Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə
367 367 28 Ədəbiyyatşünas Mədəniyyət.Maarif.Təhsil 80 illiyi Əliyar Səfərli 1937 DEKABR Əliyar Qurbanəli oğlu Səfərli 1937-ci il dekabr ayının 28-də Naxçı- van Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Anabad kəndində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini 1943-1947-ci illərdə Anabad kənd məktəbində al- mış, 1947-1951-ci illərdə Gənzə kənd yediillik məkətbində və Ordubad şəhər Pedaqoji məktəbində təhsilini uğurla davam etdirmişdir. Bu uğurun davamı olaraq 1955-1960-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirdikdən sonra, 1960-cı ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat və Dil İnstitutunun Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsində baş laborant vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1966-cı ildə “Məsihi və onun “Vərqa və Gülşa” poeması” mövzu- sunda namizədlik, 1983-cü ildə isə “XVII-XVIII əsrlər Azərbaycan epik ədəbiyyatı” mövzusunda doktorluq
dissertasiyalarını müdafiə etmişdir. 1989-cu ildə Azərbaycan EA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 1992-1994-cü illərdə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyində Ədəbiyyatşünaslıq bölməsinin sədri vəzifəsində çalışdıqdan sonra, 1994- 1998-ci illərdə ümummilli lider Heydər Əliyevin fərmanı ilə Azərbaycan Res- publikasının İran İslam Respublika- sında fövqəladə və səlahiyyətli səfiri olmuşdur. 1997-ci ildə İqtisadi Əməkdaşlıq Təşklatının (EKO) Daimi Nümayəndələr Şurasının yanında Azərbaycan Respublikasının daimi nümayəndəsi təyin olunmuşdur. 1998-ci ildə Bakı Dövlət Universi- tetinin Azərbaycan Ədəbiyyatı tarixi kafedrasının professoru elmi rütbəsini almışdır. 2000-2004-cü illərdə AMEA-nın M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu- na baş elmi işçi, 2001-2002-ci illərdə BDU-nun M.Cəlal adına Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının ka- fedra müdiri, Nizami ad. Ədəbiyyat İnstitutunda Orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsində baş elmi işçi və s. vəzifələrdə çalışmışdır. Ə.Səfərlinin yaradıcılığı 50-dən artıq elmi kitab və 500-dən artıq elmi məqalədə əks olunmuşdur. O, “Xətayi. Əsərləri” (2005), “Məsihi. Divanı” (1998), “M.Füzuli. Qoy məni dərdimlə” (1960), “Şah İsmayıl Xətayi. Keçmə namərd körpüsündən” (1988), “M.Füzuli. Hədiqətüs süəda” (1993), “Məhəmməd Şəhriyar” (1987, 2006) və s. kimi elmi tədqiqat əsərlərinin müəllifidir. Ədəbiyyatşünas, mətnşünas, ma- arif xadimi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Ə.Səfərli 2007-ci ildə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilmişdir.
368 Coğrafiya.Geologiya 90 illiyi Xudu Məmmədov 1927-1988 DEKABR Xudu Surxay oğlu Məmmədov 1927-ci il dekabr ayının 14-də Ağdam rayonunun Mərzili kəndində dünyaya gəlmişdir. Kəndlərində dördüncü sinfi bitirdikdən sonra Novruzlu kəndində yeddiillik məktəbə getmişdir. Ağdamda orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universite- tinin geologiya-coğrafiya fakültəsinin geologiya şöbəsinə daxil olmuş, 1951- ci ildə təhsilini fərqlənmə diplomu ilə başa vurduqdan sonra müəllimi Heydər Əfəndiyevin təkidi ilə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Kimya İnsti- tutuna təyinat almışdır. SSRİ EA-nın Kristalloqrafiya İns- titutunun aspiranturasına daxil olmuş, 1955-ci ildə kristalloqrafiya və kris- tallofizika ixtisası üzrə “Ksonolit və vollastonit minerallarının kristal quru- luşu” mövzusunda namizədlik disser- tasiyasını müdafiə etmiş, 1970-ci ildə isə geologiya-mineralogiya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır. 1973-cü ildə professor elmi rütbəsini almış, 1976-cı ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. 1957-ci ildən Azərbaycan Elmlər Akademiyası Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun Struktur kimya laboratoriyasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır. Bir neçə illik tədqiqatların yeku- nu olaraq, 1960-cı ildə “Kalsium- silikatları və hidrosilikatların kristallo- kimyası” monoqrafiyasını yazmışdır. Əsas elmi işləri kristallokimyəvi sahəsində olmuşdur. Silikat birləşmələrindən bir çoxunun qu- ruluşunu müəyyənləşdirmiş, həmin birləşmələr sinfi ilə boratlar, karbo- natlar, yarımkeçiricilər və s. arasında kristallokimyəvi qohumluq olmasını aşkara çıxarmış, 50-dən artıq üzvi li- qandlı kompleks birləşmənin mole- kul və kristal quruluşunu öyrənmiş, tədqiqatlarında elektronoqrafiya, rentgen-spektral analiz və hidrotermal sintez üsullarından geniş istifadə et- mişdir.
Xudu Məmmədovun Azərbaycan te- leviziyasında uzun müddət aparıcısı ol- duğu “Elm və həyat” verilişi neçə-neçə gəncin elmə marağının formalaşma- sında böyük rol oynamışdır. Bu veriliş elm adamlarının, ziyalıların mənəvi- intellektual ehtiyaclarını ödəmək baxı- mından bu gün də TV kanalları üçün bir örnək, ən gözəl nümunədir. Milli Azadlıq Qərargahı təşkilatının qurucularından biri olmuş (1969), Bö- yük Britaniya Kral Akademiyasının fəxri üzvü (1957) seçilmişdir. “Şərəf nişanı” ordeni ilə təltif edilmişdir. Xudu Məmmədov 1988-ci il okt- yabr ayının 15-də Bakıda vəfat etmiş- dir. Bakı şəhərindəki küçələrdən biri Xudu Məmmədovun adını daşıyır. Haqqında “Dünya vətəndaşı. Xudu Məmmədov” adlı qısametrajlı sənədli televiziya filmi çəkilmişdir. Ə d ə b i y y a t Elim köməyim olsun: Ki- tab Xudu Məmmədovun nəşr edilmiş əsərlərindən və arxivində olan əlyazmalardan tərtib olu- nub /Xudu Məmmədov.- Bakı, 2002.- 121 s. Qurdum ki, izim qala... /X.Məmmədov; red. C.Məmmədli.- Bakı, 2007.- 358 s. Ölümdən sonra yaşayan insan – Xudu Məmmədov //Təzadlar.-2013.- 17,24, 26 yanvar. Məmmədov Xudu //Azərbaycan Sovet En- siklopediyası: 10 cilddə.- Bakı, 1982.-C.6.- S.503. İ n t e r n e t d ə https://az.wikipedia. org/wiki/ C9%99mm%C9%99dov http://www.tezadlar. az/sagm/4668-xudu- mmmdov-haqqnda-yeni- toplu.html 14 Alim Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|