəfinə “Doğma diyarın 
tədris muzeyi – İstiqlal”, 1920-ci ilin oktyab-
rından 1936-cı ilin martınadək Azərbaycan 
SSR Dövlət Muzeyi adlandırılmışdır. Tarix 
Muzeyi 1920-ci ilin iyulundan məşhur neft 
sahibkarı  və xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin 
Tağıyevin 1895-1901-ci illərdə tikdirdiyi 
sarayda yerləşdirilmiş  və ilk tamaşaçılarını 
1921-ci ilin mayında qəbul etmişdir.
Yarandığı ilk illərdə muzeydə tarix, arxeo-
logiya və etnoqrafiya, botanika və zoologiya, 
mineralogiya və geologiya, təsviri incəsənət 
və  bədii sənət, xalq təhsili, köməkçi tədris 
müəssisələri  şöbələri, eləcə  də Azərbaycan 
Doğma Diyarın Tədqiqi Cəmiyyəti və 
Qədim abidələrin mühafizəsi komissiyası 
fəaliyyət göstərirdi. 1923-cü ildə yaradılan 
və muzeylə  sıx  əlaqədə  fəaliyyət göstərən 
Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyəti 
muzeyin tərkibindəki cəmiyyəti və komissi-
yanı özündə birləşdirdi. Sonrakı illərdə döv-
rün tələbinə uyğun olaraq muzeydə dəfələrlə 
struktur dəyişikliyi edildi.
1936-cı ildə Azərbaycan Dövlət Muze-
yinin yenidən qurulması, tarix profilli yeni 
muzeyin yaradılması  və onun Azərbaycan 
Tarixi Muzeyi adı ilə yenicə  təşkil edilmiş 
SSRİ EA-nın Azərbaycan Filialına verilməsi 
ilə nəticələndi. Bu, keçmiş Dövlət Muzeyi-
nin tərkibindən 1934-cü ildə  çıxmış Teatr 
Muzeyindən başqa qeyri-tarix profilli digər 
sahələrin ayrılmasına və yeni muzeylərin 
(Təbiət Tarixi Muzeyi, İncəsənət Muzeyi, Din 
və Ateizm Tarixi Muzeyi, Ədəbiyyat Muzeyi 
və s.) yaranmasına səbəb oldu. 30-cu illərin 
sonu - 40-cı illərin  əvvəllərində baş verən 
kütləvi repressiya və müharibə alimlərin
muzey işçilərinin sıralarını seyrəltdi. 1941-ci 
ildən bu vaxtadək müstəqil qurum olan Ta-
rix Muzeyi SSRİ EA Azərbaycan Filialının 
Tarix, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda muzey 
şöbəsinə çevrildi. Azərbaycan Tarixi Muze-
yi 1945-ci ildə yaradılmış Azərbaycan SSRİ 
EA-nın tərkibində eyni adla fəaliyyətə baş-
ladı.Muzey müharibə və sonrakı illərdə elmi 
tədqiqat işlərinə daha çox üstünlük verdi.
1953-cü ildə Tağıyev mülkü yenidən 
muzeyə qaytarıldı.
Muzeyin zəngin kolleksiyası müxtəlif 
illərdə  nəşr edilmiş buklet, kataloq, albom 
və məqalələrin əsasını təşkil etmişdir. Muzey 
tərəfindən nəfis  şəkildə  nəşr edilmiş “Milli 
geyimlər”, “Zərgərlik bəzəkləri”, “Şərq si-
lahları”, “Mis məmulatı”, “Xalçalar və xalça 
məmulatı”, “Azərbaycan tikmələri”, “Ar-
xeoloji material”, “Numizmatika”, “Sualtı 
arxeologiya” adlı kitablar yüksək rəğbətlə 
qarşılanmışdır. 
2005-ci ildən Azərbaycan Tarixi Muze-
yində  bərpa və yenidənqurma işləri aparıl-
mış, 2005-ci ilin noyabr ayında Nazirlər Ka-
binetinin sərəncamı ilə muzeyə milli statusu 
verilmişdir. 2007-ci il dekabr ayının 28-də 
isə Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin açı-
lışı olmuşdur. 
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan Tarixi 
Muzeyi: [kitab-albom]         
/AMEA; mətnin müəl. 
və tərt. N.Vəlixanlı; 
tərc. L.Mircəfərova.- 
Bakı: Elm, 2004.-64 s.
Milli Azərbaycan 
Tarixi Muzeyi-2012                 
/təsisçi AMEA, Milli 
Azərbaycan Tarixi 
Muzeyi; red. hey.: 
N.Vəlixanlı (baş red.) 
[və b.].- Bakı: Elm, 
2012.- 335 s. 
Əlizadə, N. Azərbaycan 
Tarixi Muzeyi milli-
mədəni dəyərlərimizin 
qoruyucusu və 
təbliğatçısı kimi 
/N.Əlizadə //Mədəni 
həyat.- 2013.- №4.- 
S.16-18.
İ n t e r n e t d ə 
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.azhistorymuseum.
az
www.erevangala500.
com


