249
Siyasət.Hüquq.Hərbi iş
Siyasi xadim
85
illiyi
Həsən Seyidov
1932-2004
AV
Q
U
S
T
Həsən Neymət oğlu Seyidov 1932-
ci il avqust ayının 16-da Marneuli ra-
yonunun Qaçağan kəndində anadan
olmuşdur. 1939-cu ildə Qaçağan kənd
orta məktəbinin I sinfinə daxil olmuş,
1951-ci ildə Cəlaloğlu orta məktəbini
bitirmişdir. Həmin ildə Bakıya gələrək,
Azərbaycan Politexnik İnstitutunun
mexanika fakültəsinə daxil olmuşdur.
Ali məktəbdə təhsil aldığı illərdə Həsən
Seyidov əla oxumaqla yanaşı, institu-
tun ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak
etmiş, fakültə komsomol komitəsinin
katibi vəzifəsində işləmişdir.
Həsən Seyidov əmək fəaliyyətinə
1956-cı ildə SSRİ Kimya və Neft Ma-
şınqayırma Nazirliyinin L.Şmidt (in-
diki Səttarxan) adına zavodunda usta
köməkçisi kimi başlamış, 9 il ərzində
mühəndis və baş mühəndisin müavi-
ni vəzifələrində çalışmış, 1965-ci ildə
zavod direktoru vəzifəsinə təyin olun-
muşdur.
1969-cu ildə
Həsən Seyido-
va Azərbaycan SSR-in “Əməkdar
mühəndis” fəxri adı verilmişdir.
1971-ci ilin fevral ayında Həsən
Seyidov Azərbaycan Kommunist Par-
tiyası Mərkəzi Komitəsinin Sənaye-
nəqliyyat şöbəsinin müdiri vəzifəsinə
təyin edilmişdir. 1971-1981-ci illərdə
MK-nın katibi, 1971-1989-cu illərdə
MK-nın büro üzvü, 1971-1991-ci
illərdə Azərbaycan KP MK-nın üzvü və
1971-1990-cı illərdə Azərbaycan SSR
Ali Sovetinin deputatı olmuşdur.
1981-1989-cu illərdə Həsən Seyi-
dov Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti-
nin sədri vəzifəsində çalışmışdır.
1970-1980-ci illərdə respublika
iqtisadiyyatının, xüsusilə sənayenin
inkişafında Həsən Seyidovun xüsusi
xidmətləri olmuşdur. Həmin dövrdə
sənayedə mühüm struktur dəyişiklikləri
baş vermiş - elmi-texniki inqilabla bağ-
lı yeni, müasir və daha mürəkkəb is-
tehsal sahələrinin yaradılması prosesi
genişlənmiş, neftayırma zavodlarının
texniki cəhətdən modernləşdirilməsi və
yenidən qurulmasına diqqəti artırmış,
maşınqayırma və neft maşınqayırma-
sı, qara və əlvan metallurgiya sənaye
sahələri xeyli inkişaf etmişdir.
Dövlətimiz Həsən Seyidovun
xidmətini layiqincə qiymətləndirmişdir.
Onu “Lenin” ordeni, üç dəfə “Qırmızı
Əmək Bayrağı” ordeni və medallar-
la təltif etmişdir. Bundan başqa, o bir
neçə dəfə Azərbaycan SSR Ali Sove-
ti Rəyasət heyətinin fəxri diplomu ilə
mükafatlandırılmışdır.
1989-cu ilin aprel ayında fəxri
təqaüdə çıxdıqdan sonra, Azərbaycan
SSR Nazirlər Soveti yanında SSRİ
Xarici İqtisadi Əlaqələr Nazirliyi-
nin müvəkkili təyin edilmişdir. 1991-
ci ilin noyabr ayında “Azərinkom”
informasiya-kommersiya birliyinin,
1997-ci ildən isə “Azərinkom” səhmdar
cəmiyyətinin baş direktoru vəzifəsində
çalışmışdır.
Həsən Seyidov 2004-cü ildə Bakı
şəhərində vəfat etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Babakərli, P. Xalqa
təmənnasız xidmət
nümunəsi Həsən Seyidov
– 80 /P.Babakərli //525-ci
qəzet.- 2012.- 16 avqust.-
S. 4.
İ n t e r n e t d ə
https://az.wikipedia.org/
wiki/Həsən_Seyidov_
(siyasətçi)
https://az.wikipedia.
org/.../Azərbaycan_SSR_
Nazirlər_Soveti
www.anl.az/down/
meqale/525/2012/
avqust/256080.htm
16
250
Siyasət.Hüquq.Hərbi iş
Siyasi xadim
125
illiyi
Seyid Cəfər Pişəvəri
1892-1947
AV
Q
U
S
T
Seyid Cəfər Pişəvəri (Cavadzadə; Xal-
xali) 1892-ci il avqust ayının 26-da Güney
Azərbaycanın Xalxal bölgəsinin Zeyvə
kəndində anadan olmuş, ilk təhsilini
həmin kənddə almışdır. 1905-ci ildə
valideynləri ilə birgə Bakiya köçmüşdür.
