323
Milli Qəhrəmanlar
Mehman Sayadov
1972-1992
NOY
ABR
Mehman Qəzənfər oğlu Sayadov
1972-ci il noyabr ayının 21-də Qərbi
Azərbaycanın Vardenis rayonunun
Günəşli kəndində anadan olmuşdur.
Yeddinci sinfə qədər doğma kəndində
oxumuş, erməni millətçilərinin 1988-
ci ildə azərbaycanlıları deportasi-
ya etdikləri zaman ailəsi ilə birlikdə
Samux rayonunun Sərkar kəndində
məskunlaşmışdır. 8-ci sinfi bu kənddə
bitirmiş, təhsilini yarımçıq qoyaraq
bir müddət təsərrüfat işləri ilə məşğul
olmuşdur. 18 yaşında Sovet ordusu
sıralarına çağırılan M.Sayadov 6 ay
Sverdlovskidə xidmət etdikdən son-
ra vətənə qayıtmışdır. 1992-ci ildə
“Azərbaycan bayrağı” könüllü batal-
yonuna üzv yazılaraq cəbhəyə yol-
lanmışdır. Şuşa şəhərinin bir sıra
kəndlərinin müdafiəsində qəhrəmanlıq
nümayiş etdirmişdir. 1992-ci il ma-
yın 9-da Kosalarda, sonra isə Nəbilər
kəndində döyüşən Mehman yoldaşla-
rının köməyilə düşmənin 70-ə yaxın
canlı qüvvəsini və bir neçə hərbi texni-
kasını məhv etmişdir. Düşmən yenidən
qüvvə toplayaraq Nəbilər kəndinə hü-
cuma keçəndə M.Sayadov döyüşərək
qəhrəmancasına həlak olmuşdur. Can-
sız bədəni döyüş meydanında qal-
mış və onun ətrafında onlarla düşmən
meyiti səpələnmişdi. Bu, onun əsl
qəhrəmanlığından xəbər verirdi.
Azərbaycan Respublikası Preziden-
tinin 7 iyun 1992-ci il tarixli 833 saylı
Fərmanı ilə Sayadov Mehman Qəzənfər
oğlu ölümündən sonra “Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı” fəxri adına layiq gö-
rülmüşdür.
Bütün cəhdlərə baxmayaraq qəhrə-
manın cəsədini döyüş meydanından çı-
xarmaq mümkün olmamışdır.
21
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyinin hərbi qulluqçularına “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı verilməsi haqqında:
[Sayadov Mehman Qəzənfər oğlu-sıravi-Azərbaycan Respublikasının süverenliyi və ərazi bütövlüyünün qorunmasında, dinc əhalinin
təhlükəsizliyinin təmin edilməsində göstərdiyi şəxsi igidlik və şücaətə görə]: Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, 7 iyun
1992-ci il //Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Məlumatı.- 1992.- № 13.- S. 25.- (Ölümündən sonra).
Əsgərov, V. Sayadov Mehman Qəzənfər oğlu //Əsgərov V. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları.- Yenidən işlənmiş II nəşr.- Bakı, 2010.-
S.254.
Sayadov Mehman Qəzənfər oğlu //Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları: biblioqrafiya /M.F.Axundov adına Milli Kitabxana; tərt.
H.Həmidova.- Bakı, 2008.- S.183.
Seyidzadə, M. Sayadov Mehman Qəzənfər oğlu //Seyidzadə M. Milli Qəhrəmanlar zirvəsi.- Bakı, 2010.- S.197.
İ n t e r n e t d ə
https://az.wikipedia.org/wiki/Mehman_Sayadov
45
illiyi
Milli Qəhrəman
324
Siyasət.Hüquq.Hərbi iş
100
illiyi
İndira Qandi
1917-1984
NOY
ABR
İndira Priyadarşini Qandi 1917-
ci il noyabr ayının 19-da Hindistanın
quzeyindəki Uttar-Pradeş əyalətinin
Allahabad şəhərində, Hindistanın ilk
Baş Naziri və ölkənin müstəqilliyi
yolunda mübarizə aparan qəhrəman
Cəvahirləl Nehrunun ailəsində dünya-
ya gəlmişdir. Hindistanın müstəqilliyi
tarixində dördüncü Baş Nazirdir. İlk
ali təhsilini İsveçrə, İngiltərə və Hin-
distanda almışdır. İngiltərədə təhsil
alarkən HMK üzvlərindən olan Firuz
Qandi ilə tanış olmuş və onunla ailə
qurmuşdur. Bir az yaşa dolandan son-
ra gənclər arasında “Vanara Sena”
hərəkatını təşkil etmiş və ona lider-
lik edərək Hindistanın müstəqillik
mübarizəsində önəmli rol oynamağa
başlamışdır. İndira Qandi Hindistanla
Pakistanın ayrıldığı 1947-ci ildə, Hin-
distana mühacirət edənlərə köməklik
göstərmişdir.
1959-cu ildə Milli Konqresin sədri
seçilmişdir. 1964-cü ildən L.B.Şastri
hökumətində Məlumat və Radio
Verilişləri naziri olmuşdur. 1966-cı
ildən, L.B.Şastrinin vəfatından sonra
HMK partiyasından parlament frak-
siyasının lideri seçilmiş və Baş Nazir
olmuşdur. 1971-ci ildə Hindistanla
Pakistan arasında müharibə başlan-
mışdır. Bu müharibədə İndira Qandi
Kəşmir problemini dinc danışıqlar
yolu ilə həll etmək barədə anlaşma im-
zalamışdır. Əkinçiliyə xüsusi diqqət
ayıran İndira Qandi əkinçilikdə həyata
keçirilən “Yaşıl inqilab”, südçülükdə
də tətbiq edilən “Ağ inqilab”la birgə
daha da böyük müvəffəqiyyət qa-
zanmışdır.Hindistanı nüvə ölkəsinə
çevirməsi bu qadının beynəlxalq
aləmdə də nüfuzunu xeyli artırmışdır.
1975-ci ildə Allahabad Ali Məhkəməsi
axırıncı seçkilərdə qanunsuzluqlara
yol verdiyini bildirərək İndira Qandi-
nin millət vəkilliyi hüququnu əlindən
almış, 1977-ci ildə ölkədə keçirilən
seçkilərdə məğlub olmuşdur. 1979-cu
ildə keçirilən təkrar seçkilərdə İndira
Qandi yenidən Baş Nazir seçilmişdir.
İndira Qandi Bakıya səfər etmiş, öz
arzusuyla Atəşgahı ziyarət etmişdir.
İndira Qandi 1984-cü ilin 31 okt-
yabr günü Yeni Dehlidəki Səfdərcunq
küçəsində yerləşən Baş Nazir
iqamətgahında, öz mühafizəçiləri
tərəfindən 33 güllə yarası ilə qətlə yeti-
rilmişdir. Qandinin cənazəsi yerli adət-
ənənəyə görə noyabrın 3-də Mahatma
Qandinin xatirəsinə ucaldılan Raj Qal
abidəsi önündə yandırılmışdır.
Hind xalqı bu gün də onun xatirəsini
ehtiramla yad edir, hər il oktyabrın
31-i onun şərəfinə “Milli birlik günü”
kimi qeyd edilir.
Ə d ə b i y y a t
Hacıyev, Y. İndira Qan-
di: “Görkəmli adamlar”
seriyasından tarixi-sənədli
roman /Yusif Hacıyev; Red;
Z.Hüseynova.- Bakı: Şuşa,
2001.- 248 s.
Nehru, C. Ümumdün-
ya tarixinə bir nəzər
/Cəvahirləl Nehru; tərc.ed.
T.Paşazadə.-Bakı: Şərq-Qərb,
2006.- 344 s.
Paşayeva, Q. İndira Priya-
darşini Qandi //Paşayeva Q.
Tarixə adını yazan qadınlar:
3 cilddə.-Bakı, 2011.- Cild 2.-
S.111-132.
Mehparə. Atəşgah və İndira
Qandi: Suraxanıdakı bu tarixi
abidə Hindistanın Baş Naziri-
nin təşəbbüsü ilə bərpa edilib
/Mehparə //Mədəniyyət.-
2008.- 1 mart.- S.7.
19
Siyasi xadim