371
Tarixdə bu gün
20 
illiyi
Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları 
Fondu   
1995
2015
Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fon-
du - qeyri-hökumət xeyriyyə fondu 1995-ci 
ildə yaradılmışdır. Təşkilatın rəhbəri YUNES-
KO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət 
vəkili Mehriban xanım  Əliyevadır. Fondun 
əsas məqsədi: milli incəsənətimizin inkişafı, 
təbliği, xarici ölkələrdə daha geniş tanınması, 
Azərbaycan xalqının dünya mədəniyyətinə in-
teqrasiyası, yeni beynəlxalq əlaqələrin forma-
laşması  məsələlərinin həyata keçirilməsindən 
ibarətdir. Mehriban xanım  Əliyeva fondun 
işini 3 istiqamətə - mədəni tədbirlər, xeyriyyə 
aksiyaları, naşirlik – yönəltmişdir. 
Fond Azərbaycan görkəmli incəsənət 
xadimlərinin - dahi Rəşid Behbudovun xatirə-
sinə, Müslüm Maqomayevin, Arif Məlikovun, 
Fidan və Xuraman Qasımova bacılarının 
şərəfinə yubiley gecələri təşkil etmiş, tədbirlərlə 
əlaqədar Rəşid Behbudov, Fidan və Xuraman 
Qasımova bacılarının həyat və yaradıcılığına 
həsr olunmuş “Azərbaycan-İrs” jurnalının xü-
susi nömrələri çap olunmuş, Rəşid Behbudo-
vun ifa etdiyi mahnılardan ibarət CD disk bu-
raxılmış, Arif Məlikovun yaradıcılıq gecəsi və 
rəsmlərindən ibarət sərgi təşkil edilmişdir. 
Fondun maliyyə dəstəyi ilə 1900-cü illərin 
əvvəllərində  nəşr olunan “Molla Nəsrəddin” 
məcmuəsinin 1 və 2-ci cildləri yeni, nəfis 
şəkildə çapdan çıxmış,  İncəsənət muzeyi-
nin kataloqu, görkəmli  şair Səməd Vurğunun 
xatirəsinə həsr olunmuş “Ellər Vurğunu”, pro-
fessor Səadət Abdullayevanın “Azərbaycan 
xalq musiqi alətləri” kitabları (Azərbaycan və 
rus dillərində), professor Əhməd  İsazadənin 
“Azərbaycan xalq musiqisinin antologiyası” ki-
tabının I-VII cildləri, Azərbaycanın dahi şair və 
mütəfəkkirləri – Nizami Gəncəvi, Məhəmməd 
Füzuli, Molla Pənah Vaqif, İmadəddin 
Nəsimi, Mirzə  Ələkbər Sabir və başqalarının 
əsərlərindən ibarət toplular, akademik Çingiz 
Qacarın “Qədim Şuşa” kitabı nəşr edilmişdir. 
Fəaliyyət dövrü ərzində Fondun 
Azərbaycanda təşkil etdiyi xarici ölkə incəsənət 
xadimlərinin konsertləri, teatr tamaşaları, 
təqdimat mərasimləri, sərgilər, festivallar, 
mədəniyyət günləri və s. tədbirlər beynəlxalq 
miqyaslı hadisələr olmuşdur. Dünya şöhrətli 
incəsənət xadimlərinin - həmyerlilərimiz ma-
estro Mstislav Rostropoviç, ABŞ-ın Culyard 
Musiqi Akademiyasının professoru pianoçu 
Bella Davidoviç, Belfast simfonik orkestrinin 
Baş dirijoru, violinoçu Dmitri Sitkovetskinin, 
“Most-Vivaldi” kamera orkestrinin, Nadejda 
Pavlova və Vyaçeslav Qordeyev kimi balet 
ulduzlarının,  İqor Moiseyevin rəhbərlik etdi-
yi Rus Dövlət rəqs ansamblının Bakıdakı  çı-
xışları bu qəbildəndir. Bu istiqamətdə  təşkil 
olunan tədbirlər arasında “Musiqinin Böyük 
İpək Yolu” Beynəlxalq Klassik Musiqi festiva-
lı  və SEBA (Seul-Bakı) Azərbaycan -Koreya 
Mədəniyyət Mübadiləsi Assosiasiyası ilə birgə 
keçirilən Koreya Mədəniyyəti Günləri xüsusi 
qeyd olunmalıdır. 
Azərbaycan muğamını dünya miqyasında 
təbliğ etmək və eyni zamanda, yaymaq, həmçinin 
bu ulu sənəti yaşadan musiqiçi və müğənnilərə 


Yüklə 42,04 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   173




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə