276
Kimya.Biologiya.Tibb
75
illiyi
Nazil Canibəyov
1942
SENTY
ABR
Nazil Fazil oğlu Canibəyov 1942-ci
il sentyabr ayının 21-də Bakı şəhərində,
həkim ailəsində anadan olmuşdur. 1950-
ci ildə Bakı şəhər 1 saylı məktəbin 1-ci
sinfinə getmiş, 1960-cı ildə məktəbi bi-
tirmiş, elə həmin il Bakı Dövlət Univer-
sitetinin kimya fakültəsinə qəbul olun-
muşdur. 1965-ci ildə ali təhsilini başa
vurduqdan sonra Azərbaycan Elmlər
Akademiyasının Yusif Məmmədəliyev
adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitu-
tuna işə qəbul olunmuş, mühəndis və
kiçik elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır.
1967-1970-ci illərdə Azərbaycan EA
NKPİ-nin əyani aspiranturasına daxil
olmuşdur.
1986-cı ildən indiyədək Azərbaycan
EA NKPİ-də “Polifunksional komplek-
sonlar və metalkompleks birləşmələr”
laboratoriyasına rəhbərlik edir. 1972-
ci ildə “Fosfor-kükürd birləşmələrinin
polipropilenin qocalmasına qarşı sta-
bilizatorlar kimi tədqiqi” mövzusunda
namizədlik, 1987-ci ildə “Fenolların
əsasında metalditiofosfatlar-polimer
maddələrin stabilizatorları” mövzusun-
da doktorluq dissertasiyasını müdafiə et-
mişdir. 185 elmi əsərin, 98 xaricdə çıxmış
əsərin, 35 müəlliflik şəhadətnaməsinin
və patentin müəllifidir. Bir elmlər dok-
toru, 6 kimya kimya üzrə fəlsəfə dokto-
ru hazırlayıb.
1994-cü ildə neft-kimyası ixtisası
üzrə professor elmi rütbəsini almışdır.
Son illər N.Canibəyov dien karbohid-
rogenlərinin polimerləşmə prosesləri
üçün yeni tip heterogenləşdirilmiş ka-
tolik sistemlərin yaradılması sahəsində
tədqiqatlar aparır. Alınmış nəticələr
göstərir ki, bu tip katalik sistemlər həm
aktivliyə, həm də məhsuldarlığı ilə
məlum homogen sistemlərdən bir neçə
dəfə effektlidir.
Professor N.F.Canibəyov 1989-
1990-cı illərdə Nyu-york Politexnik
İnstitutunda görkəmli alim H.F.Markın
rəhbərlik etdiyi şöbədə elmi stajirovka-
da, 1986-cı ildə Yaponiyanın Tokio Tex-
noloji Universitetində, Kioto və Osaka
şəhərlərinin universitetlərində, 1991-ci
ildə Türkiyənin “Petkim” firmasında
uzun müddətli elmi ezamiyyətdə olmuş-
dur.
Azərbaycan EA-nın NKPİ-nin
nəzdində fəaliyyət göstərən doktorluq
müdafiəsi üçün ixtisaslaşmış Elmi Şu-
ranın üzvüdür. 1993-1997-ci illərdə
Azərbaycan Respublikası Prezidenti
yanında Ali Attestasiya Komissiyasının
kimya üzrə eksperti şurasının üzvü və
sədri olmuşdur.
Keçmiş SSRİ-nin “Fəxri ixtiraçı”
döş nişanı ilə, Dövlət orqanlarının və
AMEA-nın Fəxri Fərmanları ilə, “Avro-
pa Nəşr Mətbu Evi”nin Qızıl medalı ilə
təltif edilmişdir.
2007-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü
seçilmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Dienlərin qaz fazada və
kütlədə polimerləşmə
üsulu /N.F.Canibəyov.-
Azərbaycan Patenti.- A2-
001,0040,16.03.2011.
Məhərrəmov, A.
N.F.Canibəyov //
Məhərrəmov A.
Azərbaycan kimyaçı-
ları: (Akademik Yusif
Məmmədəliyevin əziz
xatirəsinə ithaf olunur).-
Bakı, 1998.-S.563-565.
Development of Metal-
containiny Dithiosystems
- Stabilizers of Polyole-
fins and Components of
Bifunctional Catalysts -
stabilizers. World Forum
on Polymer Application
and Theory /Janibekov
N. //POLYCHAR - 2002,
Janyary, 2002, Dunton,
Texas, USA.
İ n t e r n e t d ə
http://www.scien-
ce.gov.az/forms/
lenyikorrespondentyi/72
21
Kimyaçı-alim
277
Kimya.Biologiya.Tibb
120
illiyi
Məmmədəmin Əfəndiyev
1897-1984
SENTY
ABR
Məmmədəmin Mustafa oğlu
Əfəndiyev 1897-ci il sentyabr ayının
23-də Şamaxı rayonunda anadan ol-
muşdur. Ömrünü əhalinin sağlamlığı-
nın mühafizəsinə həsr etmiş görkəmli
Azərbaycan terapevtidir. 1934-cü ildə
doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş-
dir.
M.M.Əfəndiyev 1936-cı ildən tibb
elmləri doktoru,
professor, Daxili
xəstəliklər propedevtikası kafedrası-
nın professoru vəzifəsində işləmişdir.
Professor M.M.Əfəndiyevin elmi-
tədqiqatları, əsasən kurortologiya, neft
sənayesi işçilərinin peşə xəstəlikləri və
tibb tarixi problemlərinə həsr edilmişdir.
Rus dilindən bir neçə daxili xəstəliklər
dərsliyini (müəllifləri: M.V.Çernorudski,
M.P.Konçalovski, A.L.Myasnikov)
tərcümə etmiş, Azərbaycan dilində tibb
terminlərinin işlənib hazırlanmasında
böyük xidməti olmuşdur. Respublikada
malyariya xəstəliyinin aradan qaldırıl-
masında böyük işlər həyata keçirmişdir.
O, neftçilər arasında təsadüf edilən peşə
xəstəliklərinin profilaktika və müalicə
üsullarını öyrənmişdir. Əfəndiyevin
ixtisaslı kadrlar hazırlanmasında
xidmətləri var.
Professor M.M.Əfəndiyev 1944-cü
ildən ömrünün sonuna qədər Azərbaycan
Tibb İnstitutu I Daxili xəstəliklər pro-
pedevtikası kafedrasının müdiri olmuş-
dur.
1954-cü ildən ömrünün sonuna qədər
Azərbaycan Terapevtlər Cəmiyyətinin
sədri olmuşdur.
M.M.Əfəndiyevin xidmətləri
layiqincə qiymətləndirilmiş, o, 1957-ci
ildə Azərbaycan SSR-in “Əməkdar elm
xadimi” fəxri adına layiq görülmüşdür.
“Lenin” ordeni və bir neçə orden və
medallarla təltif edilmişdir.
Görkəmli alim Məmmədəmin
Əfəndiyev 1984 -cü ildə Bakı şəhərində
vəfat etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
T
erapevtin cib kitabçası: (Həkimlər üçün) /M.M.Əfəndiyev; red. M.Əhmədov.- Bakı: Maarif, 1966.- 141 s.
Məmmədəmin Mustafa oğlu Əfəndiyev //Azərbaycanın 100 tanınmış həkimi: (Ensiklopedik nəşr) /Tərt.ed. və ön söz.
müəl. E. İsgəndərzadə.- Bakı, 2001.- S.15.
Məmmədəmin Mustafa oğlu Əfəndiyev //Şamaxı ensiklopediyası /baş red. F.Babayev.- Bakı, 2015.- S.230.
Məmmədəmin Mustafa oğlu Əfəndiyev //ASE: 10 cilddə.- Bakı, 1980.- C.IV.- S.245.
Развитие научной медицинской мысли в Азербайджане /М.Э.Эфендиев.- Баку: АН Аз ССР, 1968.- 232 с.
23
Alim