Teqvim-2015. pdf

50
65 
illiyi
Mirzəyev Fərhad  Əhməd-Əli oğlu 
(Hacı  Fərhad Mirzə) 1950-ci il fev-
ral ayının 11-də Bakı  şəhərində ana-
dan olmuşdur. Sabunçu rayonunda 155 
saylı  məktəbdə orta təhsil almış, Bakı 
şəhəri Politexnik texnikumunun inşaat 
fakültəsini bitirmişdir. 
1974-1989-cu illərdə Sabunçu Rayon 
Dövlət Xalq Nəzarəti Komitəsində şöbə 
müdiri vəzifəsində, 1989-1995-ci illərdə 
Kooperativ Birliyi sahəsində çalışmış-
dır.
 
1995-ci ildən indiyədək təsis etdiyi 
“Azərbiznes” Şirkətinin prezidentidir. 
Ədəbi-fəlsəfi əsərlərinə görə AMEA- 
nın Fəlsəfə  və Hüquq İnstitutunun 
Elmi  Şurasının qərarı ilə dinşünaslıq 
və  fəlsəfə elmləri doktoru fəxri adı ilə 
təltif edilmiş, Beynəlxalq EA-nın, eləcə 
də Azərbaycan Tarix qurumunun akade-
miki seçilmişdir.  Azərbaycan, Türkiyə, 
Rusiya Federasiyası YB-nın və Avrasiya 
Yazıçılar liqasının üzvüdür. “Azərbaycan 
bayrağı” mükafatına, “Hacı Zeynalab-
din Tağıyev” fəxri diplomuna, “İnam” 
şərəf diplomuna, “İlin nüfuzlu ziyalısı” 
fəxri adına, Azərbaycan Qızıl Aypara 
Cəmiyyətinin fəxri diplomuna layiq gö-
rülmüşdür.
“Ziya”, “Vətən” fəxri diplomu, “Qı-
zıl Qələm” mükafatına layiq görül-
müşdür. “Kəlamlar”,
 
“Haqq yolu, pak-
lıq yolu”, “40 kəlam, 40 qitə”, “Könül 
möcüzələrində səməndər quşu” və digər 
əsərlərin müəllifidir. “Kəlamlar” kitabı 
Ankarada, Moskvada, Frankfurtda nəşr 
edilmişdir.
2008-ci ildə Türk Dünyası Araş-
dırmaları Beynəlxalq EA-nın akade-
mik üzvü və  fəxri professoru seçilmiş, 
“Beynəlxalq Qızıl Ulduz” medalına la-
yiq görülmüşdür.
2009-cu ildə Türk Dünyası Araşdır-
maları Beynəlxalq EA Ali Təltiflər Şu-
rasının qərarı ilə “Dünya mədəniyyətinə 
xidmət” beynəlxalq mükafatı, BMT 
yanında  İctimai Təltiflər  Şurası “Avro-
panın  Şərəf Ordeni”, Rusiya Ədəbiy-
yatşünaslıq Akademiyasının qərarına 
əsasən A.S.Puşkin adına “Maarif fədaisi” 
qızıl medalı ilə təltif edilmişdir. 
2009-cu ildə Avropa Təbiyyat
 
EA-
nın akademiki, Qotfrid Leybnis adına 
qızıl medalı ilə təltif edilmişdir. KIBA-
TEK Beynəlxalq təşkilatı onu “Türk 
mədəniyyətinə xidmət” Beynəlxalq mü-
kafatına layiq görmüş, “Kəlamlar” kita-
bının Ankarada nəşr edilən variantı “İlin 
kitabı” beynəlxalq mükafatına layiq gö-
rülmüşdür. 
2010-cu ildə  İtaliyadakı Beynəlxalq 
Sosial və  İqtisadi Tədqiqatlar Akade-
miyasının akademiki seçilmiş, “Şöhrət” 
ordeni ilə  təltif edilmiş  və türk dünya-
sında ilk dəfə olaraq məhz ona “Roma-
nın fəxri alimi” adı verilmişdir. 
2010-cu ildə İctimai Rəy Araşdırmalar 
Mərkəzinin “Mənəviyyat himayədarı” 
medalı, “Atatürk Beynəlxalq Mükafatı”   
və başqa mükafatlarla təltif edilmişdir.
2012-ci ildə “Avropanın  Əməkdar 
elm və mədəniyyət xadimi” fəxri adını 
almışdır.
2013-cü ildə Avropa Təbiyyat Elmləri 
Akademiyası Beynəlxalq Ritsarlar İttifa-
qı ilə birlikdə təsis etdiyi “Senator” Ul-
duzu, “Taclı Böyük Ulduz” ordenlərinə 
layiq görülmüşdür.
Hacı Fərhad Mirzə   
1950   
Fəlsəfə
Dinşünas
FEVRAL
11
Ə d ə b i y y a t 
Kəlamlar /F.H.Mirzə
; 
red. E.İsgəndərzadə; ön 
söz. müəl. Ə.Sadıqov, 
M.Haciyev; Türk 
Dünyası Araşdırmaları, 
Beynəlxalq EA.- Bakı: 
Vektor Nəşrlər Evi, 
2009.-311 s.
Azərbaycanın bəşəri 
dəyərlərə verdiyi önəm 
region və dünya üçün 
nümunədir /F.H.Mirzə     
//Xalq qəzeti.- 2012.- 29 
noyabr.- S.6.
Qüdsi əbədiyyəti /tərt. ed. 
İ.Mirzəbəyli; elmi red. 
H.F.Mirzə; red. R.Əsgər.-
Bakı: Mütərcim , 2011.-
359  s.
Dəmirli, D. Kəlam allah 
sözüdür /D.Dəmirli.-
Bakı: [Açıq söz], 2007.-
56 s. 
İsmayıllı, N.Dünyanı 
dolanan kitaba 
“Beynəlxalq uğur müka-
fatı” verildi  /N.İsmayıllı                      
//Xalq qəzeti.- 2013.- 24 
yanvar.-S.6.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.cs.bsu.edu.az
www.hacifarhadmirza.az  