Bülbülə kəndində təhsilini davam etdirən
Pişəvəri, həm də çalışmışdır. 1913-1917-
ci ilə kimi Xırdalan kəndində müəllimlik
etmiş, dərin mütaliəsi sayəsində ictimai
elmləri öyrənməyə və siyasi fəaliyyətə
başlamışdır. İlk məqalələrini “Açıq söz”
qəzetində çap etdirmişdir.
İran xalqının ağır vəziyyəti onu çox
düşündürürdü. Geniş mübarizə meydanı
axtaran Pişəvəri 1919-cu ildə İran Ədalət
Firqəsinin Bakıda açılmış “İttihad”
mədrəsəsində muəllim işləməyə başla-
mış, Bakıda N.Nərimanov, B.Ağazadə və
başqaları ilə sıx əlaqə saxlamışdır.
1919-1920-ci illərdə “Hürriyyət”
qəzetinin redaktoru olmaqla yanaşı, İran
Ədalət Firqəsi Mərkəzi Komitəsinin xari-
ci bölməsinin katibi vəzifəsinə də seçil-
mişdir. 1921-ci ilin əvvəlində “Həqiqət”
qəzetini nəşr etdirmiş, yorulmadan bütün
varlığını irtica və imperializm əleyhinə
mübarizəyə həsr etmişdir. 1930-cu ilin
dekabr ayında Pişəvəri rejim əleyhinə
suçlanaraq həbs olunmuş və 10 il zindan-
da məhbus həyatı keçirmişdir. Zindan-
da olduğu müddətdə “Zindan xatirələri
dəftərindən”, “Ədalət firqəsinin tarixi” si-
yasi əsərləri, “Nadirə”, “Məhin banu” ro-
manlarını və bir sıra ədəbi, bədii, tənqidi
məqalələrini tamamlamışdır.
1941-ci ildə məhbusluqdan azad oluna-
raq, Tehrana getmiş, İran Xalq Partiyası-
nın yaranmasında yaxından iştirak etmiş-
dir. 1943-cü ildə “Acer” adlı demokratik
yönümlü qəzet nəşr etdirməyə başlamış-
dır. Bu qəzet vasitəsilə Rza şahı, onunla
birlikdə xalq kütlələrini vəhşicəsinə so-
yan və İrann müstəmləkəyə çevrilməsinə
kömək edən irticanı ifşa etmişdir.
1945-ci ilin yayında Tehrandan
həmişəlik Azərbaycana köçmüş və
Azərbaycan Demokrat Firqəsini yarat-
mışdır. Həmin ildə “Azərbaycan” qəzeti
nəşr ediməyə başlamışdı. Oktyabr ayında
keçirilən ADF-nin I qurultayı Pişəvərini
Mərkəzi Komitənin sədri seçmiş, ADF-
nin orqanı olan “Azərbaycan” qəzeti
vasitəsilə Azərbaycan xalqı qarşısında
duran vəzifələri “21 Azər” hərəkatının
hazırlanması taktikası Pişəvərinin başçı-
lığı ilə həyata keçirilmişdir. 1945-ci ildə
Azər hərəkatının qələbəsi nəticəsində
fəaliyyətə başlamış Azərbaycan Milli
Məclisinin qərarı ilə Pişəvəri Azərbaycan
Milli Hökumətinin Baş naziri təyin edil-
mişdir. O, “12 şəhrivar”, “Qızıl səhifələr”
adlı bədii əsərlərin müəllifi və naşiridir.
Seyid Cəfər Pişəvəri 1947-ci il iyun ayı-
nın 11-də Gəncə şəhərindən qayıdarkən,
Yevlax yaxınlığında müəmmalı şəkildə
avtomobil qəzasına düşərək vəfat etmiş-
dir. Məzarı Bakı şəhərində Fəxri Xiya-
bandadır.
Onun adı çağdaş Güney Azərbaycanda
milli azadlıq hərəkatının simvolu kimi
yaşamaqdadır.
Ə d ə b i y y a t
Seçilmiş əsərləri
/S.C.Pişəvəri.- Bakı:
“Azərbaycan”
Ruznaməsi, 1965.- 591 s.
Xatirələr (1941-1945)
/S.C.Pişəvərı; tərt.
ed Y.Kani (Nəminli);
Azərbaycan Demokrat
Firqəsinin nəşri.- Bakı,
2005.- 394 s.
Mustafa Əziz. Seyid
Cəfər Pişəvəri - azadlıq
və müstəqillik fədaisi
/Mustafa Əziz
//Zaman.- 2011.- 10-12
dekabr.- S.12.
Rəhimli, Ə. Həyatını
millətinin azadlığına həsr
etmiş şəxsiyyət /Ə.Rəhimli
//Xalq cəbhəsi.-2014.- 12
dekabr.- S.15.
26