---

51
Mədəniyyət.Maarif.Elm  
FEVRAL
Əziz Mirfeyzulla oğlu Mirəhmədov 
1920-ci il fevral ayının 11-də Bakı 
şəhərində anadan olmuşdur. 
Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun 
(indiki ADPU) filologiya fakültəsində 
təhsil almışdır. İlk məqaləsi hələ tələbə 
ikən “Müəllim qəzeti”nin 13 may 1938-
ci il nömrəsində çap olunmuşdur. 
1941-ci ildə APİ-ni bitirdikdən son-
ra orta və ali məktəblərdə  dərs demiş, 
1942-ci ildə  Mərdəkandakı 156 saylı 
məktəbdə müəllim işləmişdir. 1943-
1948-ci illərdə ADU-nun Azərbaycan 
ədəbiyyatı kafedrasında baş müəllim 
vəzifəsini icra etmişdir. 1959-cu ildən 
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü-
dür. 1976-cı ildə elmlər doktoru elmi 
dərəcəsini almış, 1980-ci ildə AMEA-
nın müxbir üzvü seçilmişdir.
Bacarıqlı elm təşkilatçısı  və yorul-
maz tədqiqatçı bir m
üddət AK PMK 
Təbliğat şöbəsi müdirinin müavini, son-
ra Nizami adına Azərbaycan Ədəbiyyatı 
Muzeyinin direktoru, Nizami adına 
Ədəbiyyat  İnstitutunun direktoru kimi 
məsul vəzifələrdə çalışmışdır.
O, “Molla Nəsrəddin” jurnalının 25 
illik nömrələrinin transliterasiyası, 12 
cilddə çapa hazırlanması və birinci cil-
din nəşr edilməsi işini də başa çatdır-
mışdır.
Ə.Mirəhmədovun  ədəbiyyat tari-
xi və  nəzəriyyəsi, mətbuat tarixi, 
mətnşünaslıq, biblioqrafiya və kitab 
mədəniyyəti, həmçinin müasir ədəbi 
prosesin  əsas istiqamətləri və imzala-
rı haqqında çoxsaylı  tədqiqatları bir 
tədqiqatçı kimi fərdi təhlil üsulunun 
üstünlüklərini üzə çıxarmışdır.
O, 18 kitabın, 500-dən artıq elmi 
məqalənin müəllifidir. Hələ 40-cı 
illərdə ikicildlik “Müxtəsər Azərbaycan 
ədəbiyyatı tarixi”nin (1943-1944) ha-
zırlanmasında yaxından iştirak etmiş, 
sonrakı illərdə üçcildlik “Azərbaycan 
ədəbiyyatı tarixi”nin (1958-1960) 
əsas müəlliflərindən biri olmuşdur. 
O, nəşri planlaşdırılmış yeddicildlik 
“Azərbaycan  ədəbiyyatı tarixi”nin də 
aparıcı müəlliflərindən biri idi. 
Onun zəhməti hesabına müxtəlif 
illərdə Cəlil Məmmədquluzadənin əsər-
lərinin ikicildliyi (1951-1954), üçcild-
liyi (1966-1967) və altıcildliyi (1981-
1985) nəşr edilmiş, onun tərəfindən hər 
nəşrə müqəddimə, izah və şərhlər yazıl-
mışdır. 
Dərslik yazmaq sahəsində ilk 
təcrübəsi “Ədəbi qiraət” dərsliyi ilə 
bağlıdır. XX əsrin 50-ci illərində 
məktəblərimizdə istifadə olunan bü-
tün “Ədəbi qiraət” dərsliklərinin, 
həmç
inin 8-ci, 9-cu, 10-cu siniflər üçün 
“Ədəbiyyat” dərsliklərinin redaktoru ol-
muşdur. Eyni zamanda 9-cu sinif üçün 
“Ədəbiyyat müntəxəbatı”nın (1948-
1962-ci illər) müəllifidir. 
Görkəmli alim 1982-ci ildə “Azər-
baycanın  Əməkdar elm xadimi” fəxri 
adına layiq görülmüşdür.
Əziz Mirəhmədov 2002-ci ildə Bakı-
da vəfat etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan ədəbiyyatına 
dair tədqiqlər (IX-XX 
əsrlər) /Ə.Mirəhmədov.- 
Bakı: Maarif, 1983.- 362 
s. 
Azərbaycan Mol-
la Nəsrəddini 
/Ə.Mirəhmədov.- Bakı: 
Yazıçı, 1980.- 429 s. 
Ədəbiyyat: 10-cu 
sinif: ümumtəhsil 
məktəbləri üçün dərslik 
/Ə.Mirəhmədov, 
Z.Əsgərli; red: 
B.Ələkbərova.- Bakı: 
Maarif, 2003.-304 s.
Yazıçılar, talelər, əsərlər 
/Ə.Mirəhmədov.- Bakı: 
Azərnəşr, 1978.- 312 s. 
Əhmədov, T. Əziz 
Mirəhmədov /T.Əhmədov 
//XX əsr Azərbaycan 
yazıçıları: ensiklopedik 
məlumat kitabı.- Bakı, 
2004.- S.298.
İ n t e r n e t d ə
www. az.wikipedia.org
www.anl.az
www.muallim.edu.az
www.azyb.net
11
95 
illiyi
Ədəbiyyatşünas
Əziz Mirəhmədov   
1920-2002   

---